Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2020 r.

Sąd Rejonowy w Legionowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Dorota Hańczyc-Górska

Protokolant: Marta Nowakowska

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2020 roku w Legionowie na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego M. P. (1) reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową I. P.

przeciwko P. P.

o alimenty

I.  zasądza od P. P. na rzecz małoletniego M. P. (1) urodzonego dnia (...) w W. alimenty w kwocie po 500 (pięćset) złotych miesięcznie płatne z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca do rąk matki dziecka I. P. z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 25 września 2018 roku;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi;

IV.  odstępuje od obciążenia pozwanego nieuiszczoną opłatą od pozwu i przejmuje ją na rachunek Skarbu Państwa;

V.  nadaje wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

W dniu 25 września 2018 roku małoletni M. P. (1), reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową I. P., wniósł o zasądzenie od pozwanego P. P. alimentów w kwocie po 1000 złotych miesięcznie od miesiąca marca 2017 roku. W uzasadnieniu matka małoletniego powoda podała, że wskazana kwota alimentów jest adekwatna do potrzeb dziecka. Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda posiada wykształcenie podstawowe, prowadziła działalność gospodarczą, a obecnie od urodzenia dziecka zajmuje się nim i nie ma żadnych dochodów. (dowód: pozew k. 3)

W odpowiedzi na pozew P. P. wniósł o przeprowadzenie badań genetycznych dziecka w celu ustalenia, czy jest jego biologicznym ojcem. Zdaniem pozwanego matka dziecka wielokrotnie mówiła, że nie jest jego ojcem. W 2017 roku pozwany, jak podał, podejmował prace dorywcze, więc nie ma Pit-u. Rodzice małoletniego zamieszkiwali razem, więc nie rozliczali pomiędzy sobą pieniędzy. Wniósł o niedoprowadzanie go na rozprawę, ponieważ od dnia 28 listopada 2018 roku posiada odpłatną pracę w Z. K. w sytuacji, gdyby okazało się, że pozwany jest ojcem małoletniego powoda wniósł o zasądzenie alimentów w kwocie 350 złotych miesięcznie. (dowód: odpowiedź na pozew k. 21) W toku postępowania podtrzymywał swoje stanowisko w sprawie. (k. 51, k. 82)

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni powód M. P. (1), urodzony dnia (...) w W. pochodzi ze związku małżeńskiego I. P. i P. P. zawartego w dniu 6 grudnia 2012 roku. (dowód: odpis zupełny aktu urodzenia k. 5, odpis zupełny aktu małżeństwa k. 38) M. P. (1) uczęszcza do Niepublicznego Przedszkola S.S. Misjonarek Św. Rodziny w L.. Opłata miesięczna za przedszkole wynosi 350 złotych, zaś dzienna stawka za żywienie wynosi 13 złotych. (dowód: zaświadczenie k. 98) Małoletni powód miał operację jąder i w związku z tym ma kontrole raz na rok. Poza tym nie choruje, nie przyjmuje żadnych lekarstw na stałe. Wyprawka do przedszkola kosztowała 150 złotych, jako miesięczny koszt wyżywienia jego matka wskazała kwotę 260 złotych, w zależności od tego, jak wiele czasu spędza w przedszkolu. Poza tym matka małoletniego powoda ponosi koszty odzieży, obuwia i środków czystości dla małoletniego.

I. P. ma 42 lata, posiada wykształcenie podstawowe. Od dnia 5 grudnia 2019 roku pracuje na podstawie umowy zlecenia jako opiekun osób starszych. Jej miesięczne dochody uzależnione są od potrzeb i wynoszą od 800 do 1200 złotych miesięcznie. (dowód: zaświadczenia k. 95 – 97) Ponadto otrzymuje świadczenie 500 +. Matka małoletniego posiada jeszcze dwoje dorosłych dzieci z poprzedniego małżeństwa w wieku 18 i 23 lat, jednak nie utrzymuje z nimi kontaktu i nie łoży na ich utrzymanie. Zamieszkuje wraz z małoletnim powodem w mieszkaniu socjalnym o powierzchni 39,3 m ² składającym się z jednego pokoju, kuchni, łazienki, przedpokoju i garderoby, w którym małoletni ma swoje rzeczy. Czynsz za mieszkanie wynosi 325,76 złotych oraz opłata za energię elektryczną wynosi 150 złotych miesięcznie. (dowód: kopia wskazania lokalizacyjnego k. 99, kopia umowy najmu lokalu socjalnego k. 100 – 101) U matki powoda wykryto torbiele w piersi i z tego powodu jest diagnozowana. (dowód: przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda I. P. k. 102 – verte)

