Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2020 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. G.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą
w W.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie i inne

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A.
z siedzibą w W. na rzecz powódki B. G. kwotę:

a)  30 000,00 zł (trzydzieści tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty,

b)  49 059,75 zł (czterdzieści dziewięć tysięcy pięćdziesiąt dziewięć złotych 75/100) tytułem odszkodowania związanego z utratą zarobków
wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty,

c)  378,74 zł (trzysta siedemdziesiąt osiem złotych 74/100) tytułem odszkodowania związanego z poniesionymi kosztami leczenia wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty,

d)  945,45 zł (dziewięćset czterdzieści pięć złotych 45/100) tytułem odszkodowania związanego z poniesionymi kosztami dojazdu
do placówek medycznych i komisji KRUS wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty,

e)  3 624,29 zł (trzy tysiące sześćset dwadzieścia cztery złote 29/100) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

2.  ustala odpowiedzialności pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. za skutki wypadku z dnia
23 marca 2016 roku mogące powstać u powódki w przyszłości;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  ściąga z roszczenia zasądzonego powódce B. G.
w pkt 1 a wyroku na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w S. kwotę 1 172,97 zł (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt dwa złote 97/100) tytułem części brakujących kosztów procesu;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w S. kwotę 9 299,94 zł (dziewięć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć złotych 94/100) tytułem części brakujących kosztów procesu.

Sygn. akt I C 188/17

UZASADNIENIE

B. G. wniosła o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 30 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 maja 2016 r. do dnia zapłaty; kwoty 1 994,43 zł tytułem odszkodowania za poniesione koszty leczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 10 maja 2016 r. do dnia zapłaty; kwoty 58 514,00 zł tytułem utraconego zarobku wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 maja 2016 r. do dnia zapłaty, a także o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku mogące powstać u niej w przyszłości. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego
na swoją rzecz kosztów procesu.

Pozwany nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 23 marca 2016 r. w S. miała miejsce kolizja drogowa,
w wyniku której powódka doznała obrażeń ciała. Kierowała wówczas samochodem osobowym marki V. (...) o nr rej. (...) i gdy zatrzymała się przed przejściem dla pieszych, by przepuścić pieszego, to na skutek niezachowania odpowiedniej odległości jej samochód został uderzony w tył przez samochód osobowym marki O. (...) o nr rej. (...), którym kierowała M. B.. Kolizja nastąpiła z winy kierującej samochodem O. (...). Podczas uderzenia powódka miała zapięte pasy bezpieczeństwa i nie naruszyła zasad w ruchu drogowym, (dowód: zeznania powódki - k. 484 verte - 485
i nagranie rozprawy z 28 grudnia 2020 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta
od 00:05:56 do 00:45:00 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 87 - 88 i nagraniem rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta
od 00:02:03 do 00:26:51; zeznania świadków: D. G. (1) - k. 88 i nagranie rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta
od 00:29:23 do 00:36:58, M. B. - k. 88 - 88 verte i nagranie rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:36:58
do 00:42:15 i D. G. (2) - k. 135 - 135 verte i nagranie rozprawy
z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:04:34
do 00:19:21; opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych G. A. i biegłego lekarza z zakresu medycyny sądowej J. K. (1) - k. 156 - 173 wraz z opinią uzupełniającą k. 248 - 253) .

Sprawczyni wypadku była ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej
w pozwanym zakładzie ubezpieczeń, (bezsporne) .

Powódka nie zdecydowała się od razu udać do szpitala. Z uwagi na ból
nie przespała całej nocy, miała zasinienie ciała od pasów bezpieczeństwa.
Na drugi dzień została zawieziona przez syna do szpitala w S., gdzie
po badaniu RTG czaszki i kręgosłupa szyjnego stwierdzono u niej skręcenie
i naderwanie odcinka szyjnego kręgosłupa. W wywiadzie wskazano, że powódka skarżyła się na ból okolicy czołowej po uderzeniu w kierownicę oraz ból karku.
W wyniku badania RTG stwierdzono u powódki zwyrodnienie kręgosłupa
w postaci spłycenia lordozy szyjnej. Powódce zalecono stosowanie kołnierza ortopedycznego oraz skierowano do poradni ortopedycznej, do której udała
się w tym samym dniu, (dowód: zeznania powódki - k. 484 verte - 485 i nagranie rozprawy z 28 grudnia 2020 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:05:56
do 00:45:00 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 87 - 88 i nagraniem rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:02:03
do 00:26:51; zeznania świadków: D. G. (1) - k. 88 i nagranie rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:29:23
do 00:36:58 i D. G. (2) - k. 135 - 135 verte i nagranie rozprawy
z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:04:34
do 00:19:21; dokumentacja medyczna - k. 11 - 33, k. 108 - 115; opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych G. A. i biegłego lekarza z zakresu medycyny sądowej J. K. (1) - k. 156 - 173 wraz
z opinią uzupełniającą k. 248 - 253; biegłego lekarza neurologa B. D. - k. 199 - 200 wraz z opinią uzupełniającą - k. 269 - 269 verte; opinia biegłego lekarza ortopedy A. K. - k. 217 - 228 wraz z opinią uzupełniającą - k. 282 - 295; opinia biegłego lekarza ortopedy P. N. - k. 322 - 326 wraz z opinią uzupełniającą - k. 352 - 356; badanie MR - k. 66) .

