Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 lutego 2009 r. powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w J. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. kwoty 459.814,43 zł ( czterysta pięćdziesiąt dziewięć tysięcy osiemset czternaście złotych i 43/100 ) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanie umowy leasingu operacyjnego z dnia 8 maja 2008 r. nr (...).

Powód wniósł również o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania w niniejszej sprawie, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że w dniu 8 maja 2008 r. podpisał jednostronnie umowę leasingu operacyjnego nr (...) na mocy której pozwany zobowiązał się do nabycia od spółki (...) sp. j. (...), a następnie przekazania powodowi do używania urządzenia w postaci przesiewacza (...)/ (...) ( nr fabr. (...) ) odwadniacza (...)/ (...) ( nr fabr. (...) ), przenośnika (...)/(...) ( nr fabr. (...) ) oraz pompy wodnej ( nr fabr. (...) ).

Zgodnie z postanowieniami umowy wartość przedmiotów leasingu na dzień zawarcia umowy wynosiła 1.457.900 zł z uwzględnieniem podatku VAT. W dniu 13 czerwca 2008 r. (...) Sp. z o.o. w W. nabył od (...) Sp. j. (...) urządzenia stanowiące przedmiot umowy leasingu. Tego samego dnia, a więc 13 czerwca 2008 r. urządzenia stanowiące przedmiot leasingu zostały przekazane przez dostawcę powodowi. W trakcie odbioru przedmiotowych urządzeń stwierdzono ich wady i usterki, które zostały opisane w protokołach zdawczo – odbiorczych, podpisanych przez przedstawicieli powoda oraz dostawcy urządzeń. Przedmiot leasingu został przekazany do miejscowości P., gdzie powodowa spółka miała usługowo eksploatować kruszywa naturalne.

Powód nadmienił, że zgodnie z § 11 Ogólnych Warunków Umów Leasingu Operacyjnego do umowy nr (...) z chwilą zawarcia umowy leasingowej na powoda przeszły wszelkie uprawnienia wobec sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady, gwarancji, serwisu przedmiotu leasingu z tytułu niedostarczenia, opóźnionego dostarczenia lub dostarczenia wadliwego sprzętu za wyjątkiem prawa odstąpienia od umowy sprzedaży, które zachował pozwany.

W dalszej kolejności, w trakcie odbioru technicznego przedmiotowego urządzenia, powód wykrył kolejne usterki, które uniemożliwiały prawidłowe korzystanie z przedmiotu leasingu. Usterki te zostały niezwłocznie zgłoszone dostawcy. Dostarczony sprzęt kilkakrotnie był poddawany oględzinom, które potwierdzały istniejące usterki. Już po odbiorze maszyn, strona powodowa informowała (...) Sp. z o.o. o wadliwości urządzeń stanowiących przedmiot umowy leasingu i zawracała się z prośbą o odstąpienie przez pozwaną od umowy ze spółką (...) z uwagi na niewywiązanie się przez dostawcę z warunków umowy.

Pismem z dnia 31 października 2008 r. (...) wypowiedział spółce (...) Sp. z o.o. umowę leasingu operacyjnego z dnia 8 maja 2008 r. ze skutkiem natychmiastowym. Pozwany wskazał jako podstawę wypowiedzenia umowy zaleganie przez powoda z opłatami leasingowymi na łączną kwotę 158.946,88 zł. Po tym piśmie, powód po raz kolejny wezwał pozwanego do odstąpienia od umowy sprzedaży przedmiotu leasingu z dnia 13 czerwca 2008 r. zawartej z (...) z uwagi na wadliwość dostarczonych maszyn. Pismem z dnia 28 listopada 2008 r. pozwany odmówił złożenia oświadczenia w przedmiocie odstąpienia od umowy sprzedaży z dnia 13 czerwca 2008 r. stwierdzając, iż roszczenie powoda jest bezprzedmiotowe z uwagi na wypowiedzenie umowy leasingowej.

Natomiast pismem z dnia 10 grudnia 2008 r. pozwany wystosował wobec powodowej spółki ostateczne przed sądowe wezwanie do zapłaty zaległych należności leasingowych w kwocie 158.946,88 zł oraz odsetek w wysokości 2.959,91 zł. Powodowa spółka uiściła należności wskazane w wezwaniu.

Powód wskazał jednocześnie, że na dzień składania pozwu z tytułu przedmiotowej umowy leasingu zapłacił na rzecz pozwanego łączną kwotę 450.965,42 zł tytułem opłat leasingowych oraz kwotę 3.060,05 zł tytułem odsetek. Dodatkowo poniósł koszty zleconych ekspertyz w wysokości 5.788,96 zł. W związku z powyższym powód wezwał pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia stanowiącego przedmiot niniejszego powództwa. Pozwany jednak odmówił uznania roszczeń powodowej spółki.

W odpowiedzi na pozew (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według spisu, który zostanie złożony na rozprawie.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wskazał, że nie jest dla niego zrozumiały zarzut nienależytego wykonania przez niego umowy leasingu w związku z nieodstąpieniem przez pozwanego od umowy sprzedaży zawartej z firmą (...). Zgodnie z przepisami prawa, bez zgłoszenia żądania przez korzystającego, finansujący nie może odstąpić od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy. Pozwany będąc stroną finansującą umowy leasingu, mógł odstąpić od umowy z (...) jedynie na żądanie powoda. W okresie trwania umowy leasingu powodowa spółka nigdy nie skierowała do pozwanego stosownego żądania. Żądanie takie zostało skierowane do pozwanego dopiero po wypowiedzeniu umowy leasingu.

