Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 listopada 2018 roku powódka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zażądała zasądzenia od pozwanego (...) Company z siedzibą w D. kwoty 250 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wydania orzeczenia do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za opóźniony lot, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego adwokata oraz opłaty od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż poprzednik prawny strony powodowej, P. O. zawarł z pozwanym umowę przewozu, na podstawie której w dniu 29 czerwca 2018 roku podróżował z B. do L. (nr rejsu: (...)). Lot został opóźniony, wskutek czego pasażer dotarł do portu docelowego z opóźnieniem wynoszącym ponad 3 godziny. Wobec powyższego, zdaniem powoda, nabył on roszczenie o zapłatę odszkodowania, na podstawie art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego Rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (dalej: Rozporządzenie nr 261/04). Pasażer przelał przysługującą mu wierzytelność wobec pozwanego na rzecz powoda. Pozwany został powiadomiony o dokonaniu przelewu wierzytelności oraz wezwany do zapłaty należnej kwoty w terminie 7 dni. Strony nie doszły do ugodowego rozwiązania sporu. (pozew k. 3-5).

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 4 lutego 2019 r. Sąd uwzględnił w całości wniesione powództwo. (nakaz zapłaty k. 17)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 27 marca 2019 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości a także zgłosił zarzuty braku jurysdykcji tutejszego sądu krajowego w sprawie oraz braku legitymacji czynnej powoda do występowania z niniejszym roszczeniem.

W uzasadnieniu pozwany kwestionując jurysdykcję sądu krajowego do rozpoznania niniejszej sprawy wskazał, iż umowa przewozu została zawarta w oparciu o Ogólny Regulamin P. R., który przed zakupem biletu poprzednik prawny powoda zaakceptował. Zgodnie z zapisami ww. Regulaminu w braku odmiennych postanowień wynikających z Konwencji lub obowiązującego prawa, umowa przewozu zawarta z pozwanym jako przewoźnikiem, Ogólne Warunki Przewozu oraz Regulamin podlegają interpretacji zgodnie z przepisami prawa irlandzkiego i wszelkie spory wynikające lub związane z umową przewozu podlegają jurysdykcji sądów irlandzkich. Pozwany podkreślił, iż zaakceptowanie przez pasażera, w systemie rezerwacyjnym pozwanego, (...) Regulaminu P. R., Regulaminu Strony Internetowej oraz Polityki Prywatności należy traktować jako zawarcie pomiędzy stronami umowy o poddaniu wynikających z niej sporów jurysdykcji sądów irlandzkich. Pozwany podkreślił także, iż w świetle przepisów unijnych oraz aktualnego orzecznictwa elektroniczny przekaz, umożliwiający trwały zapis umowy, jest równoznaczny z formą pisemną.

W uzasadnieniu pozwany zakwestionował także ważność umowy cesji, a w konsekwencji legitymację czynną po stronie powoda, podnosząc zarzut braku możliwości dokonania cesji. Pozwany zakwestionował formę w jakiej zawarta została umowa cesji wierzytelności pomiędzy powodem a P. O., twierdząc iż z przedłożonych przez powoda dokumentów nie wynika aby pasażer złożył oświadczenie woli wskazane w treści umowy cesji wierzytelności. Pozwany kwestionuje wiarygodność podpisu złożonego na umowie sesji wierzytelności przez jej stronę, twierdząc, iż jest on naniesiony w sposób sztuczny, wyłącznie na potrzeby niniejszego postępowania.

Ponadto zdaniem pozwanego odszkodowanie przysługujące pasażerom rejsów opóźnionych na podstawie prawa unijnego jest prawem osobistym, ściśle związanym z osobą pasażera. Z powyższego wynika, że odszkodowanie z Rozporządzenia 261/2004 Parlamentu Europejskiego i rady ma chronić dobro osobiste pasażera w postaci jego prawa do wygodnej podróży, bez straty czasu wynikającej z opóźnienia czy odwołania lotu. Prawo to jest niezależne od poniesienia przez pasażera jakiejkolwiek szkody w sensie majątkowym.

Zdaniem pozwanego, w polskim prawie instrumentem chroniącym dobra osobiste o charakterze niemajątkowym jest zadośćuczynienie, do którego stosuje się przepisy art. 448 i 449 k.c. Z przepisów tych wynika m.in. ustawowy zakaz zbycia roszczenia o zadośćuczynienie za naruszenie dobra osobistego. Zatem dokonanie przelewu wierzytelności w postaci roszczenia o odszkodowanie za odwołany lot z Rozporządzenia jest niedopuszczalne jako sprzeczne z ustawą (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 22-25).

Pismem z dnia 6 sierpnia 2019 r. pełnomocnik powoda podtrzymał dotychczasowe stanowisko strony powodowej (pismo k. 70-78).

S ąd ustalił, co następuje:

P. O. w dniu 29 czerwca 2018 roku miał podróżować lotem nr (...) na trasie B.-L. organizowanym przez (...) Company z siedzibą w D.. Pasażer stawił się planowo do odprawy pasażerskiej. (bezsporne)

Zaplanowany na dzień 29 czerwca 2018 roku rejs nr (...) na trasie B.-L. został opóźniony o ponad 3 godziny. (bezsporne)

W dniu 3 lipca 2018 roku P. O. zawarł z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę cesji wierzytelności nr: (...) na mocy której Spółka nabyła wierzytelność z tytułu roszczenia o odszkodowanie za opóźnienie lotu na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady- Rozporządzenie WE nr 261/2004. ( dowód: umowa cesji wierzytelności – k. 8)

Pismami z dnia 26 lipca 2018 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. poinformowała (...) Company z siedzibą w D., że na podstawie zawartej umowy cesji wierzytelności nabył wierzytelności z tytułu roszczenia o odszkodowana za opóźnienie lotu nr (...) z dnia 29 czerwca 2018 roku oraz wezwał do zapłaty kwoty 250 euro w terminie 7 dni. ( dowód: powiadomienia o zawarciu umów cesji wierzytelności – k. 7, wezwania do zapłaty, k. 6)

Odległość na trasie B.-L. wynosi 1244 km. (fakt notoryjny)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których autentyczność i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy nie budziła wątpliwości oraz twierdzeń przyznanych wprost i niezaprzeczonych przez strony, na podstawie art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c. Zgodnie bowiem z art. 229 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności ze stanem rzeczywistym, a w myśl art. 230 k.p.c., gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.

Postanowieniem z dnia 9 września 2019 roku sąd postanowił dopuścić dowód z dokumentów załączonych do pism procesowych stron na okoliczności w nich wskazane.

S ąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z art. 1481 § 1 k.p.c. Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Z kolei stosownie do brzmienia § 2. W przypadkach, o których mowa w § 1, sąd wydaje postanowienia dowodowe na posiedzeniu niejawnym.

W toku postępowania pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty. Sąd mając na uwadze podniesione przez strony zarzuty oraz zgłoszone wnioski dowodowe uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Z tego względu wyrok w niniejszej sprawie został wydany na posiedzeniu niejawnym.

Zagadnienia dotyczące możliwości dochodzenia odszkodowania za opóźniony lot uregulowane zostały przepisami unijnymi i zawarte są w Rozporządzeniu nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającym rozporządzenie nr 295/91 (dalej: „rozporządzenie nr 261/04”).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 261/04, w przypadku odwołania lotu, pasażerowie których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, chyba że: i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu, ii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu, lub (...)) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. a) - c) rozporządzenia nr 261/04, w przypadku odwołania do powyższego artykułu, pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości 250 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1 500 kilometrów, w wysokości 400 EUR dla wszystkich lotów o długości od 1 500 do 3 500 kilometrów oraz 600 EUR dla wszystkich innych lotów niż loty określone w lit. a) lub b).

Ponadto, w art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04 wskazano, że przewoźnik zwolniony jest obowiązku wypłaty rekompensaty jeżeli może dowieść, iż odwołanie lotu zostało spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć mimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Poza sporem w niniejszej sprawie było, iż pozwany był przewoźnikiem lotniczym obsługującym lot (...) z B. do L. w dniu 29 czerwca 2018 roku. Pozwany nie wykazywał, żeby doszło do zdarzenia wyłączającego przewidzianą w Rozporządzeniu odpowiedzialność przewoźnika z tytułu odwołania lotu.

Strona pozwana podnosiła zarzut braku jurysdykcji sądu krajowego oraz braku legitymacji czynnej powoda.

Odnośnie pierwszego zarzutu, zdaniem Sądu nie zasługiwał on na uwzględnienie. Wskazać należy, iż w wyroku wydanym na podstawie Rozporządzenia nr 44/2001 w sprawie C-204/08 przesądzono, że w przypadku przewozu lotniczego osób pomiędzy państwami członkowskimi dokonywanego na podstawie umowy zawartej z jednym z przedsiębiorstwem lotniczym będącym rzeczywistym przewoźnikiem, sądem właściwym do rozpoznania powództwa o odszkodowanie, opartego na umowie przewozu i na rozporządzeniu (WE) nr 261/2004 jest według wyboru powoda, sąd w okręgu, którego znajduje się miejsce przylotu samolotu uzgodnione w umowie. W przedmiotowej sprawie miejscem wylotu było terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (B.), co uprawniło powoda do wytoczenia powództwa przed sądem polskim. Z tego względu wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu nie został przez Sąd uwzględniony.

Odnosząc się do zgłoszonego przez pozwanego zarzutu braku legitymacji czynnej powoda w ocenie Sądu strona powodowa w związku z zawartą umową cesji wierzytelności jest legitymowana do wytoczenia powództwa o wierzytelność dochodzoną w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego dotyczących formy zawartej umowy cesji wierzytelności i prawdziwości złożonego oświadczenia woli przez P. O. wskazać trzeba, iż że umowa ta nie wymaga formy pisemnej dla jej ważności.

