Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód A. B. pozwem z dnia 7 marca 2010 r. (złożonym w dniu 8 marca 2010 r. –koperta - k. 9) skierowanym przeciwko Ministerstwu Spraw Zagranicznych w W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 14697 zł tytułem wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za lata 2008 - 2010.

W dniu 22 marca 2010 r. Sąd uwzględniając żądania powoda wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (k. 10).

W dniu 14 kwietnia 2010 r. pozwany - Ministerstwo Spraw Zagranicznych w W. złożył sprzeciw od wskazanego nakazu wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powoda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, że żądania powoda nie są uzasadnione gdyż dodatek zagraniczny nie powinien być uwzględniony w wysokości ekwiwalentu za urlop, gdyż przysługuje on na pokrycie zwiększonych kosztów związanych z wykonywaniem obowiązków służbowych w placówce zagranicznej, a specyficzny charakter dodatku zagranicznego nie pozwala uznać go za składnik wynagrodzenia za pracę. Nadto pozwany wskazywał, iż nie jest legitymowany biernie do uczestnictwa w niniejszym procesie gdyż pracodawcą powoda nie było (...) lecz Konsulat Generalny RP w G., w którym powód wykonywał pracę.

Pismem z dnia 14 października 2010 r. (k. 33) oraz na rozprawie w dniu 15 października 2010 r. powód rozszerzył powództwo do kwoty 24045,34 zł wskazując, że powyższa kwota stanowi wyrównanie ekwiwalentu za urlop za 33 dni przy przyjęciu współczynnika ekwiwalentu — 21,08 oraz przy założeniu kursu euro na 4,06 zł zgodnie z kursem na dzień 31 stycznia 2010 r. W uzasadnieniu tego stanowiska wskazał, że domaga się wyrównania ekwiwalentu za urlop poprzez uwzględnienie w podstawie jego naliczenia świadczeń wypłacanych z tytułu zatrudnienia u pozwanego w postaci dodatku zagranicznego oraz dodatku dla niepracującej żony. Podnosił że tego rodzaju świadczenia były wypłacane w ramach stosunku pracy przez co w jego ocenie winny być wliczone do ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.

Po rozszerzeniu powództwa pozwany (...) konsekwentnie wnosił o oddalenie powództwa w całości.

Pozwany nie kwestionował przy tym samej kwoty wyliczeń ekwiwalentu dokonanych przez powoda podnosząc że podważa jedynie zasadę a nie same wyliczenia (k. 36).

Sygn. akt VII P 666/10

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód A. B. był pracownikiem pozwanego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w W. w okresie od dnia 15 października 2007 r. do dnia 31 stycznia 2010 r. nas stanowisku I (...) w Konsulacie Generalnym RP w G. — kierownika placówki (świadectwo pracy).

W umowach o pracę powoda z pozwanym z dnia 20 września 2007 r. oraz z dnia 23 marca 2009 r. wskazano że umowa jest zawierana pomiędzy A. B. jako pracownikiem a Ministerstwem Spraw Zagranicznych zwanym dalej pracodawcą (umowy w aktach osobowych).

Podobnie w akcie powołania powoda do służby w ramach Państwowego Zasobu Kadrowego z dnia 25 października 2007 r. w nagłówku aktu powołania wskazane zostało Ministerstwo Spraw Zagranicznych (akta osobowe).

W okresie zatrudnienia u pozwanego powód otrzymywał dodatek zagraniczny oraz dodatek z tytułu zwiększonych kosztów utrzymania rodziny (niesporne - k. 36).

W dniu 1 lutego 2010 r. pozwany w związku z zakończeniem stosunku pracy wystawił powodowi świadectwo pracy w którym wskazał, że powód pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

W związku z wnioskiem powoda pozwany w dniu 23 lutego 2010 r. sprostował świadectwo pracy w ten sposób, że w jego treści wskazał, że w okresie zatrudnienia powód otrzymywał dodatek zagraniczny oraz dodatek na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania rodziny (k. 8).