Pozwany nadmienił również, że w treści umowy sprzedaży zawartej między pozwanym, a (...) nie zostało przewidziane prawo odstąpienia od tej umowy z powodu wad rzeczy. Prawo takie przysługuje jednak nabywcy na mocy przepisów kodeksu cywilnego dotyczących umowy sprzedaży.

Pozwany nie kwestionował faktu, że przedmiot leasingu w chwili jego dostarczenia przez sprzedawcę posiadał wady, ale zostały one usunięte, a nawet jeżeli występują nadal, to nie są wadami istotnymi. Potwierdzają to odpowiednie dokumenty, które znajdują się w posiadaniu pozwanego.

W związku z powyższym (...) wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka (...) z J. jest spółką specjalizującą się w realizowaniu prac związanych z użyciem ciężkiego sprzętu budowlanego. Na początku 2008 r. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierzała rozpocząć eksploatację żwirowiska położonego na terenie miejscowości P. ( dowód: kopia umowy k. 51-54, aneks do umowy k. 55). W tym celu powód wytypował specjalny park maszynowy produkcji firmy (...)/ (...), której wyłącznym przedstawicielem na terenie P. było przedsiębiorstwo (...) z O..

W dniu 8 maja 2008 r. powód podpisał jednostronnie umowę leasingu operacyjnego nr (...) na mocy której pozwany zobowiązał się do nabycia od spółki (...) sp. j. (...) a następnie przekazania powodowi do używania urządzenia w postaci przesiewacza (...)/ (...) ( nr fabr. (...) ) odwadniacza (...)/ (...) ( nr fabr. (...) ), przenośnika (...)/(...) ( nr fabr. (...) ) oraz pompy wodnej ( nr fabr. (...) ).

Zgodnie z postanowieniami umowy wartość przedmiotów leasingu na dzień zawarcia umowy wynosiła 1.457.900 zł z uwzględnieniem 22% podatku VAT. Podpisany przez powoda projekt umowy został przesłany pozwanemu. Dopiero w dniu 2 października 2008 r. na wyraźne żądanie powoda, pozwany odesłał podpisany przez siebie egzemplarz umowy ( dowód: umowa leasingu operacyjnego i ogólne warunki umów leasingu operacyjnego k. 34-38 akt. ).

Załącznik nr 2 do umowy stanowił protokół zdawczo – odbiorczy wymienionych wyżej urządzeń, który został podpisany przez strony, nie zawiera on jednak daty (dowód: załącznik nr 2 k. 39 ).

W celu zabezpieczenia roszczeń pozwanego z tytułu przedmiotowej umowy leasingu, powód przedłożył leasingodawcy weksel in blanco z deklaracją wekslową oraz gwarancję (...) Sp. z o.o., a także gwarancje osobiste osób zarządzających w spółce powodowej oraz spółce (...). Na podstawie umowy o ustanowieniu kaucji powód wpłacił na rzecz pozwanego kwotę 146.009,27 zł w celu prawidłowego wykonania umowy leasingu ( dowód: umowa o ustanowienie kaucji k. 40 akt ).

Strona pozwana, (...) Sp. z o.o. w W. w dniu 13 czerwca 2008 r. nabyła od (...) Sp. j. (...) urządzenia stanowiące przedmiot umowy leasingu ( dowód: kopia faktury VAT (...) k. 41 akt ). W tym samym dniu urządzenia zostały przekazane przez dostawcę powodowi. W trakcie odbioru przedmiotowych urządzeń stwierdzono ich wady i usterki, które zostały zawarte w protokołach zdawczo – odbiorczych podpisanych przez przedstawicieli powoda oraz dostawcy urządzeń. Z protokołów tych wynikało, że dostarczony sprzęt nie posiadał dokumentacji technicznej i instrukcji, oraz stwierdzono nieprawidłowy króciec odpływowy ( dowód: protokoły zdawczo odbiorcze k. 42-43 akt ).

W dniu 25 czerwca 2008 r. komisja złożona z przedstawiciela dostawcy oraz osoby reprezentującej powoda dokonała odbioru technicznego przedmiotowego urządzenia. Podczas odbioru przesiewacza stwierdzono uszkodzenie wanny odbioru, zamontowanie niezgodnych z zaleceniem producenta węży gumowych, które zmniejszały przepływ wody, uszkodzenia obudów i powłok lakierniczych, nieprawidłowy króciec odpływowy do rynny łączącej przesiewacz z odwadniaczem, zablokowaną obudowę wlewu oleju hydraulicznego, uszkodzenia taśmy przenośnika, uszkodzenie ramy nośnej przesiewacza, zbyt krótkie fartuchy przy zsypach, brak szczelności maszyny powodujący wycieki wody technologicznej i wysypywanie przerabianego kruszywa, a także niebezpieczne dla obsługi wibracje pomostu podczas wyłączania maszyny. W trakcie odbioru odwadniacza (...)/(...) stwierdzono niefabryczne przeróbki w koszu zsypowym z uwagi na niekompatybilność z przenośnikiem. Natomiast w trakcie odbioru przenośnika (...)/(...) stwierdzono tzw. „przekoszenie” ramy.

W dniu 25 czerwca 2008 r. stwierdzono niezgodność towaru z zamówieniem złożonym przez powoda (niekompatybilność z pozostałymi urządzeniami ), uszkodzona taśma przenośnika i wady konstrukcyjne uniemożliwiające prawidłową pracę urządzenia. Natomiast w trakcie odbioru pompy wodnej w dniu 13 czerwca 2008 r. stwierdzono uszkodzenia w postaci wygiętej ramy oraz wgniecenia skrzynki bezpieczników ( dowód: kopie protokołów odbioru technicznego k. 44-50 akt ).

