Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 grudnia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Janusz Madej

Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2020 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: A. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 12 maja 2020 r., znak: (...)

w sprawie: A. M.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rekompensatę

oddala odwołanie.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VIU 1858/20

UZASADNIENIE

To nie pisemne. Decyzją z dnia 20.05.2020 r., rozpoznającą wniosek A. M. z dnia 17.04.2020 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawcy prawa do rekompensaty. W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy wskazał, że rekompensata jest dodatkiem do kapitału początkowego, obliczanym przy ustalaniu wysokości emerytury, przysługującej po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego dla osób, które na dzień 1.01.2009 r. udowodniły 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, ale nie nabyły prawa do wcześniejszej emerytury, emerytury pomostowej lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. W dalszej części uzasadnienia tej decyzji Zakład wyjaśnił, że odmówił przyznania rekompensaty, ponieważ do dnia 31.12.2008 r. ubezpieczony nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Zdaniem organu rentowego wnioskodawca udokumentował jedynie 8 lat 9 miesięcy i 28 dni pracy w szczególnych warunkach, w okresie od 20.10.1980 r. do 16.09.1989 r. Jednocześnie Zakład wyjaśnił, że do okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie zaliczył okresu od 1.05.1991 r. do 31.07.1998 r., ponieważ świadectwo pracy nie spełnia wymogów formalnych. Podane w świadectwie pracy z 9.09.1998 r. stanowisko pracy nie jest zgodne z wykazem stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 7 Ministra hutnictwa i przemysłu maszynowego z dnia 19.05.1983 r., w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach, w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego. Odwołanie od tej decyzji wniósł ubezpieczony, domagając się zaliczenia do okresu swojej pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w zakładach (...) Spółce z o.o. w K. od 1.05.1991 r. do 31.07.1998 r., jako szlifowanie, szlifowanie obręczy rowerowych na stanowisku szlifierz i polerowacz błotnika. Ubezpieczony w swoim odwołaniu wskazywał, że złożył wniosek o emeryturę z rekompensatą w dniu 17.04.2020 r. Organ rentowy przyznał mu emeryturę, natomiast odmówił przyznania rekompensaty. Zwracał się on o weryfikację dokumentów, dotyczących okresu od 1.05.1991 r. do 31.07.1998 r. wskazując, że pracował jako szlifierz obręczy rowerowych w Zakładach (...). Następnie pisał, że szlifowanie obręczy rowerowej należy do prac wykonywanych w szczególnych warunkach według Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r., wykaz A dział 3, poz. 78, gdzie pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne na stanowisku polerowacza błotnika jest zakwalifikowane do prac, także do pracy w szczególnych warunkach - wykaz A dział 3, pozycja 78, punkt 5, a na stanowisko szlifierza wykaz A dział 3, poz. 78, pkt. 6 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 7 Ministra hutnictwa i przemysłu maszynowego z dnia 19.05.1993 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego. Ubezpieczony podnosił w odwołaniu, iż ZUS zaliczył mu 8 lat, 9 miesięcy i 28 dni pracy w szczególnych warunkach, ale nie zaliczył okresu od 1.05.1991 r. do 31.07.1998 r., gdyż świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie spełnia wymogów formalnych. Mylnie wskazano pkt. 5, zamiast 6. Ubezpieczony podnosił, że nie jest kadrowym, czy księgowym i nie zna się na tych sprawach, i że uważał, że Zakład prawidłowo wystawił mu świadectwo w szczególnych warunkach, dlatego powoływał na okoliczność swojej pracy w szczególnych warunkach świadków i twierdził, że cały okres pracy w Zakładach (...) Spółce z o.o. była pracą w szczególnych warunkach na stanowisku polerowacza i szlifierza, którą wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Dlatego wnosił on o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do rekompensaty twierdząc, że legitymuje się piętnastoletnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania, powołując argumentację przedstawioną uprzednio w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. W toku procesu organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 16.10.2020 r., karta 21 akt sprawy podnosił, że ubezpieczony na dzień 1.01.1997 r. udowodnił okresy składkowe i nieskładkowe w łącznym wymiarze 26 lat, jednego miesiąca i 23 dni, w związku z tym przyznanie ubezpieczonemu prawa do rekompensaty nie może zostać zaakceptowane wobec braku spełnienia posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach oraz przesłanki utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyby okres sporny doliczyć ubezpieczonemu do okresów pracy w szczególnych warunkach. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje. Ubezpieczony A. M. urodzony (...), pracował w Zakładach (...), zakładzie w K. w okresie od 1.09.1972 r. do 16.09.1989 r. oraz w okresie od 1.05.1991r. do dnia 31.07.1998r. Łącznie te dwa okresy dawały ponad 17 lat zatrudni..., zatrudnienia. Chodzi o okresy objęte świadectwami wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Pierwsze świadectwo z 15 grudnia 1998r. wskazujące, że ubezpieczony pracował w szczególnych warunkach od 20 października 1980r. do 16 września 1989r. Wcześniej ubezpieczony pracował na innych stanowiskach pracownika transportu, czy zastępcy kierownika magazynu oraz drugi okres wskazany w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 9 września 1998r. od 1 maja 1991r. do 31 lipca 1998r. Sąd Okręgowy ustalił, iż w tych dwóch okresach ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę na stanowisku polerowacza błotników wskazaną w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1981r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Dz.U. z 1983r. nr 8 pozycja 43. Praca ta zakwalifikowana była, jako praca w szczególnych warunkach w wykazie A stanowiącym załącznik do tego Rozporządzenia w dziale 3 w hutnictwie i przemyśle materiałów budowlanych pod pozycją 78 szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne. W zarządzeniu resortowym, które już nie obowiązuje, ale które ma wartość dowodową w niniejszej sprawie, na które również powoływał się ubezpieczony w odwołaniu zarządzenie Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego numer 3 z dnia 30.03.1985r. w sprawie stanowisk, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego w załączniku nr 1 do tego zarządzenia pod pozycją 78 szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne w pkt. 5 wymienione jest stanowisko polerowacz, w pkt.6 szlifierz krajacz metali tarczą ścierną. Zebrany w sprawie materiał dowodowy w szczególności zeznania świadków M. B., G. K. i W. P. [f 01:19:56.880] Przy..., Przy..., P. oraz dowód z przesłuchania ubezpieczonego dawał podstawy do ustalenia, że ubezpieczony w okresach objętych świadectwami wykonywania pracy w szczególnych warunkach potwierdzającymi pracę w tych warunkach w okresie od 20 października 1980r. do 16 września 1989r., co było niesporne między stronami, bo ZUS ten okres zaliczył i w drugim okresie niezaliczonym przez organ rentowy od 1 maja 1991r. do 31 lipca 1998r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę na stanowisku polerowacza błotnika. Stanowisko polerowacza wymienione jest w zarządzeniu resortowym. Zatem stanowisko organu rentowego przedstawione w zaskarżonej decyzji nie miało podstaw prawnych w szczególności w zakresie stwierdzenia, że ubezpieczony nie legitymował się okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze, co najmniej 15 lat. Bo zebrany w sprawie materiał dowodowy taką okoliczność potwierdził, co wynika wyraźnie z zeznań świadków, przesłuchania ubezpieczonego i świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Może tylko dziwić, że pracodawca potwierdził w świadectwach wykonywania pracy w szczególnych warunkach ubezpieczonemu, że wykonywał on pracę także szlifierza przy szlifowaniu obręczy rowerowych, ale mimo, że ubezpieczony w treści odwołania twierdził, że taką pracę wykonywał, to na rozprawie wycofał się z tego stanowiska, wskazując, że w tym okresie pracował wyłącznie na stanowisku polerowacza błotników. W ocenie Sądu Okręgowego ta nieść..., sprzeczność w stanowisku procesowym ubezpieczonego nie miała jednak istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem z zeznań świadków wynikało, że pracował ubezpieczony cały, całe dwa okresy objęte świadectwami wykonywania prac w szczególnych warunkach na stanowisku polerowacza błotników. Zatem wykazał on w toku procesu, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym. Niezależnie jednak od tej okoliczności Sąd Okręgowy wskazuje, iż nawet uwzględnienie okoliczności, że ubezpieczony legitymuje się 15-letnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach przy jednoczesnym posiadaniu na dzień 1 stycznia 1999r. ogólnego stażu emerytalnego w wym..., w łącznym wymiarze, czyli suma okresów składkowych i nie skład..., i zaliczalnych okresów składkowych 26 lat, 1 miesiąc i 23 dni, świadczy o tym, że ubezpieczony nabył prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Dlatego przywołać należy wyrok Sądu Najwyższego, na który w toku procesu powoływał się także organ rentowy, zgodnie z którym Sąd Najwyższy, chodzi o wyrok z 16.05.2018 r., sygn. akt III UK 88/17, OSNP 2019 łamane przez, zeszyt 2, poz. 23, gdzie Sąd Najwyższy wskazał, że rekompensata, o której mowa w art. 21 Ustawy z dnia 19.12.2008 r., o emeryturach pomostowych, nie przysługuje osobie, która nabyła ex lege prawo do emerytury w obniżeniu..., w obniżonym wieku emerytalnym i na podstawie przepisów Ustawy z dnia 17.12.1998 r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ale nie zrealizowała tego prawa wskutek niezłożenia wniosku o świadczenie. Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Katowicach, w wyroku z dnia 10.01.2019 r., sygn. akt III AUA 1533/18 Lex nr 2625094, w którym wskazano, że zgodnie z ustawą..., z ustawową definicją zawartą w art. 2 pkt. 5, Ustawy o emeryturach pomostowych, rekompensatach to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Gramatyczna wykładnia ustawowej definicji rekompensaty jednoznacznie wskazuje, jak pisze Sąd Apelacyjny w Katowicach, że świadczenie to dotyczy takich ubezpieczonych, którzy nie mogą nabyć prawa do emerytury pomostowej i którzy równocześnie utracili możliwość nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, to znaczy takich ubezpieczonych, którzy nie spełnili łącznie wyżej określonych warunków przewidzianych w artykule 32, 46 lub 184 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Społecznych. Celem tego przepisu jest przyznanie odszkodowania za rzeczywistą utratę określonych uprawnień, co oznacza, że musi on dotyczyć tylko tych ubezpieczonych, którzy ze względu na niespełnienie choćby jednego ustawowego warunku, wieku ogólnego, stażu emerytalnego, nie mogli skorzystać z dotychczasowych regulacji i nabyć prawa do emerytury w wieku niższym, niż powszechny wiek emerytalny, a także nie mogą skorzystać z regulacji nowych przewidzianych Ustawą o emeryturach pomostowych. Nie dotyczy to natomiast ubezpieczonych, którzy po spełnieniu wszystkich ustawowych warunków wcześniejszego przejścia na emeryturę, nie zrealizowali tego uprawnienia. W związku z tym, Sąd Okręgowy wskazuje, że ubezpieczony skoro na dzień 1.01.1999 r., a więc na dzień wejścia w życie ustawy emerytalnej, spełnił wymóg posiadania 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 184, w zw. z art. 27 i 32, Ustawy z dnia 17.12.1998 r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2020 r., poz. 53, oraz w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r., w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż posiadał 25 lat okresu, ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz 15 lat pracy w szczególnych warunkach, to nabył prawo zno..., ex lege do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, a to, że nie zrealizował tego prawa nie wpływa na możliwość przyznania mu prawa do rekompensaty, zgodnie z powyższymi orzeczeniami. I stanowisko to utrwalone jest w orzecznictwie, także w innych orzeczeniach Sądu Najwyższego, czy Sądów Apelacyjnych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 i ust. 2, Ustawy z dnia 19.12.2008 r., o emeryturach pomostowych, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wy..., wynoszący co najmniej co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ubezpieczony jak już Sąd wcześniej zaznaczył, nabył prawo do emerytury z mocy prawa zwio..., na podstawie art. 184, w związku z art. 33 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dlatego nie mógł nabyć prawa do rekompensaty. Jedynie do..., dodatkowo przypomnieć należy, że zgodnie z art. 2 pkt. 5, ustawy o emeryturach pomostowych, użyte w ustawie określenia oznaczają, rekompensata, odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Jeżeli ubezpieczony nabył prawo do emerytury, z tytułu pracy w szczególnych warunkach, bo legitymował się wszystkimi przesłankami, koniecznymi do nabycia tego świadczenia, to rekompensata mu nie przysługuje i dlatego art., na podstawie art. 477 ze znaczkiem 14, par. 1, k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołanie. Proszę Pana, wyrok w niniejszej sprawie jest nieprawomocny, może zostać zaskarżony apelacją, wno...