Przed wypadkiem powódka była aktywna zawodowo. Pracowała
w N. w latach 2010 - 2015 jako pomoc w kuchni i kelnerka. Osiągała zarobki na poziomie 1 700,00 euro brutto miesięcznie. Była osobą samodzielną
i wykonywała wszystkie czynności w domu, nawet związane z dźwiganiem ciężkich przedmiotów. Przed wypadkiem odczuwała okresowe bóle w odcinku szyjnym kręgosłupa, ale bez bólu głowy, nie odczuwała nigdy sztywności karku,
ani mrowienia lub drętwienia rąk. Nie leczyła się także na żadne inne schorzenia.
Po wypadku powódka bała się jeździć samochodem i była wożona do różnych placówek medycznych przez swojego syna, który pomagał jej także w pracach domowych i przy robieniu zakupów. Powódka nawet przy prostych czynnościach, takich jak zmywanie, miała problemy z drętwieniem rąk. Od 1 styczna 2016 r. była ubezpieczona w KRUS przez cały rok. Powódka próbowała wrócić do pracy w Niemczech w 2018 r., ale po krótkim czasie wystąpiły u niej znaczne dolegliwości bólowe, drętwienie i osłabienie obu rąk z wypadaniem przedmiotów z obu rąk. Z tego względu od 4 października 2018 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim i była zmuszona zrezygnować z pracy. Aktualnie od 1 marca 2019 r. powódka pracuje jako pomoc sprzedawcy w piekarni, (dowód: zeznania powódki - k. 484 verte - 485 i nagranie rozprawy z 28 grudnia 2020 r. - płyta - koperta
- k. 494, minuta od 00:05:56 do 00:45:00 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 87 - 88 i nagraniem rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta
- koperta - k. 494, minuta od 00:02:03 do 00:26:51; zeznania świadków: D. G. (1) - k. 88 i nagranie rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:29:23 do 00:36:58 i D. G. (2)
- k. 135 - 135 verte i nagranie rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta
- koperta - k. 494, minuta od 00:04:34 do 00:19:21; opinia biegłego lekarza ortopedy A. K. - k. 217 - 228 wraz z opinią uzupełniającą - k. 282 - 295; wypowiedzenie stosunku pracy wraz z tłumaczeniem - k. 342
- 343) .

Powódka kontynuowała leczenie w poradni neurologicznej oraz chirurgii urazowo - ortopedycznej. Niezbędne było leczenie farmakologiczne, jak również przeprowadzenie zabiegów fizjoterapeutycznych. Powódka przebywała w tym czasie na zwolnieniu lekarskim, nie była zdolna do pracy od dnia wypadku
do listopada 2016 r. W późniejszym czasie korzystała z leczenia psychiatrycznego z uwagi na zaburzenia lękowe po wypadku, (dowód: zeznania powódki - k. 484 verte - 485 i nagranie rozprawy z 28 grudnia 2020 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:05:56 do 00:45:00 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami
- k. 87 - 88 i nagraniem rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:02:03 do 00:26:51; zeznania świadków: D. G. (1) - k. 88 i nagranie rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:29:23 do 00:36:58 i D. G. (2) - k. 135 - 135 verte i nagranie rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:04:34 do 00:19:21; dokumentacja medyczna - k. 12 - 33, k. 108 - 117; badanie MR
- k. 66; zaświadczenie - k. 203; recepta - k. 204; dokumentacja medyczna
- k. 386 - 388 verte; decyzja - k. 464; opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych G. A. i biegłego lekarza z zakresu medycyny sądowej J. K. (1) - k. 156 - 173 wraz z opinią uzupełniającą k. 248 - 253; biegłego lekarza neurologa B. D.
- k. 199 - 200 wraz z opinią uzupełniającą - k. 269 - 269 verte; opinia biegłego lekarza ortopedy A. K. - k. 217 - 228 wraz z opinią uzupełniającą - k. 282 - 295; opinia biegłego lekarza ortopedy P. N. - k. 322 - 326 wraz z opinią uzupełniającą - k. 352 - 356; opinia biegłego lekarza psychiatry M. G. - k. 379 - 385 wraz z opinią uzupełniającą - k. 434 - 436; opinia biegłego lekarza z zakresu medycyny pracy I. P. - k.401 - 403 wraz z opiniami uzupełniającymi - k. 448 - 449 i k. 479 - 480) .

