Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w S. wniosła przeciwko pozwanemu (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 2767,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 12 maja 2019 roku oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, tytułem pełnego odszkodowania za najmem pojazdu zastępczego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 6 listopada 2019 r. orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu. Pozwany wskazał na brak współdziałania poszkodowanego i powoda z pozwanym w procesie naprawiania szkody i doprowadzenie do zwiększenia kosztów najmu przez zawyżenie stawki w stosunku do oferty (...) oraz wydłużenie okresu najmu z uwagi na opieszałe zgłoszenie szkody.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 marca 2019 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki V. (...) nr rej. (...) należący do poszkodowanego M. S. (1), zaś jego wyłącznym użytkownikiem był poszkodowany M. S. (2).

Sprawca zdarzenia objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie ważnej polisy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z pozwanym (...) spółką akcyjną w W..

Powód w imieniu poszkodowanego 11 marca 2019 roku dokonał zgłoszenia szkody pozwanemu, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne, które toczyło się pod sygnaturą akt (...).

Bezsporne, nadto dowód:

- umowa kupna-sprzedaży k.55 verte,

- mail powoda z dnia 11.03.2019 r. k.26,

- odpis z KRS powódki k.8-14,

- zgłoszenie szkody k.49,

- druk zgłoszenia szkody k.46-48,

- potwierdzenie zgłoszenia szkody k.50-54,

- lista wypłaty odszkodowań k.53-54,

- kserokopia prawa jady i pokwitowania policji k.55,

- akta szkody na płycie CD k.60.

Pojazd po kolizji nie nadawał się do jazdy, a poszkodowany M. S. (2) nie posiadał innego, którym mógłby zastąpić uszkodzony. Tym samym wynajął od powódki samochód zastępczy marki M. nr rej. (...) w rozliczeniu bezgotówkowym. Umowa została zawarta 8 marca 2019 roku na czas nieokreślony, strony ustaliły czynsz najmu na 300 zł plus podatek Vat za dobę.

Dowód:

- odpis z KRS pozwanej k.39-44,

- protokół szkody k.

- umowa najmu k.17-17 verte,

- ogólne warunki najmu (...) k.18,

- oświadczenie k.31

- zeznania świadka M. S. (2) k.76.

W dniu 24 marca 2019 roku pozwany wystawił uszkodzony samochód na aukcję, w której uzyskał ofertę kupna wraku za kwotę 325 zł brutto.

Pismem z dnia 26 marca 2019 roku poszkodowany M. S. (1) został powiadomiony o sposobie rozliczenia szkody jako całkowitej.

Wiadomością e-mail z dnia 26 marca 2019 roku powód zwrócił się do pozwanego o przesłanie kosztorysu po pierwszych oględzinach.

Dnia 1 kwietnia 2019 r. poszkodowany M. S. (2) zwrócił powodowi wynajęty pojazd zastępczy i zawarł z nim umowę cesji wierzytelności, na podstawie której zbył na rzecz powoda wierzytelność przysługującą mu w stosunku do pozwanego, w szczególności z tytułu najmu pojazdu zastępczego marki M. nr rej. (...).

Powód w dniu 2 kwietnia 2019 roku wystawił na M. S. (2) fakturę VAT (...) na kwotę 10178,25 zł m.in. za najem pojazdu zastępczego przez 25 dni przy stawce 300 zł netto za dobę na kwotę 9225 zł.

Pismem z dnia 11 kwietnia 2019 roku powód poinformował pozwanego o dokonanej cesji wierzytelności i wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 9225 zł.

