Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 214/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

6 listopada 2020r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Agata Wilczewska

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Sobieraj

przy udziale Ewy Woźniak Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Słupcy

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2020r.

sprawy G. S.

oskarżonego z art.178a§1k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Słupcy

z dnia 4 sierpnia 2020r., sygn. akt II K 480/19,

I.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

II.  Zasadza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 50zł i wymierza mu opłatę w kwocie 250zł za to postępowanie.

Agata Wilczewska

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 214/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Słupcy z dnia 04.08.2020 r., sygn. akt II K 480/19.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obrońca orzeczeniu zarzucił rażącą niewspółmierność kary i środka karnego w postaci orzeczenia w stosunku do oskarżonego kary grzywny w wysokości 250 stawek dziennych po 10 każda, zakazu prowadzenia pojazdów kat. C i CE prawa jazdy na okres 3 lat, na poczet którego na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczono okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 2 grudnia 2019 roku, a także świadczenia pieniężnego w wysokości 5.000,00 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, sytuacji gdy zachodzą podstawy warunkowego umorzenia postępowania na podstawie art. 66 § 1 k.k. oraz orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów kat. C i CE na okres 1 roku przy podstawie z art. 67 § 3 k.k., uzasadnionymi wypadkami w przedmiotowej sprawie jest przede wszystkim okoliczność dlaczego oskarżony kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości, tzn. względy na możliwości zarobkowe oskarżonego, tj. wykonywanie pracy kierowcy zawodowego krajowego i międzynarodowego, który to zawód oskarżony wykonuje od 20 lat, utrudnienia w życiu rodzinnym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd odwoławczy dokonując kontroli instancyjnej ocenił, iż wbrew stanowisku obrony,
w sprawie nie zostały spełnione przesłanki zastosowania wobec oskarżonego instytucji warunkowego umorzenia postępowania, a zarzut w zakresie surowości wymierzonej oskarżonemu kary, środka karnego oraz świadczenia pieniężnego mają charakter polemiczny.

Zgodnie z art. 66 § 1 k.k. sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwa umyślne, jego właściwości
i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. W tym miejscu podkreślić należy, iż zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania jest możliwe tylko wtedy, gdy wyżej wskazane przesłanki zachodzą koniunkcyjnie, przy czym wszystkie przesłanki warunkowego umorzenia postępowania bezwzględnie muszą ziścić się w momencie stosowania tego instrumentu probacyjnego.

Z uwagi na powyższe wskazać można, iż instytucja ta może być stosowania
w przypadku drobnych przestępstw, w których zachowanie sprawcy, choć sprzeczne z prawem nie wymaga surowej represji karnej. W ocenie Sądu odwoławczego, stopień winy oskarżonego jest znaczny, bowiem oskarżony kierując tak ciężkim pojazdem w stanie nietrzeźwości stwarzał realne zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu lądowym, bezpieczeństwa dla zdrowia i życia innych uczestników ruchu, co musi spotkać się ze zdecydowaną reakcją karną. Fakt natomiast, że oskarżony jest kierowcą zawodowym działa raczej na jego niekorzyść, gdyż od takiego kierowcy należy wymagać więcej. Oskarżony jako kierowca zawodowy tym bardziej obowiązany był zachować trzeźwość. Ponadto nie można w żadnym zakresie podzielić stanowiska obrony, iż stopień nietrzeźwości oskarżonego był nieznaczny, bowiem poziom 0,38 mg/dm 3 alkoholu w wydychanym powietrzu odpowiada 0,76‰ alkoholu we krwi, zatem jest to wartość istotnie upośledzająca funkcje psychofizyczne człowieka. W ocenie Sądu odwoławczego, dla oceny stopnia winy oskarżonego nie ma przy tym znaczenia tendencja spadkowa wskazanego stężenia, a jedynie faktyczna jego wartość. Mając dodatkowo na uwadze nagminność tego rodzaju przestępstw, nie sposób przyjąć, aby warunkowe umorzenie postępowania karnego spełniło swe cele wobec oskarżonego, a także swe cele w ramach prewencji generalnej. W realiach ujawnionych w niniejszej sprawie nie sposób też uznać, by stopień winy czy też społecznej szkodliwości czynu oskarżonego nie były znaczne.

Dodatkowo, wbrew twierdzeniom obrony, zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania nie uzasadnia również okoliczność, iż utrata prawa jazdy przez oskarżonego wiązać się będzie z utratą możliwości zarobkowania. Oskarżony decydując się na kierowanie pojazdem po spożyciu alkoholu winien liczyć się z konsekwencjami swojego zachowania, a jako kierowca zawodowy z długoletnim stażem winien upewnić się przed rozpoczęciem pracy, że jest trzeźwy i może prowadzić samochód ciężarowy. Argumentacja obrony, iż oskarżony mimo wcześniejszego spożywania alkoholu do późnych godzin wieczornych, kierował się jedynie chęcią wykonania obowiązków zawodowych, od których mogła zależeć utrata pracy jest w całości niezasadna i nie znajduje uzasadnienia. Wszystkie opisane powyżej czynniki wskazują na wysoki poziom lekkomyślności oskarżonego oraz znaczną wagę naruszonych przez niego obowiązków. Instytucja warunkowego umorzenia postępowania winna być stosowana wyjątkowo, gdy przestępstwo jest incydentalne, a sprawca żałuje swojego czynu i wszelkie okoliczności świadczą o tym, że więcej tego nie zrobi.