W efekcie zgłoszonych przez stronę powodową wad, w dniu 1 lipca 2008 r. w miejscowości P. odbyło się kolejne spotkanie przedstawicieli dostawcy i powoda, którego celem była weryfikacja techniczna dostarczonych urządzeń. Po przeprowadzeniu oględzin strony przedstawiły swoje stanowiska na piśmie, co znalazło swoje odzwierciedlenie w notatce służbowej z dnia 1 lipca 2008 r. W notatce tej dostawca zobowiązał się do dnia 7 lipca 2008 r. dokonać ostatecznej regulacji taśmy przenośnika (...), wykonać przesunięcie o około 30 cm, poprzez wycięcie i przyspawanie w innym miejscu dolnej belki poprzecznej w odwadniaczu (...), w celu umożliwienia pracy zakrężnej współpracującego przenośnika (...). Dostawca oświadczył, że taki typ naprawy jest zgodny z zaleceniami producenta. Z kolei w przesiewaczu (...) dostawca zobowiązał się wykonać regulację pasa podajnika w koszu zasypowym, wymiany rury dopływu wody na zalecane przez producenta, uszczelnienie wanny piaskowej, przeróbkę klapy zakrywającej wlew oleju hydraulicznego, wyprostowanie wygiętej ramy przesiewacza i uszczelnienie taśmy pomiędzy nadawą w koszu zasypowym, a głównym taśmociągiem. Z uwagi na fakt, że powód nie zgodził się na wycięcie belki poprzecznej w odwadniaczu , a także zażądał przedstawienia innego rozwiązania tego problemu i dostarczenia odbiorcy zalecenia producenta wraz z rysunkami sposobu i technologii wykonania proponowanej przeróbki maszyny. Strony ustaliły, że ostateczne rozstrzygnięcie problemu nastąpi do dnia 15.07.2008 r. ( dowód: notatka służbowa k. 56-57 akt ).

Dodatkowo powód, dla potwierdzenia istniejących usterek zwrócił się do biegłych R. B. i T. L. o sporządzenie opinii technicznej w przedmiocie sprawności urządzeń, które stanowiły przedmiot leasingu. Biegli wydali opinię techniczną w dniu 5 lipca 2008 r., w której wskazali na szereg występujących usterek. W ocenie i konkluzji opracowania wskazali, że wymienione usterki wymagają bezwzględnie usunięcia przez serwisanta ( (...) ). Usunięcia usterek należy dokonać przed rozpoczęciem dalszej eksploatacji maszyny, gdyż mają one bezpośredni wpływ na sprawność techniczną i trwałość maszyny ( dowód: kopia oceny technicznej wraz z dokumentacją fotograficzną k. 58-68 akt ).

Jednocześnie w dniach 3-4 lipca 2008 r. pracownik (...) J. B. podjął na terenie żwirowni czynności serwisowe, które miały na celu usuniecie opisanych powyżej usterek. Ponieważ nie udało się ich usunąć przedstawiciele powodowej spółki nie wyrazili zgody na sporządzenie i podpisanie protokołu odbioru technicznego. W tej sytuacji pracownik (...) poprosił pracowników powoda o podpisanie dokumentu rozliczającego przeprowadzone czynności serwisowe. Pracownik spółki powoda S. O. podpisał powyższy dokument. Jak się później okazało dokument ten posłużył (...) za podstawę żądania od pozwanego zapłaty za maszyny stanowiące przedmiot leasingu. W ocenie powoda dokument ten został sfałszowany przez dopisanie treści:” Wykonano próbę pracy na sucho i na mokro. Pracuje prawidłowo” ( dowód: kopia dokumentu rozliczenie instalowania Nr k. 69 akt sprawy).

Zdaniem powoda dokument zatytułowany „Rozliczenie instalowania” został sfałszowany przez pracownika (...) i już po jego podpisaniu została tam dopisana informacja mówiąca o przeprowadzeniu prób na mokro i na sucho, oraz informacja, że maszyna działa prawidłowo, co nie było zgodne z prawdą. W związku z powyższym powód złożył w Prokuraturze Rejonowej w Ż. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa ( dowód: pismo k. 70-73 akt ). Efektem przeprowadzonego postępowania przygotowawczego było postanowienie z dnia 29.10.2008 r. o umorzeniu śledztwa z uwagi na brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego ( dowód: kopia postanowienia k. 176-177 akt).

Jednocześnie po nieudanej próbie naprawienia usterek przez pracownika firmy (...) powód ponownie zwrócił się o sporządzenie oceny technicznej do biegłego A. B.. Biegły w dniu 21 lipca 2008 r. sporządził kolejną ocenę techniczną, gdzie w konkluzji wskazał, że obecność serwisanta w dniu 04.07.2008 r. nie wpłynęła na poprawę stanu technicznego maszyn i nadal są one wadliwe. Prace wykonane przez serwisanta były bardzo niskiej jakości, a zastosowanie do uszczelnienia pianki budowlanej mijało się z celem. Nie spełniła ona swojego zadania, gdyż przecieki wody nie zostały wyeliminowane. Pianka pęka i kruszy się, a estetyka maszyny bardzo ucierpiała ( dowód: ocena techniczna wraz z dokumentacją fotograficzną k. 74-84 akt).

W dniach 13 i 30 czerwca 2008 r. powód informował pozwanego za pośrednictwem poczty elektronicznej by nie wypłacać dostawcy środków finansowych do czasu potwierdzenia w (...) finalizacji transakcji. Powód informował pozwanego o trudnościach z zakończeniem transakcji z powodu nieusunięcia usterek w urządzeniu przez firmę (...) ( dowód: wydruki listów e-mail k. 85-87 akt ).

