Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w II Wydziale Cywilnym – Sekcji Egzekucyjnej

w składzie: przewodniczący: Sędzia Anna Braczkowska

protokolant: asystent sędziego Monika Paczyńska

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2020 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa R. G.

przeciwko Gminie M. Ł. – Zarządowi Dróg i (...) w Ł.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, VII Wydział Grodzki w dniu 13 sierpnia 2009 roku w sprawie VII Nc 4037/09, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 1 października 2010 roku, w części – w zakresie odsetek ustawowych od należności głównej za okres od dnia 5 września 2009 roku do dnia 14 listopada 2016 roku jednak jedynie ponad kwotę 6,14 zł (sześć złotych i 14/100) wyegzekwowaną od powódki R. G. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Żyrardowie M. S. w sprawie Km 1486/19 na poczet odsetek ustawowych objętych spornym nakazem zapłaty za okres od dnia 5 września 2009 roku;

2.  oddala powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w pozostałej części;

3.  zasądza od Gminy M. Ł. – Zarządu Dróg i (...) w Ł. na rzecz R. G. kwotę 6,14 zł (sześć złotych i 14/100);

4.  oddala powództwo o zasądzenie w pozostałej części;

5.  zasądza od Gminy M. Ł. – Zarządu Dróg i (...) w Ł. na rzecz R. G. kwotę 30 zł (trzydzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygnatura akt II 1 C 49/20

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 27 lipca 2020 roku, skierowanym przeciwko Miastu Ł. – Zarządowi Dróg i (...) w Ł., powódka R. G. – reprezentowana przez pełnomocnika profesjonalnego w osobie adwokata, wniosła o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 13 sierpnia 2009 roku wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział VII Grodzki w sprawie VII Nc 4037/09, zaopatrzonego w klauzule wykonalności postanowieniem z dnia 1 października 2010 roku. Powódka wniosła również o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko niej w sprawie Km 1486/19 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Żyrardowie M. S. – do czasu prawomocnego zakończenia postępowania, a także o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania od strony pozwanej. Jako podstawę faktyczną żądania pozwu powódka powołała się na fakt przedawnienia roszczeń objętych spornym tytułem wykonawczym ( pozew k. 3-6, pełnomocnictwo k. 32).

Postanowieniem z dnia 31 lipca 2020 roku tutejszy Sąd Rejonowy zabezpieczył powództwo złożone w przedmiotowej sprawie w ten sposób, że zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Żyrardowie M. S. w sprawie Km 1486/19 - do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie ( postanowienie k. 11).

Strona pozwana nie złożyła odpowiedzi na pozew ( zarządzenie k. 20, (...) k. 36). W imieniu strony pozwanej nikt się stawił się na kolejnych terminach rozprawy w dniu 3 listopada 2020 roku oraz w dniu 8 grudnia 2020 roku ( protokoły elektroniczne rozprawy k. 44-45, k. 54).

Na rozprawie w dniu 3 listopada 2020 roku pełnomocnik powódki zmodyfikowała żądanie pozwu w ten sposób, że wniosła o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w części - co do kwoty 22,81 zł – pozostałej do wyegzekwowania kwoty należności głównej oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 192,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 6 lipca 2020 roku do dnia zapłaty – z uwagi na wyegzekwowanie części należności objętej tytułem wykonawczym od powódki i przekazanie tej kwoty na rzecz strony pozwanej ( pismo procesowe z dnia 3 listopada 2020 roku k. 39-42, protokół elektroniczny rozprawy z dnia 3 listopada 2020r. - k. 44-45).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 sierpnia 2009 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział VII Grodzki wydał w sprawie VII Nc 4037/09 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanej R. G. aby zapłaciła na rzecz Miasta Ł. – Zarządu Dróg i (...) w Ł. kwotę 100 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 28 stycznia 2008 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 90 zł z tytułu kosztów procesu. Nakaz zapłaty stał się prawomocny od dnia 5 września 2009 roku. Tytuł egzekucyjny został zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 1 października 2010 roku i przesłany pełnomocnikowi powoda na jego wniosek z dnia 20 września 2010 roku (nakaz zapłaty wraz ze stwierdzeniem jego prawomocności oraz adnotacją o wydaniu tytułu wykonawczego k. 21, wniosek k. 24 - w załączonych aktach VII Nc 4037/09 k. 21).

W dniu 8 maja 2019 roku powódka złożyła sprzeciw od w/w nakazu zapłaty wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego złożenia. Postanowieniem z dnia 27 maja 2019 roku wydanym przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział VIII Cywilny w sprawie VII Nc 4037/09 wniosek powódki R. G. o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty został oddalony, zaś złożony przez nią sprzeciw – odrzucony. Postanowienie Sądu stało się prawomocne od dnia 19 czerwca 2019 roku ( sprzeciw k. 34 i następne, postanowienie z dnia 27 maja 2019 roku k. 45-47 w załączonych aktach VII Nc 4037/09 k. 21).

Na podstawie wniosku egzekucyjnego złożonego przez stronę pozwaną Miasto Ł. – Zarząd Dróg i (...) w Ł. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Żyrardowie M. S. w dniu 14 listopada 2019 roku, wszczęto postępowanie egzekucyjne przeciwko powódce celem wyegzekwowania należności objętej spornym tytułem wykonawczym. Postępowanie to zawisło za sygnaturą akt Km 1486/19. Pierwsze czynności egzekucyjne zostały dokonane w w/w sprawie dopiero w dniu 6 lipca 2020 roku po uregulowaniu przez wierzyciela zaliczki na wydatki w toku egzekucji. Egzekucja została skierowana skutecznie do świadczenia emerytalnego dłużniczki. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. dokonał w toku spornej egzekucji jednego potrącenia do sprawy w wysokości 456,54 zł - w dniu 4 sierpnia 2020 roku. Kwota ta została rozksięgowana do sprawy w następujący sposób: kwota 22,50 zł – jako koszty zastępstwa prawnego w egzekucji, kwota 48,65 zł - spłata zaliczki na wydatki w toku egzekucji, kwota 90 zł - jako koszty procesu wskazane w treści tytułu wykonawczego, kwota 77,19 zł – jako część należności głównej, kwota 25,69 zł – jako odsetki ustawowe od kwoty należności głównej. Od dnia 11 sierpnia 2020 roku postępowanie egzekucyjne pozostaje zawieszone do czasu rozpatrzenia przez Sąd Rejonowy w Żyrardowie skargi na czynność komornika sądowego złożonej przez powódkę ( pismo komornika sądowego M. S. z dnia 22 września 2020 roku - k. 34, kopia zawiadomienia o wszczęciu egzekucji - k. 8).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dokumentów znajdujących się w sprawie oraz załączonych aktach postępowań sądowych.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne jedynie jednak w części.

Jak wynika z treści art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli (…): po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne, a także na zarzucie potrącenia.

Pełnomocnik powódki powołała się więc w przedmiotowej sprawie na uprawnioną przesłankę pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności jaką jest fakt przedawnienia roszczeń objętych spornym tytułem wykonawczym. Wskazać jednak należy, że nie całość należności na rzecz pozwanego objętych spornym nakazem zapłaty uległa przedawnieniu. Stanowisko pełnomocnika powódki w tym zakresie uznać należało nie w pełni za zasadne. Z takiego samego powodu zmodyfikowane powództwo (żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności zmodyfikowane w żądanie zapłaty) nie zostało uznane za zasadne w przeważającej części.

Jak stanowi art. 125 k.c., roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem lat sześciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu ( brzmienie przepisu od dnia 9 lipca 2018 roku - Dz.U. z 2018 r. poz. 1104 zm.). W okresie wcześniejszym przepis ten przewidywał dłuższy – 10-letni termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych tytułem wykonawczym i ten właśnie termin znajdzie zastosowanie w przedmiotowej sprawie, a to z uwagi na treść art. 5 ust. 1 i ust 2 ustawy o zmianie ustawy kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw z dnia 13.04.2018r. (Dz.U. z 2018r. poz. 1104).

Zajście po wydaniu tytułu egzekucyjnego zdarzenia, na skutek którego zobowiązanie nie może być egzekwowane, to między innymi upływ czasu. W tej sprawie wystąpił upływ długiego czasu od wydania orzeczenia. Na podstawie dokumentów przedstawionych Sądowi Rejonowemu przez stronę powodową ustalono jednak, że pozwany przerywał bieg terminu przedawnienia co najmniej dwukrotnie.

Przerwanie biegu terminu przedawnienia jest instytucją uregulowaną w art. 123 § 1 k.c. i art. 124 k.c. Bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Po każdym przerwaniu bieg przedawnienia biegnie na nowo, jednak przedawnienie nie biegnie, dopóki postępowanie przed sądem lub innym organem nie zostanie zakończone. Skutek przerwania biegu terminu przedawnienia wystąpił w przedmiotowej sprawie co najmniej dwukrotnie, a to (po pierwsze) na skutek złożenia przez stronę pozwaną wniosku o nadanie nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności i wydanie tytułu wykonawczego (w dniu 20 września 2010 roku), co skutkowało wydaniem tytułu wykonawczego w dniu 1 października 2020 roku. Po raz drugi skutek ten nastąpił w wyniku złożenia przez pozwanego w dniu 14 listopada 2019 roku wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 1486/19. Niewątpliwie do osiągnięcia skutku przerwania biegu terminu przedawnienia wystarczającym był sam fakt złożenia wniosku egzekucyjnego, który stanowi czynność przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia. Fakt znacznie późniejszego wystania do powódki pierwszej korespondencji w sprawie nie może zmieniać (i nie zmienia) oceny Sądu meriti w tym zakresie.

Brak upływu (pomiędzy datami 1 października 2010 roku - 14 listopada 2019 roku) okresu 10-letniego nie pozwala na przyjęcie, że całość należności objętych spornym tytułem wykonawczym uległa przedawnieniu. Charakteru należności przedawnionych z pewnością nie można przypisać opisanej w nakazie zapłaty kwocie należności głównej, kwocie zasądzonych tam kosztów postępowania, odsetek za okres od dnia 28 stycznia 2008 roku do dnia 5 września 2009 roku oraz za okres po dniu 14 listopada 2016 roku – do dnia zapłaty. Przedawnieniu w przedmiotowej sprawie uległa natomiast część odsetek ustawowych od należności głównej, które stanowiąc należności okresowe należne w przyszłości – w rozumieniu art. 125 § 1 k.c., przedawniają się w terminie trzyletnim. Odsetkami takimi są odsetki należne po uprawomocnieniu się tytułu egzekucyjnego, a więc za okres od dnia 5 września 2009 roku (za wcześniejszy okres stanowiąc roszczenia nie będące należnymi w przyszłości). Zagadnienie to zostało przekonująco wyjaśnione w wyroku Sądu Najwyższego z 15 stycznia 2014 roku wydanego w sprawie I CSK 197/13 ( niepublikowane – dostępne w programie komputerowym Lex). Odsetki należne pozwanemu za okres przed uprawomocnieniem się nakazu zapłaty stanowią należność zasądzoną, przedawniającą się z upływem ( w stanie faktycznym przedmiotowej sprawie) terminu dziesięcioletniego.

Ponieważ zaś termin przedawnienia odsetek ustawowych wynosi 3 lata, przedawnieniu uległy odsetki od daty uprawomocnienia się nakazu zapłaty (to jest dzień 5 września 2009 roku) do daty poprzedzającej o 3 lata złożenie wniosku egzekucyjnego w sprawie Km 1486/19 przyjętej na dzień 14 listopada 2019 roku (data wskazana przez komornika sądowego w jego piśmie z dnia 22 września 2020 roku). Pozwolił na to zbyt długi okres (ponad 3 lata) bezczynności wierzyciela. Przedawnionymi w przedmiotowej sprawie są więc odsetki ustawowe od kwoty należności głównej za okres od dnia 5 września 2009 roku do dnia 16 listopada 2016 roku, które stanowią kwotę 83,20 zł (obliczoną w oparciu o kalkulator odsetek ustawowych na stronie (...)

Jedynie więc w takim zakresie żądanie (żądania) pozwu złożonego w przedmiotowej sprawie przez powódkę mogło okazać się zasadnym, jednak ostatecznie żądanie pozwu zostało sprecyzowane w treści pisma procesowego pełnomocnika powódki z dnia 3 listopada 2020 roku i żądaniem tym Sąd meriti był związany.

Korzystając z tego samego kalkulatora odsetek ustawowych Sąd ustalił, że:

- odsetku ustawowe od kwoty należności głównej 100 zł - za okres od dnia 28 stycznia 2008 roku do dnia 5 września 2009 roku - stanowią kwotę 19,55 zł,

- odsetki ustawowe od kwoty należności głównej 100 zł – za okres od dnia 8 grudnia 2020 roku (data zamknięcia rozprawy) – stanowią kwotę 130,32 zł.

Mając na uwadze fakt, że w toku postępowania egzekucyjnego Km 1486/19 komornik sądowy M. S. wyegzekwował od powódki R. G. i przekazał na rzecz wierzyciela łączną kwotę 25,69 zł z tytułu odsetek ustawowych od kwoty należności głównej, zaś kwotę tę należy zaliczyć na poczet najdalej wymagalnych odsetek ustawowych od należności głównej, wskazać należy, że kwota ta pokryła w pierwszej kolejności kwotę 19,55 zł jako odsetki ustawowe od należności głównej za okres od dnia 28 stycznia 2008 roku do dnia uprawomocnienia się nakazu zapłaty, a wiec za okres nieprzedawniony. Różnica kwot 25,69 zł i 19,55 zł stanowi zaś kwotę 6,14 zł. Jest to kwota opisana przez Sąd w punkcie 1. (pierwszym) i 3. (trzecim) sentencji wyroku wydanego w przedmiotowej sprawie. W takim bowiem zakresie - pomimo zasadnego zgłoszenia żądania pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności - doszło do niezasadnego wyegzekwowania części kwot objętych tytułem, wykonawczym na rzecz strony pozwanej i w takim zakresie powódka zasadnie może domagać się zwrotu od pozwanego nienależnego świadczenia. W pozostałym zakresie zarówno żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, jak i żądanie zapłaty okazały się być niezasadnymi, o czym Sąd orzekł w treści punktów 2 i 4 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o treść art. 98 k.p.c. w oparciu o zasadę stosunkowego rozliczenia tych kosztów. Powódka domagała się pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości, a więc w zakresie łącznej kwoty 320,32 zł (obliczonej jako suma: 100 zł należności głównej, 90 zł kosztów procesu i 130,32 zł odsetek do dnia zamknięcia rozprawy). Złożone przez powódkę żądanie okazało się być zasadne jednie w zakresie kwoty 83,20 zł (odsetki ustawowe za okres od dnia 5 września 2009 roku do dnia 14 listopada 2016 roku), co daje jej wygraną w sprawie w około 25% (według wyliczenia 83,20 zł / 320,32 zł = 25%). Koszty poniesione przez powódkę w sprawie to: opłata od pozwu - 30 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej zgodnie ze wskazaną przez powoda wartością przedmiotu sporu – 90 zł, co daje kwotę łączną 120 zł. 25% w/w kwoty daje sumę 30 zł, która to kwota została zasądzona w punkcie 5. (piątym) wyroku od strony pozwanej na rzecz R. G..

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki – bez pouczenia.