W związku z leczeniem obrażeń doznanych w wypadku powódka poniosła koszty zakupu leków i środków medycznych oraz wizyt lekarskich w łącznej kwocie 378,74 zł. Ponosiła również koszty związane z dojazdem do placówek medycznych (do poradni neurologicznej w S.; do poradni chirurgii urazowej
w S.; do szpitala w S.; do lekarza rodzinnego w B.;
na badanie w K.; na zabiegi rehabilitacyjne w S. i W.), a także na komisję KRUS , która odbyła się 27 września 2016 r. - w łącznej wysokości 945,45 zł (1 131,20 km x 0,8358 zł za km). Odległość z miejsca zamieszkania powódki do szpitala w S. i do poradni chirurgii urazowej w S. według G. M. wynosi 41,8 km w obie strony; do lekarza rodzinnego
- 10 km; do poradni neurologicznej w S., do (...) w S.
i do KRUS w S. - 40,4 km; do (...) w W. - 19,8 km, (dowód: zeznania powódki - k. 484 verte - 485 i nagranie rozprawy z 28 grudnia 2020 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:05:56 do 00:45:00 w związku
z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 87 - 88 i nagraniem rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:02:03 do 00:26:51; zeznania świadków: D. G. (1) - k. 88 i nagranie rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:29:23 do 00:36:58 i D. G. (2) - k. 135 - 135 verte i nagranie rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:04:34 do 00:19:21; kserokopie recept i faktur - k. 34 i k. 36 - 39; zestawienie dojazdów - k. 40 - 42; dokumentacja medyczna - k. 12 - 33, k. 108 - 117; badanie MR - k. 66; zaświadczenie - k. 203; recepta - k. 204; decyzja - k. 464; opinia biegłego lekarza neurologa B. D. - k. 199 - 200 wraz z opinią uzupełniającą - k. 269 - 269 verte) .

W dniu 8 kwietnia 2016 r. powódka zgłosiła szkodę. Pismem z 9 maja 2016 r. pozwany odmówił wypłaty zadośćuczynienia oraz odszkodowania, (dowód: pismo - k. 44; pismo - k. 45) .

Powódka od początku kwietnia do końca października 2016 r. miała zostać zatrudniona jako kelnerka w Niemczech z wynagrodzeniem miesięcznym 1 700,00 euro brutto. Przed wypadkiem zameldowała się w miejscowości, w której miała pracować. Za ten okres utraciła dochód w łącznej wysokości 51 199,75 zł (1 700,00 euro x 7 miesięcy x 4,3025 zł - średnia waluty w 2016 r.). Jednakże
w tym okresie otrzymała zasiłek chorobowy w wysokości 2 140,00 zł (214 dni
x 10,00 zł), (dowód: częściowo zeznania powódki - k. 484 verte - 485 i nagranie rozprawy z 28 grudnia 2020 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:05:56
do 00:45:00 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 87 - 88 i nagraniem rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:02:03
do 00:26:51; częściowo zeznania świadków: D. G. (1) - k. 88
i nagranie rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta
od 00:29:23 do 00:36:58 i D. G. (2) - k. 135 - 135 verte i nagranie rozprawy z 12 października 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:04:34 do 00:19:21; zaświadczenie wraz z tłumaczeniem k. 47 - 48, zaświadczenie
o zameldowaniu wraz z tłumaczeniem - k. 92 - 93, kserokopie umowy o pracę wraz z tłumaczeniem - k. 94 - 99, pismo wraz z tłumaczeniem - k. 100 - 103) .

Skręcenie kręgosłupa szyjnego u powódki mogło być następstwem kolizji, gdyż należy do grupy obrażeń typu whiplash (odgięciowy uraz kręgosłupa szyjnego lub urazu z szarpnięcia) i jest typowe dla skutków kolizji typu najechanie. W chwili zaistnienia analizowanej kolizji drogowej powódka miała zapięty pas bezpieczeństwa. Jednakże nawet przy zapiętych pasach bezpieczeństwa siła bezwładności oddziaływująca na tułów i głowę kierowcy może spowodować kontakt jej twarzy z górną częścią koła kierowniczego, szczególnie w sytuacji zbyt bliskiego ustawienia fotela w stosunku do deski rozdzielczej, co jest stosunkowo częste u kierujących kobiet. Zakres udokumentowanych i opisanych uszkodzeń
na samochodach V. (...) wskazuje, że nasilenie ich zderzenia było najprawdopodobniej średnie, tj. prędkość względna tego zderzenia mogła wynosić około 30 km/h. Z analizy tego typu zdarzeń wynika, że już przy zmianie prędkości pojazdu uderzanego od tyłu nie większej niż 10 km/h powstają u osób jadących tym samochodem obrażenia typu (...), zaliczane do obrażeń lekkich. Nie są to obrażenia, które powodują zagrożenie życia człowieka, jednak mogą być długotrwałe w leczeniu (chociaż niejednokrotnie obrażenia te powodują także trwałe uszkodzenie szyi). Podczas analizowanego zderzenia przyrost prędkości samochodu V. (...) był nie mniejszy niż 16 km/h,
co uzasadnia możliwości powstania u powódki powyżej opisanych obrażeń, (dowód: zeznania powódki - k. 484 verte - 485 i nagranie rozprawy z 28 grudnia 2020 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:05:56 do 00:45:00 w związku
z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 87 - 88 i nagraniem rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:02:03 do 00:26:51; opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych G. A.
i biegłego lekarza z zakresu medycyny sądowej J. K. (2) - k. 156 - 173 wraz z opinią uzupełniającą - k. 248 - 253) .

