Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2020 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku, Wydział IV Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia SR Katarzyna Krawczyk - Mandrak

Ławnicy:

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Alicja Lipus

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2020 roku w Rybniku

sprawy z powództwa D. Ż.

przeciwko A. M. (1)

o podwyższenie alimentów

1)  zasądza od pozwanego A. M. (1) na rzecz powódki D. Ż. alimenty w kwocie po 500 zł (pięćsetzłotych) miesięcznie, począwszy od dnia 13 sierpnia 2019 roku, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności każdej raty;

2)  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1868,50 zł (tysiącosiemsetsześćdziesiątosiemzłotych 50/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4)  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami sądowymi;

5)  wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygnatura akt IV RC 333/19

UZASADNIENIE

Powódka D. Ż. w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu domagała się zasądzenia od pozwanego A. M. (2) alimentów w kwocie po 1000 zł miesięcznie oraz zasądzenia kosztów procesu. Jako uzasadnienie pozwu, powódka podniosła, iż na skutek jej stanu zdrowia znalazła się w niedostatku, a ponadto rozwód z pozwanym został orzeczony z jego winy. Wskazała ona, iż stan niedostatku zmusza ją do zaciągania pożyczek i korzystania z pomocy dzieci.

Pozew, k. 3 i k. 99-106.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Jako uzasadnienie swojego stanowiska podniósł, iż nie ma podstaw, aby zasądzać na rzecz powódki jakiekolwiek alimenty. Choroby powódki nie rzutują na jej zdolność zawodową, powódka nie wykorzystuje swoich możliwości majątkowych i może podjąć lepiej płatną pracę. Ponadto pozwany jest jedynym żywicielem rodziny i utrzymuje żonę N.. Toczy się przeciwko niemu egzekucja komornicza, a do spłaty pozwanemu pozostał dług w wysokości 42 000 zł.

Odpowiedź na pozew, k. 114-117.

Sąd ustalił.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach Ośrodek (...) w R. z 14 kwietnia 2000 roku, sygnatura akt XXI C 1186/99, rozwiązane zostało małżeństwo stron przez rozwód z winy pozwanego.

Orzeczenie to nie zawiera rozstrzygnięcia o alimentach na rzecz powódki. Wyrok uprawomocnił się 6 maja 2000 roku. W dacie rozwodu powódka miała 40 lat. Powódka nie pracowała, była zarejestrowana w urzędzie pracy, opiekowała się trójką dzieci. Pozwany nadużywał alkoholu, wielokrotnie był dyscyplinarnie zwalniany z pracy.

Dowód: zeznania, k. 43-44 akt XXI C 1186/99.

Powódka ma obecnie 59 lat, z zawodu jest technikiem BHP. Powódka pracuje i zarabia 2171,53 zł netto. Z wynagrodzenia potrącane jest ubezpieczenie grupowe w wysokości 51,35 zł oraz składka na (...) w wysokości 115 zł oraz rata pożyczki wysokości 375 zł. Zatem do wypłaty powódka ma 1630,18 zł.

Powódka dopiero teraz po raz pierwszy wystąpiła o alimenty, ponieważ wcześniej własnymi siłami zaspakajała potrzeby rodziny, później swoje, a obecnie z uwagi na stan zdrowia nie może ona podjąć dodatkowego zatrudnienia. Po rozwodzie powódka pracowała na dwa etaty. Początkowo powódka pracowała na kopalni (głównie na nocki, by w dzień móc opiekować się dziećmi), a następnie w firmie (...). Powódka pracowała tak do 2015r. Od 2015 roku, powódka pracuje już tylko w Teatrze Ziemi (...), albowiem jej stan zdrowia uniemożliwia jej dodatkową pracę. Powódka pracuje w różnych godzinach w zależności od zapotrzebowania pracodawcy – od godzin porannych, nawet do 23.00 włącznie. W zakładzie pracy powódka sprząta, jest bileterką, szatniarką, garderobianą w zależności od potrzeb pracodawcy. Powódce pozostał 1 rok do emerytury i dlatego też nie szuka innej pracy.

