Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2020 r.

Sąd Rejonowy w Opocznie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Zofia Michałowska

Protokolant:st. sekr. sąd. Krystyna Grabska

po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2020 r. w Opocznie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko W. N.

o zapłatę 2760,42 złotych

1.  zasądza od pozwanej W. N. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 2 597 (dwa tysiące pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych z odsetkami umownymi 10 % rocznie ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 1 lipca 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanej W. N. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 476 (czterysta siedemdziesiąt sześć) złotych tytułem zwrotu połowy kosztów procesu.

Na oryginale podpis Sędziego

Sygn. akt I C 856/19

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. – reprezentowany przez pełnomocnika radcę prawnego – w pozwie wniesionym w dniu 1 lipca 2019 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym wnosił o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej W. N. kwoty 2.760,42 zł z odsetkami umownymi w wysokości 10% rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty liczonymi od kwoty 2.597,00 zł oraz kosztów sądowych w kwocie 35,00 zł i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej udziela on pożyczek. Powód oraz pozwana zawarli w dniu 2 marca 2018 r. umowę pożyczki nr (...). Pozwana zobowiązała się do zwrotu kwoty wypłaconych środków wraz z oprocentowaniem i innymi opłatami w równych miesięcznych ratach zgodnie z harmonogramem płatności rat określonym w § 4 ust. 2 umowy.

Wskazano, iż na sumę 2.760,42 zł dochodzoną pozwem składają się:

- kwota 2.597,00 zł tytułem niezapłaconej należności głównej wynikającej z umowy nr (...),

- kwota 143,42 zł tytułem niezapłaconych odsetek za opóźnienie w zapłacie pożyczki, liczonych od niezapłaconej wartości kapitału w umownej wysokości 10% rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie naliczonych od dnia następnego po dniu wymagalności, tj. 23.08.2018 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu, tj. 27.06.2019 r.,

- kwota 20,00 zł tytułem opłaty za monit o stanie zadłużenia.

/vide: - pozew z uzasadnieniem k. 3v – 5/

Nakazem zapłaty z dnia 6 września 2019 r. wydanym w sprawie sygn. akt VI Nc-e 1177017/19 Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie uwzględnił roszczenie powoda i nakazał, aby pozwana W. N. w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty zapłaciła powodowi kwotę 2.760,42 zł w tym:

- kwotę 2.597,00 zł z odsetkami umownymi w wysokości 10% rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 1 lipca 2019 r. do dnia zapłaty,

- kwotę 143,42 zł,

- kwotę 20,00 zł

oraz kwotę 635,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

/vide: - nakaz zapłaty z dnia 06.09.2019 r. k. 5v/

W dniu 26 września 2019 r. (data nadania) pozwana W. N. złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 6 września 2019 r., w którym przyznała, iż zawarła z pozwanym umowę pożyczki jednakże z uwagi na swoją trudną sytuację finansową nie była w stanie jej spłacać. Wniosła jednocześnie o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty w wysokości po 100,00 zł miesięcznie.

/vide: - sprzeciw od nakazu zapłaty k. 6v – 8/

Postanowieniem z dnia 7 października 2019 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Opocznie.

/vide: - postanowienie z dnia 07.10.2019 r. k. 9v/

W toku postępowania, pismem z dnia 20 grudnia 2019 r. (data nadania) pełnomocnik powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. uzupełnił braki pozwu i poparł żądanie pozwu w całości.

/vide: - pismo z dnia 20.12.2019 r. z załącznikami k. 13 – 24/

Pismem z dnia 16 stycznia 2020 r. (data nadania) pełnomocnik powoda wskazał, iż zawarcie umowy między stronami nie jest co do zasady okolicznością sporną, a pozwana w treści sprzeciwu wskazała, że nie uchyla się od odpowiedzialności lecz nie może dokonać spłaty zadłużenia z uwagi na trudną sytuację finansową, w związku z czym wniosła o rozłożenie zadłużenia na raty.

Pełnomocnik powoda wniósł o oddalenie wniosku pozwanej o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty. Podniósł, że pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów uzasadniających w/w wniosek, a w realiach przedmiotowej sprawy nie zachodzą szczególnie uzasadnione przypadki. Ponadto, zdaniem powoda, sama postawa pozwanej nie uzasadnia rozłożenia zadłużenia na raty. Do chwili obecnej pozwana nie dokonała na poczet zadłużenia żadnej wpłaty, a działania powoda w postaci prób pozasądowego rozwiązania sporu nie przyniosły rezultatu.

Ponadto wnosił o oddalenie wniosku pozwanej o zwolnienie od kosztów sądowych. W niniejszej sprawie powód ustanowił pełnomocnika w osobie radcy prawnego, a więc zasadnym jest żądanie zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powód poniósł dodatkowe koszty związane z wniesieniem pozwu z uwagi na niewywiązanie się pozwanej z postanowień umowy pożyczki, ustanowił pełnomocnika w sprawie, wobec czego ma prawo otrzymać zwrot poniesionych kosztów procesu.

/vide: - pismo z dnia 16.01.2020 r. k. 29 – 30/

Na rozprawie w dniu 19 lutego 2020 r. pozwana W. N. – reprezentowana przez pełnomocnika radcę prawnego – oświadczyła, iż zmienia stanowisko w sprawie, nie uznaje powództwa z powodu nieudowodnienia wysokości roszczenia i innych przyczyn.

W odpowiedzi na pozew z dnia 4 marca 2020 r. (data wpływu) pełnomocnik pozwanej W. N. wnosił o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podał, iż kwestionuje powództwo co do zasady jak i co do wysokości, podnosząc zarzut nieważności umowy z dnia 2.03.2018 r., nieudowodnienia wysokości roszczenia oraz nieudowodnienia wymagalności roszczenia.

Zarzut nieważności umowy uzasadniał jej sprzecznością z zasadami współżycia społecznego a w okolicznościach niniejszej sprawy z zasadami uczciwości i rzetelności kupieckiej. Wskazał, że zgodnie z treścią dokumentacji załączonej do pozwu strona powodowa sfinansowała składkę ubezpieczeniową w wysokości 348,83 zł, udzieliła natomiast kredytu na ten cel w wysokości 3.499,03 zł w aspekcie czego uznać należy, że udzielenie przedmiotowej pożyczki w celu sfinansowania składki ubezpieczeniowej w wysokości 348,83 zł godzi w zasady uczciwości i rzetelności kupieckiej.

Ponadto z ostrożności procesowej podniósł zarzut nieudowodnienia wysokości dochodzonego roszczenia oraz jego wymagalności.

Strona pozwana nie udowodniła wysokości dochodzonego roszczenia, nie wykazując z czego wynika należność główna dochodzona pozwem jak również kwota odsetek w wysokości 143,42 zł. Strona powodowa nie załączyła również dowodu doręczenia pozwanej wezwania do zapłaty oraz oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowej, których otrzymanie pozwana kwestionuje.

/vide: - skrócony protokół rozprawy z dnia 19.02.2020 r. k. 35 min.

00:01:08 – 00:02:05,

- odpowiedź na pozew z dnia 4.03.2020 r. k. 37 – 39/

W piśmie z dnia 23 marca 2020 r. pełnomocnik powoda wskazał, że nie sposób uznać umowę z dnia 2 marca 2018 r. za nieważną z uwagi na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Strona pozwana zapoznała się z treścią w/w umowy, strony zgodnie ustaliły wysokość kwoty pożyczki, a pozwana sama wystąpiła o udzielenie pożyczki w kwocie 3.499,00 zł, w związku z czym teza pełnomocnika pozwanej o sprzeczności umowy z zasadami uczciwości kupieckiej nie znajduje uzasadnienia w niniejszym stanie faktycznym.

Odnosząc się do zarzutu pełnomocnika pozwanej dotyczącego nieudowodnienia wysokości dochodzonego roszczenia oraz jego wymagalności pełnomocnik powoda wskazał, że jest on bezpodstawny podając, że na dochodzoną pozwem kwotę 2.760,42 zł składają się:

- kwota 2.597,00 zł tytułem niezapłaconej należności głównej,

- kwota 143,42 zł tytułem niezapłaconych odsetek za opóźnienie w zapłacie pożyczki liczonych od niezapłaconej wartości kapitału w umownej wysokości 10% rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia następnego po dniu wymagalności tj. 23 sierpnia 2018 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu, tj. 27 czerwca 2019 r.,

- kwota 20,00 zł tytułem opłaty za monit o stanie zadłużenia.

/vide: - pismo z dnia 23.03.2020 r. k. 42 – 42v/

Na rozprawie w dniu 3 czerwca 2020 r. pełnomocnik pozwanej podtrzymał stanowisko w sprawie i wnosił o oddalenie powództwa w całości. Podał, że umowa jest tak skonstruowana, że zawiera dodatkowe koszty umowy. Kwota prowizji oraz opłaty przygotowawczej nie była uzgodniona z pozwaną i nie jest określona w umowie. Nie są określone także skapitalizowane odsetki w umowie.

Podniósł, że pozwanej nie wiążą pozaodsetkowe koszty kredytu – łącznie 958,49 zł (na co składa się 573,49 zł – opłata przygotowawcza oraz 385,00 zł opłata operacyjna za okres 11 miesięcy), gdyż nie zostały one precyzyjnie określone i stanowią obejście przepisów o maksymalnej wysokości odsetek. Powód nie wykazał jakie czynności wygenerowały tę kwotę.