Niezasadny okazał się również zarzut co do rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary, w zakresie w jakim obrońca uznał ją za zbyt surową.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną. Nie każda więc różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Chodzi tu o tak istotne różnice ocen, że dotychczas wymierzoną karą można byłoby nazwać także w potocznym znaczeniu tego słowa rażąco niewspółmierną. Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie wskazanych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji, a karą, która powinna zostać wymierzona w instancji odwoławczej w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo.

Kontrola instancyjna nie wykazała, by wymierzona oskarżonemu G. S. kara grzywny 250 stawek dziennych po 10 złotych każda była karą rażącą niesprawiedliwą, tj. zbyt surową lub zbyt łagodną. Sąd orzekający wziął pod uwagę przy jej wymiarze wszystkie dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k., w tym również okoliczności dotyczące oskarżonego, na które wskazał obrońca. Obrona zdaje się pomijać fakt wysokiej społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego oraz umniejsza stopień nietrzeźwości oskarżonego, a rolą sądu przy wymiarze kary jest również eliminowanie poczucia społecznego przyzwolenia w zakresie pewnej kategorii czynów, w tym na gruncie niniejszej sprawy kierowania samochodem pod wpływem alkoholu. W ocenie Sądu odwoławczego, kara grzywny w orzeczonym wymiarze spełni w stosunku do oskarżonego cele kompensacyjne i wychowawcze, a przy tym uwzględnia jego możliwości zarobkowe. Jednocześnie Sąd odwoławczy, dokonując oceny w zakresie wysokości orzeczonego świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej również nie stwierdził, by kwota 5.000 złotych była kwotą zbyt wygórowaną, przekraczającą możliwości finansowe oskarżonego, mając na uwadze uzyskiwane przez niego dochody, zwłaszcza, że jest to kwota minimalną jaką mógł orzec Sąd. Z uwagi na powyższe, Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw ani do obniżenia ani do podwyższenia orzeczonej kary grzywny oraz świadczenia pieniężnego. Sąd odwoławczy, w oparciu o dyrektywy wymiaru środka karnego uznał również za prawidłowy okres na jaki Sąd I instancji orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii C i CE prawa jazdy, oceniając iż okres ten będzie odpowiedni dla celów prewencyjnych oraz wychowawczych. Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw, by środek ten zmienić na zakaz prowadzenia pojazdów kategorii B na okres 1 roku, skoro oskarżony dopuścił się przedmiotowego przestępstwa prowadząc samochód ciężarowy i winien liczyć się z wszelkimi konsekwencjami swojego czynu.

Mając na względzie wszystkie przedstawione powyżej okoliczności, Sąd odwoławczy nie znajdując przy tym uchybień określonych w art. 440 k.p.k., podlegających uwzględnieniu
z urzędu i powodujących konieczność zmiany bądź uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia – na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. orzekł jak w wyroku.

Wniosek

Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i warunkowe umorzenie postępowania i w konsekwencji orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia pojazdów kat. B na okres 1 roku, a pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyroku na prośbę oskarżonego pozostawił do uznania sądu.

.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutów zawartych w apelacji skarżącego, a nie znalazł przy tym uchybień, podlegających uwzględnieniu z urzędu i powodujących konieczność zmiany bądź uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wina oskarżonego, wymierzona kara grzywny i środek karny oraz rozstrzygnięcie

o świadczeniu pieniężnym i rozstrzygnięcie o kosztach postępowania przed

Sądem I instancji.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sprawstwo oskarżonego i wina w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów
i prawidłowo ustalonego stanu faktycznego nie budzi wątpliwości Sądu odwoławczego. Oskarżony swoim zachowaniem wypełnił wszystkie znamiona przypisanego mu czynu. Wymierzona przez Sąd I instancji kara grzywny jest odpowiednia do stopnia winy oskarżonego, nie przekracza możliwości majątkowych oskarżonego, a ponadto spełni swoje cele kompensacyjne i wychowawcze. Sąd nie dopatrzył się uchybień w zakresie wymierzonego środka karnego, jak również w zakresie orzeczonego świadczenia pieniężnego oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach za postępowanie przed Sądem I instancji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie art. 634 k.p.k., art. 636 § 1 k.p.k. i art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach
w sprawach karnych
(Dz. U. z 2013 r., poz. 1247) zasądzając od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki w kwocie 50 zł (ryczałt za doręczenia i dane
o karalności) i wymierzył mu opłatę w kwocie 250 złotych za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

Agata Wilczewska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego G. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Brak rozstrzygnięcia w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania, orzeczenie o karze i środku karnym

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana