Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący - SędziaMałgorzata Borkowska

Sędziowie:Jolanta Pyźlak

del. Grzegorz Tyliński (spr.)

Protokolant: Patryk Pałka

po rozpoznaniu 20 października 2020 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. B.

przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 26 lipca 2019 r, sygn. akt XXV C 1438/13

I.  oddala apelację;

I.  zasądza od Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. na rzecz T. B. 2700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VI ACa 823/19

UZASADNIENIE

Powódka T. B. domagała się zasądzenia od Przedsiębiorstwa Państwowego (...) ostatecznie kwoty 82 658,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 sierpnia 2009 r. do 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, na co składały się kwota 60 050 zł tytułem pokrycia szkody w utracie wartości nieruchomości oraz kwota 22 608,19 zł tytułem pokrycia szkody związanej z koniecznością rewitalizacji akustycznej budynku.

Pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) wnosił o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 26 lipca 2019 r. (sygn. akt XXV C 1438/13) Sąd Okręgowy w Warszawie:

1. zasądził od Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. na rzecz T. B. kwotę 22 608,19 zł wraz z: odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 13 100 zł od dnia 19 lipca 2010 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 6 900 zł od dnia 2 czerwca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 2 608,19 zł od dnia 2 lipca 2019 r. do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądził od Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. na rzecz T. B. kwotę 827,99 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

4. nakazał pobrać od Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 2 118,03 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa;

5. odstąpił od obciążenia powódki kosztami postępowania;

6. nakazał zwrócić Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W. z sum Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 208,49 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na wynagrodzenie biegłego.

Rozstrzygnięcie to zapadło przy następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

T. B. jest właścicielką nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej w W. przy ul. (...). Budynek mieszkalny został wybudowany na podstawie pozwolenia na budowę w latach 1991 - 1993 r. W 1993 r. został oddany do użytkowania, kiedy nie obowiązywały jeszcze normy akustyczne. Już w chwili gdy powódka podjęła decyzję o jego budowie na nieruchomości występował hałas spowodowany startami i lądowaniami samolotów, który zwiększał się z uwagi na wzrost natężenia ruchu samolotów. W chwili przelotu samolotu w budynku czy też na podwórku nie ma możliwości prowadzenia swobodnej rozmowy. Nie można wyjść do ogrodu, czy spać przy otwartych oknach. Z uwagi na położenie nieruchomości, i odczuwany hałas wywołany przelotami samolotów, oraz ustanowienie (...) Ograniczonego (...) Rozporządzeniem nr(...) Wojewody (...) z dnia 19 lipca 2003 r., w dniu 21 sierpnia 2003 r. T. B. wystąpiła do Przedsiębiorstwa Państwowego (...) domagając się odszkodowania z tytułu ograniczenia w dotychczasowym sposobie korzystania z nieruchomości lub jej części, odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości. Pismem z 25 czerwca 2004 r. pozwany ustosunkował się do zgłoszonych żądań wskazując zarówno przepisy prawa, które stanowią podstawę prawną zgłoszonych roszczeń oraz przesłanki, które dla wykazania ich zasadności powódka powinna wykazać.

W dalszej kolejności Sąd I instancji ustalił, iż wyrokiem z 31 marca 2004 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. stwierdził nieważność rozporządzenia Wojewody (...) nr (...), na podstawie którego został wprowadzony obszar ograniczonego użytkowania wokół (...) w W., co skutkowało jego uchyleniem z dniem jego wprowadzenia, tj. 5 sierpnia 2008 r. Rozporządzeniem nr 50 Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 r. utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (§ 1 ust. 1). W (...) wyróżniono strefę ograniczeń zabudowy mieszkaniowej zwaną „strefą M” (§ 1 ust. 2). Zgodnie z § 5 Rozporządzenia w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadzono następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

1) w nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić izolacyjność ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów - zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych;

2) w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach poprzez zwiększenie izolacyjności ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów - zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach.

Działka ew. nr(...) należąca do T. B. znalazła się w całości w (...) w strefie M. Rozporządzenie weszło w życie 24 sierpnia 2007 r. Pismem z 21 sierpnia 2009 r., które w w/w dacie wpłynęło do siedziby pozwanego, powódka powołując się na Rozporządzenie nr 50 z dnia 7 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla portu lotniczego im. F. C. w W. wystąpiła do Przedsiębiorstwa (...) o wypłatę odszkodowania w formie zwrotu kosztów poniesionych na zakup i wymianę okien w budynku w kwocie 13 100 zł oraz o zapłatę kwoty 5 000 zł jako rekompensaty za uciążliwości spowodowane startami i lądowaniami samolotów, powołując się na hałas jaki panował w jej domu spowodowany lotami samolotów, z powodu którego podjęła decyzję o wymianie okien, w celu zapewnienia właściwego klimatu akustycznego. Wraz z pismem powódka złożyła dwie faktury, z których pierwsza wystawiona 25 września 2007 r. na kwotę 7 622,68 zł brutto potwierdzała zakup i wymianę 8 sztuk okien, zaś druga wystawiona 30 maja 2008 r. na kwotę 5 457 zł brutto stanowiła dowód zakupu i wymiany jednego kompletu okien PCV. Wymiana okien nastąpiła z drewnianych na plastikowe, które miały być bardziej szczelne. Wymianą nie zostały objęte cztery okna, które nie miały znaczenia dla zapewnienia klimatu, a które są położone w pomieszczeniu gospodarczym oraz na antresoli na górze budynku. Wcześniej powódka założyła rolety okienne. Zgłaszając roszczenie powódka miała świadomość obowiązujących aktów prawnych, które stanowiły podstawę do występowania z żądaniami przeciwko pozwanemu. Powódka zawsze, jak słyszała o przysługujących jej roszczeniach, występowała z nimi. Na skutek wcześniejszego wystąpienia obyły się nawet oględziny nieruchomości przeprowadzone przez pracownika pozwanego przedsiębiorstwa, który informował z jakimi roszczeniami może wystąpić. Celem złożenia pisma z 21 sierpnia 2009 r. było uzyskanie zwrotu kosztów wymiany okien. Powódka miała również świadomość, że może wystąpić z roszczeniem o odszkodowanie z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości. Zapoznawała się z gotowymi wnioskami, drukami, które zawierały informacje z jakimi roszczeniami można wystąpić. Złożenie pisma z 2009 r. nastąpiło po spotkaniu z prawnikami. Pismem z 30 września 2009 r. pozwany odpowiadając na wniosek z 21 sierpnia 2009 r. w zakresie roszczenia o zwrot kosztów zakupu i wymiany okien, odmówił jego spełnienia wskazując na wątpliwości co do zakresu wykonanych prac. Odnośnie żądanej rekompensaty za uciążliwości spowodowane startami i lądowaniami samolotów, wskazał, iż roszczenia z tego tytułu mogą być dochodzone na zasadach ogólnych kodeksu cywilnego. Z tych też względów pozwany odmówił spełnienia żądań.

W dalszej kolejności Sąd Okręgowy ustalił również, iż uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z 20 czerwca 2011 r. utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., którego zarządcą jest Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. (§ 1). Zgodnie z § 4 w obszarze ograniczonego użytkowania wyróżniono dwie strefy: strefę Z1, której granicę zewnętrzną wyznacza izolinia miarodajnego poziomu dźwięku 55 dB w porze nocy, od wewnątrz granica lotniska oraz strefę Z2, której granicę wyznacza od zewnątrz izolinia miarodajnego poziomu dźwięku 50dB w porze nocy, a od wewnątrz granica sfery Z1. W uchwale tej określono wymagania techniczne budynków objętych obszarem ograniczonego użytkowania:

1) w nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić izolacyjność akustyczną ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów - zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010r. Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011r. Nr 32, poz. 159 i Nr 45, poz. 235) i przepisami wykonawczymi do tej ustawy;

2) w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające klimat akustyczny w pomieszczeniach - zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010r. Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011r. Nr 32, poz. 159 i Nr 45, poz. 235) i przepisami wykonawczymi do tej ustawy (§ 6 uchwały).

Zgodnie z Załącznikiem nr(...)do uchwały, zawierającym wykaz działek ewidencyjnych, które w całości lub w części znajdują się na terenie ograniczonego użytkowania i w strefach Z1 i Z2, działka ew. nr (...) należąca do T. B. znalazła się w całości w (...) w strefie Z2. Uchwała weszła w życie 4 sierpnia 2011 r. W tym dniu straciło moc obowiązującą Rozporządzenie nr 50 (Dziennik Urzędowy Województwa (...) z 2011 r. Nr 128 poz. 4086).

Pismem z 2 maja 2013 r. T. B. skierowała do Przedsiębiorstwa Państwowego (...) wezwanie do zapłaty na jej rzecz w terminie do 1 czerwca 2013 r. odszkodowania w kwocie 80 000 zł, wskazując, że na tę sumę składają się koszty zapewnienia w budynku właściwego klimatu akustycznego, ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości oraz utraty wartości nieruchomości w następstwie utworzenia (...). Pismem z 12 czerwca 2013 r. przedsiębiorstwo odmówiło zapłaty żądanej przez powódkę kwoty. Z kolei pismem z 2 lipca 2013 r. T. B. zażądała od P.P. (...) zapłaty kwoty 300 000 zł w terminie do 10 lipca 2013 r., powołując się na te same roszczenia co w piśmie z 2 maja 2013 r. Z uwagi na wybudowanie budynku należącego do T. B. przed wejściem w życie Uchwały nr(...) dla nieruchomości ma zastosowanie § 6 pkt 2 Uchwały, zgodnie z którym określa się wymagania techniczne dotyczące budynków objętych obszarem ograniczonego użytkowania, które dla budynków istniejących odpowiadają zabezpieczeniom zapewniającym właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowalne i przepisów wykonawczych do tej ustawy. Dopuszczalny poziom hałasu wynika z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalności poziomów hałasu w środowisku. Jeżeli w pomieszczeniu poziom hałasu przekracza wielkości dopuszczone w rozporządzeniu, to stosuje się środki, które zredukują ten poziom do wielkości dopuszczalnej. Przy miarodajnym poziomie dźwięku dla strefy Z2 na poziomie 50 - 55 dB w porze nocnej izolacyjność akustyczna ściany zewnętrznej powinna wynosić co najmniej 28 dB, przez co część pełna ściany powinna spełniać warunek izolacyjności akustycznej na poziomie 35 dB, a okno 25 dB. Ściany budynku powódki wykonane jako trójwarstwowe spełniają izolacyjność na poziomie powyżej 50 dB. Wymienione w 2007 - 2008 roku okna plastikowe posiadają izolacyjność akustyczną na poziomie powyżej 25 dB, natomiast okna na antresoli - starsze drewniane o izolacyjności 20 dB, nie spełniają wymagań izolacyjności akustycznej. Izolacyjność dachu budynku jest wystarczająca i wynosi ponad 30 dB. Określona na podstawie aprobat technicznych i katalogów wydawanych przez producentów izolacyjność okien na poziomie 25 dB oraz biorąc pod uwagę metodyczne przyjęcie ich izolacyjności akustycznej obniżonej o 2 dB a także mniej efektywny sposób montażu, również okna zamontowane w 2007 - 2008 roku podlegają wymianie. Wymiana okien we wszystkich pomieszczeniach budynku zwiększy izolacyjność akustyczną budynku i zapewni zachowanie odpowiedniego klimatu akustycznego zarówno obecnie jak i w przypadku zwiększenia ruchu lotniczego w przyszłości. Koszt wymiany wszystkich okien w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi biegły określił ostatecznie na 22 608,19 zł. Przedmiotowy koszt obejmuje również montaż nawiewników okiennych, których wykonanie jest konieczne ze względu na zapewnienie właściwej wentylacji. Wymiana okien w 2007 i 2008 roku stanowiła wypełnienie obowiązku wynikającego z § 5 pkt 2 rozporządzenia Wojewody (...) nr 50 z dnia 7 sierpnia 2007 r. i była w pełni zasadna. Z uwagi na parametry izolacyjności okien zamontowanych pierwotnie, z których w budynku pozostały okna na antresoli wynoszące 20 dB, zapewniały one izolacyjność akustyczną przed wprowadzeniem strefy ograniczonego użytkowania. Ponadto przed ustanowieniem (...) był generowany mniejszy hałas, zaś same okna były nowe przez co miały większą akustyczność. Izolacyjność akustyczna fasad budynku położonego przy ul. (...) nie spełnia wymagań określonych w Polskiej Normie(...), a zatem w domu T. B. nie jest zapewniony prawidłowy klimat akustyczny z uwagi na przekroczenia limitów określonych w uchwale. W celu zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego konieczne jest w szczególności zwiększenie izolacyjności przegród i wymiana stolarki okiennej na stolarkę okienną o podwyższonej izolacyjności na poziomie 35 dB. W okresie obowiązywania rozporządzenia nr (...), w obszarze, w którym zlokalizowany jest budynek powódki występowały przekroczenia poziomów dopuszczalnych w porze dnia i w porze nocy. Przeprowadzone przez biegłego badania zostały oparte o Polską Normę (...)z uwagi na fakt, iż wnioski powódki składane były w okresie obowiązywania w/w normy, przegląd ekologiczny oraz obszar ograniczonego użytkowania powstały w oparciu o normę z 1999 r., a nie normę z 2015 r., która podlega zastosowaniu do nowozaprojektowanych i wybudowanych budynków.

W tak ustalonych okolicznościach faktycznych Sąd Okręgowy uznał roszczenie zasadne jedynie w zakresie roszczenia o odszkodowanie z tytułu konieczności przeprowadzenia rewitalizacji akustycznej budynku w kwocie 22 608,19 zł, zaś w zakresie odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości powództwo podlegało oddaleniu, wobec niedochowania przez poszukującą ochrony terminu do jego zgłoszenia. W zakresie, w jakim powództwo zostało oddalone Sąd Okręgowy po dokonaniu obszernej analizy stanu prawnego, uregulowań intertemporalnych oraz poglądów prezentowanych w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych uznał, iż decydujące znaczenie ma tu termin wskazany w art. art. 129 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t. jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 1219). Ten termin zawity na wystąpienie z roszczeniem upłynął dla powódki 24 sierpnia 2009 r., a pismo, na które powołała się nie przerwało biegu tego terminu w zakresie roszczenia o utratę wartości nieruchomości, jaką należy wiązać ze znoszeniem hałasu przekraczającego normy, usankcjonowanego wprowadzeniem (...) Rozporządzeniem nr 50 z 7 sierpnia 2007 r. i wprowadzonych w/w aktem ograniczeń. Pomimo nadal pozostawania nieruchomości powódki w (...) obecnie w strefie Z2 - z uwagi na brak nowych – dalej idących ograniczeń, które miałyby dotykać nieruchomość powódki, nie sposób uznać aby przedmiotowy termin do dochodzenia takiego roszczenia otworzył się dla powódki na nowo z dniem wejścia w życie Uchwały Sejmiku Województwa (...) nr (...)z 20 czerwca 2011 r.

