Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku, Wydział IV Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia SR Katarzyna Krawczyk - Mandrak

Ławnicy:

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Alicja Lipus

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2020 roku w Rybniku

sprawy z powództwa S. B.

przeciwko małoletniemu K. B. i małoletniej M. B. działających przez matkę D. B.

o obniżenie alimentów

oraz z powództwa małoletniego K. B. i małoletniej M. B. działających przez matkę D. B.

przeciwko S. B.

o podwyższenie alimentów

I. z powództwa głównego:

1. oddala powództwo;

2. zasądza od powoda S. B. na rzecz pozwanych małoletniego K. i małoletniej M. rodzeństwa B. kwotę 900 zł (dziewięćset) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

II. z powództwa wzajemnego:

1. zasądza od pozwanego S. B. na rzecz małoletniego powoda K. B. alimenty w kwocie po 1000 zł (tysiąc złotych) miesięcznie, począwszy od dnia 18 lutego 2020 roku, płatne z góry, do dnia 10 każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności każdej raty, do rąk matki małoletniego powoda D. B., a to w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 18 grudnia 2018 roku sygnatura akt II RC 1126/18;

2. w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3. zasądza od pozwanego na rzecz powoda K. B. kwotę 900 zł (dziewięćset) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt IV RC 481/19

UZASADNIENIE

Powód S. B., domagał się obniżenia alimentów na rzecz małoletniej M. i małoletniego K. rodzeństwo B. zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 18 grudnia 2018 roku, sygn. akt II RC 1126/18 z kwoty 750 zł miesięcznie, łącznie 1500 zł miesięcznie do kwoty 1100 zł miesięcznie oraz rozdzielenie tej kwoty względem potrzeb małoletnich. w uzasadnieniu żądania, powód wskazał na obniżenie kosztów utrzymania córki o 840 zł, który ma wynikać z braku opłaty za żłobek, nie korzystaniu z pampersów oraz zaprzestaniu przyjmowania mleka modyfikowanego. Ponadto powód wskazał, iż alimenty powinny być obniżone z uwagi na dochód powoda, który wynosi 3825 zł. (k 3-5)

W odpowiedzi na pozew małoletni pozwani wnieśli powództwo wzajemne, którym domagali się oddaleni powództwa głównego i jednocześnie podwyższenia alimentów na rzecz każdego z powodów do kwoty po 1.000 zł miesięcznie, łącznie 2.000 zł miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu wzajemnego wskazano, iż powódka M. B. jest dzieckiem głuchym wymagającym specjalistycznego leczenia, a koszty utrzymania małoletniego K. znacznie wzrosły w związku z jego intensywnym rozwojem. Wskazano ponadto, że matka małoletniego rodzeństwa pracuje dorywczo, z czego osiąga dochód w wysokości 300 zł miesięcznie. (k. 30-32)

Sąd ustalił.

Pozwani – powodowie wzajemni pochodzą ze związku małżeńskiego S. B. i D. B.. M. B. urodziła się (...), ma zatem 3 lata, a małoletni K. - 8 marca 2012 roku, ma zatem 8 lat.

Małoletni mieszkają z matką, której Sądu Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. wyrokiem z 18 grudnia 2018 roku, sygn. akt II RC 1126/18 powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jednocześnie tym samym wyrokiem ustalił obowiązek alimentacyjny rodziców małoletnich i kosztami ich utrzymania obciążył oboje rodziców, przy czym S. B. został zobowiązany do płacenia alimentów w kwocie po 750 zł miesięcznie na rzecz każdego z dzieci, łącznie 1500 zł miesięcznie.

W dacie ustalania ostatnich alimentów M. miała 1,5 roku a K. prawie 7 lat. Już wtedy z powodu niepełnosprawności M. polegającej na słabosłyszeniu – obustronnej wrodzonej wady słuchu - orzeczono o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. K. zaliczony został do osób niepełnosprawnych z powodu zaburzenia słuchu (symbol 03-N).

Dowód: opinia (...), k. 10, orzeczenie o niepełnosprawności, k.12, 13 akt II RC 1126/18

Małoletni mieszkali z matką i z jej partnerem. Matka małoletnich nie pracowała, albowiem wypowiedziano jej umowę o pracę. Posiadała ona oszczędności w kwocie 90.000 zł z tytułu sprzedaży wspólnego domu i podziału majątku.

Koszt utrzymania M. wynosił 1495 zł miesięcznie (bez kosztów utrzymania mieszkania) na co składały się wydatki: pampersy 150 zł, żłobek 600 zł, 90 zł B., 250 zł wyżywienie, 150 zł odzież obuwie, 100 zł leki, 30zł chemia gospodarcza, 125 zł dojazd do przedszkola.

