Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IVK 1026/11

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 sierpnia 2007r. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w VI Wydziale Grodzkim w sprawie o sygn. VI K 685/05 wydał wyrok skazujący M. P. za czyn określony w art. 286 § 1 k.k. i na podstawie art. 72 § 2 k.k. zobowiązał M. P. do naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz B. K. kwoty 49 992,81 zł., w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia orzeczenia. Wyrok ten został utrzymany w mocy przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie o sygn. IVKa 1576/07 (k.69) i stał się prawomocny w dniu 22 kwietnia 2008r. /k.68 – 69/

W dniu 13 listopada 2008r. Sąd Okręgowy w Radomiu w sprawie o sygn. akt IC 1295/04, na skutek powództwa wniesionego przez B. K., zasądził od M. P. na rzecz powoda kwotę główną w wysokości 53 517,41 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 49 992,81 zł., od dnia 10 maja 2005r. do dnia zapłaty. Wyrok ten stał się prawomocny w dniu 3 czerwca 2009r., a następnie w dniu 30 października 2009 r. został opatrzony klauzulą wykonalności /k. 63 – 64/.

W dniu 21 sierpnia 2009, M. P. dokonała przelewu kwoty 49 992,81 zł na konto B. K., wskazując jako tytuł przelewu Wyrok o sygn. IV Ka 1576/07 /k. 5-6/.

W dniu 7 grudnia 2009r. M. P. dokonała przelewu kwoty 25 516,72 zł. na konto B. K., wskazując jako tytuł przelewu Wyrok Sądu o sygn. IC 1295/04. /k. 7/.

Po uzyskaniu prawomocnych orzeczeń B. K. zawarła, w okresie letnim, umowę z M. W., prowadzącym firmę (...), na dochodzenie roszczeń finansowych. W umowie tej nie została wskazana data jej podpisania. Do umowy dołączyła fakturę o nr (...) z dnia 26 lutego 2002r. na kwotę 49.992,81 zł. zaznaczając, że jest ona spłacona w całości oraz Wyrok Sądu Okręgowego w Radomiu w sprawie o sygn. akt IC 1295/04 i Wyrok Sądu Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w VI Wydziale Grodzkim w sprawie o sygn. VI K 685/05 (k. 61 – 62). Ponadto B. K. udzieliła w dniu 3 września 2009r. pełnomocnictwa do reprezentacji radcy prawnemu R. W. (k.101) . w związku z informacją o spłacie kwoty głównej wniosek egzekucyjny został ograniczony do kwoty należności głównej 3 594,60 zł, odsetek w wysokości 25 578,94 zł., i kosztów procesu w wysokości 3 600 zł.(k. 264, 104.)

Na skutek wniosku pełnomocnika B. K. zostało, w dniu 30 listopada 2009r., wszczęte postępowanie egzekucyjnie i wezwano M. P. do wpłaty, na konto komornika, kwot widniejących w wysłanych do niej zawiadomieniach w tym kwoty 25 578,94 zł. tytułem odsetek. W dniu 30 listopada 2009 komornik dokonał zajęcia majątku dłużnika (k. 110). Wyegzekwowane środki pieniężne, obejmujące również wspomniane odsetki komornik przekazał, w dniu 15 grudnia 2009r., na rachunek firmy (...) (k.30,39).

Tymczasem, jak wspomniano powyżej, w dniu 7 grudnia 2009r. M. P. dokonała przelewu kwoty 25 578,94 zł. na konto B. K., wskazując jako tytuł przelewu Wyrok Sądu Cywilnego sygn. IC 1295/04..

O powyższym fakcie M. W. dowiedział się, przynajmniej jeden dzień, przed zakończeniem egzekucji (k.149).

Po zakończeniu postępowania egzekucyjnego, M. W. poinformował B. K., że na konto jego firmy wpłynęły środki wyegzekwowane przez komornika. B. K. odmówiła przyjęcia tych pieniędzy, stwierdzając, że wszystko czego się domagała już zostało jej wpłacone. W związku z tym twierdzeniem M. W. przelał na konto B. K. tylko kwotę kosztów procesu, pozostałe zaś środki zatrzymał w swoim posiadaniu /k. 158/.

