Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSR Katarzyna Malinowska

Protokolant: stażysta Magdalena Skinder

po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2019 r. w Toruniu

sprawy z powództwa (...) spółka z o.o. w G.

przeciwko G. G.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1091,06 zł (tysiąc dziewięćdziesiąt jeden złotych sześć groszy) z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 4 kwietnia 2018r. do dnia zapłaty;

II. w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 20 zł (dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Katarzyna Malinowska

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. dnia 4 kwietnia 2018 r. wniósł do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie powództwo w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w którym domagał się od pozwanego G. G. zapłaty kwoty 2920,89 zł wraz z odsetkami oraz kosztami postępowania. Podstawą roszczenia powoda miała być łącząca strony umowa pożyczki, która na skutek niewywiązywania się z jej zapisów przez pozwanego została mu wypowiedziana.

L. Sąd 4 maja 2018 r. w sprawie pod sygnaturą VI Nc-e 586100/18 wydał nakaz zapłaty zgodny z żądaniem pozwu. Orzeczenie to utraciło jednak swą moc wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego. Pismo pozwanego nie zawierało uzasadnienia. W konsekwencji postanowieniem z dnia 19 września 2018 r. sprawę przekazano według właściwości tutejszemu Sądowi do rozpoznania w trybie zwykłym.

Powód wezwany do uzupełnienia braków formalnych pozwu złożył do akt umowę pożyczki wraz z dokumentacją dotyczącą rozliczenia prowizji oraz wezwania do zapłaty i wypowiedzenie umowy z dowodem jego nadania.

Sąd ustalił, co następuje

Strony niniejszego postępowania dnia 8 września 2016 r. zawarły umowę pożyczki. Na jej mocy powód przekazał pozwanemu kwotę 7395,84 zł (§ 3 ust. 1), potrącając natychmiast tę kwotę z kwotą naliczonej prowizji w wysokości 4195,84 zł. (§ 3 ust. 2). Tym samym faktycznie wypłacono pozwanemu sumę 3200 zł. Po zsumowaniu „całkowitej kwoty pożyczki” oraz prowizji, a także wobec odsetek kapitałowych wynoszących 0% (§ 3 ust. 3) pozwany w 18 miesięcznych ratach po 410,88 zł łącznie miał spłacić 11 591,68 zł (§ 3 ust. 6). Termin płatności ostatniej raty przypadać miał na 8 marca 2018 r. (§ 4 ust. 1). W umowie przewidziano także wysokość odsetek za opóźnienie, które określono jak dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie (§ 7 ust. 2).

Jednocześnie z podpisaniem umowy pożyczki pozwany wypełnił wniosek o dokonanie potrącenia prowizji z wypłacanej kwoty pożyczki a także zawarto aneks do umowy informujący o umorzeniu wzajemnych zobowiązań do wysokości kwoty prowizji.

Dowód:

– umowa pożyczki nr (...)(...) z dnia 8.09.2016 r., k. 26,

– wniosek o dokonanie potrącenia z dnia 8.09.2016 r., k. 27,

– aneks nr (...) do umowy pożyczki z dnia 8.09.2016 r., k. 28.

Pozwany nie wywiązywał się z obowiązków, jakie nakładała na niego umowa pożyczki. Wobec zwłoki w spłacie rat już 19 października 2016 r. zostało do niego wystosowane wezwanie do zapłaty. Po bezskutecznym upływie terminu drugiej raty powód 15 listopada 2016 r. wypowiedział łączącą strony umowę.

Dowód:

– wezwanie do zapłaty z dnia 19.10.2016 r., k. 29,

– wypowiedzenie umowy pożyczki z dnia 15.11.2016 r. wraz z dowodem nadania, k. 30–31,

– ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 15.11.2016 r. wraz z dowodem nadania, k. 32–33.

Następnie, w okresie od stycznia 2017 do stycznia 2018 roku pozwany dokonał szeregu wpłat na poczet spłaty pożyczki na łączną kwotę 5240 zł. Sumę tę zaliczono w części na poczet należności głównej (4550,26 zł), w pozostałej zaś (689,74 zł) na poczet odsetek za opóźnienie.

Okoliczność przyznana

Powyższy stan rzeczy Sąd ustalił w całości w oparciu o dokumenty przedłożone przez stronę powodową. W ocenie Sądu były one w całości godne wiary, szczególnie wobec niemal całkowitej bierności strony pozwanej, która w żaden sposób – poprzez potwierdzenie czy zaprzeczenie – nie odniosła się do ich treści. Przedstawione dokumenty były wystarczająco szczegółowe i spójne iż w ocenie Sądu nie zachodziła potrzeba przeprowadzania osobowych środków dowodowych.

Sąd zważył, co następuje

Kluczową regulacją dla rozstrzygnięcia zasadności roszczenia powoda jest ustawa o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2011 r., nr 126, poz. 715 ze zm., dalej jako „u.k.k.”), w szczególności zaś przepisy regulujące maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu. O ile bowiem najmniejszych wątpliwości nie budził fakt, iż strony zawarły umowę pożyczki, z której postanowień pozwany nie wywiązywał się, o tyle wobec częściowej spłaty zadłużenia w późniejszym terminie, konieczne było precyzyjne określenie wysokości zobowiązania ciążącego nadal na pozwanym.

Zgodnie z definicją legalną zawartą w art. 5 pkt 7 u.k.k. całkowita kwota kredytu to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt. Tak ustalona kwota stanowi następnie podstawę do obliczenia maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu (pożyczki), a wobec decyzji pożyczkodawcy o nienaliczaniu odsetek kapitałowych – de facto całkowitego kosztu kredytu.

Konstrukcja zawarta w przedmiotowej umowie, w szczególności po uwzględnieniu automatycznego niemalże potrącenia części pożyczki z naliczoną prowizją stanowi oczywistą próbę obejścia powyższej regulacji. W ocenie powoda całkowita wysokość pożyczki wyniosła 7395,84 zł, zaś wysokość prowizji 4195,84 zł. Po zsumowaniu do zapłaty teoretycznie pozostawała kwota 11 591,68 zł. Jednak w istocie to 7395,84 zł stanowi rzeczywistą kwotę do spłaty, podczas gdy rzeczywista wysokość pożyczki wyniosła zaledwie 3200 zł. Fakt, iż zapisy umowy zostały sformułowane w taki a nie inny sposób pozwalał powodowi na naliczenie – w sposób nieuprawniony – znacznie wyższej prowizji.

Maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu obliczana jest na podstawie wzoru z art. 36a u.k.k. Przyjmując – jak powód – za całkowitą kwotę pożyczki sumę 7395,84 zł, maksymalna wysokość dopuszczalnych pozaodsetkowych kosztów pożyczki wynosiłaby 5180,13 zł [= (7395,84 zł × 25%) + (7395,84 zł × 548/365 × 30%) ≤ 7395,84 zł].

Obliczenie to nie uwzględnia jednak, że kwota prowizji, choć ukryta, stanowi skredytowany koszt pożyczki, a jej umorzenie poprzez natychmiastowe potrącenie jest zaledwie wirtualnym przesunięciem finansowym. Dlatego też stosując ten sam wzór, jednak po podstawieniu rzeczywistych wartości należało dojść do jednoznacznego wniosku, że maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu – tu: naliczonej prowizji – winna była wynieść 2441,32 zł [= (3200 zł × 25%) + (3200 zł × 548/365 × 30%) ≤ 3200 zł].

W konsekwencji rzeczywista całkowita kwota do spłaty wynieść powinna nie 11 591,68 zł (ponieważ kwota ta już w dniu podpisania umowy miała charakter wirtualny) i nie 7395,84 zł (z przyczyn wskazanych w dwóch wcześniejszych akapitach), a 5641,32 zł (kapitał 3200 zł + prowizja 2441,32 zł). Biorąc pod uwagę, że zgodnie z wyliczeniami własnymi powoda spośród wpłat pozwanego (łącznie 5240 zł) na poczet kapitału zaliczono kwotę 4550,26 zł, faktycznie do spłaty pozostało 1091,06 zł. Tę też kwotę Sąd w oparciu o art. 720 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda w pkt. I sentencji wyroku. Jednocześnie od tej kwoty zasądzono odsetki za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu w wysokości określonej w § 7 ust. 2 umowy. Roszczenie w pozostałym zakresie, w tym odnoszące się do skapitalizowanych odsetek za opóźnienie, Sąd uznał w tych okolicznościach za nieuzasadnione, oddalając powództwo w tej części w pkt. II sentencji na podstawie art. 36a ust 3 u.k.k.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 2 oraz 100 k.p.c. Łącznie poniesione przez obie strony koszty procesu wyniosły 54 zł. Na kwotę tę złożyła się opłata sądowa ustalona na podstawie art. 13 ust. 1 w zw. z art. 19 ust. 2 oraz art. 21 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (37 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej w zw. z pkt. IV załącznika do tejże (17 zł). Biorąc pod uwagę, że powództwo zostało uwzględnione w blisko 37% ( (...),06 z 2920,89 zł), koszty do tej wysokości powinny obciążać pozwanego, zaś w pozostałej części – 63% – powoda. Ze względu na fakt, że suma ta jak dotąd w całości została poniesiona przez powoda, kwotę 20 zł (37% z 54 zł) należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzeczono w pkt. III sentencji.