Bezpośrednio w wyniku przedmiotowego wypadku powódka doznała przewlekłego uszkodzenia tkanek miękkich kręgosłupa szyjnego typu biczowego -zgięciowego - whiplas prawej okolicy kręgosłupa szyjnego i przewlekłego zespołu korzeniowego szyjnego bólowego, ruchowego i czuciowego z obecnością niedowładu prawej kończyny górnej, co spowodowało powstanie u niej 15 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Ponadto przewlekłe uszkodzenie tkanek miękkich kręgosłupa w odcinku szyjnym ze znacznym ograniczeniem ruchomości, z uciskiem worka oponowego rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym, z uciskiem przedniej powierzchni rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym, ze zwężeniem otworów międzykręgowych z cechami ucisku korzeni nerwowych C5/6/7n
z cechami stenozy kanału kręgowego na poziomie C-5/6, doprowadziło
do powstania u powódki 15 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Jednakże
w związku z tym, że przed wypadkiem powódka chorowała na bezobjawowe zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego, ostateczny trwały uszczerbek
na zdrowiu wyniósł 25 %. Powódka wymaga długiego okresu rekonwalescencji
i rehabilitacji, pomimo którego kręgosłup szyjny nie powróci już do stanu sprzed wypadku. Powódka ma problemy przy podnoszeniu i przenoszeniu oraz podczas wykonywania zwykłych prac domowych prawą ręką, dlatego wymaga okresowej pomocy osób trzecich przy wykonywaniu cięższych czynności życia codziennego, takich jak zakupy, noszenie czy dźwiganie. Na skutek wypadku doszło u powódki do przyspieszenia zmian dyskopatycznych i zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego. Tego rodzaju pogorszenie i przyspieszenie zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego nastąpiłoby u niej samoistnie po 15 latach. W wyniku przedmiotowego urazu i jego następstw powódka będzie wymagać także leczenia operacyjnego. Objawy urazu powódki poprawiły się w wyniku leczenia rehabilitacyjnego, ale całkowicie nie ustąpiły i nie powróciły do stanu powódki przed wypadkiem, a więc mają charakter przewlekły i trwały. Rokowania
co do jej stanu zdrowia są niepomyślne, (dowód: zeznania powódki - k. 484 verte - 485 i nagranie rozprawy z 28 grudnia 2020 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta od 00:05:56 do 00:45:00 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 87 - 88
i nagraniem rozprawy z 28 sierpnia 2017 r. - płyta - koperta - k. 494, minuta
od 00:02:03 do 00:26:51; opinia biegłego lekarza ortopedy A. K. - k. 217 - 228 wraz z opinią uzupełniającą - k. 282 - 295; częściowo opinia biegłego lekarza ortopedy P. N. - k. 322 - 326 wraz z opinią uzupełniającą - k. 352 - 356; częściowo opinia biegłego lekarza neurologa B. D. - k. 199 - 200 wraz z opinią uzupełniającą
- k. 269 - 269 verte) .

W wyniku przedmiotowego wypadku u powódki wystąpiły nieznacznie nasilone zaburzenia adaptacyjne, które nie spowodowały istotnych zaburzeń
w jej funkcjonowaniu, a zatem trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu psychicznym. W chwili obecnej zdarzenie nie ma już istotnego wpływu na stan psychiczny i funkcjonowanie powódki. Takiego wpływu nie będzie też miało
w przyszłości, (dowód: opinia biegłego lekarza psychiatry M. G.
- k. 379 - 385 wraz z opinią uzupełniającą - k. 434 - 436) .

Powyższy stan faktyczny jest częściowo bezsporny, gdyż został oparty
na niekwestionowanym przez strony nieosobowym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy.

Skutki wypadku, procentowy uszczerbek na zdrowiu, okres i intensywności cierpień powódki, konieczność korzystania z pomocy lub opieki osób trzecich, koszty leczenia i jego przebiegu oraz rokowania co do stanu zdrowia, zostały ustalone częściowo na podstawie zeznań powódki i przesłuchiwanych w sprawie świadków oraz na podstawie opinii biegłego lekarza psychiatry, biegłego lekarza z zakresu medycyny pracy i biegłego lekarza ortopedy A. K., a także innego materiału dowodowego (dokumentów).

Opinie tych biegłych Sąd uznał w całości za wiarygodne, albowiem
są jasne, wewnętrznie niesprzeczne oraz naukowo i logicznie uzasadnione, a także w pełni z sobą korelują i wzajemnie się uzupełniają. Treść tych opinii oparta została na badaniu i na analizie dokumentacji medycznej, przy czym sporządzono je z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy i doświadczenia. Ponadto biegli szczegółowo opisali stan zdrowia powódki, zarówno ten po wypadku, jak i obecny. Wysokość uszczerbku na zdrowiu, ostateczny zakres obrażeń doznanych przez powódkę w przedmiotowym wypadku i rokowania co do jej stanu zdrowia Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego lekarza ortopedy A. K., która jest opinią wszechstronną, jasną i rzeczową. Należy przy tym stwierdzić,
że nie dostrzeżono w tej opinii żadnych czynników osłabiających zaufanie
do wiedzy biegłego i jego bezstronności.

Zdaniem Sądu opinie biegłego lekarza neurologa B. D.
i biegłego lekarza P. N. w części dotyczącej zakresu obrażeń
i wysokości uszczerbku na zdrowiu są lakoniczne, niejasne i nie wytrzymują krytyki w porównaniu z opinią biegłego lekarza A. K..

Mając na uwadze wnioski wyżej wymienionych opinii Sąd pominął wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychologa, gdyż jego przeprowadzenie znacznie przedłużyłoby postępowanie i nic nie wniosło
do sprawy. Z tych samych względów Sąd pominął wniosek pozwanego
o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego neurochirurga.

Sąd ustalił, że powódka miała zapięte pasy bezpieczeństwa w chwili wypadku w oparciu o zeznania powódki oraz opinię biegłego ds. ustalania wypadków samochodowych i biegłego lekarza z zakresu medycyny sądowej. Sąd ustalił, że powódka nie naruszyła zasad w ruchu drogowym w oparciu o opinię biegłego ds. ustalania przyczyn wypadków samochodowych. Opinie tych biegłych Sąd uznał w całości za wiarygodne, albowiem są jasne, wewnętrznie niesprzeczne oraz naukowo i logicznie uzasadnione, a także w pełni z sobą korelują i wzajemnie się uzupełniają.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w części, w której twierdziła,
że pracowałaby w 2016 r. jeszcze przez listopad, gdyż w tym zakresie jej zeznania są gołosłowne i sprzeczne z zeznaniami świadka D. G. (2). Ponadto Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w części, w której twierdziła, że poniosła koszty zawiezienia zwolnienia lekarskiego do KRUS w S. w dniu 25 marca 2016 r., koszty dojazdu na komisję lekarską KRUS w dniu 5 maja 2016 r. i koszty dojazdu na pogotowie 4 kwietnia 2016 r., gdyż w tej części są one gołosłowne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powódka wystąpiła z żądaniem zapłaty na swoją rzecz zadośćuczynienia
za doznaną krzywdę wynikłą z uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia, a także stosownego odszkodowania związanego z poniesionymi kosztami leczenia i utratą wynagrodzenia. Ponadto powódka wystąpiła o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku mogące powstać w przyszłości.

W niniejszej sprawie w sposób nie budzący wątpliwości ustalono,
iż sprawczyni wypadku, w którym ucierpiała powódka, w dniu zdarzenia korzystała z obowiązkowego ubezpieczenia OC w pozwanej spółce i kwestia ta nie wymaga dalszego wyjaśnienia.

W tym miejscu należy jednak dodać, że podstawą odpowiedzialności pozwanej spółki jest art. 822 § 1 i § 4 k.c., który stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje
się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony, przy czym uprawniony do odszkodowania
w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę
w związku z ruchem tego pojazdu ( art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214).

Ponadto należy także dodać, że z zebranego w sprawie materiału dowodowego (opinii biegłego ds. ustalania wypadków samochodowych i opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej) wynika, że powódka nie naruszyła zasady w ruchu drogowym, a co za tym idzie nie przyczyniła się do szkody.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało także, że powódka
na skutek wypadku doznała obrażeń ciała, co uprawniało ją do żądania
od pozwanej spółki zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w myśl art. 445 § 1 k.c.

Przepis art. 445 § 1 k.c. stanowi, że sąd może przyznać poszkodowanemu w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową) ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia przeżywane
w związku z cierpieniami fizycznymi (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 1969 r., I PR 178/69, OSNCP 1970, Nr 4, poz. 71). Zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia - te już doznane
i te mogące powstać w przyszłości. Powinno ono być zatem przyznaną jednorazową rekompensatą za całą krzywdę.

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada miarkowania wyrażająca się w nakazie uwzględnienia wszystkich okoliczności
i skutków doznanych krzywd z odniesieniem do warunków określających poziom życia ludzi w pełni sprawnych i aktywnych, panujących w środowisku, w jakim żyje powód (patrz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 4 lipca 2000 r., sygn. akt I CKN 837/00, LEX nr 56891).

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wieku poszkodowanego, stopnia cierpień fizycznych
i psychicznych, ich intensywności i czasu trwania, nieodwracalności następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwa, oszpecenia), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, poczucia nieprzydatności społecznej, bezradności życiowej oraz innych podobnych czynników (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, OSNC - ZD/2008/4/95).

Sąd Najwyższy w ostatnich latach wielokrotnie podkreślał w swoich orzeczeniach, że ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną
do warunków gospodarki rynkowej. Zwracał uwagę, że nie można akceptować stosowania taryfikatora i ustalania wysokości zadośćuczynienia według procentów trwałego uszczerbku na zdrowiu, że zdrowie ludzkie jest dobrem
o szczególnie wysokiej wartości, w związku z czym zadośćuczynienie z tytułu uszczerbku na zdrowiu powinno być odpowiednio duże, że nietrafne jest posługiwanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia jedynie określonymi jednostkami przeliczeniowymi w postaci najniższego czy średniego wynagrodzenia pracowniczego.

O wysokości należnego zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim rozmiar (zakres) doznanej przez pokrzywdzonego krzywdy, a niewymierny charakter tej krzywdy sprawia, że ocena w tej mierze winna być dokonana
na podstawie całokształtu okoliczności sprawy.

Przesłanką żądania zadośćuczynienia za krzywdę jest również istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem dobra osobistego (zdrowia) a szkodą niemajątkową. Spełnienie tej przesłanki nie budzi wątpliwości w niniejszej sprawie, gdyż istnienie tego związku nie było kwestionowane przez stronę pozwaną, a związek przyczynowo skutkowy pomiędzy wypadkiem
a obrażeniami jakich doznała powódka, bezsprzecznie wynika też z jej zeznań
i z opinii biegłych oraz dokumentacji medycznej.

Ustalając zakres krzywdy powódki Sąd uwzględnił zatem m.in. rozmiar doznanych przez nią cierpień fizycznych i psychicznych, wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu (25 %), jej wiek (50 lat) i skutki, które spowodowały obrażenia doznane w wypadku we wszystkich płaszczyznach jej życia. Przede wszystkim miał na uwadze fakt, że w wyniku zdarzenia doszło u powódki, będącej stosunkowo młodą, zdrową i aktywną kobietą, do obrażeń ciała, które nie tylko sprawiały ból i cierpienie, ale wyeliminowały powódkę przez pewien czas z życia zawodowego. Ponadto powódka przez pewien czas musiała korzystać z pomocy syna przy czynnościach dnia codziennego. Obrażenia spowodowały konieczność długotrwałego leczenia, które nie zostało jeszcze zakończone. Przyspieszyły także zakres zmian zwyrodnieniowych w odcinku szyjnym kręgosłupa
o 15 lat. Powódka dalej odczuwa ból karku, głowy. Drętwieją jej ręce. Rokowania co do jest stanu zdrowia są niepomyślne. Nie tylko czeka ją wieloletnia rehabilitacja, ale i być może zabieg operacyjny. Należy też dodać, że stres związany z wypadkiem spowodował u powódki konieczność rozpoczęcia leczenia psychiatrycznego, tym bardziej koniecznego, gdyż powódka miała świadomość ograniczeń w codziennej egzystencji i niepewność przyszłości, co na pewno wpływało, wpływa i będzie wpływać na jej samopoczucie.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że cierpienia fizyczne
i psychiczne powódki nie były małe.

Z tych wszystkich względów Sąd doszedł do wniosku, iż kwota zadośćuczynienia winna wynieść 30 000,00 zł i w związku z tym orzekł, jak w pkt 1 a wyroku, na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 k.c.

Zadośćuczynienie w powyższej kwocie stanowi ekonomicznie odczuwalną wartość, ale jednocześnie utrzymane jest w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Kompensuje doznaną przez powódkę krzywdę, przedstawia
dla niej ekonomicznie odczuwalną wartość, nie jest przy tym rażąco wygórowane i nie prowadzi do nieuzasadnionego przysporzenia w jej majątku.

Kwotę zadośćuczynienia zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, jak w pkt 1 a wyroku, na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214),
od 1 sierpnia 2017 r., gdyż brak jest dowodu na to, że przed wytoczeniem powództwa powódka zgłosiła żądanie zadośćuczynienia w kwocie co najmniej 30 000,00 zł. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w odpowiedzi na pozew
z 31 lipca 2017 r. Zatem od dnia następnego pozostawała już w zwłoce.
W pozostałej części Sąd powództwo o odsetki ustawowe za opóźnienie
od zasądzonego zadośćuczynienia oddalił, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

Przechodząc do omawiania zasadności dalszych roszczeń powódki należy przytoczyć treść art. 444 § 1 k.c., z którego wynika, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe
z tej przyczyny koszty. Naprawienie szkody obejmuje więc w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku
z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane
z doznanym uszczerbkiem (koszty przejazdów, wyżywienia, utracony dochód itp.). Koszty objęte kompensacją muszą być uzasadnione ze względu na rodzaj
i rozmiary poniesionego uszczerbku, a także muszą pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym.

Niewątpliwie na skutek wypadku powódka nie mogła wyjechać za granice na okres od 1 kwietnia do końca października 2016 r. i nie mogła przez to zarobić miesięcznie 1 700,00 euro brutto. Jej zeznania w części dotyczącej powyższego okresu znajdują potwierdzenie nie tylko w zeznaniach jej synów, ale i mają odzwierciedlenie w zaświadczeniach od pracodawcy i zaświadczeniu
o zameldowaniu. Za ten okres powódka utraciła zatem dochód w łącznej wysokości 51 199,75 zł (1 700,00 euro x 7 miesięcy x 4,3025 zł - średnia waluty w 2016 r.). Jednakże w tym okresie powódka otrzymała zasiłek chorobowy
w wysokości 2 140,00 zł (214 dni x 10,00 zł), czyli ostatecznie utraciła dochód wynoszący 49 059,75 zł (51 199,75 minus 2 140,00 zł). Dlatego Sąd orzekł,
jak w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 444 § 1 k.c. i oddalił powództwo
w pozostałej części, jako nieudowodnione, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

Kwotę tego odszkodowania zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, jak w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214),
od 1 sierpnia 2017 r., gdyż brak jest dowodu na to, że przed wytoczeniem powództwa powódka zgłosiła żądanie zapłaty określonej w pozwie kwoty tytułem utraconego dochodu. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w odpowiedzi
na pozew z 31 lipca 2017 r. Zatem od dnia następnego pozostawała już w zwłoce. W pozostałej części Sąd powództwo o odsetki ustawowe za opóźnienie
od zasądzonego odszkodowania za utracone dochody oddalił, o czym orzekł,
jak w pkt 3 wyroku.

Mając na uwadze zeznania powódki, dowody w postaci faktur,
a także biorąc pod uwagę opinię biegłego lekarza neurologa w zakresie zasadności poniesienia kosztów opisanych w tych fakturach, Sąd uznał,
że powódka poniosła koszty zakupu leków i innych medykamentów oraz koszty wizyty lekarskiej w łącznej kwocie 378,74 zł i dlatego orzekł, jak w pkt 1 c wyroku, na podstawie art. 444 § 1 k.c., oddalając powództwo w pozostałej części, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku, gdyż koszty wskazane w fakturze znajdującej
się na karcie 35 nie mają związku z leczeniem obrażeń ciała doznanych
w wypadku.

Kwotę tego odszkodowania zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, jak w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214),
od 1 sierpnia 2017 r., gdyż brak jest dowodu na to, że przed wytoczeniem powództwa powódka zgłosiła żądanie zapłaty określonej w pozwie kwoty utraconego dochodu. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w odpowiedzi
na pozew z 31 lipca 2017 r. Zatem od dnia następnego pozostawała już w zwłoce. W pozostałej części Sąd powództwo o odsetki ustawowe za opóźnienie
od zasądzonego odszkodowania oddalił, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

W zakresie odszkodowania powódka dochodziła zwrotu kosztów dojazdu do placówek medycznych, na rehabilitację i do KRUS w łącznej wysokości 1 452,69 zł. Dokładne wyliczenie kwoty żądanej z tego tytułu jest jednak utrudnione, zatem w tej sytuacji Sąd skorzystał z uprawnień, jakie daje procedura cywilna przy orzekaniu w sprawach o odszkodowanie i zastosował art. 322 k.p.c.

Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy, Sąd uwzględnił w zakresie odszkodowania część żądania powódki dotyczącego poniesionych kosztów dojazdu, gdyż dojazdy te są uzasadnione i pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Zestawienie pokonanych kilometrów, sporządzone przez powódkę, znajduje potwierdzenie w dokumentacji medycznej
i decyzji KRUS. Natomiast dojazdu z pozycji 3, 5 i 9 wykazu nie znajdują odzwierciedlenia w dowodach znajdujących się w aktach sprawy. Ponadto Sąd ustalał ilość km w G. M. w oparciu o dokładne dane adresowe miejsca zamieszkania powódki i dane adresowe placówek, do których dojeżdżała.
W związku z tym Sąd ustalił, że powódka przejechała 1 131,20 zł, co przy przeliczeniu tej ilości przez 0,8358 zł za kilometr - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej - dało kwotę 945,45 zł. Z tych wszystkich względów Sąd orzekł, jak w pkt 1 d wyroku,
na podstawie 444 § 1 k.c. w zw. z art. 322 k.p.c. W pozostałej części Sąd powództwo oddalił, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

Kwotę tego odszkodowania zasądzono na rzecz powódki z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, jak w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2019 roku, poz. 2214),
od 1 sierpnia 2017 r., gdyż brak jest dowodu na to, że przed wytoczeniem powództwa powódka zgłosiła żądanie zapłaty określonej w pozwie kwoty utraconego dochodu. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w odpowiedzi
na pozew z 31 lipca 2017 r. Zatem od dnia następnego pozostawała już w zwłoce. W pozostałej części Sąd powództwo o odsetki ustawowe za opóźnienie
od zasądzonego odszkodowania oddalił, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

Powódka dochodziła także ustalenia w wyroku odpowiedzialności
pozwanej spółki za skutki wypadku mogące powstać u niej w przyszłości.