W dniu 30 czerwca 2008 r. powód otrzymał wezwanie do zapłaty ze strony pozwanego na kwotę 1.312.110 zł, która była wymagalna, gdyż termin jej zapłaty minął w dniu 20.06.2008 r. Do wezwania pozwany załączył protokoły odbioru maszyn z dnia 13.06.2008 r., które były podpisane między innymi przez S. O..

Aby wyjaśnić nieporozumienia na linii powód – pozwany, w dniu 11 lipca 2008 r. doszło do spotkania między stronami. Stronę powodową reprezentowali S. O. i Z. J., natomiast (...) był reprezentowany przez I. P.. Przedmiotem spotkania było przedstawienie przez stronę powodową dokumentacji potwierdzającej niewywiązanie się firmy (...) z umowy dostawy i uruchomienia zestawu (...)/ (...), a także uzgodnienie procedury, trybu rozwiązania umowy leasingowej z (...). Podczas spotkania strony uzgodniły, że firma (...) wystosuje oficjalne pismo w kwestii rozwiązania umowy leasingowej, natomiast (...) wystąpi do firmy (...) z żądaniem wystawienia faktury korygującej ( zerującej ). W wyjaśnieniach strona powodowa wskazała, że faktura za, którą została wystawiona faktura nie została zrealizowana, gdyż zgodnie zamówieniem maszyna powinna być uruchomiona w ciągu 10 dni od daty dostawy, a tak się nie stało. Z tego spotkania została sporządzona notatka, która między innymi została dostarczona do (...) ( dowód: kopia notatki k. 89-90, zeznania świadków Z. J., L. L. k. 271, S. O. k. 323, J. O. k. 324, M. W. (2) k. 369, I. P. k. 517 akt ).

W późniejszym okresie czasu między stroną powodową, a stroną pozwaną i firmą (...) była prowadzona korespondencja dotycząca rozwiązania problemu wadliwości dostarczonego urządzenia i realizacji umowy leasingu, ewentualnie sposobu jej rozwiązania. W liście z dnia 11 lipca 2008 r. strona powodowa poinformowała M. W. (2) o rezygnacji z odbioru zakładu (...)/ (...). Powód zwrócił się również z prośbą o rozwiązanie umowy leasingowej i wystawienie faktury korygującej ( dowód: pisma k. 91-100 ).

W dniu 28.10.2008 r. między przedstawicielami (...) Sp. z o.o., (...) o (...) doszło do spotkania i sporządzenia protokołu uzgodnień i rozbieżności. Strona powodowa domagała się usunięcia usterek wykrytych w lipcu 2008 r., natomiast przedstawiciel (...) wskazywał, że usterki zostały usunięte, a problemy związane z funkcjonowaniem urządzenia są spowodowane niewłaściwym podłożem, na którym maszyna jest ustawiona ( dowód: kopia protokołu i załączonych dokumentów k. 101-104.

Z kolei pismem z dnia 31 października 2008 r. pozwany wypowiedział powodowi umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym z powodu zalegania z zapłatą rat leasingowych ( dowód: wypowiedzenie umowy k. 105-106 akt, kopie faktur VAT k. 196-208 akt ).

Pismem z dnia 12 listopada 2008 r. powód wezwał pozwanego do odstąpienia od umowy sprzedaży przedmiotowych urządzeń, ale pozwany uznał to żądanie za bezprzedmiotowe w świetle wypowiedzenia umowy leasingu ( dowód: pisma k. 107-111 ). Strona pozwana próbowała jeszcze załagodzić spór i doprowadzić do ugody, pod warunkiem, że pozwany złoży oświadczenie, że sprzęt jest sprawny i wolny od wad fizycznych. Do złożenia takiego oświadczenia jednak nie doszło ( dowód: pisma k. 112-117 ).

W związku z zaistniałą sytuacją powód po raz kolejny zlecił przeprowadzenie oceny technicznej przez biegłego R. B., który sporządził taką ocenę w dniu 12.12.2008 r. Z jej treści wynikało, że stwierdzone wcześniej usterki nie zostały usunięte w całości i nadal uniemożliwiają prawidłową pracę urządzenia ( dowód: ocena techniczna wraz z dokumentacją k. 123-135, płyta CD z nagraniem pracy maszyny k. 27 akt ).

Stwierdzone ocenami technicznymi usterki i nieprawidłowości w funkcjonowaniu parku maszynowego zostały potwierdzone przez biegłego, którego opinię, jako dowód Sąd dopuścił w niniejszej sprawie ( dowód: opinia biegłego k. 440-452, 599-600, 652-655 ).

Mimo kierowanych do pozwanego wezwań do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty, pozwany nie uiścił tej należności, dlatego powód skierował do Sądu pozew o zapłatę.

W toku niniejszego postępowania Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o informacje uzyskane od powoda, że przed Sądem Okręgowym w Olsztynie V Wydział Gospodarczy toczyło się postępowanie z powództwa (...) w O. przeciwko (...) w W. o zapłatę, gdzie przedmiotem postępowania była umowa kupna przez stronę pozwaną urządzenia, które następnie zostało przekazane w leasing firmie (...) sp. z o.o. W sprawie tej została zawarta ugoda.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania następujących świadków; Z. J. k. 270-271, L. L. k. 271-272, S. O. k. 323-324 i 325, J. O. k. 324 i 697, R. B. k. 325, T. L. k. 325, M. W. (2) k. 368-370, B. T. k. 370, J. B. k. 371-372, A. S. k. 372, I. P. k. 517, a także na podstawie dokumentów zgromadzonych w niniejszej sprawie, opinii biegłych i załączonych do dokumentów filmów i zdjęć, a także akt V GC 92/08 SO w Olsztynie.

Odnosząc się do dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy to należy wskazać, że Sąd uznał je za wiarygodne ponieważ pochodziły od uprawnionych organów i podmiotów, a strony nie kwestionowały ich prawdziwości i autentyczności.

Sąd jedynie dokumentowi znajdującemu się w aktach sprawy, a zatytułowanemu „Rozliczenie instalowania” dał wiarę w ograniczonym zakresie. Z dokumentu tego wynika, że pracownik serwisu firmy (...) w dniach 3 i 4 lipca 2008 r. usuwał usterki zakładu na mokro. Brak jednak na tym dokumencie podpisów w miejscu kontrola końcowa, natomiast podpisy widnieją jedynie w miejscu, gdzie jest mowa, że instalowanie wykonano zgodnie z zamówieniem klienta. W toku postępowania powód kwestionował zapis dotyczący wykonania prób pracy na mokro i na sucho, gdzie stwierdzono, że zakład pracuje prawidłowo. Powód zarzucał sfałszowanie tego dokumentu, jednak w tym zakresie postępowanie umorzono. Mimo wszystko treść tego dokumentu pozostawia dużo wątpliwości, zwłaszcza w świetle pozostałych dowodów, dlatego Sąd w części kwestionowanej przez powoda odmówił temu dokumentowi wiarygodności, w oparciu o treść art. 233 § 1 k.p.c. W oparciu o ten sam przepis Sąd odmówił wiarygodności opinii technicznej z dn. 14.11.2011 r. Nr (...) sporządzonej przez biegłego A. P. na zlecenie (...) w W.. Opinia ta stanowi bowiem jedynie polemikę z opinią biegłego powołanego przez Sąd i nie wnosi nic nowego do sprawy.

Sąd natomiast w pełni podzielił opinię biegłego L. K. specjalisty do spraw budowy urządzeń technicznych.

Odnosząc się do zeznań świadków to należy wskazać, że Sąd uznał za wiarygodne zeznania Z. J., L. L., S. O., J. O., R. B., T. L., M. W. (2) i I. P.. Zeznania te są spójne, logiczne, wzajemnie się uzupełniają i pozostają w zgodzie z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie i ustalonym stanem faktycznym.

Pozostałym świadkom przesłuchanym w niniejszej sprawie Sąd dał wiarę jedynie w takim zakresie w jakim były one zgodne z zeznaniami pozostałych świadków i innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie. Świadkowie B. T., J. B. i A. S. są pracownikami firmy (...) w związku z powyższym ich zeznania były ukierunkowane w taki sposób, aby potwierdzić stanowisko strony pozwanej. Świadkowie ci wskazywali, że wady urządzenia podnoszone przez powoda zostały w znacznej części usunięte, a pozostałe nie miały wpływu na prace urządzenia. Świadkowie wskazywali również, że ewentualne problemy z pracą urządzenia były spowodowane przez usadowienie maszyny na niewłaściwym podłożu, które nie było odpowiednio utwardzone, a także z powodu zastosowania niewłaściwych sit. Zeznaniom w tym zakresie Sąd odmówił wiarygodności, gdyż pozostawały one w sprzeczności z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, zeznaniami pozostałych świadków i ustalonym przez biegłego stanem faktycznym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Na wstępie Sąd pragnie zaznaczyć, że dochodzona pozwem kwota 459.814,43 zł została pomniejszona o kwotę 8849,01 zł., która stanowi sumę kosztów poniesionych przez powoda na sporządzenie prywatnych ocen technicznych i odsetek. Powód sporządzał oceny prawne jeszcze przed wytoczeniem powództwa i była to jego inicjatywa, dlatego nie ma żadnych podstaw by tymi kosztami obciążać pozwanego.

Swoje roszczenie powód wywiódł z art. 471 k.c., który mówi, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Nienależyte wykonanie zobowiązania w ocenie powoda polegało na tym, że pozwany, mimo wezwań nie odstąpił od umowy sprzedaży zawartej z (...) na podstawie przepisów o rękojmi.

Zgodnie z treścią § 11 Ogólnych Warunków Umowy Leasingu Operacyjnego z chwilą zawarcia umowy leasingowej na powoda przeszły wszelkie uprawnienia wobec sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady, gwarancji, serwisu przedmiotu leasingu, z tytułu niedostarczenia, opóźnionego dostarczenia lub dostarczenia wadliwego sprzętu, za wyjątkiem prawa odstąpienia od umowy sprzedaży, które zachował pozwany.

Wnosząc o oddalenie powództwa pozwany wskazał, że finansujący może odstąpić od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy jedynie przy łącznym zaistnieniu dwóch okoliczności, a mianowicie musi nastąpić zgłoszenie stosowanego żądania ze strony korzystającego, a także muszą istnieć wady rzeczy, które są na tyle istotne, że uniemożliwiają korzystanie z przedmiotu leasingu, a nadto nie zostały w stosownym terminie usunięte.

Pozwany wskazał, że żądania odstąpienia od umowy sprzedaży ze strony powoda nie było do czasu jej wypowiedzenia przez bank. Natomiast co do wad rzeczy podniósł, że najistotniejsze wady zostały usunięte, a te, które nie zostały usunięte nie miały żadnego wpływu na pracę urządzenia, które stanowiło przedmiot leasingu.