Z ostrożności procesowej wnosił o rozłożenie należności na raty i nieobciążanie pozwanej kosztami procesu z uwagi na jej trudną sytuację majątkową i zdrowotną.

/vide: - skrócony protokół rozprawy z dnia 3.06.2020 r. k. 48 – 48v min.

00:00:41 – 00:10:22 i 00:13:56 – 00:18:35 nagranie koperta k. 49/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwaną W. N. łączyła umowa pożyczki konsumenckiej nr (...) zawarta w dniu 2 marca 2018 r. z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., na mocy której została jej udzielona pożyczka gotówkowa w kwocie 3.499,83 zł, która miała być spłacona w 11 miesięcznych ratach w kwocie 432,71 zł każda.

Całkowita kwota do zapłaty ustalona na dzień sporządzenia umowy wynosiła 4.759,81 zł i obejmowała kwotę pożyczki oraz wszelkie opłaty i prowizje, które klientka obowiązana była ponieść na podstawie umowy. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania pożyczki wynosiła 97,58%.

Z udzielonej pożyczki kwota 348,83 zł została przelana na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. na poczet składki wynikającej z polisy ubezpieczeniowej umowy ubezpieczenia (...) nr (...) za okres od dnia 03.03.2018 r. do dnia 02.03.2019 r., a pozostała część pożyczki, tj. kwota 3.151,00 zł została przelana na konto pozwanej W. N..

/dowód: - umowa pożyczki nr (...) z umową ubezpieczenia nr

(...) k. 21 – 24,

- potwierdzenie dokonania płatności za ubezpieczenie k. 20/

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wystosowała do W. N. datowany na dzień 15 października 2018 r. monit o stanie zadłużenia wraz z wezwaniem do zapłaty zaległej należności w kwocie 883,96 zł, na którą składały się:

- kwota 866,16 zł należności głównej, w tym kwota 804,63 zł stanowiąca kapitał oraz kwota 61,53 zł stanowiąca odsetki umowne,

- kwota 7,80 zł tytułem odsetek karnych umownych oraz opłat za monity,

- kwota 10,00 zł tytułem opłat za monity.

/dowód: - monit z wraz z wezwaniem do zapłaty z dnia 15.10.2018 r.

k. 18/

Następnie do pozwanej W. N. zostało wystosowane – datowane na dzień 15 listopada 2018 r. – wypowiedzenie umowy pożyczki z zachowaniem 30 – dniowego terminu wypowiedzenia, po upływie którego cała kwota pożyczki miała zostać postawiona w stan natychmiastowej wymagalności oraz wezwanie do zapłaty zaległej należności w kwocie 1.336,23 zł, na którą składały się:

- kwota 1.298,87 zł należności głównej, w tym kwota 1.184,21 zł stanowiąca kapitał oraz kwota 114,66 zł stanowiąca odsetki umowne,

- kwota 17,36 zł tytułem odsetek karnych umownych,

- kwota 20,00 zł tytułem opłat za monity.

/dowód: - wypowiedzenie umowy pożyczki z wezwaniem do zapłaty

k. 19/

Sytuacja finansowa i zdrowotna pozwanej W. N. jest zła. Prowadzona jest w stosunku do niej egzekucja komornicza w kilku sprawach, ze świadczenia emerytalnego zajęciu komorniczemu podlega kwota 600,00 zł, pozwanej pozostaje na utrzymanie kwota 1.120,00 zł. Ponosi ona koszty leczenia nadciśnienia, cukrzycy i niedosłuchu, nie jest w stanie ponieść kosztu zakupu aparatu słuchowego.

/bezsporne: - oświadczenie pozwanej W. N. skrócony

protokół rozprawy z dnia 3.06.2020 r. k. 48v min. 00:10:22

– 00:13:56 nagranie koperta k. 49/

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu, powództwo zasługuje na uwzględnienie w przeważającej części.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. złożonymi w toku postępowania dokumentami skutecznie, w myśl art. 6 k.c., udowodnił istnienie i wysokość roszczenia dochodzonego pozwem w zakresie należności głównej.

Istnienie przedmiotowej umowy pożyczki będącej źródłem zobowiązania zostało skutecznie udowodnione dokumentem w postaci umowy pożyczki konsumenckiej nr (...) z dnia 2 marca 2018 r. łączącej pozwaną W. N. z powodem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Umowa ta zawiera wszystkie niezbędne elementy zobowiązania pożyczki z art. 720 k.c. Podkreślenia wymaga, że strona pozwana nie kwestionowała faktu zawarcia z powodem w/w umowy pożyczki oraz otrzymania z tego tytułu środków pieniężnych w łącznej kwocie 3.499,93 zł, z czego kwota 348,83 zł została przelana na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. na poczet składki wynikającej z polisy ubezpieczeniowej umowy ubezpieczenia (...) nr (...).

