Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Karina Marczak

Sędziowie: SSO Violetta Osińska (spr.)

SSO Sławomir Krajewski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w dniu 5 lipca 2013 r. w S.

sprawy ze skargi dłużnika(...) (...)

na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) W. G.w postaci postanowienia z dnia 3 października 2012 r. w przedmiocie ustalenia kosztów postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt Km 4225/12

z udziałem wierzyciela E. K.

na skutek zażalenia Komornika Sądowego

na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 25 stycznia 2013 r., sygn. akt VI Co 4120/12

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt II Cz 474/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie zmienił punkt 2 postanowienia z dnia 3 października 2012 r. Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) W. G.w sprawie sygn. akt Km 4225/12, w ten sposób, iż ustalił koszty postępowania egzekucyjnego w sprawie w wysokości 1.719,80 zł, w tym: koszty przelewów w kwocie 3,30 zł, koszty doręczenia korespondencji w kwocie 46,10 zł, opłata stosunkowa w kwocie 1.670,40 zł, zaś w pozostałym zakresie uznał poniesione koszty jako niecelowe (punkt 1), w pozostałym zaś zakresie skargę oddalił (punkt 2). Ponadto zasądził od wierzyciela E. K.na rzecz dłużnika(...) (...)kwotę 160 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania skargowego (punkt 3).

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie Sąd mając na uwadze przepis art. 1060 § 1 i 2 k.p.c., art. 770 k.p.c., art. 49 ust. 1 i 1a, art. 39 ust. 1 i 2, art. 53a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376 ze zm.) wskazał, iż zasadny jest zarzut skarżącej, iż skoro ustawodawca dopuszcza jedynie egzekucję z rachunku bankowego, to wniosek o poszukiwanie majątku jest całkowicie bezzasadny i opłatę pobraną na podstawie art. 53a ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji nie można zaliczyć do kosztów niezbędnych do prowadzenia egzekucji. Sąd zaznaczył też, iż ograniczenie wynikające z przepisu art. 1060 k.p.c. wpływa też na wysokość naliczonej opłaty stosunkowej, która stosownie do treści art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych nie może być wyższa niż 8 %. Sąd wskazał, iż wartość egzekwowanego roszczenia w przedmiotowej sprawie wyniosła kwotę 20.872,08 zł (w tym należność główna w kwocie 14.114,50 zł, odsetki na dzień wszczęcia egzekucji w kwocie 3.634,58 zł, koszty procesu w kwocie 3.123 zł). Sąd mając na względzie przepis art. 46 ust. 1 wymienionej ustawy stwierdził, iż podstawą naliczonej opłaty powinna wynieść 20.880 zł, a 8 % od tej kwoty wynosi 1.670,40 zł. Mając powyższe na uwadze Sąd w tym zakresie zmienił zaskarżone postanowienie. Odnośnie zarzutów co do wydatków Sąd wskazał, iż w przedmiotowej sprawie z tytułu wydatków na poczet trzech przelewów Komornik Sądowy wydatkował łączną kwotę 3,30 zł (trzy razy po 1,10 zł) i koszty te były niezbędne, które winien ponieść dłużnik a dotyczyły przekazanych wyegzekwowanych kwot. Również wydatki w zakresie kosztów korespondencji w kwocie 46,10 zł w ocenie Sądu nie budzą wątpliwości, albowiem w aktach znajduje się siedem zwrotnych potwierdzeń odbioru listów poleconych w kwocie po 6,58 każda, zaś zawiadomienie o wszczęciu egzekucji zostało doręczone wraz z zawiadomieniem o zajęciu rachunku bankowego. Zatem Sąd orzekł na podstawie art. 767 § 1 k.p.c. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., § 10 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez (...)kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył Komornik Sądowy. Skarżący zarzucił naruszenie przepisów art. 53a ust. 1 oraz art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. Nr 133, poz. 882 ze zm.). Skarżący wniósł o: oddalenie skargi dłużnika w całości; utrzymanie w mocy postanowienia komornika o ustaleniu kosztów postępowania w sprawie KM 4225/12 z dnia 3 października 2012 r. w całości; zasądzenie od dłużnika kosztów niniejszego postępowania.