Kolejny kontakt telefoniczny miał miejsce w marcu 2010 r., już po otrzymaniu przez B. K. pisma od M. P. wzywającego ją do zwrotu nielegalnie pobranych odsetek. W czasie tej rozmowy M. W. zapewnił, że podejmuje działania zmierzające do wyjaśnienia tej sprawy. Po raz kolejny B. K. skontaktowała się telefonicznie z M. W., już po 10 lutego 2011r. Wówczas M. W. wskazał na konieczność oczekiwania na rozstrzygniecie w przedmiocie skargi na czynności komornika złożonej przez M. P. / k. 84 – 85/.

Ponadto M. W. wystawił dwie faktury obciążające B. K., z których jedna o nr(...), na kwotę 658,80 zł tytułem prowizji za odzyskanie kwoty 3600 zł., miała być potrącona z kwoty depozytu tj. środków wyegzekwowanych od M. P.. Przesyłając te fakturę, w dniu 18 stycznia 2010r., M. W. zwrócił się do B. K. o wskazanie sposobu rozliczania pozostałej kwoty pozostającej u niego w depozycie /k. 159/. Na pismo na to nie otrzymał odpowiedzi /k.159 - 160/.

B. K. zeznała, że otrzymała z firmy (...) tylko jedną fakturę, której nie przedstawiła na kwotę 4679,92, którą w całości zapłaciła /k.84 – 85/. Rozliczenia pomiędzy B. K., a M. W. z tytułu wynagrodzenia nie są przedmiotem postępowania, tym bardziej, ze M. W. znalazł się w posiadaniu nie tylko kwoty odsetek, ale i przelanej na jego konto kwoty należności głównej w wysokości 3 594,60 zł.

Powyższe ustalenia poczyniono częściowo w oparciu o wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadków: B. K. i M. P. oraz dołączaną do akt dokumentację.

Oskarżony nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i tłumaczył swoje zachowanie brakiem decyzji ze strony dłużniczki, w zakresie rozporządzenia środkami finansowymi. Tym niemniej nie kwestionował faktu i okoliczności w jakich wszedł w posiadanie spornej kwoty. Wyjaśnił, że rzeczywiście zawarł umowę z B. K. na dochodzenie roszczeń finansowych. Umowa ta została zawarta w okresie letnim, nie została opatrzona datą, gdyż oczekiwał na dostarczenie przez B. K. tytułu egzekucyjnego wraz z klauzulą wykonalności. Nie wspomniał też o fakcie ustanowienia pełnomocnika przez panią B. K., ale okoliczność ta w świetle ustaleń faktycznych, nie należy do istoty sprawy.

Oskarżony, nie kwestionuje, że wiedział o wpływie, w sierpniu 2009r., na konto B. K. kwoty 49 922zł. Stwierdził on, że nie miał świadomości, z jakiego tytułu dokonany ten przelew, a B. K. nie potrafiła się tym przedmiocie wypowiedzieć. Sama B. K., nie pamiętała czy tej akurat informacji udzieliła oskarżonemu. Okoliczność ta nie ma znaczenia przy ocenie zachowania oskarżonego w zakresie stawianego mu zarzutu, który dotyczy przywłaszczenia kwot zasądzonych wyrokiem Sądu Cywilnego.

Oskarżony wspomniał, że właśnie w związku z uzyskaną informacją o dokonanej przez M. P. wpłacie, wniosek egzekucyjny został ograniczony, tj. kwotę przelewu odjęto od łącznej kwoty zobowiązania cywilnego, a sam wniosek dotyczył egzekucji należności zasadzonych Wyrokiem Sądu Cywilnego, tj. pozostałej części kwoty głównej tj. 3 594,60 zł, odsetek w kwocie 25 578,94 zł., i kosztów procesu w wysokości 3 600 zł.(k. 264, 104).

Jeszcze przed zakończeniem postępowanie egzekucyjnego, B. K. poinformowała go, że M. P. dokonała na jej rzecz wpłaty odsetek zasądzonych wyrokiem cywilnym.

Po wpływie na konto firmy (...) kwot objętych wnioskiem egzekucyjnym, przelanych przez Komornika Sądowego przy Sadzie Rejonowym dla Warszawy Śródmieścia, Oskarżony w grudniu 2009r. skontaktował się, telefonicznie z B. K. informując ją o powyższym fakcie. B. K. kategorycznie odmówiła przyjęcia wspomnianych należności, twierdząc, że wszystkie jej roszczenia zostały zaspokojone. Wobec powyższego oskarżony przelał na konto wierzycielki kwotę 3600 zł., a pozostałe środki pozostawił na swoim rachunku i ostatecznie spożytkował je na własne potrzeby.

Wyjaśnienia oskarżonego są zgodne z ustaleniami faktycznym, korelują z pozostałym materiałem dowodowym i nie ma podstaw do ich podważenia.

Jednocześnie wskazują one, tak jak i pozostały materiał dowodowy, że oskarżony wszedł w posiadanie środków pieniężnych, niebędących jego własnością i pozostawił je w swoim posiadaniu, nie podejmując oczekiwanych działań w celu przywrócenia stanu zgodnego z prawem.

Sąd dał wiarę zeznaniom M. P. które znajdują potwierdzenie w dokumentacji dołączonej do akt sprawy /k.266, 41 42/.

Odnosząc się do zeznań B. K. /k.278, 73 – 74, 84 – 85/, w przeważającej części należy ocenić je jako wiarygodne i znajdujące potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach dokumentach.

Nie uszły jednak uwadze Sądu rozbieżności jakie występują pomiędzy zeznaniami tego świadka, a wyjaśnieniami oskarżonego. Przede wszystkim świadek kwestionuje fakt otrzymania pisma od oskarżonego w zakresie zajęcia stanowiska, co do środków pieniężnych znajdujący się na jego rachunku i faktu otrzymania faktury nr (...), na kwotę 658,80 zł, która to kwota miała być potrącona z kwoty depozytu tj. środków wyegzekwowanych os M. P..

Tymczasem jak ustalono pismo tej treści wraz z fakturą zostało wysłane do B. K.. Brak jest jednak dowodu odbioru tego pisma przez świadka. W tej sytuacji oświadczenie świadka o braku otrzymania pisma, nie może podważać samego faktu jego wysłania.

Zachodzą także rozbieżności w relacjach świadka i oskarżonego, co do przebiegu rozmów telefonicznych. Świadek przyznaje, że odmówiła przyjęcia środków pieniężnych które wpłynęły na rachunek oskarżonego, twierdząc, że otrzymała już cała kwotę, jakiej domagała się od M. P.. Tymczasem oskarżony wyjaśnił, że w czasie ostatniej z tych rozmów zwrócił się do pani K. o zajęcie stanowiska, co do dyspozycji wyegzekwowanymi pieniędzmi, ona zaś poinformował go, że w tej sprawie skontaktuje się z nim w późniejszym terminie, gdyż musi naradzić się z mężem. Po tym telefonie nigdy już nie nawiązała z nim kontaktu. Tymczasem B. K. twierdzi, że to oskarżony zadeklarował, że skontaktuje się z nią, po zakończeniu postepowania przeciwko komornikowi. W rzeczywistości obie te relacje nie wykluczają się wzajemnie. Każdy z rozmówców przytaczał wypowiedzi, osoby, z którą rozmawiał i nie można wykluczyć, że z obu stron padły takie deklaracje. Istotne jest to, że strony więcej się ze sobą nie kontaktowały, a B. K. nie podjęła decyzji, co do sposobu zadysponowania wyegzekwowanymi od M. P. środkami.

Dokumenty ujawnione w toku postepowania zostały sporządzone w sposób fachowy, przez uprawnione do tego podmioty i nie noszą śladów ingerencji w ich treść. Dlatego też Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

Sąd nie może dać wiary oskarżonemu w zakresie, w jakim wskazuje, że nie mógł w żaden zgodny z prawem sposób, zadysponować tymi środkami, które znalazły się na jego rachunku. Nie ma wątpliwości, że oskarżony zdawał sobie sprawę, że środki te podlegają zwrotowi M. P., której to operacji rzeczywiście nie mógł samodzielnie przeprowadzić wobec braku jasnych i szczegółowych instrukcji, ze strony B. K.. Pomimo tej świadomości jego kontakty z B. K., w tej sprawie, ograniczyły się do czterech rozmów telefonicznych w czasie których nie zostały podjęte żadne wiążące ustalenia i do wysłania jednego pisma, na które nie otrzymał odpowiedzi. Jednocześnie oskarżony zapewniał, że podjął starania w celu wyjaśnienia sprawy i wskazywał na konieczność oczekiwania na rozstrzygnięcie w sprawie.

Tymczasem starania takie nie zostały przez niego podjęte Brak ostatecznego rozstrzygnięcia w przedmiocie skargi M. P. w sprawie przeciwko komornikowi, nie uniemożliwiał oskarżonemu podjęcia zgodnych z prawem działań. Najbardziej oczywistym działaniem, jakie oskarżony mógł i powinien pojąć było uzyskanie niebudzącego wątpliwości stanowiska B. K., co do sposobu zadysponowania pieniędzmi, które to stanowisko byłoby dla niego wiążące np. w formie pisemnej, a nie ograniczenie kontaktów z B. K. rozmów telefonicznych odbytych na przestrzeni, ponad roku od wpływu środków na rachunek jego firmy i wysłania jednego pisma. W przypadku braku możliwości uzyskania takiego stanowiska, nic nie stało na przeszkodzie w dokonaniu wpłaty tych środków na rachunek B. K., która wówczas mogłaby nimi zadysponować. Podkreślić trzeba, że M. P. to do niej zwracała się o zwrot nienależnych odsetek i oskarżony miał tego świadomość.

Zwłoka w podjęciu takich działań doprowadziła do sytuacji w której środki finansowe pozostały na jego rachunku, a następnie zostały spożytkowane na jego własne potrzeby, związane z trudną sytuacją finansową, co uniemożliwiło ich odzyskanie przez M. P..

Takie zachowanie nosi cechy przywłaszczenia cudzego mienia i wypełnia znamiona czynu określonego w art. 284 § 1k.k.

Pozostawienie środków na swoim rachunku, a następnie spożytkowanie na własne potrzeby wskazuje na istnienie po stronie oskarżonego zamiaru bezpośredniego przywłaszczenia, którego celem było powiększenie swojego majątku z pominięciem osoby uprawnionej.

Zmieniając opis czynu i ograniczając kwotę przywłaszczenia do wysokości odsetek, Sąd miał na uwadze, że M. P. domagała się zwrotu tylko tej kwoty. W pozostałej części środki pieniężne wskazane w opisie zarzucanego czynu są przedmiotem rozliczeń pomiędzy oskarżonym i B. K., które wychodzą poza zakres orzekania w niniejszej sprawie.

Uznając winę oskarżonego w zakresie popełnienia przypisanego mu czynu, Sąd na podstawie art. 284 § 1 k.k. wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności, warunkowo zawieszając jej wykonanie na okres próby wynoszący 2 /dwa/ lata, a także karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych ustalając wysokość stawki na 10 zł.

Przy wymierzaniu kary pozbawienia wolności oraz kary grzywny w wyżej wskazanej wysokości, Sąd wnikliwie analizował zarówno elementy przedmiotowe, jak i podmiotowe czynu z troską, aby wymiar kary spełnił poczucie społecznej sprawiedliwości, nie przekraczał stopnia zawinienia i osiągnął cele zapobiegawcze i wychowawcze. W rezultacie wymierzone kary są proporcjonalne do stopnia winy oskarżonego oraz społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu. Na tle niniejszej sprawy okolicznością łagodzącą był nieprzemyślany, niezaplanowany i łatwy do wykrycia sposób działania.

Z okoliczności obciążających wpływających na wymiar kary, Sąd uwzględnił wysoki stopień negatywnych następstw wyrażający się wyrządzeniu znacznej szkody w mieniu.

Uprzednia niekaralność, daje podstawy do uznania, że w stosunku do oskarżonego istniej pozytywna prognoza, o jakiej mowa w art. 69 § 1 i 2 kk i, że pomimo zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności będzie on przestrzegał porządku prawnego i nie popełni przestępstwa. W ocenie Sądu dwuletni okres próby, będzie wystarczający dla zweryfikowania tej prognozy.

Orzekając karę grzywny, Sąd miał na uwadze sytuacje materialną oskarżonego, który obecnie utrzymuje się z prac dorywczych i uzyskuje dochód w granicach od 1000 zł. do 2000 zł., posiada na utrzymaniu 1 dziecko /k. 246 – 247/.

Sąd na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej M. P. kwoty 25 578,94 zł. W ocenie Sądu, orzeczony środek karny, będzie istotnym dodatkowym składnikiem kary w aspekcie wychowawczego oddziaływania na postawę oskarżonego i spełni swoje cele w zakresie kompensacyjnej funkcji prawa karnego.

Sąd z uwagi na sytuacją materialną oskarżonego wynikająca z oświadczenia o stanie majątkowym /k. 246 – 247/, zwolnił oskarżonego na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., od ponoszenia kosztów sądowych, określając, że wchodzące w ich skład wydatki ponosi Skarb Państwa.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w wyroku.