Pozwany M. P. (2) z domu H. urodzony dnia (...) w W. ma 47 lat. (dowód: odpis zupełny aktu urodzenia k. 5) Posiada średnie wykształcenie. Od dnia 1 lipca 2018 roku odbywa karę pozbawienia wolności. (dowód: zaświadczenie k. 31) Obecnie odbywa karę pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym W. – B. w W., nie jest skierowany do pracy. Ostateczny koniec kary jest przewidziany na dzień 28 lipca 2023 roku. (dowód: pismo k. 49) Przed osadzeniem pozwany podejmował prace dorywcze. Nie kontaktuje się z małżonką, nie interesuje się małoletnim powodem. Pozwany nie ma nikogo innego na utrzymaniu poza małoletnim powodem. (dowód: przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda I. P. k. 102 – verte)

W ocenie Sądu Rejonowego zasługuje na wiarę dowód z przesłuchania I. P., bowiem jej twierdzenia zostały poparte dowodami z dokumentów zgromadzonymi w sprawie. W ocenie Sądu uznać należy za wiarygodne dowody z dokumentów złożone do akt, bowiem ich wiarygodności i autentyczności nikt nie kwestionował.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Zgodnie z treścią art. 96 § 1 k. r. o. rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Stosownie do tej dyrektywy rodzice, w zależność od swych możliwości, są zobowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienie, mieszkanie, odzież, środki higieny osobistej, leczenie w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środków wychowania (edukacji) według uzdolnień, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z tych potrzeb powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosownej do wieku odzieży, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji. Z treści art. 128 k. r. o. wynika, iż obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Stosownie do art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Po myśli zaś artykułu 135 § 1 i 2 k. r. o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a wykonanie tegoż obowiązku może polegać na osobistych staraniach o jego utrzymanie i wychowanie.

Bezspornym w sprawie jest, że pozwany jest ojcem małoletniego M. P. (1). Podstawą takiego ustalenia jest odpis zupełny aktu jego urodzenia. Rodzice małoletniego powoda zamieszkują w rozłączeniu, bowiem pozwany odbywa karę pozbawienia wolności. Syn zamieszkuje z matką, która go wychowuje. Ciąży, zatem na pozwanym obowiązek alimentacyjny względem małoletniego powoda. Wbrew twierdzeniom pozwanego w niniejszej sprawie o alimenty Sąd Rejonowy nie może ustalać biologicznego pochodzenia małoletniego powoda, a podstawą ustalenia pochodzenia dziecka jest odpis jego aktu urodzenia. Jeżeli pozwany ma wątpliwości w tym zakresie, może złożyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa, przy czym z uwagi na upływ terminu, takie powództwo obecnie może złożyć jedynie prokurator. Jak wskazano powyżej, takie ustalenia przekraczają kognicję Sądu w sprawie o alimenty.

Małoletni powód M. P. (1) ma 4 lata. Uczęszcza do przedszkola, jest zdrowy, choruje na choroby wieku dziecięcego. Pozostaje pod wyłączną opieką matki.

Matka małoletniego powoda I. P. ma 42 lata, posiada wykształcenie podstawowe i aktualni pracuje na podstawie umowy zlecenia z wynagrodzeniem kształtującym się na poziomie od 800 do 1200 złotych miesięcznie. Zamieszkuje wraz z synem w mieszkaniu socjalnym. Ponosi koszty utrzymania mieszkania. Obecnie jest zdrowa. Ojciec małoletniego powoda P. P. ma 47 lat, posiada średnie wykształcenie. Odbywa karę pozbawienia wolności, przy czym koniec kary wyliczono na dzień 28 lipca 2023 roku. Obecnie nie został skierowany do pracy.

W ocenie Sądu Rejonowego sytuacja materialna pozwanego, okoliczność, że odbywa karę pozbawienia wolności nie uzasadnia zwolnienia go z obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna. Pozwany winien podjąć wszelkie starania, aby podjąć odpłatną pracę w Areszcie Śledczym, w którym przebywa. W odpowiedzi na pozew P. P. uznał powództwo do kwoty 350 złotych miesięcznie. Nie ma nikogo na utrzymaniu poza małoletnim powodem. Rodzice zmuszeni są dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, a w sytuacjach skrajnych, zwłaszcza o charakterze przejściowym, sprostanie obowiązkowi alimentacyjnemu wymagać będzie poświęcenia części składników majątkowych. ( Tak : Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem pod redakcją Kazimierza Piaseckiego, wydanie II zmienione, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2002, s. 803 ).

Małoletni powód M. P. (1) – uczęszcza do przedszkola, nie posiada majątku, a zatem nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb własnymi siłami nawet w części. Z zasad doświadczenia życiowego wynika, że miesięczny koszt utrzymania dziecka w wieku powoda wynosi nie mniej niż 900 złotych miesięcznie. Niewątpliwie w koszty te wchodzi opłata za przedszkole, koszty zakupu odzieży, obuwia, środków higienicznych i zabawek, odpowiednia część opłat związanych z używaniem mieszkania. Niewątpliwie, gdyby małżonkowie zamieszkiwali razem ponosiliby koszty jego utrzymania w podobnej wysokości, przy uwzględnieniu ich możliwości majątkowych i zarobkowych.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że pozwany powinien partycypować finansowo w kosztach utrzymania powoda, zwłaszcza że pozwany nie spełnia swojego obowiązku poprzez osobiste starania o jego wychowanie, bowiem jest pozbawiony wolności, nie dzwoni do syna, nie interesuje się jego losem.