Skarżący podniósł, iż poszukując majątku dłużnika na podstawie art. 53a ust. l ustalił rachunek bankowy dłużnika w banku (...) SAoraz numer rachunku bankowego (...), którego zajęcia dokonano w dniu 17 września 2012 r., z czego wynika, że Komornik podjął czynności zmierzające do ustalenia majątku dłużnika. Skarżący stwierdził, że samo ograniczenie egzekucji do rachunku bankowego dłużnika nie wyklucza zlecenia poszukiwania majątku dłużnika w myśl art. 53a ust. 1 uoksie, nawet gdy bank dłużnika i numer rachunku bankowego nie jest wierzycielowi znany. Czynności komornika polegające na ustaleniu rachunku bankowego i nazwy banku dłużnika odbywają się w ramach poszukiwania majątku, gdyż nie można dokonać skutecznego zajęcia rachunku bankowego bez oznaczenia chociażby banku. Skarżący podniósł, iż pełnomocnik wierzyciela nie wskazał oznaczenia banku jak również numeru rachunku bankowego, w związku z powyższym wezwanie o opłatę na poszukiwanie majątku było zasadne i należy do kosztów niezbędnych do celowego poprowadzenia egzekucji i wchodzi w skład kosztów egzekucji, które dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi. Dalej skarżący wskazał, iż dłużnik w dniu 29 września 2012 r. wpłacił bezpośrednio na rachunek bankowy komornika dochodzoną kwotę, od której komornik pobrał opłatę w wysokości 15 %. Zdaniem skarżącego nie doszło do skutecznego zajęcia rachunku bankowego w (...) SAustalonego na podstawie art. 797 ¹ k.p.c. w związku z art. 53a ust. 1 uoksie i spłatą zadłużenia przez dłużnika (...) (...)bezpośrednio na rachunek bankowy komornika, nie ustalono opłaty za odnalezienie majątku. Skarżący wskazał też, iż nie doszło do skutecznego wyegzekwowania należności z rachunku bankowego, gdyż nie doszło do skutecznego zajęcia rachunku. Bank (...) SApoinformował pismem z dnia 21 września 2012 r., że nie prowadzi rachunków na rzecz (...) (...). Zdaniem skarżącego w związku z tym, że dłużnik (...) (...)uregulował zadłużenie bezpośrednio na rachunek bankowy Komornika nie zachodzi okoliczność zastosowania opłaty 8%, którą można pobrać jedynie w przypadku wyegzekwowania należności z wierzytelności wymienionych w art. 49 ust. l uoksie. Skarżący zaznaczył, iż w sprawie Km 4225/12 nie wyegzekwowano należności z rachunku bankowego, jak również z innych wierzytelności wymienionych w art. 49 ust. 1 uoksie uprawniających do pobrania opłaty w wysokości 8%.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie Komornika Sądowego okazało się bezzasadne i jako takie podlegało oddaleniu.

Ustosunkowując się do zażalenia w pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z treścią art. 770 k.p.c. dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Koszty ściąga się wraz z egzekwowanym roszczeniem. Koszt egzekucji ustala postanowieniem komornik, jeżeli przeprowadzenie egzekucji należy do niego. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie stronom oraz komornikowi. W myśl art. 797 ¹ k.p.c. wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie za wynagrodzeniem majątku dłużnika. Art. 53a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191 ze zm.) stanowi zaś, że opłatę stałą w wysokości 2% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego komornik pobiera od wierzyciela w przypadku otrzymania zlecenia poszukiwania majątku dłużnika w trybie art. 797 ¹ Kodeksu postępowania cywilnego. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie 7 dni od otrzymania wezwania, komornik zwraca wniosek zawierający zlecenie. Z powyższego unormowania wynika, iż opłatę określoną w art. 53a ust. 1 komornik pobiera od wierzyciela wyłącznie w przypadku otrzymania wniosku wierzyciela zawierającego zlecenie poszukiwania majątku. Tymczasem w sprawie prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) W. G.o sygn. akt Km 4225/12 Komornik nie mając w tym przedmiocie wniosku wierzyciela wezwał go w dniu 17 września 2012 r. do uiszczenia opłaty, o której mowa w art. 53a ust. 1 wymienionej ustawy. Skoro zaś Komornik nie otrzymał zlecenia poszukiwania majątku dłużnika w trybie art. 797 ¹ k.p.c. nie było podstaw do pobrania od wierzyciela opłaty z tym związanej. Tym samym nie sposób obciążyć dłużnika omawianą opłatą. Dla porządku Sąd Okręgowy zaznacza jeszcze, iż aktywność Komornika w zakresie uzyskania informacji dotyczącej numeru rachunku bankowego dłużnika jest czynnością rutynową, podejmowaną na podstawie art. 761 k.p.c. i art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. Do takiej kategorii czynności należy również zobowiązanie dłużnika w trybie art. 801 k.p.c. do złożenia wyjaśnień. Natomiast rutynowych czynności podejmowanych przez komornika nie można utożsamiać z czynnościami podjętymi na podstawie art. 797 ¹ k.p.c. Poszukiwanie majątku dłużnika na podstawie (...) k.p.c., wymaga bowiem od komornika dokonania czynności dodatkowych, innych niż podejmowane przez niego w ramach art. 761 k.p.c. i art. 2 ust. 5 wskazanej ustawy. Tymczasem w niniejszej sprawie, poza czynnościami zwykle dokonywanymi w sprawach egzekucyjnych, Komornik nie podjął żadnych szczególnych, nadzwyczajnych działań poszukiwawczych majątku dłużnika. Zatem również ze względu na brak podjęcia przez Komornika Sądowego czynności na podstawie art. 797 ¹ k.p.c. nie było podstaw do obciążenia dłużnika opłatą, o której mowa w art. 53a ust. 1 wymienionej ustawy.

Kolejno Sąd Okręgowy wskazuje, iż zgodnie z treścią art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191 ze zm.) w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z ubezpieczenia społecznego jak również wypłacanych na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zasiłku dla bezrobotnych, dodatku aktywizacyjnego, stypendium oraz dodatku szkoleniowego, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 8% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Z powyższego uregulowania wynika, że co do zasady opłata stosunkowa jest uzależniona od nakładu pracy komornika oraz wartości realnie wyegzekwowanego roszczenia (por. uzasadnienie wyroku (...)Wobec powyższego Sąd Okręgowy wskazuje, iż w rozpatrywanej sprawie egzekucja dotyczyła świadczeń pieniężnych i została skierowana do wierzytelności z rachunku bankowego. Jednocześnie w wyniku podjętych przez Komornika Sądowego czynności, w tym zawiadomienia dłużnika o wszczęciu egzekucji - dłużnik spełnił świadczenie bezpośrednio na rachunek Komornika podany w zawiadomieniu o wszczęciu egzekucji. Oznacza to, że pomimo nieznacznego nakładu pracy Komornika spełnione w powyższy sposób przez dłużnika świadczenie poczytuje się jako świadczenie wyegzekwowane w rozumieniu cytowanego art. 49 ust. 1. Natomiast wyegzekwowanym świadczeniem nie jest świadczenie spełnione w toku postępowania egzekucyjnego do rąk wierzyciela, kiedy to następnie w wyniku złożenia przez wierzyciela stosownego wniosku opłata ustalana jest na podstawie art. 49 ust. 2 wymienionej ustawy i jest wyraźnie niższa niż ta ustalona na podstawie cytowanego art. 49 ust. 1. W tym stanie rzeczy w niniejszej sprawie zaistniała podstawa do pobrania przez Komornika od dłużnika opłaty stosunkowej w wysokości 8% wartości wyegzekwowanego świadczenia, co też Sąd Rejonowy w zaskarżonym postanowieniu słusznie uwzględnił. Prawidłowość wyliczenia przez Sąd Rejonowy opłaty stosunkowej przy przyjęciu wymienionej stawki nie budzi zastrzeżeń Sądu Odwoławczego, w tym też zakresie skarżący nie sformułował żadnych zarzutów co do których Sąd mógłby się szerzej ustosunkować. Na marginesie Sąd Okręgowy jedynie wskazuje, iż z uwagi na akcentowany w orzecznictwie (...), w tym w uzasadnieniu wyżej wymienionego wyroku, postulat uzależnienia wysokości opłat pobieranych przez Komorników w stosunku do nakładu pracy komornika niewykluczone, że w wyniku dalszych zmian ustawodawca zmniejszy obecnie obowiązującą 8% stawkę w przypadku gdy dłużnik spełni świadczenie bezpośrednio na rachunek komornika.

W świetle powyższych rozważań Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.