Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, sygn. IX Co 7165/13, oddalił wniosek wierzyciela Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 10 października 2013 roku przeciwko B. B., spadkobiercy dłużnika E. B. (1).

Sąd Rejonowy powołał art. 97 ust. 1 i art. 98 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 939 z późn. zm.) i wskazał, iż występując z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko spadkobiercy dłużnika, wierzyciel powinien wykazać przejście obowiązku na ten podmiot za pomocą dokumentu urzędowego lub prywatnego z podpisem urzędowo poświadczonym. Nie oznacza to obowiązku dołączania do wniosku oświadczenia tej osoby o poddaniu się egzekucji. Jak bowiem wynika z art. 97 Prawa bankowego, oświadczenie takie powinna złożyć jedynie osoba, przeciwko której ma być wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny ( por. (...) ,, Prawo bankowe. Komentarz”, LEX, 2013 rok). Sąd Rejonowy podkreślił jednak, iż w niniejszej sprawie wnioskodawca nie wykazał przejścia obowiązków zmarłej E. B. (1)na B. B., albowiem do wniosku załączył jedynie kserokopię wypisu aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 24 lutego 2012 roku zamiast jego wypisu mającego moc oryginału albo poświadczonej za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika kserokopii, zgodnie z art.129 § 2 i 3 k.p.c. Ponadto wskazał, iż wnioskodawca nie dołączył do wniosku oświadczenia pierwotnego dłużnika o poddaniu się egzekucji, zgodnie z art. 97 Prawa bankowego.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł wierzyciel Bank (...) S.A. w W. , który zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 129 § 1 i 2 k.p.c. poprzez błędną jego wykładnię i uznanie, że „pełnomocnik wierzyciela jest uprawniony do potwierdzenia za zgodność z oryginałem odpisu aktu poświadczenia dziedziczenia wydanego przez notariusza, w sytuacji gdy pełnomocnik wierzyciela nie widział oryginału niniejszego aktu, a w konsekwencji uznanie, że wierzyciel nie wykazał, iż dłużnik B. B. nabył spadek po zmarłym kredytobiorcy wierzyciela, E. B. (2)” (prawidłowe brzmienie –B.). Mając na uwadze powyższe, wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...), zasądzenie na rzecz wierzyciela zwrotu kosztów postępowania klauzulowego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, iż pełnomocnik wierzyciela nie poświadczył za zgodność z oryginałem aktu poświadczenia dziedziczenia, ponieważ akt, który otrzymał od notariusza stanowi jedynie odpis. Pełnomocnik wierzyciela nigdy nie widział i nie był w posiadaniu oryginału wskazanego aktu. Ponadto, miał na względzie przepisy art. 129 § 1 k.p.c., zgodnie z którym dłużnicy mogą go wezwać do przedstawienia oryginału dokumentu w postaci aktu poświadczenia dziedziczenia, który nie jest w jego posiadaniu. Ponadto, podkreślił że referendarz sądowy przedstawiony przez wierzyciela akt poświadczenia dziedziczenia mógł zweryfikować w internetowym rejestrze aktów notarialnych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się nieuzasadnione.

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 788 § 1 k.p.c., jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Przepis ten umożliwia także realizację istniejącego już tytułu egzekucyjnego w sytuacji, gdy wymienione w nim osoby straciły przymiot wierzyciela lub dłużnika i z tego względu niemożliwym jest skuteczne wszczęcie i prowadzenie postępowania egzekucyjnego z ich udziałem. Warunkiem koniecznym do uwzględnienia wniosku w tym przedmiocie jest wykazanie przez stronę zainteresowaną, iż w wyniku zaistnienia określonych zdarzeń o charakterze materialnoprawnym nastąpiły zmiany podmiotowe w zakresie praw i obowiązków jednej ze stron. Co istotne, środkiem dowodowym potwierdzającym ten fakt może być jednak w tym zakresie jedynie dokument urzędowy lub dokument prywatny z podpisem urzędowo poświadczonym, na co jednoznacznie wskazuje treść powołanego przepisu. Zaznaczyć także należy, iż Sąd ocenia ten dokument pod względem formalnym (np. czy dokument spełnia kryteria wymagane od dokumentu urzędowego), natomiast, według dominującego stanowiska nauki i judykatury, wykluczone jest merytoryczne badanie, czy do przejścia praw lub obowiązków rzeczywiście doszło. Dodać też należy, że dokumenty urzędowe sporządzane są w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania. Stanowią one dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.). Podstawą niniejszego wniosku o nadanie klauzuli przeciwko spadkobiercom dłużnika był m.in. akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony 24 lutego 2012r. przed asesorem notarialnym D. R.. (...) (...)r. Dokument ten pod względem formalnym słusznie został uznany przez Sąd Rejonowy za niedostateczny dla wykazania przejścia praw i obowiązków na spadkobierców dłużnika, zgodnie z treścią art. 788 k.p.c. Należy zaznaczyć, iż bankowy tytuł egzekucyjny, uregulowany w art. 96-98 pr. bank., jest szczególnym aktem wystawionym przez bank. Powszechnie określany jest jako przywilej dla banku, który na podstawie swoich ksiąg lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności bankowych może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny. Sądy winny zachować szczególną ostrożność i formalizm przy ocenie możliwości zaopatrzenia go w klauzulę wykonalności. W tych okolicznościach, bez znaczenia pozostaje fakt, iż wierzyciel nie mógł legitymować się oryginałem aktu poświadczenia dziedziczenia, a tym samym reprezentujący go pełnomocnik poświadczyć jego zgodność z tymże oryginałem, czy argument, iż akt ten jest dostępny w internetowym rejestrze aktów notarialnych. Jak słusznie wskazał Sąd pierwszej instancji, wymaganym dokumentem jest bowiem wypis aktu notarialnego, mający moc oryginału. Nie przedłożenie dokumentu urzędowego lub prywatnego z podpisem urzędowo poświadczonym determinuje konstatację o niewykazaniu przez wnioskodawcę przejścia praw i obowiązków na spadkobierców.

Mając na uwadze powyższe na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.