Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Marta Kazaniecka

Protokolant: sekretarz sądowy Ewelina Szczygieł

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2020 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego M. K.

przeciwko A. K. (1)

o alimenty

I.  zasądza od pozwanej A. K. (1) na rzecz małoletniego powoda M. K. alimenty w kwocie po 800 (osiemset) złotych miesięcznie płatne z góry do 10 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 20 listopada 2019 r.;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 500 (pięciuset) złotych tytułem opłaty od uwzględnionej części powództwa;

IV.  nadaje wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 503/19

UZASADNIENIE

Małoletni M. K., działając przez swojego ojca S. K., w dniu 20 listopada 2019 roku, wystąpił do tutejszego Sądu z pozwem przeciwko jego matce o alimenty w kwocie 1.000 złotych miesięcznie, płatną z góry do 10 dnia każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności, poczynając o 1 listopada 2019 roku. W pozwie został zawarty również wniosek o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania, polegającego na nakazaniu pozwanej wypłacania małoletniemu powodowi kwoty 1.000 złotych miesięcznie, tytułem alimentów.

W uzasadnieniu pozwu podano, że małżeństwo rodziców małoletniego powoda zostało rozwiązane przez rozwód w dniu 30 stycznia 2018 roku i od tego czasu opiekę nad małoletnim powodem przejęła w całości pozwana. Zmiana nastąpiła w wyniku zawarcia pomiędzy rodzicami małoletniego powoda ugody w dniu 13 lutego 2019 roku. W rezultacie tej ugody ustalono, że miejscem zamieszkania małoletniego powoda będzie miejsce zamieszkania jego ojca. Od tego czasu pozwana nie przyczynia się do utrzymania małoletniego powoda.

Przedstawiciel ustawowy małoletniego powoda wyliczył, że na koszty utrzymania syna składają się wydatki takie jak w szczególności opłaty mieszkaniowe i opłaty szkolne oraz koszty zajęć językowych, wycieczek, książek, przyborów szkolnych, odzieży i obuwia, rozrywki, wyżywienia, opieki medycznej, kosmetyków i kieszonkowego.

Ponadto w pozwie podano, że pozwana od 20 lat prowadzi przedsiębiorstwo i z tego tytułu osiąga roczne dochody w kwocie przekraczającej wysokość średniego wynagrodzenia za pracę w Polsce, a w roku 2017 osiągnęła roczny dochód w kwocie 133.049,99 złotych.

W dniu 17 grudnia 2019 roku pozwana złożyła odpowiedź na pozew, w której wniosła ona o oddalenie powództwa ponad kwotę 200 złotych. W uzasadnieniu tego stanowiska procesowego podała, że nie jest prawdą, że pozwana nie uczestniczy w utrzymaniu małoletniego powoda, albowiem bezpośrednio po rozwodzie z ojcem tego małoletniego, to ona sprawowała codzienną opiekę nad małoletnim. Sytuacja zmieniła się, ponieważ małoletni źle znosił rozstanie się rodziców i po konsultacji z psychologiem ustalono, że opiekę nad małoletnim przejmie jego ojciec. Rodzice małoletniego mieli ustalić wówczas, że koszty utrzymania małoletniego, poza okresem, gdy małoletni będzie pod opieką matki, będą pokrywane przez jego ojca. Pozwana sprawuje opiekę nad pozostałą dwójką dzieci stron. Oprócz tego pozwana podaje, że z uwagi na rozpad jej małżeństwa z ojcem małoletniego, spowodowany m.in. zdradą tego ostatniego, stan psychiczny pozwanej pogorszył się, stała się przybita i przez to jej możliwości zarobkowe są niższe niż wcześniej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni powód M. K. urodził się (...) w S. i pochodzi ze związku małżeńskiego S. K. i A. K. (1), rozwiązanego przez rozwód w dniu 30 stycznia 2018 roku. W wyroku w sprawie o rozwód ustalono, że ojciec małoletniego powoda będzie wypłacał mu alimenty w kwocie po 800 złotych miesięcznie oraz że władzę rodzicielską nad małoletnim powodem będzie wykonywać pozwana – A. K. (2).

Dowód: kserokopia odpisu skróconego aktu urodzenia – k. 6.

Następnie rodzice małoletniego powoda, w dniu 30 stycznia 2019 roku zawarli przed mediatorem sądowym M. P. ugodę (zatwierdzoną postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 13 lutego 2019 roku, w sprawie o sygn. akt VIII RCo 16/19) w przedmiocie miejsca zamieszkania małoletniego powoda oraz ustaleń dotyczących kosztów jego utrzymania i zakresu czynności każdego z rodziców w sprawach małoletniego, a w szczególności ustalili oni, że z uwagi na zmianę miejsca zamieszkania małoletniego powoda na miejsca zamieszkania jego ojca, ten przestaje wypłacać synowi alimenty w kwocie po 800 złotych miesięcznie.

Dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin Centrum w S. w sprawie o sygn. akt VIII RCo 16/19 - k. 7.

Obecnie małoletni powód pozostaje pod opieką ojca. Na utrzymanie powoda jego ojciec ponosi następujące miesięczne wydatki: utrzymanie mieszkania w części przypadającej na małoletniego – 450 złotych (ojciec małoletniego przelewa partnerce około 2000 zł miesięcznie na opłaty), żywność – 600 złotych, odzież i obuwie – 100 złotych; opłaty szkolne i ubezpieczenie – 25 złotych, wyjazdy szkolne i wycieczki – 100 złotych, organizacja wolnego czasu – 100 złotych, zajęcia w szkole językowej – 150 złotych; leczenie i dentysta – 50 złotych, kosmetyki i środki czystości – 50 złotych. Łącznie na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda należy ponieść miesięczny koszt w wysokości około 1.600 złotych. W kosztach tych matka małoletniego powoda uczestniczy w ten sposób, że około dwa razy w miesiącu przyjmuje go u siebie w domu i wówczas pokrywa koszty jego utrzymania, wypłaca mu kieszonkowe w kwocie 50 złotych miesięcznie i opłaca telefon w kwocie 30 złotych miesięcznie, a niekiedy zabiera małoletniego na obiad po jego zajęciach szkolnych. Dodatkowo, małoletni ma uczestniczyć w kursie dla ośmioklasistów, którego koszt to kwota od 300 do 600 zł miesięcznie.

Dowód:

⚫

opłata za kurs językowy – k. 9;

⚫

przesłuchanie przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda – k. 128-129, 241

Ojciec małoletniego powoda S. K. prowadzi działalność gospodarczą. W 2019 roku z działalności tej S. K. uzyskał dochód w kwocie 80.000 złotych. Dodatkowo wynajmuje on nieruchomości w postaci mieszkania w S., z czego uzyskuje dochód w kwocie 1.400 złotych miesięcznie oraz apartament nad morzem, z czego dochód wynosi około 25.000 złotych rocznie. Pozostaje on obecnie w związku partnerskim z kobietą, która ma syna w wieku zbliżonym do wieku małoletniego powoda. Razem z nią pokrywa on bieżące koszty utrzymania mieszkania, w którym zamieszkują.

Dowód: przesłuchanie przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda – k. 128-129;

Pozwana prowadzi działalność gospodarczą o charakterze promocyjno-reklamowym. W 2017 roku uzyskała łączny dochód w kwocie 133.049,99 złotych. W 2019 roku z działalności gospodarczej pozwana uzyskała wynagrodzenie w kwocie 107.845,05 złotych, zaś łączny dochód przedstawiony do opodatkowania w tym roku wyniósł 171.485,19 złotych. Aktualnie toczy się sprawa pomiędzy pozwaną a ojcem małoletniego o podział majątku wspólnego. Majątek ten ma wartość około półtora miliona złotych. W jego skład wchodzi dom, cztery lokale mieszkalne oraz samochody i lokaty. Pozwana uczęszcza na zajęcia z języka angielskiego – 90 zł miesięcznie, siłownie 85 zł miesięcznie, wyjechała na Słowacje, na co wydała 350 zł. Posiada polisę wartości 2.000 zł.

Pozwana ponosi wydatki na ZUS 1430 zł, paliwo około 600 zł, psychiatra 170 zł, psycholog 100 zł, księgowa 350 zł, spłaca kredyt na dom 600 zł, w którym zamieszkuje z dwiema córkami oraz kredyt za apartament w M.. Mieszkanie stron w S. na ul. (...) jest przeznaczone na wynajem.

Dowód

⚫

przesłuchanie pozwanej – k. 129-131, 241;

⚫

zaświadczenie o wysokości dochodu podatnika – k. 8

⚫

zbiorcze podsumowanie przychodów i rozchodów – k. 123;

⚫

zeznanie podatkowe – k. 124-137;

⚫

dokumenty księgowe – k. 141-233;

⚫

wniosek o podział majątku – k. 239-240.

Sąd rozważał następująco:

Powództwo okazało się w większości zasadne.

Podstawą prawną żądania stanowiły przepisy art. 133 § 1 i art. 135 § 1 i 2 zd. drugie ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359). Zgodnie z tymi przepisami rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem swojego dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, zaś zakres tych świadczeń zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców, przy czym, jeśli świadczenie to nie polega na osobistych staraniach o utrzymanie i wychowanie małoletniego dziecka, to wówczas polega ono na pokrywaniu całości lub części kosztów jego utrzymania lub wychowania.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka spełnia doniosłe funkcje społeczne, umacnia więzi rodzinne i wzajemną odpowiedzialność za członków rodziny. Ma on więc wymiar moralny i ekonomiczny. Rodzice dziecka w naturalnym porządku rzeczy są zobowiązani do utrzymania swego potomstwa i do przygotowania go do samodzielnego życia1. Doniosłość tego poglądu jest przyjęta w polskim orzecznictwie, wskazuje się w nim, że obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka – zarówno zrodzonego w małżeństwie, jak i dziecka pozamałżeńskiego – jest indywidualnym obowiązkiem każdej matki i ojca dostarczania swojemu dziecku środków utrzymania i wychowania. Obowiązek ten podlega regulacji specjalnej, uprzywilejowanej i jest wyrazem właściwej dla naszego ustawodawstwa rodzinnego zasady dobra dziecka2.

W zakres kognicji Sądu w niniejszej sprawie wchodziło ustalenie zakresu usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda, zakresu możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanej oraz wymiaru osobistych starań obojga rodziców w utrzymaniu i wychowaniu małoletniego powoda. Powyższe Sąd ustalił na podstawie przesłuchania stron oraz złożonych do akt dokumentów, z wyłączeniem paragonów fiskalnych złożonych przez przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda, które nie zawierając informacji o nabywcy towarów i usług uwzględnionych na tych dokumentach, nie dowodzą faktu mającego być nimi wykazanego. Pozostałe dowody zebrane w sprawie Sąd ocenił na podstawie doświadczenia życiowego i zawodowego według wskazań wiedzy i zasad logicznego rozumowania.

W odniesieniu do usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda należy podać, że koszty wykazane przez przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda co do zasady nie były kwestionowane. Pozwana kwestionowała swój obowiązek alimentacyjny, który miałby być skonkretyzowany w kwocie pieniężnej co do zasady, powołując się na to, że gdy z ojcem małoletniego powoda ustała kwestie związane ze sprawowaniem opieki nad małoletnim, porozumieli się, że ojciec małoletniego nie będzie żądał od pozwanej alimentów oraz powoływała się na to, że z uwagi na rozstanie się z ojcem małoletniego powoda utraciła motywację do aktywnego funkcjonowania zawodowego, pogorszył się jej stan psychiczny i w konsekwencji zmalały jej możliwości zarobkowe.

Sąd ustalił, że w zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda wchodzą koszty utrzymania mieszkania w części przypadającej na małoletniego, żywność, odzież i obuwie; opłaty szkolne i ubezpieczenie, wyjazdy szkolne i wycieczki, organizacja wolnego czasu, zajęcia w szkole językowej; leczenie i dentysta oraz kosmetyki i środki czystości. Łącznie koszty utrzymania i wychowania małoletniego powoda w ujęciu miesięcznym wynoszą około 1.600 złotych.

Sąd przyjmuje, że rozwód powoduje zazwyczaj negatywne skutki psychiczne dla stron. Skutki te mogą się przekładać na możliwości zarobkowe osób nimi dotkniętych. Jednakże w okolicznościach niniejszej sprawy należy zwrócić uwagę na to, że możliwości zarobkowe pozwanej są ponadprzeciętne, albowiem wyłącznie z prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej jest ona w stanie uzyskiwać kwotę około 100 tysięcy złotych rocznie. Pogorszenie wyników prowadzonej działalności nie może wpływać na ocenę możliwości zarobkowych pozwanej. Po drugie jednak, co szczególnie istotne, pozwana jest współwłaścicielem majątku o wartości około półtora miliona złotych. W skład tego majątku wchodzi zajmowany przez pozwaną dom oraz cztery nieruchomości – lokale mieszkalne przeznaczone na wynajem. Tak pokaźny majątek wystarcza na spełnianie swojego obowiązku alimentacyjnego nawet gdyby pozwana nie osiągała żadnego dochodu. Sąd stoi na stanowisku, że nie można gromadzić majątku kosztem swojego obowiązku alimentacyjnego. Biorąc to pod uwagę, należy stwierdzić, że możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanej pozwalają jej na spełnianie jej obowiązku alimentacyjnego wobec powoda w stopniu odpowiadającemu jego potrzebom. Pozwana uiszcza kwoty przyznane małoletniemu tytułem zabezpieczenia (800 zł miesięcznie) i w żaden sposób nie wykazała, że aby to zrealizować musiała ograniczyć wydatki na inne cele, czy wyzbywać się majątku, np. zlikwidować polisę.

W odniesieniu do zakresu osobistych starań obojga rodziców małoletniego w jego utrzymanie i wychowanie należy podać, że bezpośrednio po rozwodzie rodziców małoletniego, ten wraz swoimi dwoma siostrami był pod opieką pozwanej i to ona w większości zaspokajała jego potrzeby emocjonalne. Z uwagi jednak na to, że małoletni z trudem radził sobie z rozstaniem rodziców, dla jego dobra, rodzice małoletniego ustalili, że opiekę nad nim przejmie jego ojciec. Pozwana natomiast w miarę potrzeb małoletniego uczestniczy w jego życiu, jest zorientowana w jego sprawach i wykazuje troskę o niego. Małoletni ma obecnie 14 lat i jako nastolatek sam jest w stanie dostosowywać zakres kontaktu z każdym z rodziców w zależności do swoich potrzeb, zaś zarówno jego ojciec, jak i pozwana są w stanie te jego potrzeby zaspokoić. Mając to na uwadze, Sąd znalazł podstaw do włożenia na pozwaną kosztów utrzymania małoletniego powoda w większym stopniu niż w połowie. Wobec tego w punkcie I sentencji wyroku Sąd zasądził od pozwanej na rzecz małoletniego powoda kwotę 800 złotych, tytułem należnych mu alimentów, zaś w punkcie II sentencji wyroku oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

W punkcie III sentencji wyroku Sąd nakazał pobrać od pozwanej kwotę 500 złotych, tytułem kosztów sądowych na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 288, 755 i 807). Natomiast w punkcie IV sentencji wyroku, stosownie do przepisu art. 333 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 1575 i 1578), Sąd w zakresie punktu pierwszego wyroku nadał z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności.

1 T. S., Obowiązek alimentacyjny, s. 758-759, [w:] red. T. S., Prawo rodzinne i opiekuńcze. System Prawa Prywatnego, wyd. 2, W. 2011.

2 Uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r. sygn. akt III CZP 91/86.