Powyższy stan faktyczny został ustalony przez Sąd na podstawie całokształtu dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy oraz akt osobowych powoda, a nadto oświadczeń stron złożonych w pismach i na rozprawie.

Zaznaczyć należy, iż powyżej ustalony stan faktyczny w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy był w ogóle niesporny między stronami, które z tożsamych i nie kwestionowanych zdarzeń wywodziły odmienne zapatrywania prawne czy wyciągały odmienne wnioski. Spór w sprawie sprowadzał się zatem do sporu o prawo zaś nie było sporu co do faktów podnoszonych przez powoda i pozwanego.

Sygn. akt VII P 666/10

Sąd zważył co następuje:

Roszczenia powoda A. B. zgłoszone w niniejszej sprawie są nieuzasadnione.

W ocenie Sądu roszczenia te skierowane zostały wobec prawidłowo oznaczonego pozwanego, lecz nie są one uzasadnione merytorycznie albowiem świadczenia dodatkowe w postaci spornych dodatków nie powinny być uwzględniane w podstawie naliczenia ekwiwalentu za urlop.

W ocenie Sadu nie może budzić wątpliwości, iż pracodawcą powoda wbrew zarzutom strony pozwanej było Ministerstwo Spraw Zagranicznych a nie Konsulat Generalny RP w G.. Powód zawarł bowiem umowę o pracę z (...) a nie konsulatem, zaś konsulat oznaczono w umowie o prace jedynie jako miejsce świadczenia pracy. Nagłówek umowy (k. 27) jednoznacznie wskazuje, że jest ona zawarta pomiędzy (...) a powodem. Podobnie akt powołania wskazuje iż jest wystawiony w imieniu pozwanego (...). Trzeba również zauważyć, że pozwany (...) nie wykazał w żaden sposób by konsulat był odrębnym od (...) pracodawcą dla powoda, by miał samodzielną zdolność do zatrudniania pracowników, by był w wystarczającym stopniu wyodrębniony prawnie czy organizacyjnie. Pozwany nie przedstawił na te okoliczność żadnych dowodów ani nie zgłaszał żadnych wniosków dowodowych. Zgromadzone zaś w sprawie dowody wprost przeczą takim twierdzeniom, skoro w umowie o pracę wskazano jako pracodawcę (...) a nie konsulat. Nadto również pozwany nie miał żadnych wątpliwości, co do prawidłowości jego oznaczenia w stosunku pracy skoro w świadectwie pracy wydanym powodowi wskazał jako pracodawcę (...) a nie konsulat. Późniejsze twierdzenie przed Sądem że takie oznaczenie w świadectwie to pomyłka pracodawcy nie jest przekonywujące i zostało przedstawione niewątpliwie na potrzeby niniejszego procesu. Tym samym w świede powyższych wywodów w pocenie Sądu pracodawcą powoda był (...) a nie konsulat. Tym samym (...) wskazany w niniejszej sprawie przez powoda miał legitymację bierną do uczestniczenia w procesie jako pozwany.

Roszczenia o wyrównanie ekwiwalentu za urlop nie były jednak uzasadnione.

Zgodnie z treścią art. 171 § 1 k.p. w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Zgodnie z treścią § 14 Rozporządzenia Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia

Sygn. akt VII P 666/10

1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U.97.2.14 ze zm.) ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, zwany dalej "ekwiwalentem", ustala się stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego, ze zmianami określonymi w§ 15-19.

Zgodnie z treścią art. 172 k.p. zd. 1 za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.

Poza tym zgodnie z treścią § 6 cytowanego rozporządzenia wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, zwane dalej "wynagrodzeniem urlopowym", ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:

1)  jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,

2)  wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas nie zawinionego przez pracownika przestoju,

3)  gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,

4)  wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

5)  ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,

6)  dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,

7)  wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

7a) ⁽⁶⁾ kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,

8)  ⁽⁷⁾ nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,

9)  odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,

10) wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy - stosując zasady określone w § 7-11.

Niewątpliwie ani dodatek dla służby zagranicznej ani dodatek „dla niepracującej żony" nie zostały wskazane w wyłączeniach z § 6 rozporządzenia lecz konieczne jest zbadanie czy tego rodzaju dodatki w ogóle stanowią świadczenia ze stosunku pracy bądź czy są wynagrodzeniem za pracę.

Sygn. akt VII P 666/10

Co do wynagrodzenia za pracę w ocenie Sądu nie może budzić wątpliwości, iż wskazane dodatki nie są elementem wynagrodzenia za pracę w rozumieniu zapisów § 6 rozporządzenia. Nie wynikają one bowiem z umowy o pracę jak tez nie są wypłacane za wykonanie pracy. Dokonując dalszej analizy charakteru spornych dodatków' stwierdzić należy, że nie są one również świadczeniem ze stosunku pracy.

Stosownie do treści art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o służbie zagranicznej (Dz.U.01.128.1403 ze zm.) członkowi służby zagranicznej wykonującemu obowiązki służbowe w placówce zagranicznej przysługuje dodatek zagraniczny na pokrycie zwiększonych kosztów związanych z wykonywaniem obowiązków służbowych w placówce zagranicznej, uwzględniający poziom kosztów utrzymania w państwie przyjmującym.

Nadto zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie dodatku zagranicznego i świadczeń przysługujących członkom służby zagranicznej wykonującym obowiązki służbowe w placówce zagranicznej (Dz.U.02.239.2048 ze zm.) dodatek zagraniczny przysługuje członkowi służby zagranicznej od dnia podjęcia wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej do dnia zakończenia ich wykonywania.

Zgodnie z treścią § 3 ust. 1 tego rozporządzenia wypłata dodatku zagranicznego następuje z góry, w pierwszym dniu roboczym miesiąca.

Żaden z przepisów wskazanego rozporządzenia ani ustawy o służbie zagranicznej nie reguluje kwestii dodatku zagranicznego w wypadku naliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Tym samym w tej kwestii należy kierować się cytowanymi zapisami kodeksu pracy i rozporządzenia wykonawczego. Te zaś pozwalają na wliczenie do ekwiwalentu wyłącznie świadczeń ze stosunku pracy.

W ocenie sądu wskazany dodatek zagraniczny takim świadczeniem nie jest, gdyż nie jest on wypłacany za wykonywanie pracy na placówce zagranicznej lecz za ponoszenie kosztów pobytu na placówce. Jego funkcja i cel są całkowicie odmienne od funkcji i celu wynagrodzenia za pracę, gdyż nie są świadczeniem wzajemnym - ekwiwalentnym za wykonywanie pracy lecz mają na celu zaspokojenie potrzeb bytowych, zwrot ponoszonych przez pracownika kosztów zamieszkania.

W tym kontekście dodatek zagraniczny jest bardziej zbliżony w swym charakterze do diety z tytułu podróży służbowej niż do wynagrodzenia za pracę. Dodatek służy bowiem członkowi służby zagranicznej wykonującemu obowiązki służbowe na placówce zagranicznej do pokrycia zwiększonych kosztów związanych z wykonywaniem obowiązków służbowych na placówce

Sygn. akt VII P 666/10

zagranicznej. Zaznaczyć należy, iż dodatek ten uwzględnia poziom kosztów utrzymania w państwie przyjmującym a nie ma dla jego wysokości znaczenia jakość i ilość wykonywanej pracy (właściwie z samym wykonywaniem pracy nie jest w żaden sposób powiązany).

Dowodzi tego jednoznacznie również kwestia wypłacania dodatku z góry na dany miesiąc (§ 3 ust. 1 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie dodatku zagranicznego ...) czyli bez związku z wykonywaniem pracy, niezależnie od tego czy praca była wykonywana czy też pracownik pracy nie wykonywał. Oznacza to że dodatek nie stanowi świadczenia związanego z wykonywaniem pracy co wyklucza możliwość uznania go za wynagrodzenie za pracę czy świadczenie ze stosunku pracy.