Podstawę takiego żądania stanowi art. 189 k.p.c., a jego ocena zależy
od ustalenia czy zgłaszający je ma interes prawny. Trzeba w tym miejscu zauważyć, że interesu tego nie pozbawia fakt zasądzenia określonego świadczenia z art. 444 § 1 i 2 k.c., czy 445 k.c. (patrz uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 1970 r., III PZP 34/69, OSNCP 1970 nr 12 poz. 217). Przypomnieć jedynie należy, że zgodnie z ogólną regułą dowodzenia wyrażoną
w art. 6 k.c., wszelkie przesłanki wskazane w art. 189 k.p.c. powinna wykazać strona powodowa.

Należy też dodać, że w obecnym stanie prawnym nie został w żaden sposób ograniczony czas, w jakim może ujawnić się szkoda na osobie, za którą odpowiedzialność ponosi sprawca danego zdarzenia, ponieważ zgodnie z treścią § 3 art. 442 ¹ k.c. szkoda nie może przedawnić się wcześniej niż z upływem 3 lat, od kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej
do jej naprawienia. Kolejny proces odszkodowawczy może więc toczyć
się po długim czasie od wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę, co wiąże się niewątpliwie z trudnościami dowodowymi na skutek upływu czasu. Zatem przesądzenie w sentencji wyroku zasądzającego świadczenie odszkodowawcze
o odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości zwalnia poszkodowanego z obowiązku udowodnienia istnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności podmiotu, na którym taka odpowiedzialność już ciąży (patrz uchwała Sądu Najwyższego z 24 lutego 2009 r., III CZP 2/09, OSNC z 2009 r.,
nr 12, poz. 168).

Mając powyższe na uwadze oraz zebrany w sprawie materiał dowodowy należy stwierdzić, że powódka wykazała interes prawny. Sąd podziela argumentację przedstawioną przez biegłego A. K., z której wynika, że urazy doznane przez powódkę w wypadku mogą skutkować dalszym pogorszeniem się jej stanu zdrowia i koniecznością prowadzenia dalszego leczenia, zwłaszcza rehabilitacji, a nawet zabiegu operacyjnego uszkodzonego odcinka szyjnego kręgosłupa.

W związku z powyższym Sąd orzekł o odpowiedzialności pozwanej spółki
za szkody mogące powstać u powódki w przyszłość, jak w pkt 2 wyroku,
na podstawie art. 189 k.p.c.

O kosztach procesu należnych powódce Sąd orzekł, jak w pkt 1 e wyroku,
na podstawie art. 100 k.p.c.

Powódka poniosła koszty zastępstwa prawnego w wysokości 5 400,00 zł, które zostały ustalone na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.) i powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Pozwana spółka poniosła koszty zastępstwa prawnego w wysokości 5 400,00 zł, które zostały ustalone
na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn., Dz. U. z 2018 r. poz. 265) oraz koszty zaliczek na opinie biegłych
w wysokości 5 172,33 , co daje łącznie kwotę 10 589,33 zł. Przyjmując,
że powódka wygrała sprawę w 88,8 %, to należy stwierdzić, że wygrała koszty procesu w wysokości 4 810,29 zł (88,8 % z kwoty 5 417,00 zł), natomiast przyjmując, że przegrała sprawę w 11,2 %, to należy stwierdzić, że przegrała koszty procesu w wysokości 1 186,00 zł (11,2 % z kwoty 10 589,33 zł). Zatem pozwana spółka powinna zwrócić powódce kwotę 3 624,29 zł (4 810,29 zł minus 1 186,00 zł) tytułem części kosztów zastępstwa prawnego.

O brakujących kosztach procesu Sąd orzekł, jak w pkt 4 i 5 wyroku,
na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn., Dz. U. z 2020 roku, poz. 755) w zw. z art. 100 k.p.c. Brakujące koszty procesu wynoszą 10 472,91 zł, w tym opłata stosunkowa - 4 526,00,00 zł i koszty opinii biegłych - 5 946,91 zł (koszty wszystkich opinii to kwota 11 119,24 zł minus suma zaliczek w kwocie 5 172,33 zł). Skoro powódka przegrała sprawę w 11,2 %, to Sąd nakazał ściągnąć z należnego jej świadczenia kwotę 1 172,97 zł (11,2 %
z kwoty 10 472,91 zł), pozostałą część, czyli kwotę 9 299,94 zł, Sąd nakazał pobrać od pozwanej spółki.