Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2019 r. w Gliwicach

sprawy A. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania A. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 13 listopada 2018r. nr (...)- (...)- (...)

z dnia 15 listopada 2018r. nr (...)- (...)- (...)

1.  oddala odwołanie od decyzji z dnia 13 listopada 2018 roku;

2.  odrzuca odwołanie w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 2997/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 13 listopada 2018r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu A. J. ( J. ) prawa do ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury na podstawie art. 111 ust.1 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ponieważ wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ( WWPW ) z 20 lat kalendarzowych wybranych przez ubezpieczonego, to jest z lat 1975 – 1982, 1984, 1986 – 1989, 1991 – 1994, 1996 -1998 wyniósł 167,89% i okazał się niższy od dotychczasowego 169,65%.

Organ rentowy wskazał, że do przeliczenia świadczenia za lata 1975, 1976, 1978, 1979 nie przyjął kwot wyliczonych przez ubezpieczonego, ponieważ przez cały 1975r. ubezpieczony pracował za granicą i za ten rok macierzysty zakład pracy wpisał wynagrodzenie. Stąd organ rentowy przyjął, że może to być wynagrodzenie innego pracownika i w konsekwencji brak podstaw do doliczenia kwoty 51 600 zł. W 1976r. ubezpieczony pracował częściowo za granicą, a częściowo w kraju. Organ rentowy przyjął, że kwota wpisana w legitymacji ubezpieczonego, to jego zarobek uzyskany
za pracę w kraju i stąd brak podstaw do doliczenia kwoty 30 100 zł. Nadto brak podstaw do doliczenia do wynagrodzenia za lata 1978 i 1979 wynagrodzenia pracownika zakładu kierującego do pracy za granicę.

Pismem z 15 listopada 2018r. organ rentowy poinformował ubezpieczonego,
że nie przekazuje jego odwołania od decyzji z 9 sierpnia 2018r. do sądu. Do odwołania ubezpieczony załączył bowiem nowe dowody, co spowodowało, że organ rentowy wszczął postępowanie i wydał nową decyzję z 13 listopada 2018r.

Ubezpieczony odwołał się od decyzji z 13 listopada 2018r. oraz od ww. pisma
z 15 listopada 2018r. Ubezpieczony wskazał, że domaga się przyjęcia do obliczenia świadczenia za 1975r., od 1 stycznia 1976r. do 31 sierpnia 1976r., od 22 listopada 1978r. do 6 marca 1979r. wynagrodzeń innego pracownika z macierzystego zakładu pracy, a to J. P., który pracował razem z ubezpieczonym w tym samym biurze projektów, na takim samym stanowisku, w tej samej pracowni. Do odwołania ubezpieczony załączył m.in. odręczne pismo J. P. z 26 listopada 2018r.
z wykazanymi zarobkami za lata 1972 – 1977. W piśmie procesowym z 25 marca 2019r. ubezpieczony podniósł, że wynagrodzenie uwidocznione w jego legitymacji ubezpieczeniowej to było tzw. rozłąkowe, które otrzymywała żona ubezpieczonego
i nie było ono adekwatne do zarobków, które otrzymywałby w tym samym okresie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko. Organ rentowy dodał, że w legitymacji ubezpieczeniowej ubezpieczonemu wpisano wysokość wynagrodzenia za lata, w których przebywał na budowach eksportowych, a zatem należy przyjąć, że jest to wynagrodzenie, które otrzymywałby będąc zatrudnionym w kraju. Stąd nie ma podstaw, aby przyjąć inne wartości dla ustalenia podstawy wymiaru świadczenia. Na rozprawie 24 kwietnia 2019r. pełnomocnik organu rentowego wniósł o zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz tego organu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z 4 lutego 2004r. organ rentowy ustalił ubezpieczonemu A. J. urodzonemu (...) wysokość emerytury dla potrzeb świadczenia przedemerytalnego. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 lat kalendarzowych, to jest od stycznia 1986r. do grudnia 1995r. na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 25 listopada 2003r. z wykazanymi zarobkami ubezpieczonego za lata 1986 – 1995 z tytułu zatrudnienia w firmie (...). Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 168,51%.

Decyzją z 30 stycznia 2008r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo
do emerytury od 2 lutego 2008r., to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego. Do obliczenia świadczenia organ rentowy przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 168,51%.

Następnie ubezpieczony przedłożył do akt organu rentowego zaświadczenie
o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 4 marca 2008r. z wykazanymi zarobkami z (...) Sp. z o.o. z lat 1996 – 1997, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z tej firmy
z 10 lipca 2008r. z zarobkiem dotyczącym 1998r., legitymację ubezpieczeniową
z wykazanymi zarobkami za lata 1975 -2000.

Decyzją z 7 sierpnia 2008r. organ rentowy przeliczył emeryturę ubezpieczonego
od 1 lipca 2008r. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia organ rentowy przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 169,65% wyliczony z lat 1976 – 1978, 1980 -1989, 1991 -1994, 1996 – 1998 ( wskaźnik za lata 1989 – 1998 wyniósł 163,81% ).

W dniu 28 maja 2018r. ubezpieczony złożył wniosek o ponowne obliczenie emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia zastępczego z tytułu pracy za granicą przedkładając:

- polecenie wyjazdu z 22 października 1974r. wystawione przez (...)
w W., z którego wynika, że ubezpieczony jako projektant zatrudniony
w (...) ma wyjechać do ZSRR na okres 23 miesięcy do udziału w pełnieniu nadzoru nad montażem i uruchomieniem fabryki kwasu siarkowego G., zajmować stanowisko inżyniera mechanika w ramach kontraktu 10-722/3-0041,

- umowę o pracę z 10 listopada 1978r. zawartą z Zakładami (...) w N., w której wynika, że ubezpieczony został zatrudniony na okres 5 miesięcy jako starszy technik ( dyspozytor ) celem realizacji kontraktu nr 10 -712/5-0192 w S. w ZSRR,

- sporządzony przez Archiwa (...) Sp. z o.o. w N. odpis z listy płac, w którym ujęto wynagrodzenie za miesiące: 11/1978r. – 5 700 zł, 12/1978r. – 6 043 zł, 01/1979r. – 5 976 zł, 02/1979r. – 5 949 zł, 03/1979r. – 5 904 zł.

Pismem z 12 czerwca 2018r. organ rentowy wezwał ubezpieczonego do przedłożenia dodatkowych dowodów ( zaświadczenia z (...) z podaniem okresu urlopu bezpłatnego z uwagi na pracę na eksporcie i zarobków zastępczych pracownika zatrudnionego na tym samym lub równorzędnym stanowisku z tytułu pracy na eksporcie w okresie od 11/1978r. do 03/1979r. ), a z uwagi na fakt, że w wyznaczonym terminie ubezpieczony dowodów takich nie przedstawił, organ rentowy decyzją z 9 sierpnia 2018r., odmówił prawa do przeliczenia świadczenia.

Od decyzji powyższej ubezpieczony 5 września 2018r. złożył odwołanie jednocześnie załączając do niego dodatkowe dowody m.in. „ Korespondencję wewnętrzną ” z Zakładów (...) w N., że ubezpieczony przebywał na budowie eksportowej od 22 listopada 1978r. do 31 stycznia 1979r., w dniach od 1 lutego 1979r. do 3 lutego 1979r. powrót do kraju, w dniach 4 luty 1979r. do 6 marca 1979r. – urlop dewizowy za 1979r. ( 26 dni roboczych ), z dniem 7 marca 1979r. przekazany do dyspozycji zakładu macierzystego.

Skarżonym pismem z 15 listopada 2018r. organ rentowy poinformował ubezpieczonego że nie przekazuje jego odwołania od decyzji z 9 sierpnia 2018r. do sądu. Do odwołania ubezpieczony załączył bowiem nowe dowody, co spowodowało, że organ rentowy wszczął postępowanie i wydał nową decyzję z 13 listopada 2018r.

W Biurze Studiów, (...) Sp. z o.o.
w G. ubezpieczony był zatrudniony od 1 kwietnia 1965r. do 31 października 1965r. oraz od 17 października 1966r. do 30 listopada 2003r. w pełnym wymiarze czasu pracy jako projektant, starszy projektant, główny projektant.

Z akt osobowych ubezpieczonego wynikają stawki zasadnicze jego wynagrodzenia, które wynosiło m.in. w okresie: od 1 sierpnia 1970r. – 2 700 zł, od 1 sierpnia 1971r. –
3 200 zł, od 1 sierpnia 1972r. – 3 300 zł, od 1 stycznia 1974r. – 4 300 zł, od 1 lipca 1976r. – 4 600 zł, od 1 marca 1977r. – 5 000 zł, od 1 stycznia 1980r. – 5 500 zł.

J. P. był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. od 16 grudnia 1968r. do 23 grudnia 2001r. na stanowisku projektanta, starszego projektanta. Z akt osobowych wynikają również stawki zasadnicze J. P. np. od 1 stycznia 1974r. – 4 600 zł, od 1 sierpnia 1977r. – 5 000 zł.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego,
akt osobowych ubezpieczonego z okresu jego zatrudnienia w (...), akt emerytalnych J. P. i jego akt osobowych jako okoliczności jednoznacznie wynikające z tych dowodów i niekwestionowane przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego A. J. nie zasługuje na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia,
czy ubezpieczony spełnia warunki do przeliczenia emerytury na podstawie art.111 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz.U. z 2018r., poz.1270 ), w szczególności, gdy ubezpieczony domagał się takiego przeliczenia po wcześniejszym przyjęciu zarobków J. P. w miejsce wynagrodzeń za 1975r., od 1 stycznia 1976r. do 31 sierpnia 1976r., od 22 listopada 1978r. do 6 marca 1979r. wynikających z legitymacji ubezpieczeniowej.

Zgodnie z powołanym przepisem wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)  z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)  z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek

o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

3)  z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury

lub renty,

a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Z literalnego brzmienia tego uregulowania prawnego wynika jednoznacznie,
iż przeliczenie świadczenia zgodnie z powołanym przepisem jest możliwe tylko w sytuacji, gdy nowo wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia – według wariantów wskazanych w tym artykule – jest wyższy od dotychczas przyjętego.

Szczegółowe zasady postępowania w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011r.
w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011r. nr 237, poz. 1412). Rozporządzenie to w § 21 pkt 1 przewiduje, iż środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Zgodnie z §10 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 kwietnia 1985r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wymiaru emerytur i rent ( tj. Dz.U. z 1989r., Nr 11 poz.63
ze zm. ) jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru pracownik był zatrudniony za granicą przed dniem 1 stycznia 1991r. do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia – kwoty wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju przed wyjazdem
w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.

W ocenie Sądu nie ma podstaw, aby przyjąć zarobki J. P. zamiast zarobków wykazanych w legitymacji ubezpieczeniowej odwołującego, które zostały wskazane przez jego pracodawcę – firmę (...). Na marginesie tylko zwrócić należy uwagę, że nie zawsze zarobki J. P. były wyższe od zarobków ubezpieczonego wykazanych
w legitymacji ubezpieczeniowej, co dotyczy np. 1977r., w którym zarobek ubezpieczonego wyniósł 105 744, a zarobek J. P. – 100 988 zł.

Zdaniem Sądu nie ma podstaw do kwestionowania zarobków wykazanych przez pracodawcę w legitymacji ubezpieczeniowej w szczególności, gdy ubezpieczony
nie przedstawił żadnych dowodów przeciwnych na okoliczność, że zarobki te zostały przyjęte w niewłaściwej wysokości. Nie można domagać się przyjęcia zarobków innego pracownika, jeżeli posiada się zaświadczenie pracodawcy o wysokości własnych zarobków.

Sąd nie podziela stanowiska ubezpieczonego, że w legitymacji ubezpieczeniowej
za okres sporny wpisane zostało tzw. wynagrodzenie rozłąkowe. Zauważyć należy,
że w aktach osobowych ubezpieczonego znajdują się jego stawki zasadnicze za okres zatrudnienia w firmie (...). Z porównania tych zarobków z zarobkami z legitymacji ubezpieczeniowej wynika, że w legitymacji wpisano kwoty przewyższające 12 – krotność wynagrodzenia zasadniczego za dany rok, a więc uwzględniono także dodatkowe składniki wynagrodzenia. Wskazuje to na to, że w legitymacji pracodawca uwzględnił za okres pracy ubezpieczonego na eksporcie wynagrodzenie zastępcze pracownika porównawczego, zgodnie z § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 kwietnia 1985r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent. Tak np. w 1975r. suma wynagrodzenia zasadniczego za ten rok wyniosła 51 600 zł ( 12 x 4 300 zł ), a tymczasem w legitymacji ubezpieczeniowej wykazano za ten rok kwotę 52 476 zł. Wobec poświadczenia pracodawcy o uzyskiwanych wynagrodzeniach brak jest podstaw do przyjęcia zarobków innego pracownika jako zarobków zastępczych, tym bardziej, że z dokumentacji akt osobowych wynika, że J. P. w początkowych latach zatrudnienia w (...), w tym w spornym 1975r. miał ustaloną wyższą stawkę wynagrodzenia zasadniczego – 4 600 zł, niż ubezpieczony - 4 300 zł.

Skoro brak jest podstaw do przyjęcia za okresy sporne wynagrodzeń J. P.,
to tym samym ubezpieczony nie spełnia przesłanek prawa do przeliczenia emerytury w trybie art.111 ustawy emerytalnej, gdyż wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyliczony z 20 lat z całego okresu ubezpieczenia 1975 – 1982, 1984, 1986 – 1989, 1991 – 1994, 1996 -1998, w tym przy przyjęciu w okresach spornych wynagrodzeń wynikających z legitymacji ubezpieczeniowej, wynosi 167,89% i jest niższy od dotychczasowego 169,65%

Mając powyższe na uwadze Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w pkt 1 wyroku oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji skarżonej z 13 listopada 2018r. jako bezzasadne.

W pkt 2 wyroku Sąd z mocy art.199§1 pkt 1 k.p.c. odrzucił odwołanie w pozostałym zakresie, a mianowicie odnośnie odwołania ubezpieczonego od pisma organu rentowego z 15 listopada 2018r. Wskazać należy, iż postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych toczy się trybie odwoławczym od decyzji organu rentowego, co wynika z treści art.476§2 k.p.c. i art.477(9) k.p.c. Przepisy nie przewidują możliwości odwołania od pisma organu i stąd odwołanie takie podlega odrzuceniu jako niedopuszczalne.

O kosztach zastępstwa procesowego na rzecz organu rentowego Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. i art.99 k.p.c. w związku z §9 ust. Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( tj. Dz.U. z 2018r., poz.265 ).

(-) SSO Grażyna Łazowska