Zasadą kodeksową, jest że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, zaś wysokość alimentów określa się w oparciu o możliwości zarobkowe, biorąc pod uwagę całokształt sytuacji dłużnika alimentacyjnego, nie zaś jedynie aktualne zarobki. Jak powyżej wskazano zakres świadczeń alimentacyjnych uzależniony jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych, które, już tylko z uwagi na wiek dziecka i okoliczność, że uczęszcza do przedszkola są znaczne oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 k. r. o.). Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie zawsze mogą być utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami; obejmują one, bowiem także wysokość zarobków lub dochodów, które zobowiązany jest w stanie uzyskać. ( Tak: OSNCP 1988, nr 4, poz. 42 ). W ocenie Sądu Rejonowego pozwany posiada możliwości zarobkowe, pomimo tego, że odbywa karę pozbawienia wolności. Jest to stan przejściowy, a nadto pozwany może podjąć odpłatną pracę także w czasie odbywania kary pozbawienia wolności. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale składu 7 sędziów z dnia 26 maja 1995 r., III CZP 178/94, możliwości zarobkowe zobowiązanego do alimentacji, który odbywa karę pozbawienia wolności i nie jest zatrudniony, ustala się według zasad określonych w art. 135 k.r.o. Uzasadnia to ustalenie udziału ojca w kosztach utrzymania małoletniego syna we wskazanej w wyroku wysokości. Pozwany nie ma nikogo innego na utrzymaniu poza małoletnim powodem. P. P. jest osobą stosunkowo młodą i zdrową, posiada średnie wykształcenie.

Sąd Rejonowy ustalając wysokość alimentów na rzecz dzieci nie może naruszać zasady równej stopy życiowej dziecka i jego rodziców. Przy zasądzeniu alimentów w wyższej kwocie w ocenie Sądu Rejonowego, doszłoby do jej naruszenia.

Ustalając wysokość alimentów Sąd miał przede wszystkim na względzie możliwości zarobkowe pozwanego. Ustalone świadczenie alimentacyjne nie doprowadzi go do niedostatku. Sąd wziął też pod uwagę okoliczność, że pozwany nie ma kontaktu z synem, nie spełnia swojego obowiązku alimentacyjnego poprzez osobiste starania o wychowanie i utrzymanie syna. Cały ciężar osobistych starań o wychowanie powoda spoczywa na jego matce. W ocenie Sądu Rejonowego zasądzona kwota alimentów jest wystarczająca do zaspokojenia usprawiedliwionych, podstawowych potrzeb małoletniego powoda takich jak normalne warunki bytowania i prawidłowy rozwój fizyczny, przy przyjęciu kryterium równej stopy życiowej rodziców i dzieci, oraz zapewni mu odpowiedni do jego wieku i uzdolnień prawidłowy rozwój umysłowy, a także rozrywki i wypoczynek obecnie oraz w okresie najbliższego rozwoju. Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z art. 135 § 2 k.r.o. wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego. Zdaniem Sądu Rejonowego I. P. spełnia swoje zobowiązanie alimentacyjne względem syna w części w ten właśnie sposób. Ponosi ona koszty utrzymania zajmowanego wraz z małoletnim mieszkania socjalnego, ale przede wszystkim czyni starania o wychowanie i prawidłowy rozwój małoletniego.

W pozostałym zakresie w kosztach utrzymania małoletniego powoda powinna partycypować jego matka.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku z mocy artykułu 128, 135 i 133 kro, oddalając powództwo w pozostałej części jako zbyt wygórowane. Jako że matka małoletniego powoda nie wykazała, aby z okresu przed wytoczeniem powództwa pozostały niezaspokojone potrzeby małoletniego powoda lub aby na ich zaspokojenie przedstawicielka ustawowa zaciągnęła pożyczki, Sąd Rejonowy zasądził alimenty od dnia wytoczenia powództwa.

O rygorze natychmiastowej wykonalności w punkcie pierwszym wyroku Sąd orzekł na zasadzie artykułu 333 § 1 punkt 1 k. p. c .

Sąd Rejonowy na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym w przypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od obciążenia kosztami, odstąpił od obciążenia pozwanego P. P. nieuiszczoną opłatą od pozwu z uwagi na okoliczność, że jest on pozbawiony wolności, ciąży na nim obowiązek alimentacyjny na rzecz małoletniego syna i orzekł jak w punkcie IV wyroku.

O kosztach procesu orzeczono po myśli artykułu 100 k. p. c. znosząc koszty postępowania pomiędzy stronami, bowiem powództwo zostało uwzględnione jedynie w połowie.

z/odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć pozwanemu z pouczeniem o apelacji.

L., dnia 23 listopada 2020 roku