Dowód: zeznanie powódki, k. 135-136, zaświadczenie o zarobkach, k. 82-84.

Powódka leczy się na reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycę stawową, łuszczycę kostkową, osteoporozę, astmę-dychawicę, boreliozę. Jej miesięczny koszt leczenia wynosi 200 zł. W związku ze swoimi schorzeniami powódka zmuszona jest korzystać z samochodu, ponieważ nie może się poruszać. Powódka nie korzysta z prywatnych wizyt lekarskich, ponieważ ją na to nie stać. Powódka wymaga rehabilitacji, jednakże nie ma środków na prywatną rehabilitację i musi oczekiwać w kolejkach. Ostatnią rehabilitację miała w maju ubiegłego roku. Na taki stan zdrowia powódki wpływ miał miedzy innymi tryb życia powódki wyznaczony okolicznościami życiowymi, tj. konieczność pracy na dwóch etatach by utrzymać dzieci, co wiązało się początkowo z nieprzespanymi nocami, a następnie z narażaniem się na deszcz, zimno, mróz podczas gdy pracowała jako inkasent w firmie (...). Pozwany bowiem nie realizował obowiązku alimentacyjnego względem w żadnym wymiarze. Uczestnik nie łożył na utrzymanie dzieci i nie dbał o zaspokojenie ich innych potrzeb. Taki brak zainteresowania ze strony ojca zmusił powódkę do przejęcia wszelkich obowiązków rodzicielskich, a przede wszystkim do zdobycia środków na utrzymanie trójki dzieci.

Dowód: zeznanie powódki, k. 135-136, zeznanie świadka, k. 135, informacje o stanie zdrowia, k. 60-66, 72 rachunki, k. 67-71, informacje z K., k. 103-105.

Opłaty za mieszkanie powódki wynoszą:

- czynsz 550 zł (wraz z wyrównaniem),

- prąd 40 zł miesięcznie,

- gaz 40 zł miesięcznie;

- telefon i kablówka 80 zł.

Łącznie wydatki te wynoszą 710 zł.

Pozostałe wydatki powódki przedstawiają się następująco:

- wyżywienie 500 zł,

- odzież i obuwie 200 zł,

- środki czystości i higieny osobistej 200 zł,

- paliwo 150 zł miesięcznie,

- ubezpieczenie auta 470 zł rocznie;

- przegląd 100 zł rocznie,

- wakacje 500 zł rocznie,

- spłata pożyczki w pracy 375 zł miesięcznie.

Łączna suma potrzeb finansowych powódki, w przeliczeniu miesięcznym, to około 2300 zł.

Dowód: zeznanie powódki, k. 135-136.

Pozwany ma 58 lat, mieszka z żoną. Pozwany utrzymuje się z emerytury, która w VIII 2018r. wynosiła 2741,12 zł. Ponadto pozwany pracował w (...) Sp (...) i zarabiał 605 zł. Obecnie od grudnia 2019r. pozwany nie ma dodatkowego zatrudnienia z uwagi na stan zdrowia. Żona pozwanego ma 58 lat, dotychczas pracowała w Niemczech i zarabiała 1100 Euro, przy czym pracowała przez jeden miesiąc i kolejny miała wolny. Obecnie nie ma pracy, albowiem jej podopieczna zmarła. Jednakże jest ona zdolna do pracy, albowiem nie posiada orzeczenia o niezdolności do pracy całkowitej lub częściowej. Tylko przez dwa lata żona pozwanego pobierała emeryturę. Pobliskie urzędy pracy, dysponują ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych.

Dowód: decyzja ZUS, k. 39, wykaz zarobków, k. 36, zeznanie pozwanego, k. 137, zaświadczenie z UP, k. 54, 56, 124,126,128, 130.

Pozwany choruje na kręgosłup, ma urwany mięsień i w ostatnim czasie zdiagnozowano u niego raka w oku. W związku z diagnozą pozwany na leki wydał 300 zł.

Dowód: zeznanie pozwanego, k. 137, zaświadczenie lekarskie, k. 41, 133

Pozwany ma zadłużenie u komornika wobec Funduszu Alimentacyjnego i wobec ZUS.

Dowód: zeznanie pozwanego, k. 137, zaświadczenie od komornika k.

Zobowiązany mieszka wyłącznie z obecną żoną, a koszty utrzymania tej nieruchomości przedstawiają się następująco:

- węgiel 4000 zł rocznie (333 zł miesięcznie),

- energia elektryczna 130 zł miesięcznie,

- woda około 140 zł miesięcznie,

- telewizja i telefon 160 zł miesięcznie;

- wywóz śmieci 40 zł;

- podatek od nieruchomości 60 zł kwartalnie

Łącznie wydatki te wynoszą ok. 863 zł, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi ok. 431,50 zł.

Dowód: rachunki, k. 32-35, 37-38,

Pozostałe wydatki jakie ponosi aktualnie pozwany to:

- wyżywienie około 500 zł,

- odzież i obuwie 300 zł,

- środki czystości 200 zł,

- leczenie 300 zł.

Miesięcznie koszt utrzymania powoda wynosi 1750 zł.

Jednakże pozwany ma jeszcze obciążenie komornicze z tytułu zaległości alimentacyjnych i innych , które wynoszą 800 zł miesięcznie.

Ponadto pozwany w całości utrzymuje obecną żonę na co przeznacza kwoty (...),50 – 1731,50 zł, na co składają się wydatki: wyżywienie 500 zł, część przypadająca na mieszkanie 431,50 zł, leki 400-500 zł, rehabilitacja żony 200-300 zł.

Zatem dodatkowe obciążenia pozwanego wynoszą łącznie 2340-2540 zł.

Suma wszystkich obciążeń pozwanego wynosi zatem ok. 4100 – 4300.

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów przedstawione powyżej. Jednakże w zakresie kosztów utrzymania pozwanego i jego żony, Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego w zakresie w jakim zeznawał o swoich możliwościach zarobkowych, albowiem wydatki przez niego przedstawione znacznie przewyższają jego dochody, tym bardziej, iż zeznał, iż jego żona nie pracuje. Wobec powyższego, iż skoro pozwany zeznał, iż obecnie jego dochód wynosi 2700 zł, a wydatki 4100-4300 zł, to uznać należy, iż pozwany nie wykazał wszystkich swoich dochodów lub dochodów żony.

Strony postępowania, a także pełnomocnicy stron, nie składali przy tym innych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył.

Z treści art. 60 § 2 kr i o wynika ,że jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Uregulowanie z art. 60 § 2 kro nie daje małżonkowi niewinnemu prawa do równej stopy życiowej z małżonkiem zobowiązanym, lecz daje mu prawo do bardziej dostatniego życia poprzez przyczynienie się w odpowiednim zakresie do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb, chociażby nie znajdował się w niedostatku.

Orzekając o alimentach należy porównać sytuację, w jakiej małżonek niewinny znajdzie się po rozwodzie, z sytuacją, w jakiej by się znajdował, gdyby pożycie małżonków funkcjonowało normalnie (tak SN w orzeczeniu z dnia 28 października 1980 r., III CRN 222/80, PiP 1982, z. 5-6, s. 147 i n. z glosą A. Szpunara).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy uznać zgłoszone żądanie alimentacyjne za częściowo uzasadnione. W ocenie Sądu powódka znajduje się w sytuacji znacznie gorszej niż mogłaby się znajdować pozostając nadal w związku małżeńskim z pozwanym. Samodzielnie powódka nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Powódka, gdyby nadal pozostawała w związku małżeńskim z pozwanym miałaby do dyspozycji swój dochód oraz emeryturę męża, która jest o 1000 zł wyższa, aniżeli jej obecne dochody. Musiałaby ona jednak nadal liczyć się z problemami zdrowotnymi byłego męża, z tych też względów Sąd musiał uwzględnić wszelkie wydatki przedstawione przez pozwanego w zakresie jego utrzymania.

Sumując bieżące potrzeby finansowe pozwanego ustalono, iż jest to kwota 1750 zł miesięcznie. Jednakże pozwany ponosi jeszcze inne wydatki, związane m.in. ze spłatą długów, które są wynikiem jego wcześniejszych zaniedbań. Pozwany bowiem nie płacił alimentów na dzieci, wobec tego teraz musi spłacać należności na rzecz funduszu alimentacyjnego. Ponadto pozwany samodzielnie ponosi koszty utrzymania domu, podczas gdy obecna żona pozwanego nie jest osobą niezdolną do pracy i może podjąć pracę choćby dorywczą by partycypować w tych kosztach. Wskazać należy również, iż żona pozwanego korzysta z zajęć rehabilitacyjnych prywatnie i pozwany pokrywa w całości jej koszty utrzymania.

Potrzeby powódki to kwota ok. 2300 zł. Sąd uwzględnił wszystkie wydatki pozwanej, w tym również ratę spłaty pożyczki z zakładu pracy, albowiem była ona zaciągnięta na bieżące potrzeby powódki, związane z jej utrzymaniem. Podkreślenia wymaga fakt, iż powódka utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę, z którego nie jest ona w stanie zaspokoić wszystkie swoje potrzeby, które nie są wygórowane. Powódka obecnie nie może również własnymi siłami podjąć dodatkowej pracy, albowiem nie pozwala je na to stan zdrowia. Powódka nie ma możliwości poddania się prywatnym zabiegom, które niewątpliwie pomogłyby jej lepiej funkcjonować, albowiem nie ma na to środków. Powódka nie korzysta z prywatnej rehabilitacji, tak jak to robi obecna żona pozwanego. Trudno również wymagać od powódki zmiany pracy, podczas gdy jest ona w wieku ochronnym i do przejścia na emeryturę brakuje jej jednego roku.

Ponadto patrząc na sposób leczenia powódki i obecnej żony powoda wskazać należy, iż sytuacja żony powoda jest korzystniejsza, ponieważ pomimo braku zatrudnienia (bez przeszkód by je podjąć) pozwany pokrywa koszty prywatnego leczenia i rehabilitacji. Ponadto obecna żona pozwanego nie partycypuje w kosztach utrzymania domu, czy zakupu żywności czy innych bieżących środków utrzymania.

Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania, Sąd uznał, iż zgłoszone powództwo winno być uwzględnione do kwoty 500 zł miesięcznie i w takiej wysokości zasądził alimenty. Tak ustalona kwota alimentów jest adekwatna do potrzeb powódki i pozwoli na podniesienie jej stopy życiowej oraz zaspokojenie jej potrzeb. Kwota ta jest również adekwatna do możliwości zarobkowych pozwanego, które są znaczne patrząc na deklarowane przez niego dochody i wydatki.

Datę początkową ustalono z dniem 13 sierpnia 2019r., tj. od dnia doręczenie pozwanego odpisu pozwu, k. 22.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., natomiast o natychmiastowej wykonalności punktu 1 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt. 1 k.p.c.

Z uwagi na wynik sprawy, tj. w 50 % wygraną powódki, Sąd na mocy art. 98 k.p.c. i 100 k.p.c. orzekł o kosztach procesu i stosunkowo je rozdzielił. Jednakże omyłkowo Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę (...),50 podczas gdy prawidłowa kwota powinna wynosić 1731,50 zł.

Na koszty procesu po złożyły się kwoty:

- wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego 120 zł (§ 4 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) i opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, łącznie 137 zł, które pozwana powinna pokryć w 50% tj. 68,50 zł;

- wynagrodzenie pełnomocnika powódki 3600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), które pozwany powinien pokryć w 50% tj. 1800 zł, a z uwzględnieniem powyższych kosztów należnych pozwanemu 1731,50 zł.

Z uwagi na sytuację majątkową pozwanego, zdiagnozowaną w ostatnim czasie chorobę, Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami sądowymi.

SSR Katarzyna Krawczyk - Mandrak