Co do zasady umowa przelewu może być zawarta w dowolnej formie, w tym w sposób dorozumiany, jednak z formy tej powinna dać się wyinterpretować wola obu stron umowy. Roszczenie o zapłatę odszkodowania nie wynika z czynności prawnej, lecz z przepisów prawa unijnego – Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 i powstaje z chwilą zaistnienia zdarzenia w postaci odwołania/opóźnienia lotu. Nie można zatem twierdzić, że wierzytelność pasażera w postaci odszkodowania za odwołany/opóźniony lot jest stwierdzona pismem i jej przelew wymaga formy pisemnej.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W świetle zaś § 2 ww. przepisu - wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Z umowy przelewu winno wynikać przede wszystkim kto jest zbywcą (cedentem), na rzecz kogo zbywa (cesjonariusza) jak też jakiej wierzytelności przelew dotyczy.

Sąd podziela stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku SA w Katowicach z 08.03.2005r. I ACa 1516/04, że w sytuacji gdy obie strony zgodnie twierdzą, że doszło do przelewu wierzytelności z umowy i że obie strony miały taki zamiar i cel umowy na względzie - zbędne są rozważania i dokonywanie wykładni oświadczeń woli w tym przedmiocie. Dokonywanie takiej wykładni ma bowiem sens wówczas, gdy stanowiska stron różnią się od siebie (wyrok SA w Katowicach z 08.03.2005r. I ACa 1516/04).

Zdaniem Sądu brak jest również podstaw do kwestionowania ze względu na formę oświadczenia pasażera potwierdzającego zbycie wierzytelności na rzecz powoda. Przede wszystkim zważyć należało, że w analizowanym stanie faktycznym na zarzut nieważności umowy cesji tudzież nadużycia prawa może powoływać się strona tej umowy – cedent lub powód, nie zaś podmiot trzeci, niebędący jej stroną (tj. pozwany).

Zgodnie z zasadą swobody umów oraz celem umowy cesji zróżnicowanie świadczenia w zależności od tego, czy przewoźnik wypłaci odszkodowanie dobrowolnie czy też wypłata nastąpi w wyniku wszczęcia postepowania sądowego jest dopuszczalne. Istotny jest bowiem cel umowy, jakim jest ze strony cedenta uzyskanie odszkodowania bez dokonywania żadnych czynności i ponoszenia w tym celu jakichkolwiek ewentualnych kosztów, zaś ze strony cesjonariusza uzyskanie dochodu w postaci części uzyskanego odszkodowania.

W świetle powyższych rozważań należało przyjąć, że podniesiony przez pozwaną zarzut braku legitymacji czynnej powódki był chybiony.

Nie można także zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego, że odszkodowanie przysługujące pasażerom rejsów odwołanych i opóźnionych jest prawem osobistym ściśle związanym z osobą pasażera i ma charakter zadośćuczynienia, do którego mają zastosowanie przepisy art. 448 i 449 k.c.

Zdaniem Sądu odszkodowania z Rozporządzenia nr 261/2004 nie jest odszkodowaniem mającym charakter zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych. Jest to bowiem świadczenie, którego zadaniem ma być ryczałtowe zniwelowanie szkody powstałej w wyniku nieprawidłowego wykonania umowy zawartej pomiędzy pasażerem a przewoźnikiem, poniesionej przez pasażera w związku z odwołaniem /opóźnieniem lotu. Szkoda pasażera polega zarówno na straconym czasie i innych niedogodnościach związanych z opóźnieniem lotu, jak również może mieć charakter szkody majątkowej, zaś odszkodowanie ma na celu jej naprawienia bez konieczności wykazywania jej powstania, jak również jej wysokości.

Pozwany nie wykazał zaistnienie okoliczności egzoneracyjnych z art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04 wobec czego Sąd uznał, że powodowi jako następcy prawnemu pasażera P. O. przysługuje odszkodowanie przewidziane w art. 7 ust. 1 pkt a Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku, w kwocie 250 Euro.

Roszczenie o odsetki za opóźnienie w wysokości ustawowej za okres od dnia wymagalności roszczenia do dnia zapłaty jest oparte na art. 481 § 1 i 2 k.c. Termin spełnienia świadczenia głównego określany jest zgodnie z art. 455 k.c. Dłużnik opóźnia się z wykonaniem zobowiązania, gdy nie spełnia świadczenia w terminie oznaczonym lub wynikającym z właściwości zobowiązania, a w przypadku gdy termin nie zostanie w taki sposób oznaczony, jeśli nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Świadczenie główne staje się więc wymagalne z chwilą upływu terminu lub niezwłocznie po wezwaniu ze strony wierzyciela. Sąd uznał w pełni zasadne roszczenie odsetkowe powoda, który początkowy termin naliczania odsetek ustalił na dzień wydania orzeczenia, tj. 9 września 2019 r.

Z uwagi na powyższe, orzeczono jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania, w myśl której strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Wobec tego, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 317 zł. Na powyższą sumę złożyła się kwota 30,00 zł stanowiąca opłatę sądową od pozwu, kwota 270,00 zł z tytułu zastępstwa procesowego przez pełnomocnika, ustalona na podstawie § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) oraz kwota 17,00 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.