Decyzją z dnia 26 kwietnia 2019 roku pozwany przyznał odszkodowanie m.in. z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 5608,80 zł. W decyzji pozwany poinformował, że zaakceptował 24 dni najmu pojazdu zastępczego oraz zweryfikował stawkę najmu do kwoty 190 zł netto za dzień najmu, wskazując, że jest to stawka, którą pozwany proponował poszkodowanemu składając ofertę najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- pismo pozwanego z dnia 26.03.2019 r. k.30, 59,

- wiadomość e-mail powoda z dnia 26.03.2019 r. k.27-28,

- kalkulacja pozwanego k.22-25,

- wiadomość e-mail powoda z dnia 27.03.2019 r. k.29,

- faktura Vat k.16,

- umowa cesji k.15,

- pismo powoda k.19,

- decyzja k.20, 21.

Wynajmowany przez poszkodowanego M. S. (2) pojazd marki M. (...) był tej samej klasy ( (...)), co uszkodzony samochód V. (...).

Stawki na lokalnym rynku dla jednej doby najmu samochodu klasy E przy 25 dniowym okresie, bezgotówkowym rozliczeniu kosztów, z uwzględnieniem zawarcia umowy na czas nieokreślony oraz pełnego ubezpieczenia OC i AC wynosiły netto od 300,00 zł do 490,00 zł (brutto od 369,00 zł do 602,70 zł), zaś średnia wartość dla wskazanych cen wynosi netto 374,20 zł (brutto 460,27 zł).

W realiach wolnego rynku i zasad konkurencji, nie było w tamtym czasie możliwe najęcie pojazdu klasy E za kwotę netto 190,00 zł/dobę.

Przedsiębiorstwa świadczące usługi wynajmu o zasięgu ogólnopolskim z uwagi na specyfikę prowadzonej działalności oraz wymogi rynkowe, dysponowały w swoich zasobach autami o wieku maksymalnie kilku lat, zaś mniejsze firmy funkcjonujące jedynie na rynkach lokalnych także pojazdy, których okres eksploatacji wynosi kilkanaście lat i takie samochody również były przedmiotem najmu. Dla ceny najmu nie miał istotnego znaczenia wiek wynajmowanych pojazdów.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego R. S. k. 95-100.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było uzasadnione w całości.

Roszczenie przedstawione przez powoda ma charakter odszkodowawczy, znajdujący oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Okoliczności kolizji z dnia nie były sporne pomiędzy stronami. Również legitymacja bierna pozwanej spółki do występowania w niniejszym procesie, mająca za podstawę art. 19 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, nie pozostawała przedmiotem sporu.

Było bowiem okolicznością niekwestionowaną, że sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanej spółce. Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W sprawie niesporna była odpowiedzialności pozwanej, legitymacja czynna powodów, spór dotyczył rozmiaru i wysokości szkody poniesionej w związku z zaistniałą kolizją, stawki najmu, długości najmu, w tym uchybienia przez poszkodowanego obowiązkowi minimalizacji szkody.

Badając z urzędu legitymację procesową czynną ustalono, że wynikała ona, z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność przysługująca poszkodowanej została przelana na rzecz powoda.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu dotyczącego uchybienia przez poszkodowanego obowiązkowi minimalizacji szkody i współdziałania z pozwanym, uznano go za niezasadny. Po pierwsze pozwany w żaden sposób nie wyjaśnił dlaczego uznał, że zgłoszenie szkody trzeciego dnia po kolizji (11 marca), w której pojazd poszkodowanego został dotkliwie uszkodzony, było spóźnione, tym bardziej, że kolizja miała miejsce w piątek, a zgłoszenie szkody w poniedziałek. Przed uzupełnieniem formularza szkody, co istotnie nastąpiło 12 marca, poszkodowany, reprezentowany przez powoda, już mailem z 11 marca dokonał zgłoszenia szkody. Po drugie pozwany uznał za zasadny okres najmu 24 dni, a w swojej decyzji (k. 20) wyjaśniał, że uznał cały okres od zdarzenia do zgłoszenia szkody (3 dni). Trudno więc obecnie nie tylko ustalić dlaczego okres ten miałby być niewłaściwy, a co więcej winien to ewentualnie wykazać pozwany. Tymczasem w sprzeciwie stwierdził wyłącznie, że takie działania miało jedynie przedłużyć okres najmu. Na tą okoliczność nie przedłożył żadnego dowodu, zdając się poprzestawać na doświadczeniu życiowym. Zdaniem jednak sądu w okolicznościach sprawy, gdy zgłoszenie nastąpiło trzeciego dnia od szkody, a dodatkowo był to czas weekendu, nie sposób uznać, że było to zachowanie wykraczające poza uprawnienia poszkodowanego. Po trzecie stanowisko takie nie wynika w żaden sposób z przepisów prawa. Zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, osoba uczestnicząca w zdarzeniu obowiązana jej m.in. do niezwłocznego powiadomienia o zdarzeniu zakładu ubezpieczeń, udzielając mu niezbędnych wyjaśnień i przekazując posiadane informacje. Jednakże ustawa nie definiuje pojęcie „niezwłocznie”, a z pewnością należy je odróżnić od pojęcia „natychmiast”. Niezwłocznie oznacza więc działanie „bez zbędnej zwłoki”. Tym samym ewentualne uchybienie w tym zakresie musi wynikać z winy poszkodowanego, którą powinien jednak wykazać ubezpieczyciel. Nadto nie sposób uznać, że takie zgłoszenie powinno wiązać się z ewentualną sankcją dla poszkodowanego, w postaci odmowy wypłaty odszkodowania za ten okres. Szkoda powstaje bowiem w chwili zdarzenia je wywołującego, a zdaniem sądu zgłoszenie szkody 3 dni po zdarzeniu mieści się w wykonaniu ciążącego na poszkodowanym obowiązku.

Niezasadny okazał się również zarzut uchybienia obowiązkowi minimalizacji szkody z uwagi na nie skorzystanie z oferty najmu przesłanej rzez pozwanego. Nie budzi żadnych wątpliwości, że poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty najmu pojazdu zastępczego. Tym niemniej istotnie ustawodawca nałożył na poszkodowanego obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c. oraz art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Kwestia ta była i jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17. Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, wykazała, że pozwany istotnie zaproponował poszkodowanemu M. S. (1) najem pojazdu z wypożyczalni z nim współpracujących. Podobna jednak oferta nie została skierowana do drugiego z poszkodowanych tj. M. S. (2), który był wyłącznym użytkownikiem pojazdu. Pozwany posiadał pełną informację w zakresie obu poszkodowanych, bowiem w formularzu szkody z dnia 12 marca jako poszkodowanego wskazano M. S. (1), zaś w zgłoszeniu szkody przesłanym mailem z 11 marca, jako poszkodowanego wskazano właśnie M. S. (2). Mimo to pozwany nie skierował do niego żadnej propozycji. Potwierdziły to również zeznania świadka M. S. (2). Świadek zeznał również, że bezpośrednio po zdarzeniu telefonicznie kontaktował się z ubezpieczycielem sprawcy celem zorganizowania pojazdu zastępczego, ale nie otrzymał żadnej pomocy w tym zakresie. W związku z taką rolą w sprawie obu poszkodowanych, sąd pominął dowód z zeznań M. S. (1), jako nie mających znaczenia dla sprawy. Skoro bowiem to nie on lecz drugi poszkodowany był użytkownikiem pojazdu, a więc w zakresie najmu pojazdu zastępczego poszkodowanym był wyłącznie M. S. (2), okoliczności na które miałby zeznawać świadek nie miały znaczenia w sprawie.

W związku z powyższymi ustaleniami nie sposób uznać, aby poszkodowany istotnie nie współpracował z pozwanym, a skoro najął pojazd w stawce rynkowej, a nawet w jej niższych granicach, koszt tym spowodowany mieścił się w normalnych konsekwencjach zdarzenia. W tym względzie sąd uznał za prawidłowe ustalenia biegłego sądowego, który korzystając z posiadanej wiedzy, ustalił, że stawki rynkowe za najem pojazdu klasy E w wynosiły od 300,00 zł do 490,00 zł (brutto od 369,00 zł do 602,70 zł), zaś średnia wartość dla wskazanych cen wynosi netto 374,20 zł (brutto 460,27 zł). Podobnie biegły posiadając w tej dziedzinie doświadczenie wyjaśniał, że na wysokości stawki nie miał istotnego wpływu wiek wynajmowanego pojazdu, zasadnicze znaczenia miała klasa pojazdu oraz ilość dni najmu. Opinia nie była kwestionowana przez strony, a także sąd nie dostrzegł podstaw do jej podważania.

W zakresie uzasadnionego okresu najmu, sporny był wyłącznie jeden dzień, co wiązało się z odmiennym sposobem ustalenia zasadnego okresu najmu w przypadku szkody całkowitej. Zdaniem sądu poszkodowanemu przysługuje prawo do korzystania z pojazdu zastępczego (w przypadku szkody całkowitej), co najmniej do 7 dni po rzeczywistej wypłacie pieniędzy z tytułu odszkodowania za szkodę całkowitą, a jeśli odszkodowania nie jest wypłacane poszkodowanemu (jak w niniejszej sprawie), od chwili gdy poszkodowany dowiedział się o rodzaju szkody. Nie sposób bowiem wymuszać na poszkodowanym zdobywania czy wydatkowa własnych środków, na nabycie innego pojazdu, czy też czynienia takich wydatków gdyby okazało się, że naprawa i dalsze korzystanie z pojazdu jest możliwe. Byłoby to sprzeczne z funkcją jaką ma pełnić odszkodowanie. W takim czasie od uzyskania informacji poszkodowany winien zorganizować dla siebie inny środek transportu. Skoro szkoda nie nastąpiła z jego winy trudno oczekiwać od niego, że już w momencie zakwalifikowania szkody powinien posiadać inny pojazd. Takie działanie byłoby zaskakiwaniem poszkodowanego i przerzucaniem na niego negatywnych konsekwencji zdarzenia. Niezbędny jest więc czas na zorganizowanie właściwego środka transportu. W niniejszej sprawie pozwany dopiero w dniu 26 marca 2019r. wydał decyzję (przesłaną wyłącznie poszkodowanemu M. S.) co do kwalifikacji szkody jako całkowitej. Nie wykazano w sprawie kiedy rzeczywiście poszkodowany M. S. dowiedział się o tej decyzji, jednakże już sam fakt, że korzystał z pojazdu najmowanego do 1 kwietnia (a więc jedynie 6 dni od decyzji), wskazuje, że nie był to czas nadmierny, a 25 dni stanowiły uzasadniony czas najmu.

Koszt najmu według ww. stawki 300 zł netto plus vat za 25 dni najmu wynosił 9225 zł brutto. Pozwany wypłacił dotychczas 5608,80 zł odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego (k. 20), tym samym dochodzona kwota 2767,50 zł w całości mieści się w uzasadnionej wysokości odszkodowania (mimo, że go nie wyczerpuje).

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c, zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu orzeczono w pkt II na podstawie normy zawartej w art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez powoda koszty złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 900 zł oraz wynagrodzenie biegłego w kwocie 336 zł – łącznie 1453 zł.

W punkcie III wyroku Sąd zwrócił powodowi i pozwanemu nadpłacone koszty sądowe w kwocie 464 zł na podstawie art. 84 ust. 2 u.k.s.c., albowiem koszt sporządzonej w sprawie opinii nie spożytkował w całości uiszczonej przez strony zaliczki w kwocie po 800 zł. Koszt opinii wyniósł 672 zł, a wynagrodzenie dla biegłego zostało wypłacone z zaliczek każdej ze stron po 336 zł.

ZARZĄDZENIE

1.(...)

2. (...)

3.(...)