W ocenie Sądu, postanowienia umowy pożyczki konsumenckiej nr (...) z dnia 2 marca 2018 r. nie zawierają klauzul abuzywnych w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c.

Uznanie danego postanowienia umownego, nawet nieuzgodnionego indywidualnie, za niedozwolone jest możliwe wyłącznie w razie kumulatywnego spełnienia następujących przesłanek: kształtowania praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażącego naruszenia jego interesów (por. wyrok Sądu Najwyższego z 29.08.2013 r., I CSK 660/12; L.).

Pozwana W. N. została poinformowana o wysokości wszystkich kosztów pożyczki jeszcze przed zawarciem umowy, postanowienia umowne w tym zakresie zostały sformułowane w sposób jasny, czytelny. Pozwana nie była pozbawiona możliwości dokonania oceny postanowień umowy zarówno na etapie jej zawierania, jak też po jej podpisaniu dzięki możliwej procedurze odstąpienia od umowy. Działania powoda nie zmierzały do dezinformacji pozwanej, nie wprowadziły jej w błąd.

W świetle powyższego zarzuty pozwanej W. N. co do sprzeczności postanowień przedmiotowej umowy pożyczki z zasadami współżycia społecznego oraz zasadami uczciwości i rzetelności kupieckiej są całkowicie niezasadne.

Sąd nie znalazł podstaw do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty, przy uwzględnieniu wniosku zgłoszonego przez pozwaną.

Stosownie do treści art. 320 k.p.c., rozstrzygnięcie takie może nastąpić w szczególnie uzasadnionych przypadkach. O tym, czy chodzi o szczególnie uzasadnione wypadki, decydują okoliczności konkretnego wypadku, leżące zarówno po stronie pozwanego dłużnika jak i wierzyciela. Rozłożenie świadczenia na raty – jako z natury swej naruszające interes wierzyciela polegający na szybkim zaspokojeniu wymagalnego roszczenia – może nastąpić jedynie wtedy, gdy dzięki takiemu rozstrzygnięciu powstaje realna szansa na dobrowolną spłatę wierzytelności (co będzie z korzyścią dla obu stron) i uchronienie dłużnika przed popadnięciem w dalsze długi, których nie byłby w stanie spłacić. Jednocześnie jednak rozłożenie świadczenia na raty nie może nastąpić na okres zbyt długi, uniemożliwiający zaspokojenie wierzyciela w rozsądnym terminie. Przenosząc te uwagi na okoliczności niniejszej sprawy Sąd uznał, że sytuacja finansowa i majątkowa pozwanej, która sama podała, iż znajduje się w bardzo trudnej sytuacji materialnej związanej m.in. z licznymi postępowaniami egzekucyjnymi prowadzonymi przeciwko niej, nie daje podstaw by zakładać, że będzie ona w stanie spłacać zadłużenie rozłożone na raty.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie jako udowodnione co do zasady i wysokości w zakresie należności głównej i orzekł jak w punkcie 1. sentencji wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądzając je zgodnie z żądaniem pozwu od daty wniesienia pozwu – w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Za nieudowodnione Sąd uznał powództwo w pozostałej części, tj. w zakresie kwoty 143,42 zł tytułem odsetek za opóźnienie w zapłacie pożyczki naliczonych od dnia następnego po dniu wymagalności do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu oraz kwoty 20,00 zł tytułem opłaty za monit o stanie zadłużenia. Strona powodowa nie załączyła bowiem żadnego dowodu doręczenia pozwanej zarówno monitu o stanie zadłużenia jak i wypowiedzenia umowy pożyczki z wezwaniem do zapłaty mimo, że pozwana zakwestionowała, aby otrzymała takie dokumenty. Powództwo w tym zakresie podlegało zatem oddaleniu.

Z uwagi na powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie 2. sentencji wyroku.

O kosztach procesu, na które złożyły się: opłata sądowa w kwocie 35,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika według norm przepisanych w kwocie 900,00 zł i opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł, czyli łącznie 952,00 zł, Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., biorąc pod uwagę trudną sytuację materialną i finansową pozwanej W. N., w stosunku do której prowadzona jest egzekucja komornicza w kilku sprawach, ze świadczenia emerytalnego zajęciu komorniczemu podlega kwota 600,00 zł, a pozwanej pozostaje na utrzymanie kwota 1.120,00 zł. Ponosi ona ponadto koszty leczenia nadciśnienia, cukrzycy i niedosłuchu, nie jest w stanie ponieść kosztu zakupu aparatu słuchowego. Powyższe okoliczności przemawiają za obciążeniem pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu jedynie w połowie, czyli w kwocie 476,00 zł – punkt 2. sentencji wyroku.

Za zgodność z oryginałem świadczy