Ma rację powód wskazując, że wyłączenia od wliczania danego świadczenia do podstawy naliczenia ekwiwalentu w katalogu zamkniętym zawiera § 6 cytowanego rozporządzenia o ekwiwalentach za urlop, lecz powód nie uwzględnia, iż wskazany przepis dotyczy wyłącznie świadczeń ze stosunku pracy (a nie ze stosunku pracy nie wynikających) Tymczasem niniejszy dodatek zagraniczny nie mieści się w zakresie świadczeń ze stosunku pracy o którym mowa w tym przepisie przez co nie można skutecznie twierdzić, że skoro nie jest objęty wyłączeniem z § 6 to winien być wliczany do podstawy ekwiwalentu.

Konkludując stwierdzić należy, że dodatek zagraniczny nie stanowi świadczenia ze stosunku pracy czy wynagrodzenia za pracę, które może być uwzględniane w podstawie naliczenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Podobne wywody można odnieść do dodatku „dla niepracującej żony", jako świadczenia związanego z dodatkiem zagranicznym i nie będącego wynagrodzeniem za pracę. Powód nie wskazał podstawy prawnej i prawidłowej nazwy tego rodzaju świadczenia lecz niewątpliwie w jego przypadku chodziło o dodatek dla pracownika którego współmałżonek nie jest zatrudniony, za ponoszenie zwiększonych kosztów utrzymania rodziny na placówce zagranicznej.

Stosownie do treści § 6 tego rozporządzenia ambasadorowi lub konsulowi kierującemu urzędem konsularnym, którego małżonek przebywa wraz z nim w placówce zagranicznej i nie jest zatrudniony, przysługuje dodatek na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania rodziny w wysokości 22 % otrzymywanego przez niego dodatku zagranicznego.

Tego rodzaju świadczenie analogicznie do dodatku zagranicznego nie może być uznane za wynagrodzenie za pracę czy świadczenie ze stosunku pracy, gdyż całkowicie odmienna była i jego

Sygn. akt VII P 666/10

funkcja i cel. Podobnie jak dodatek zagraniczny wskazany dodatek „dla niepracującej żony" był charakterem zbliżony do diety i jako taki nie może być podstawą do zwiększenia naliczenia podstawy ekwiwalentu za urlop.

Podsumowując wskazać należy, iż twierdzenia powoda o konieczności uwzględnienia spornych świadczeń w podstawie naliczenia ekwiwalentu nie są uprawnione, gdyż ekwiwalent naliczony został prawidłowo. Tym samym powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Ubocznie zauważyć należy, iż sama kwota wyliczeń nie była sporna i nie było podstaw do przeprowadzania przez Sąd dalej idącego postępowania dowodowego z urzędu, w szczególności odnośnie wysokości wyliczeń ekwiwalentu, tym bardziej że powództwo nie miało uzasadnionych podstaw.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sad poczynił na podstawie art. 98 k.p.c. uwzględniając że powód w całości sprawę przegrał. Tym samym powód winien ponieść koszty zastępstwa procesowego poniesione przez pozwanego. Wartość przedmiotu sporu ostatecznie określona przez powoda wynosiła 24045,34 zł, a to oznacza, że wysokość wynagrodzenia dla pełnomocnika pozwanego określona stosownie do treści § 6 pkt 5 w związku z § 11 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.02.163.1349 ze zm.) winna wynieść 1800 zł. Taką tez kwotę Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego nie znajdując żadnej podstaw}' pozwalającej na odmienne rozstrzygnięcie o kosztach procesu niż zasada odpowiedzialności za wynik sprawy (art. 98 k.p.c).

Mając na uwadze powyższe należało o rzec jak w sentencji.