W ocenie Sądu I instancji uwzględnieniu podlegało natomiast roszczenie o zwrot wydatków koniecznych dla zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynku należącym do powódki. W tym zakresie Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, iż pomimo, że uchwała nr (...)utrzymała obowiązki w postaci zastosowania zabezpieczeń zapewniających właściwy klimat akustyczny, tak jak w rozporządzeniu nr 50, powódka poprzez wezwanie pozwanego pismem z 21 sierpnia 2009 r. przerwała odnośnie w/w roszczenia bieg terminu zawitego określonego w art. 129 ust. 4 ustawy – Prawo ochrony środowiska. Podstawę przedmiotowego roszczenia stanowiącego zwrot kosztów jakie musi ponieść powódka na dostosowanie swojego budynku do wymagań technicznych dotyczących budynków położonych w strefie ograniczonego użytkowania stanowią art. 136 ust. 3 i art. 129 ust. 2 ustawy. Zgodnie z nim w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. Warunkiem zasądzenia odszkodowania na podstawie tych przepisów ustawy - Prawo ochrony środowiska nie jest wydatkowanie przez poszkodowanych jakichkolwiek kwot w celu przeprowadzenia rewitalizacji akustycznej. Pod pojęciem szkody, o której mowa w art. 129 ust. 2 ustawy należy rozumieć nie tylko koszty prac związanych z rewitalizacją akustyczną budynku, które zostały już poniesione, ale także tych, które dopiero mają zostać wykonane. Obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje bowiem z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Do przesłanek uwzględnienia takiego roszczenia należą: wejście w życie uchwały wydanej przez właściwy organ samorządu terytorialnego, ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości (użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe – art. 129 ust. 3) i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Wymagania dotyczące stanu technicznego budynków i ich usytuowania określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 ze zm.). Rozporządzenie to ustanawia wymóg zapewnienia w budynkach poziomów hałasu przenikających z zewnątrz nieprzekraczających wartości dopuszczalnych określonych obowiązującymi normami oraz zachowania wymogów normowych dotyczących izolacyjności przegród w budynkach (§ 323 i następne). Kryteria poprawności klimatu akustycznego wewnątrz pomieszczeń określa norma (...) „Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach”. Wymagania zaś dotyczące izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych w budynkach określa norma(...) „Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach i izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania”. W sytuacji, kiedy w granicach obszaru ograniczonego użytkowania dochodzi do przekroczeń standardów środowiska w zakresie norm hałasu, uprawniony nie tylko może, ale wręcz – jak to określił Sąd I instancji - musi wystąpić z roszczeniem do zarządcy lotniska o koszty na wygłuszenie (chyba że ma zamiar je ponieść z własnych środków). Zgodnie bowiem z art. 61 ustawy - Prawo budowlane właściciel obiektu budowlanego jest obowiązany utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2. Z kolei przedmiotowy art. 5 ust. 2 Prawa budowlanego stanowi, że obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami, o których mowa w ust. 1 pkt 1 – 7, tj. zapewniając ochronę przed hałasem (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1e prawa budowalnego). Obowiązek spełnienia ww. wymogów technicznych jest obowiązkiem prawnym, którego brak spełniania zagrożony jest sankcją karną. Ocena spełnienia tych obowiązków nastąpiła z wykorzystaniem przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych dokonanych na podstawie dowodu z opinii biegłego. W oparciu o badania faktycznej izolacyjności akustycznej budynku powódki przeprowadzone przez biegłego M. T., Sąd ten ustalił, że nie są spełnione normy akustyczne w budynku powódki a w celu zapewnienia właściwego klimatu akustycznego należy dokonać wymiany wszystkich otworów okiennych oraz zamontować nawietrzniki hydroskopowe. Powyższe związane jest z przekraczaniem przez pozwanego miarodajnego poziomu dźwięku o wartości większej niż 50 dB i mniejszej niż 55 dB w porze nocy (strefa Z2 – aktualnie granicę zewnętrzną wyznacza izolinia miarodajnego poziomu dźwięku dla pory nocy, wyrażonego wskaźnikiem hałasu L AeqN = 50 dB, a wewnętrzną granica strefy Z1 – czyli poziom dźwięku określony na 55 dB). Biegły do wyliczenia miarodajnego poziomu dźwięku przyjął 560 operacji lotniczych w porze dnia i 40 operacji lotniczych w porze nocy i wyznaczył miarodajny poziom dźwięku A na podstawie wyników pomiarów na 65,4 dB w porze dnia i 63,1 dB w porze nocy. Powyższe skutkowało przyjęciem izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych wynoszącym dla salonu na parterze oraz dla sypialni na parterze budynku powódki na poziomie 38 dB. Ta izolacyjność akustyczna badanych fasad nie spełnia wymagań określonych w Polskiej Normie (...), przez co nie jest zapewniony odpowiedni klimat akustyczny. W celu jej osiągnięcia biegły z zakresu akustyki, potwierdził wnioski biegłego z zakresu budownictwa, iż dla zapewnienia właściwego klimatu akustycznego konieczne jest zwiększenie izolacyjności przegród i wymiana stolarki okiennej na stolarkę o podwyższonej izolacyjności zgodnie z wymaganiami określonymi w przypadku okna na poziomie 35 dB, a odnośnie części pełnej na poziomie 45 dB. Zamontowane dotychczas okna, wymienione w latach 2007 - 2008 posiadają izolacyjność na poziomie 25 dB, która jednak o ile przy nieprzekraczaniu normy 50 dB w porze nocnej była wystarczająca, o tyle już przy ustalonym przez biegłego akustyka aktualnym poziomie hałasu, nie zapewnia uzyskania odpowiedniego zabezpieczenia akustycznego. Koszt wymiany otworów okiennych w całym budynku, łącznie z antresolą wynosi 22 608 ,19 zł.

Odnosząc się do zarzutów podnoszonych w toku postępowania pierwszoinstancyjnego Sąd Okręgowy wskazał, iż okoliczność, że lotnisko funkcjonuje od wielu lat i emitowało hałas także wcześniej, nie pozbawia powódki roszczenia odszkodowawczego. Nie ulega wątpliwości, że drogę do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych na podstawie art. 129 ust. 2 ustawy otworzyło powódce objęcie jej nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania ustanowionym rozporządzeniem nr 50. Ten akt prawa miejscowego wiąże się z rozwojem lotniska i z brakiem możliwości dochowania standardów środowiska, co wprost oddziałuje na sytuację powódki jako właścicielki nieruchomości. Z tego też względu nie jest słuszne stanowisko pozwanego, który kwestionuje związek przyczynowy między wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, a szkodą powódki. Skoro rozporządzenie z 2007 r. prawnie usankcjonowało niekorzystną sytuację powódki, otwierając jednocześnie pozwanemu drogę do legalnego, godzącego w jej prawa rozwoju lotniska, to związek między wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą powódki, wyrażającą się w konieczności poniesienia nakładów celem zapewnienia właściwej ochrony akustycznej budynku, jest oczywisty. Bez znaczenia dla prawidłowości powyższego rozumowania pozostawała w ocenie tego Sądu okoliczność, że hałas lotniskowy nie pojawił się w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Właściciel nieruchomości może doznać szkody, o której stanowi art. 129 ust. 2 ustawy, jeżeli akt prawa miejscowego wprowadza nowe lub zwiększa dotychczasowe ograniczenia co do sposobu korzystania z nieruchomości lub przedłuża na kolejny okres ograniczenia wprowadzone wcześniej na czas oznaczony. Rozporządzenie nr 50 wprowadziło obowiązek zapewnienia w istniejących budynkach zabezpieczeń stwarzających właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach poprzez zwiększenie izolacyjności ścian zewnętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach (§ 5 pkt 2). Ponadto zwrócono uwagę, iż powódka podjęła próbę zapewnienia w budynku właściwego klimatu akustycznego poprzez wymianę okien. Działania powódki polegające na zakupie i montażu nowych okien w latach 2007 i 2008, należało zakwalifikować jako wypełnienie obowiązku wynikającego z rozporządzenia nr 50.

Wysokość odszkodowania z powyższego odpowiadała kwocie wskazanej przez biegłego z zakresu budownictwa i wynikała z kalkulacji kosztów wymiany wszystkich okien w domu powódki z uwzględnieniem aktualnych cen.

W dalszej kolejności Sąd Okręgowy zwrócił również uwagę, iż powódka, wskazując podstawy swego roszczenia powoływała się także na art. 435 § 1 k. c., zgodnie z którym prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Wskazano tu jednak, iż art. 129 ustawy, w zakresie roszczeń w nim uregulowanych, ma charakter szczególny w stosunku do ogólnego przepisu art. 435 k. c. - zgodnie bowiem z art. 322 ustawy do odpowiedzialności za szkody spowodowane oddziaływaniem na środowisko stosuje się przepisy k. c., jeżeli ustawa ta nie stanowi inaczej. Zatem art. 129 ustawy samodzielnie normuje określone w tym przepisie roszczenia. Sąd Okręgowy podzielał również stanowisko, że nie jest wyłączona odpowiedzialność przedsiębiorstwa lotniczego za szkody związane z działalnością lotniska w oparciu o art. 435 k. c. niemniej jednak obejmuje ono szkody związane z działalnością lotniska w zakresie, w jakim ochrony mienia nie wyłączyło ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania. Chodzi zatem o roszczenia odszkodowawcze za szkody związane z oddziaływaniem przedsiębiorstwa lotniczego ponad zakres ograniczeń ustanowionych wprost w aktach prawa miejscowego i wynikających z przyjętych w aktach prawa miejscowego parametrów oddziaływania na środowisko, a także o roszczenia obejmujące inne uciążliwości związane z działalnością lotniczą, wywołujące szkody, a które nie są efektem postanowień zawartych w aktach prawa miejscowego, wprowadzających obszar ograniczonego użytkowania.

Dokonując oceny roszczenia odsetkowego Sąd I instancji zauważył, iż dłużnik opóźnia się w spełnieniu świadczenia, kiedy nie spełnia go w terminie. Art. 455 k. c. wskazuje, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W zakresie ustalania początkowej daty biegu odsetek ustawowych regułą jest, że dłużnik (odpowiedzialny za wyrównanie szkody) pozostaje w opóźnieniu z zapłatą świadczenia bezterminowego, jakim jest odszkodowanie za wyrządzoną szkodę, na zasadach ogólnych, tj. od wezwania go przez poszkodowanego do spełnienia tego świadczenia (art. 455 k.c.). Od tego momentu wierzyciel ma zatem prawo żądać odsetek ustawowych za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c. Dotyczy to także odszkodowań dochodzonych w oparciu o przepisy art. 129 ust. 2 oraz art. 136 ust. 3 ustawy – Prawo ochrony środowiska. Pismem z 21 sierpnia 2009 r., które w tej dacie wpłynęło do pozwanego, powódka domagała się zapłaty na jej rzecz 13 100 zł. Odsetki od tej kwoty były zatem należne od 21 sierpnia 2009 r. Pozwany podniósł jednak w tym zakresie zarzut przedawnienia, który w ocenie Sądu I instancji był zasadny . Samo roszczenie z art. 129 ust. 2 ustawy przedawnia się z upływem 10 lat, co nie odnosi się jednak do roszczenia odsetkowego, które ma charakter okresowy. Termin przedawnienia w/w roszczenia wynosi zatem trzy lata i jest terminem odrębnym od terminu przedawnienia roszczenia głównego. Powódka wytoczyła powództwo w sprawie 19 lipca 2013 r., uwzględniając 3-letni termin przedawnienia odsetek należało uznać, że dopiero odsetki należne od dnia 19 lipca 2010 r. nie uległy przedawnieniu i podlegały zasądzeniu w zakresie kwoty 13 100 zł. W dniu 2 maja 2013 r. powódka zwróciła się do pozwanego o zapłatę kwoty 20 000 zł, wyznaczając termin do uiszczenia świadczenia do 1 czerwca 2013 r. W związku z tym odsetki od dalszej żądanej kwoty 6 900 zł były należne od 2 czerwca 2013 r. Ponadto po rozszerzeniu powództwa pismem z 6 czerwca 2019 r., którego odpis został doręczony pozwanemu 1 lipca 2019 r., odsetki od dalszej kwoty 2 608,19 zł należało zasądzić od dnia następnego, tj. od dnia 2 lipca 2019 r.

O kosztach procesu, co do zasady Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, niemniej jednak odnośnie wydatków, które musiałaby ponieść powódka poza już pokrytymi przez nią, Sąd uznał, że zachodzi podstawa do zastosowania instytucji z art. 102 k. p. c.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 26 lipca 2019 r. wniósł pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W., zaskarżając go w części – w zakresie w pkt. 1, 3, 4 i 5. Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania mogące mieć wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 233 § 1 k. p. c.: poprzez błędną ocenę opinii z dnia sierpnia 2018r. oraz opinii uzupełniających z 10.12.2018 r. i ustnej z dnia 29.03.2019 r. biegłego z zakresu akustyki budowlanej M. T. oraz opinii budowlanej z maja 2017r i opinii uzupełniających biegłego z zakresu budownictwa J. S. polegającą na przyjęciu, że Powód poniósł szkodę i zasadne jest odszkodowanie z tytułu rewitalizacji akustycznej w wysokości 22 608,19 zł na jego rzecz, pomimo że z opinii akustycznej jasno wynika, iż w lokalu klimat akustyczny jest wystarczający i biegły akustyk nie wskazywał na potrzebę wykonania dodatkowych prac w celu polepszenia klimatu akustycznego w lokalu;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a. art. 129 ust. 2 ustawy – Prawo ochrony środowiska w zw. z art. 136 ust 3 tej ustawy oraz art 361 § 1 k. c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że Pozwany powinien naprawić szkodę w zakresie dodatkowych zabezpieczeń akustycznych w związku z objęciem nieruchomości (...) tj. ponieść koszty rewitalizacji budynku, podczas gdy w sprawie nie zostało jednoznacznie wyjaśnione czy w budynku faktycznie istnieje nieprawidłowy klimat akustyczny, skutkujący koniecznością rewitalizacji akustycznej budynku oraz, że pomiędzy brakiem klimatu akustycznego w budynku a wprowadzeniem (...) występuje normalny związek przyczynowy;

b. art. 481 k. c. w zw. z art. 455 k. c. i w zw. z art. 363 § 2 k. c. poprzez ich błędne zastosowanie i błędne zasądzenie Powodowi odsetek ustawowych od kwot i dat wskazanych w wyroku, co prowadzi do sytuacji, w której wartość zasądzonego odszkodowania wykracza poza ramy zobowiązania odszkodowawczego, skoro bowiem wysokość szkody została ustalona według cen i na datę orzekania przez Sąd I instancji, odsetki za okres wcześniejszy prowadzą do bezpodstawnego wzbogacenia po stronie Powoda.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wnosił o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa w także zaskarżonej części oraz zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, według norm przepisanych, a ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz pozostawienie Sądowi I instancji rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie była zasadna, albowiem podniesione w niej zarzuty nie mogły być uznane za trafne.

Dokonując w pierwszej kolejności oceny zarzutów naruszenia przepisów postepowania – art. 233 § 1 k. p. c. – zwrócić należy uwagę, iż skarżący w tym zakresie kwestionuje ustalenia faktyczne Sądu I instancji, z których wynika potrzeba wykonania prac adaptacyjnych w celu polepszenia klimatu akustycznego w budynku. Teza ta pozostaje jednak w sprzeczności z treścią opinii biegłego akustyka M. T.. Już tylko na podstawie pisemnej opinii tego biegłego z dnia 30 lipca 2018 r. wynika wprost, iż izolacyjność akustyczna badanych fasad nie spełnia wymagań określonych w Polskiej Normie (karta 847 akt sądowych), a nadto, iż rozwiązaniami z zakresu akustyki budowlanej, które umożliwią zapewnienie właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach są m. in. wymiana stolarki okiennej na stolarkę o podwyższonej izolacyjności zgodnie z przedstawionymi w tej opinii wymaganiami. Z kolei z uzupełniającej opinii tego biegłego z dnia 10 grudnia 2018 r. wynika, iż wymiana stolarki okiennej być może będzie wystarczająca, co jednak możliwe będzie do ustalenia dopiero po wykonaniu takiej wymiany (karta 887 akt sądowych). Ustaleń tych nie podaje w wątpliwość także dowód z uzupełniającej opinii ustnej tego biegłego (karta 938 i nast. akt sądowych), który to dowód w istocie potwierdza wiadomości specjalne przekazane przez tego biegłego przy wcześniejszym opiniowaniu. Konfrontacja tego materiału procesowego z podniesionym w apelacji zarzutem prowadzić musi do wniosku o braku zasadności tego zarzutu. Ubocznie zwrócić należy uwagę, iż jak wynika z opinii biegłego normy w zakresie izolacyjności akustycznej poszczególnych przegród ulegają wraz z upływem czasu sukcesywnemu zaostrzeniu. Nie można zatem wykluczyć, iż pomimo spożytkowania zasądzonego odszkodowania na wymianę przegród okiennych z czasem również te nowe okna nie będą spełniały wymagań określonych stosowną normą. Ocena jednak ewentualnych skutków takich zmian w zakresie normy budowlanej wykracza poza niniejszy spór.

Z uzasadnienia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k. p. c. wnioskować należy, iż w ocenie apelującego brak było możliwości uwzględnienia zgłoszonego roszczenia, a to z tej przyczyny, iż materiał dowodowy nie wskazywał, iż przed wejściem w życie rozporządzenia Wojewody (...) nr 50 w budynku powodów był zachowany odpowiedni klimat akustyczny. Tego w istocie dotyczy również pierwszy z podniesionych w apelacji zarzutów naruszenia prawa materialnego. Kwestie te zostaną zatem omówione łącznie. Zwrócić należało uwagę, iż - nie kwestionując tu trafnego spostrzeżenia pozwanego, iż kwestia ta nie była przedmiotem dowodzenia - pozostaje ona jednak bez wpływu na ocenę zgłoszonego roszczenia oraz na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia. Formułując te zarzuty pozwany – w świetle argumentacji przedstawionej w jego uzasadnieniu – zdaje się wywodzić, iż możliwość dochodzenia przez uprawnionych roszczeń jedynie wówczas, gdy to ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania doprowadzi do naruszenia odpowiedniego klimatu akustycznego. Pogląd ten należało uznać za błędny. Zwrócić należy uwagę, iż zgodnie z art. 136 ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska w razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania właściwymi w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowania lub wykupu nieruchomości są sądy powszechne. Z powyższego uregulowania wynika wprost odmienne, aniżeli wskazuje to skarżący, następstwo – to naruszenie standardów ochrony środowiska poza terenem zakładu, które uzasadnia ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania (por. art. 135 ust. 1 ustawy), sprawia, iż dochodzi do ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska, o którym mowa w art. 136 ust. 1 ustawy. Ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania oraz naruszenie klimatu akustycznego są wynikiem tego samego zdarzenia – naruszenia standardów jakości środowiska. I to zdarzenie (naruszenie standardów jakości środowiska) rodzi po stronie właściciela nieruchomości dalsze wskazane w ustawie – Prawo ochrony środowiska, roszczenia. Jakkolwiek brzmienie art. 136 ust. 1 może być w tym zakresie mylące, jednakże zestawienie jego treści z ust. 3 tego artykułu, w myśl którego w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie, prowadzi do wniosku, iż oczywistym jest, iż odszkodowanie, o którym mowa w tym ustępie wynika właśnie z naruszenia standardów ochrony środowiska – i to właśnie naruszenie tych standardów, a nie objęcie danego obszaru ograniczonym użytkowaniem, sprawia konieczność podjęcia tak wskazanych działań – to jest wypełnienia warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki. Nie sposób nie zauważyć, iż tego rodzaju rozwiązanie korzystne jest dla samego powoda (oraz dla przedsiębiorców prowadzących przedsiębiorstwa określone w art. 135 ust. 1 ustawy), albowiem brak takiego rozwiązania uprawniałby właścicieli sąsiednich nieruchomości to wystąpienia z roszczeniami chroniącymi przed immisją (art. 144 k. c.), a co finalnie mogłoby prowadzić do konieczności zaprzestania przez pozwanego swojej działalności. Niewątpliwie zaś samo ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania w ogóle nie prowadzi do konieczności wypełnienia warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki znajdujące się na tym obszarze. Zwrócić tu należało również uwagę, iż taka wykładnia art. 136 ustawy, jakiej dokonuje pozwany miałaby w istocie niesłychanie wąskie zastosowanie i trudno doprawdy byłoby znaleźć miarodajny przykład, w którym samo ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania prowadziłoby do konieczności wykonania prac, o których mowa w art. 136 ust. 3 ustawy. Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, iż zarówno zarzut naruszenia prawa procesowego w pozostałej części, jak również pierwszy z zarzutów naruszenia prawa materialnego – nie mogły być uznany za zasadne.

Dokonując oceny ostatniego ze zgłoszonych zarzutów – naruszenia art. 481 k. c. w zw. z art. 455 k. c. oraz 363 § 2 k. c. Sąd Apelacyjny pragnie odwołać się do orzecznictwa Sądu Najwyższego i w pełni podzielić pogląd zaprezentowany przez ten Sąd w uchwale z dnia 8 listopada 2019 r. (sygn. akt III CZP 32/19), zgodnie z którym Zasądzenie odszkodowania za szkodę określoną w art. 129 ust. 2 w zw. z art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1396 z późn. zm.) według cen z dnia jego ustalenia nie wyłącza przyznania odsetek za opóźnienie od dnia powstania stanu opóźnienia. Zwrócić tu należy uwagę na argumentację zawartą w uzasadnieniu tej uchwały. Uzasadniając swoje stanowisko, Sąd Najwyższy odwołał się bowiem do specyficznych okoliczności powstania roszczeń właściciela nieruchomości położonej na obszarze ograniczonego użytkowania: W wypadku, kiedy przedmiotem sporu jest świadczenie odszkodowawcze dochodzone na podstawie art. 129 ust. 2 i 4 oraz art. 136 ust. 1 i 3 ustawy -Prawo ochrony środowiska, zasadą pozostaje, że termin płatności świadczenia - w zakresie kwot w nim żądanych i uznanych ostatecznie za uzasadnione - wyznacza ocenione w powyższy sposób wezwanie dłużnika do zapłaty, które powinno precyzować rodzaj szkody, jej źródło i wysokość żądanego odszkodowania. W tym wypadku specyficzne są okoliczności powstania tego rodzaju roszczeń; nie mają one charakteru losowego, zaskakującego dla dłużnika, lecz powstają jako ustawowa konsekwencja ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania w szczegółowo określonym przepisami trybie. W ramach postępowania poprzedzającego wprowadzenie obszaru przeprowadzane są m.in. oceny wpływu obiektu (w tym wypadku lotniska) na środowisko, określane strefy intensywności tego oddziaływania, ustalane są konieczne ograniczenia obowiązujące w strefie i wymagania techniczne, wprowadzane następnie do postanowień uchwały tworzącej obszar. Dłużnik orientuje się więc nawet przed wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, że - skoro oddziałuje na środowisko w sposób uniemożliwiający dotrzymanie standardów jakości środowiska poza terenem obiektu - tego rodzaju roszczenia odszkodowawcze będą do niego kierowane niezwłocznie po stworzeniu obszaru i czego będą dotyczyły, zna zakres wprowadzonych ograniczeń, specyfikę zabudowy, która znajduje się w jego sąsiedztwie, a w wypadku pozwanego - miał nawet możliwość prześledzenia orzecznictwa sądowego w tego rodzaju sprawach dotyczących obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego wcześniej wokół innego lotniska w tym samym mieście. Są to okoliczności umożliwiające szybszą ocenę czy konkretne roszczenie jest uzasadnione i w jakich szacunkowych rozmiarach. Sąd Apelacyjny w tym składzie pogląd ten, jak również zaprezentowaną argumentację w pełni podziela. Zwrócić należało uwagę, iż z jednej strony powyższa argumentacja dotyczy okoliczności faktycznych, takich, jakie zostały ustalone w niniejszym postępowaniu (domaganie się odsetek za okres od daty wezwania zobowiązanego, pomimo ustalania wysokości szkody w toku tego postępowania), z drugiej zaś, iż brak jest w sprawie szczególnych okoliczności, które prowadziłyby do wniosku o potrzebie oddalenia takiego roszczenia odsetkowego. W szczególności nie sposób było uznać, iż wystąpienie przez powódkę z tego rodzaju roszczeniem o odsetki było przejawem nadużycia prawa podmiotowego. Zauważyć trzeba, iż wyżej zaprezentowana argumentacja zawarta w uzasadnieniu przytoczonej uchwały zdaje się zwracać uwagę, iż w stanach faktycznych, jak ten, który został prawidłowo ustalony przez Sąd Okręgowy, a zatem w których na operatorze lotniska spoczywa obowiązek zaspokojenia wskazanych w ustawie roszczeń właścicieli okolicznych nieruchomości, sądowe dochodzenie tych roszczeń przez właścicieli winno mieć charakter wyjątkowy i ostateczny, zaś roszczenia te winny być realizowane przez zobowiązanego bez konieczności inicjowania przez właścicieli takich nieruchomości postępowań sądowych. Mając na uwadze nie tylko gospodarczy charakter działalności pozwanego, którego staranność działania już tylko z tej przyczyny, winna być oceniana z uwzględnieniem tego charakteru (art. 355 § 2 k. c.), lecz również jego w istocie specjalistyczny charakter – pozwany od chwili powstania swoje działania koncentruje wokół zarządzania portami lotniczymi, uznać należało iż jest on podmiotem, który w ramach swojego przedsiębiorstwa, potrafi w sposób należyty oceniać zgłaszane w tym zakresie roszczenia i zaspokajać je bez konieczności inicjowania przez uprawnionych postępowań sądowych. Te okoliczności prowadzą do wniosku, iż również ostatni z podniesionych w apelacji zarzutów nie mógł być uznany za zasadny.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną – stosownie do art. 385 Kodeksu postępowania cywilnego.

O koszach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 oraz 391 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Na koszty te złożyły się koszty zastępstwa procesowego ustalone w oparciu o § 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.) – w kwocie 2 700 zł.

Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji.