Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

S., dnia 26 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Janik-Białek

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2020 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku E. P.

z udziałem Syndyka masy upadłości D. B. w upadłości i syndyka masy upadłości L. B. w upadłości

o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego

postanawia

oddalić wniosek.

SSR Małgorzata Janik-Białek

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 26 listopada 2020 roku

E. P. wniosła o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego kwoty 46 985,67 złotych tytułem należnego jej wynagrodzenia ostatecznego za sprawowanie funkcji syndyka masy upadłości L. B., z tym zastrzeżeniem, że kwota ta może być wydana:

1)  wnioskodawczyni E. P. z tytułu przyznanego je ostatecznego wynagrodzenia w kwocie co najmniej 46 985,67 złotych za sprawowanie funkcji syndyka masy upadłości L. B.,

a w przypadku gdyby kwota przyznanego jej ostatecznego wynagrodzenia była niższa od kwoty złożonej do depozytu sądowego:

2)  wnioskodawczyni E. P. do wysokości przyznanego jej ostatecznego wynagrodzenia,

3)  syndykowi masy upadłości D. B. i syndykowi masy upadłości L. B. w kwocie przewyższającej przyznane E. P. ostateczne wynagrodzenie,

4)  D. B. i L. B. w kwocie przewyższającej przyznane E. P. ostateczne wynagrodzenie, w przypadku umorzenia postępowania upadłościowego.

W uzasadnieniu wniosku E. P. podniosła, że postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 8 maja 2015 roku została wyznaczona syndykiem masy upadłości D. B., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą U. oraz L. B., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą U. (...). Postanowieniem tego Sądu z dnia 11 grudnia 2015 roku, zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 9 maja 2016 roku (sygn. akt VIII Gz 98/16 i VIII Gz 99/16), określono wstępne wynagrodzenie syndyka masy upadłości L. B. i D. B. odpowiednio na kwoty: 100 000 złotych powiększoną o należny podatek od towarów i usług i 90 000 złotych powiększoną o należny podatek od towarów i usług. Funkcję syndyka masy upadłości ww. osób wnioskodawczyni sprawowała do dnia 22 maja 2018 roku. W okresie sprawowania tej funkcji podjęła szereg wymaganych prawem czynności, które szczegółowo opisała w składanych okresowo sędziemu komisarzowi sprawozdaniach. Za wykonanie tych czynności dotychczas nie pobrała żadnego wynagrodzenia. Z funkcji syndyka została zwolniona na swój wniosek motywowany sprawami osobistymi. 25 maja 2018 roku złożyła wniosek o przyznanie jej ostatecznego wynagrodzenia, który dotychczas nie został rozpoznany. Wnioskodawczyni wskazała, że niewątpliwie ma prawo do otrzymania wynagrodzenia za pełnienie funkcji syndyka, stosowanie do treści przepisu art. 167 ust. 1 Prawa upadłościowego i na ten cel zabezpieczyła środki w kasie do rozliczenia (potrącenia) z wynagrodzeniem ostateczny, które zostanie jej przyznane. Pełniący obecnie funkcję syndyka masy upadłości D. B. i L. B. wezwał ją do zwrotu tych środków. Powstał zatem spór kto jest wierzycielem. W ocenie wnioskodawczyni uzasadnione jest zatem złożenie przedmiotowej kwoty do depozytu sądowego celem ich zabezpieczenia do czasu rozstrzygnięcia, kto jest wierzycielem.

W odpowiedzi na wniosek syndyka masy upadłości L. B. i D. B. B. R. wniósł o oddalenie wniosku i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania wg norm przepisanych.

Uczestnik przyznał, że istotnie, co do zasady, E. P. przysługuje prawo do wynagrodzenia za sprawowanie funkcji syndyka, jednakże dotychczas wynagrodzenie to nie zostało jej przyznane. Do dnia złożenia odpowiedzi na wniosek sąd nie wydał bowiem postanowienia w przedmiocie ustalenia wynagrodzenia ostatecznego syndyka masy upadłości w osobie E. P.. E. P. nie przysługuje zatem wierzytelność o wypłatę wynagrodzenia, którą mogłaby aktualnie realizować poprzez potrącenie z funduszów masy upadłości, które obowiązana jest zwrócić nowemu syndykowi. Brak zatem podstaw do złożenia kwoty 46 985,67 złotych do depozytu sądowego.

W piśmie z dnia 17 lipca 2020 roku E. P. podtrzymała wniosek podnosząc, że złożenie kwoty 46 985,67 złotych do depozytu sądowego uzasadnione jest koniecznością zabezpieczenia jej interesów. Wątpliwe bowiem jest, aby w masie upadłości znajdowały się środki umożliwiające realizację jej wierzytelności o wynagrodzenie, stosowanie do treści przepisów ustawy prawo upadłościowe. Nadto wskazała, iż pomimo kolejnych ponagleń jej wniosek o przyznanie wynagrodzenia ostatecznego nie został dotychczas rozpoznany.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

E. P. została wyznaczona syndykiem masy upadłości w postępowaniu upadłościowym L. B. i D. B. toczącym się przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie.

Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2015 roku, zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 9 maja 2016 roku (sygn. akt VIII Gz 98/16 i VIII Gz 99/16), określono wstępne wynagrodzenie syndyka masy upadłości L. B. i D. B. odpowiednio na kwoty: 100 000 złotych powiększoną o należny podatek od towarów i usług i 90 000 złotych powiększoną o należny podatek od towarów i usług.

E. P. sprawowała funkcję syndyka masy upadłości do dnia 22 maja 2018 roku.

E. P. zatrzymała z funduszy masy upadłości kwotę 46 985,67 złotych na poczet wynagrodzenia ostatecznego za sprawowanie funkcji syndyka.

25 maja 2018 roku E. P. złożyła wniosek o przyznanie jej ostatecznego wynagrodzenia, który dotychczas nie został rozpoznany.

Nowy syndyk masy upadłości L. B. i D. B. wniósł do Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie pozew przeciwko E. P. o zapłatę kwot, których E. P. nie przekazała nowemu syndykowi.

Niesporne.

Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Procedurę składania przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego normują przepisy art. 692-693 ¹⁰ k.p.c. W szczególności, stosownie do art. 693 ¹ k.p.c. w postępowaniu o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego, sąd nie bada prawidłowości twierdzeń zawartych we wniosku, ograniczając się do oceny, czy według przytoczonych okoliczności złożenie do depozytu jest dopuszczalne w świetle przepisów prawa materialnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 1996 r. sygn. akt III CRN 18/96, opubl. w „Prokuratura i Prawo” (...) ). Zakres kognicji sądu ograniczony jest zatem do formalnej oceny twierdzeń wniosku, Sąd nie bada zatem ich prawdziwości, lecz ogranicza się do stwierdzenia, czy wg przytoczonych okoliczności złożenie do depozytu jest prawnie uzasadnione. Z tego względu podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy ma dokładne wskazanie we wniosku istoty zobowiązania, które jest podstawą świadczenia, przedstawienie argumentów uzasadniających złożenie tego świadczenia do depozytu sądowego, jak też określenie warunków, pod którymi może nastąpić wydanie depozytu ( por. orzeczenie SN z dnia 23 czerwca 1938r. C.II. 728/38 (...) 1938, nr 4, poz. 308).

Jak wynika z uzasadnienia wniosku, E. P. - powołując się na fakt, że stosownie do treści przepisu art. 167 Prawa upadłościowego przysługuje jej prawo do wynagrodzenia za sprawowanie funkcji syndyka - wnosi o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego wskazanej we wniosku kwoty, ponieważ istniej spór co do tego, kto jest wierzycielem, a także w celu zabezpieczenia swoich interesów majątkowych, tj. prawa do faktycznego otrzymania wynagrodzenia, które zostanie jej przyznane na wniosek złożony w dniu 22 maja 2018 roku.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że wniosek o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego może pochodzić wyłącznie od dłużnika, ponieważ instytucja złożenia do depozytu sądowego została wprowadzona w tym celu, aby dłużnik mógł się zwolnić ze zobowiązania wówczas, gdy spełnienie zobowiązania bezpośrednio do rąk wierzyciela nie jest możliwe, a świadczenie winno być wymagalne. Wymagalność świadczenia, jako przesłanka złożenia do depozytu sądowego wynika z istoty i celu zastępczego wykonania zobowiązania ( por. postanowienie SN z dnia 19 maja 1972 r., II Cz 105/72, opubl. OSNCP 1972, nr 12, poz. 222). Przedmiot świadczenia może być natomiast złożony do depozytu sądowego tylko w przypadkach określonych przez ustawę, przy czym ze względu na negatywne dla wierzyciela skutki prawne złożenia, przepisy te powinny być tłumaczone ściśle ( por. orzeczenie SN z dnia 15 czerwca 1946r., II C 212/46 Orzecznictwo Sądu Najwyższego 1947, poz. 27).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że wniosek nie znajduje uzasadnienia w przepisach obowiązującego prawa.

Zgodnie z przepisem art. 173 Prawa upadłościowego syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji. Wnioskodawczyni winna zatem wydać nowemu syndykowi znajdujące się w jej posiadaniu środki pieniężne stanowiące fundusze masy upadłości. Nowemu syndykowi przysługuje zatem przeciwko wnioskodawczyni roszczenie o wydanie tych środków.

Zgodnie z przepisem art. 162 Prawa upadłościowego wnioskodawczyni ma prawo do wynagrodzenia, którego ostateczną wysokość ustala się po zatwierdzeniu przez sędziego – komisarza ostatecznego sprawozdania, o czym stanowi (art. 165 ust. 2).

Uczestnik nie kwestionuje, że wnioskodawczyni ma, co do zasady, prawo do wynagrodzenia za czynności wykonane do czasu jej zwolnienia, jednakże wierzytelność z tego tytułu nie jest wymagalna, ponieważ nie zostało wydane postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia ostatecznego. Brak zatem podstaw do dokonania potrącenia jakiejkolwiek kwoty tytułem wynagrodzenia syndyka, a należności, które wnioskodawczyni z tego tytułu zostaną przyznane, winny być zaspokojone w trybie przepisów ustawy prawo upadłościowe, tj. zgodnie z art. 342.

Nie ma zatem sporu co do tego, że wnioskodawczyni ma prawo do wynagrodzenia; spór dotyczy natomiast tego, czy wnioskodawczyni uprawniona jest do realizowania tego prawa przed wydaniem postanowienia o przyznaniu jej wynagrodzenia ostatecznego poprzez potrącenie ze środków, które obowiązana jest przekazać nowemu syndykowi, czyli w istocie zatrzymanie wchodzących do masy upadłości środków do wysokości wskazanej we wniosku kwoty 46 985,67 złotych, a w razie sporu co tego prawa – do złożenia ich do depozytu sądowego. Przepisy obowiązującego prawa uprawnienia takiego wnioskodawczyni nie przyznają.

Zgodnie z treścią przepisu art. 467 k.c. poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego:

1) jeżeli wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela;

2) jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia;

3) jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem;

4) jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione.

Wnioskodawczyni, co wprost wynika z uzasadnienia wniosku, zmierza do zabezpieczenia środków z masy upadłości na poczet przysługującego jej wynagrodzenia. Nie zmierza natomiast do zwolnienia się ze zobowiązania wobec nowego syndyka do wydania znajdujących się w jej posiadaniu środków pieniężnych stanowiących fundusze masy upadłości. Przepisy Prawa upadłościowego nie przewidują złożenia do depozytu sądowego świadczenia z tytułu wynagrodzenia należnego zwolnionemu syndykowi za wykonane przez niego czynności przed wydaniem postanowienia o przyznaniu ostatecznego wynagrodzenia i w celu zabezpieczenia roszczeń syndyka wobec obawy braku środków na ich zaspokojenie w trybie art. 342 Prawa upadłościowego. Instytucja złożenia do depozytu sądowego, jak już wyżej wskazano, została wprowadzona w tym celu, aby dłużnik mógł się zwolnić ze zobowiązania wówczas, gdy spełnienie zobowiązania bezpośrednio do rąk wierzyciela nie jest możliwe. Nie służy natomiast zabezpieczeniu roszczeń. Nadto zabezpieczenie tych środków poprzez złożenie ich do depozytu sądowego zmierzałoby do obejścia zasad prawa upadłościowego dotyczących likwidacji masy upadłości. Stosownie do treści przepisu art. 342 tej ustawy należności podlegające zaspokojeniu z funduszów masy upadłości podlegają zaspokojeniu w określonych kategoriach. Wynagrodzenie należne syndykowi podlega zaspokojeniu w kategorii pierwszej.

Z powyższych względów wniosek podlegał oddaleniu.

SSR Małgorzata Janik – Białek

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w kontrolce uzasadnień.

2.  Odpis postanowienia z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni.

3.  Wykonać zarządzenie w terminie 7 dni.

4.  Akta przedłożyć po wpłynięciu pisma lub za 28 dni od wykonania zarządzenia.

SSR Małgorzata Janik – Białek

S., dnia 5 lutego 2021 r.