Jedynym uprawnieniem z tytułu wad rzeczy, które nie przechodzi na korzystającego, jest prawo odstąpienia od umowy ze zbywcą (art. 709 ^{( 8)} § 2 in fine k.c.). Uprawnienie to przysługuje finansującemu jako stronie tej umowy. Jego źródłem może być ustawa bądź umowa ze zbywcą. Jednakże finansujący może odstąpić od umowy ze zbywcą wyłącznie wówczas, gdy spełnione zostaną przesłanki realizacji tego prawa w świetle zasad odpowiedzialności za wady oraz gdy odstąpienia od umowy zażąda korzystający (art. 709 ^{( 8)} § 4 zd. 1 k.c.). Jednocześnie przepis art. 709 ^{( 8)} § 4 zd. 2 k.c. wyraźnie zastrzega, że bez zgłoszenia żądania przez korzystającego finansujący nie może odstąpić od umowy ze zbywcą. Oznacza to, że zgłoszenie żądania przez korzystającego stanowi bezwzględną przesłankę powstania po stronie finansującego prawa do odstąpienia od umowy ze zbywcą. Kategoryczne brzmienie tego przepisu przemawia za przyjęciem, że jeżeli finansujący odstąpi od umowy bez stosownego żądania, odstąpienie takie należy uznać za sprzeczne z prawem (naruszające wyraźny zakaz) i jako takie nieważne (art. 58 k.c.); tak M. Pazdan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2004, s. 331; W. Dubis (w:) E. Gniewek, Komentarz , 2006, s. 1125.

Przepis art. 709 ⁸ § 4 zd. 2 k.c. wyraźnie odnosi się do czynności prawnej odstąpienia od umowy, czyli czynności w relacji finansujący - zbywca i zakazuje jej dokonania bez żądania korzystającego. Naruszenie zakazu powoduje więc wadliwość czynności, której on dotyczy, czyli odstąpienia od umowy.

Żądanie przez korzystającego odstąpienia od umowy jest dla finansującego wiążące, o ile jest uzasadnione, a więc o ile spełnione zostały przesłanki uzasadniające realizację takiego prawa. Finansujący ma więc obowiązek odstąpić od umowy ze zbywcą, jeżeli korzystający zgłosi uzasadnione żądanie w tym zakresie.

Odstąpienie przez finansującego od umowy ze zbywcą powoduje, że umowa leasingu wygasa z mocy prawa (art. 709 ⁸ § 5 zd. 1 k.c.). Odstąpienie powoduje, że umowa między finansującym a zbywcą ulega rozwiązaniu ze skutkiem ex tunc, a więc od momentu jej zawarcia. Natomiast umowa leasingu wygasa z chwilą odstąpienia ze skutkiem na przyszłość ( ex nunc).

W niniejszej sprawie należało rozstrzygnąć dwie okoliczności sporne, które wystąpiły w niniejszej sprawie.

Pierwszą okolicznością było, czy ze strony powoda nastąpiło żądanie rozwiązania umowy sprzedaży przez pozwanego z dostawcą, i czy wady istniejące w momencie dostarczenia przedmiotu leasingu powodowi zostały usunięte, w jakim zakresie i czy wady, które nie zostały usunięte miały wpływ na funkcjonowanie urządzenia dostarczonego powodowi.

W ocenie Sądu Okręgowego powód w sposób wystarczający i zgodny z przepisami prawa zażądał od pozwanego odstąpienia od umowy sprzedaży. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie w sposób jednoznaczny wskazuje, że już w momencie odbioru parku maszyn wykryto w nim usterki. Miały one zostać usunięte ostatecznie do dnia 15 lipca 2008 r. Nie zostało to jednak zrobione. Oceny techniczne wykonane przez biegłych na wniosek powoda wykazały, że usterki były na tyle poważne, że wymagały natychmiastowego usunięcia, gdyż zagrażały pracy urządzenia i mogły spowodować jego uszkodzenia.

Nie można zgodzić się z twierdzeniami strony pozwanej, jakoby w protokole zdawczo odbiorczym z dnia 13 czerwca 2008 r. znajdowały się adnotacje mówiące o tym, że nie stwierdzono braków i urządzenie jest sprawne technicznie. W uwagach do tego protokołu w punkcie 12 – uwagi, stwierdzono jednoznacznie, że do tego protokołu załączono protokół. Był to protokół z dnia 4 czerwca 2008 r., gdzie stwierdzono znaczne braki i wyliczono uszkodzenia sprzętu.

Zarówno zeznania świadków, jak i dokumenty w postaci ocen technicznych i opinia biegłego nie potwierdzają faktu usunięcia usterek, a braki te powodowały niemożność podjęcia pracy przez urządzenie. Dokument znajdujący się w aktach sprawy „Rozliczenie instalowania” w ocenie Sądu nie może zostać uwzględniony w zakresie stwierdzenia w nim przeprowadzenia próby na mokro i na sucho, i że urządzenie pracowało prawidłowo, gdyż przeczą temu zeznania świadków i opinie sporządzone na potrzeby niniejszego postępowania, a także inne dowody ( filmy z wizji i zdjęcia).

Nie ulega wątpliwości, że będący w dniach 3-4 lipca 2008 r. na terenie żwirowni J. B. pracownik firmy (...) z O. nie usunął wszystkich usterek, a na pewno nie był w stanie usunąć usterek najistotniejszych, które wymagały demontażu urządzenia, czego na terenie zakładu J. B. nie był w stanie wykonać. Nie można uznać, że podpisanie przez pracownika powoda dokumentu „rozliczenie instalowania” jest równoznaczne z podpisaniem protokołu odbioru technicznego.

Opinia biegłego z dnia 08.08.2011 r. kategorycznie stwierdza, że wady istotne dla funkcjonowania maszyny nie zostały usunięte przez serwis w dniach 3-4 lipca 2008 r. Taki stan rzeczy był podstawą żądania ze strony powodowej w stosunku do pozwanego rozwiązanie umowy sprzedaży z firmą (...). Co prawda żądanie nie było zbyt precyzyjnie sformułowane, ale intencja powoda nie mogła budzić wątpliwości, zwłaszcza w świetle jego żądania by maszyny zostały zabrane z miejsca ich instalacji. Istotnym w sprawie jest to, że nawet przez jeden dzień zakład nie wykonywał zadań , do których był przeznaczony z uwagi na istniejące usterki. Potwierdza to licznik roboto godzin widoczny na zdjęciach i filmach.

Notatka służbowa sporządzona ze spotkania, które odbyło się w dniu 11 lipca 2008 r. zawiera jasne stanowisko powoda, którego intencją było opracowanie procedury rozwiązania umowy leasingowej z pozwanym. W spotkaniu uczestniczył przedstawiciel Banku (...). Współpracowała ona z powodem już wcześniej, dlatego brak z jej strony pełnomocnictwa do reprezentowania banku nie stanowił przeszkody w prowadzeniu negocjacji. I. P. potwierdziła nadto w toku postępowania, że zwracanie się do Banku z pominięciem (...) było zwyczajowo przyjęte, gdyż pozwany był jedynie instytucja pośredniczącą.

Przedmiotem spotkania było między innymi uzgodnienie procedury rozwiązania umowy leasingowej. Uzgodnienia były takie, że firma (...) wystosuje oficjalne pismo do pozwanej, a (...) wystąpi do firmy (...) z żądaniem wystawienia faktury korygującej.

W ocenie Sądu Okręgowego tak sformułowane stanowisko powoda zawarte w notatce mogło być poczytane, jako żądanie rozwiązania umowy sprzedaży. (...), jako profesjonalny leasingodawca z pewnością był w stanie prawidłowo odczytać intencje powoda, lub przynajmniej mógł podjąć starania o wyjaśnienie tego stanowiska, niestety takie kroki nie zostały podjęte, mimo, że M. W. (2) jeszcze w trakcie spotkania konsultował się z Panią P., a po spotkaniu notatka została doręczona przedstawicielom banku i (...). Pozwany winien tym bardziej zweryfikować stanowisko powoda, skoro jeszcze w dniu 11.07.2008 r. Pan M. W. (2) otrzymał e-mail od powoda, gdzie wyraźnie zwrócono się z prośbą o rozwiązanie umowy leasingu, a nadto powód nadmienił, że rezygnuje z odbioru zakładu (...)/ (...) i zwrócił się o zabranie z terenu żwirowni niesprawnych maszyn.

Zdaniem Sadu Okręgowego w ten właśnie sposób powód zgłosił stronie pozwanej żądanie odstąpienia od umowy sprzedaży.

W ocenie Sądu Okręgowego wady dostarczonej rzeczy były na tyle istotne, ze uniemożliwiały prawidłowe korzystanie z przedmiotu leasingu, a co więcej usterki wykryte w trakcie odbiorów nie zostały usunięta, co powód wykazał w toku postępowania.

Możliwość skorzystania z uprawnień wynikających z rękojmi za wady fizyczne, w szczególności z odstąpienia od umowy, nie jest uzależniona od tego, czy wady są istotne. Okoliczność, czy wady są istotne czy nieistotne, ma znaczenie tylko wówczas, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana, a wady występują nadal. Zgodnie bowiem z art. 560 § 1 k.c. kupujący nie może z tego uprawnienia skorzystać, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie. Jeżeli zaś rzecz była już wymieniana lub naprawiana, to ograniczenie to nie ma zastosowania, chyba że wady są nieistotne (wyrok SN z 8 maja 2003 r., II CKN 66/01, Mon. Praw. 2006, nr 3, s. 153).

"Istotność" i "nieistotność" wady rzeczy jest bez znaczenia dla samej możliwości skorzystania z uprawnień wynikających z rękojmi, a nie jest bez znaczenia dla sposobu realizacji uprawnień z tytułu rękojmi przez kupującego. Ocena co do charakteru wady dotykającej konkretną rzecz musi być poprzedzona wnikliwą analizą zarówno tej rzeczy, jak i innych rzeczy, które znajdują się w obrocie. W odniesieniu do każdego z przedmiotów sprzedaży wynik badania może być zupełnie różny. Okoliczność, czy wady są istotne czy nieistotne, ma znaczenie tylko wówczas, jeżeli rzecz była już wymieniana lub naprawiana, a wady występują nadal. W skomplikowanym urządzeniu, na przykład silniku samochodowym, drobna z pozoru usterka może uzasadniać odstąpienie od umowy (wyrok SN z 8 maja 2003 r., II CKN 66/01, LEX nr 121712; wyrok SN z 2004 r., II CK 388/03, (...) 2004, nr 153, s. C2).

W toku postępowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego na okoliczność określenia, co było przyczyną wycieku surowca oraz wody przemysłowej z zespołu urządzeń w postaci podsiewacza (...) / (...) (nr fabr. (...)), odwadniacza (...) / (...) (nr fabr. (...)), przenośnika (...)
/ (...) (nr fabr. (...)) oraz pompy wodnej (nr fabr. (...)) eksploatowanych przez spółkę (...), określenia czy urządzenia firmy (...) / (...), po przeprowadzeniu w dniach 3-4 lipca 2008 r. czynności serwisowych przez pracownika Przedsiębiorstwa (...) sp. j. M. W. (1), miały wady istotne zmniejszające ich wartość lub użyteczność ze względu na cel wskazany w umowie leasingu, co w konsekwencji uniemożliwiło powodowi korzystanie z przedmiotu leasingu, określenia czy usterki wymienione w ocenie technicznej nr (...) z dnia 5 lipca 2008 miały wpływ na sprawność techniczną i trwałość maszyny, określenia czy usterki wymienione w ocenie technicznej nr (...) z dnia 5 lipca 2008 zostały w prawidłowy sposób usunięte przez serwisantów w dniu 4 lipca 2008 r. a jeśli nie określenia w jaki sposób naprawy te winny zostać dokonane, określenia czy naprawy i regulacje serwisowe z dnia 4 lipca 2008 r. wpłynęły na poprawę stanu technicznego maszyn, określenia czy złe wypoziomowanie maszyn i ich usytuowanie na określonym podłożu mogło mieć wpływ na powstanie usterek ujawnionych w opinii technicznej bądź mogło być przyczyną wycieku surowca oraz wody przemysłowej z maszyn, określenia, jaki wpływ na wyciek surowca oraz wody przemysłowej z maszyn mogła mieć konfiguracja sit, określenia czy sama zmiana konfiguracji sit doprowadziłaby maszyny do pełnej sprawności.

Opinia biegłego potwierdziła zarzuty powoda podnoszone w toku postępowania. Biegły wskazał, że główne wady istotne dla prawidłowego funkcjonowania maszyny nie zostały usunięte przez (...) w dniach 3-4 lipca 2008 r. niektórych usterek nie można było bowiem usunąć bez demontażu konstrukcji nośnej, a samodzielne działania w tym zakresie są niedozwolone bez konsultacji z producentem, która nie miała miejsca ( dowód: opinia biegłego k. 440-452 ).

Uwzględniając zarzuty pozwanego, Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego na okoliczność, czy urządzenie było lub mogło być używane zgodnie z przeznaczeniem w okresie, w którym było eksploatowane przez spółkę (...) Sp. z o.o. (i z jakich przyczyn); czy i jakie zmiany zaszły w urządzeniu względem stanu urządzenia utrwalonego w uprzednio udostępnionej biegłemu sądowemu dokumentacji i dvd; jakie jest środowisko pracy urządzenia (np. podłoże, posadowienie i wypoziomowanie) i czy jest ono prawidłowe do używania urządzenia zgodnie z przeznaczeniem, a także, czy obecne środowisko pracy urządzenia jest tożsame ze środowiskiem, w jakim urządzenie było używane przez powoda; czy złe wypoziomowanie maszyn i ich usytuowanie na określonym podłożu, mogło mieć wpływ na powstanie usterek ujawnionych w opinii technicznej nr (...) z dnia 5 lipca 2008 roku, bądź mogło być przyczyną wycieku surowca oraz wody przemysłowej z maszyn; jakie sita są obecnie używane na poszczególnych pokładach urządzenia; czy urządzenie ma wady, a jeżeli tak - jakie są to wady; jeżeli urządzenie ma wady - czy mają one wpływ na prawidłowość pracy urządzenia, a jeśli tak, to jaki jest to wpływ.

W uzupełnieniu biegły wskazał między innymi, że wady i usterki ujawnione w ocenach technicznych, a także w trakcie uruchomienia zakładu były konsekwencją braku kompatybilności zespołów, wad montażowych, a także niedokonanej regulacji parametrów pracy przesiewacza. Wyciek wody był skutkiem braku szczelności i wadami montażowymi. Biegły wskazał również, że gdyby maszyna wymagała wyjątkowej precyzji poziomowania producent zamontowałby poziomice na ramie przesiewacza i innych zespołach urządzenia. Biegły na część zadanych pytań nie był w stanie odpowiedzieć, przed dokonaniem oględzin przedmiotowych maszyn, które obecnie znajdują się na terenie żwirowni R. gm. D. ( dowód: opinia uzupełniająca k. 599-600 akt).

Po przeprowadzeniu oględzin maszyny w dniu 26.07.2012 r. biegły złożył opinię uzupełniającą, w której wskazał, że zarówno w trakcie postoju, jak i podczas pracy zakładu w obecności biegłego i przedstawicieli stron potwierdziło się istnienie wad w zakładzie produkcyjnym przedstawionych i omówionych w opinii z dnia 08.08.2011 r. W obecnym stanie zakład pracuje, ale nie wykonuje z powodu istniejących wad pełnej zdolności eksploatacyjnej. Dystrybutor zgodnie z umową leasingową powinien zapewnić dostarczenie nowej sprawnej maszyny o parametrach eksploatacyjnych podanych przez producenta i zgodnie z ofertą ( dowód: opinia uzupełniająca z oględzin k. 652-655 akt ).

Opinia sporządzona na potrzeby niniejszego postępowania przez biegłego L. K. specjalistę do spraw budowy urządzeń technicznych została przez Sąd uwzględniona w pełni. Opinia ta jest obszerna (dwukrotnie była uzupełniana, w tym raz w związku z oględzinami urządzenia będącego przedmiotem leasingu ), w sposób wyczerpujący i precyzyjny odpowiada na zadane pytania, a także uwzględnia wszystkie aspekty sprawy. W ocenie Sądu została ona sporządzona rzetelnie, w oparciu o obowiązujące przepisy prawa i z całą pewnością nie jest tendencyjna, jak wskazywał w toku postępowania pozwany. Szczegółowa analiza opinii nie pozostawia wątpliwości, że biegły uznał wady stwierdzone w urządzeniach stanowiących przedmiot leasingu za istotne.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, w ocenie Sądu pozwany miał podstawy do skorzystania z możliwości odstąpienia od umowy sprzedaży, jednak nie uczynił tego, czym naraził na straty powoda.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd żądanie powoda uwzględnił oddalając je jedynie w niewielkim zakresie, o czym był mowa na wstępie.

O odsetkach orzeczono w oparciu o treść art. 481 k.c., zostały one zasądzone od dnia wniesienia powództwa, zgodnie z żądaniem pozwu.

Zgodnie z treścią art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

W niniejszej sprawie powództwo (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J. zostało uwzględnione w 98%, dlatego pozwany został zobowiązany do zwrotu powodowi wszystkich kosztów procesu.

SSO Piotr Wierzchowski