Koszt utrzymania K. wynosił ok. 1000 zł miesięcznie (bez kosztów utrzymania mieszkania) na co składały się wydatki: obiady w przedszkolu (...)-300 zł, leki 30 zł, wyżywienie, 400 zł odzież obuwie, 100 zł leki, 80zł chemia gospodarcza, 125 zł dojazd do przedszkola.

Dowód: zeznanie D. B., k. 164-165 akt II RC 1126/18

Powód – pozwany wzajemny pracował w KWK (...), zarabiał średnio 3800 zł i otrzymywał deputat węglowy w wysokości 8 ton, barbórkę. Miesięczne koszty utrzymania pozwanego wynosiły ok. 2400 zł na co składały się wydatki: rata kredytu 680 zł, czynsz 500 zł, ubezpieczenie kredytu na życie 50 zł, 100-120 zł miesięcznie prąd, 28 zł telefon, 59 zł Internet, 200 zł paliwo, 300-400 zł wyżywienie (gdyż 400 zł pokrywane jest z bonów żywnościowych), kosmetyki i chemia 100 zł, odzież i obuwie 200 zł, rozrywka 200 zł, roczne ubezpieczenie samochodu 600 zł, roczne ubezpieczenie mieszkania 200 zł.

Pozwany z tytułu sprzedaży domu posiadał oszczędności w wysokości 60000 zł, albowiem pozostałą część zainwestował w remont mieszkania. Pozwany zaciągnął kredyt w wysokości 140 000zł.

Dowód: zeznanie S. B., k. 165-166 akt II RC 1126/18.

Po rozwodzie matka pozwanych nie pracowała, szukała pracy lecz bezskutecznie. Od końca listopada 2019r. matka pozwanych pracowała na umowę zlecenia przy inwentaryzacjach i zarabiała ok. 400 zł miesięcznie. Obecnie rozpoczyna ona prowadzenie własnej działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu imprez. Kierując się doświadczeniem życiowym, możliwości zarobkowe matki małoletnich Sąd ustalił na poziomie miesięcznego najniższego wynagrodzenia. Matka małoletnich dysponuje kwotą 69 000 ze sprzedaży domu, z której to kwoty pokrywa koszty utrzymania dzieci, swoje, nagłe wydatki.

Dowód: zeznania matki pozwanych, k. 134.

Obecnie pozwani mieszkają z matką. Opłaty za użytkowanie mieszkania wynoszą:

- najem mieszkania 350 zł miesięcznie,

- woda 90 zł miesięcznie,

- prąd 130 zł miesięcznie,

- Internet 60 zł;

- telewizja 75 zł miesięcznie,

- śmieci 75 zł miesięcznie,

- ogrzewanie ok. 40 zł miesięcznie.

Łącznie wydatki te wynoszą 820 zł, a w przeliczeniu na jednego mieszkańca ok. 275 zł.

Małoletnia pozwana - powódka wzajemna ma obecnie 3 lata. Nie uczęszcza do przedszkola, z uwagi na przeprowadzkę, jednakże ostatnią opłatę za przedszkole matka małoletniej zapłaciła w lutym 2020 roku.

Małoletnia jest dzieckiem chorowitym i często choruje na choroby górnych dróg oddechowych. Ponadto tak jak poprzednio jest dzieckiem niedosłyszącym. Małoletnia tak jak poprzednio jest podopieczną fundacji, która pokrywa koszt turnusu rehabilitacyjnego małoletniej.

Miesięczny koszt utrzymania małoletniej wynosi ok. 1000 zł, na co składają się wydatki :

- kosmetyki w tym pampersy na noc i dłuższe wyjazdy 65 zł miesięcznie,

- odzież i obuwie ok. 200 zł,

- koszty leczenia (audiolog, dojazd do lekarza, lekarstwa, dentysta i witaminy) ok. 80 zł miesięcznie;

- wyżywienie 450 zł.

Łączny miesięczny koszt utrzymania małoletniej wraz z opłatami mieszkaniowymi wynosi 1.000 zł.

Dowód: zeznania matki pozwanych, k. 134, wykaz wydatków 34-35, informacje o stanie zdrowia, k. 36-40.

Małoletni pozwany - powód wzajemny ma 8 lat. Małoletni jest ogólnie dzieckiem zdrowym, jednakże poważnym problemem jest jego wada słuchu. Wymaga on specjalistycznego sprzętu medycznego w postaci implantów ślimakowych oraz baterii. Leczy się zarówno na NFZ jak i prywatnie z uwagi na odległe terminy oczekiwania na wizytę. Ubezpieczenie jednego implantu wynosi 700 zł. (...) sprzęt, z którego korzysta dziecko wymaga serwisu i podzespołów. Koszt osuszacza do implantu kosztuje 400 zł. Małoletni wymaga dodatkowej pomocy logopedycznej i pedagogicznej. Z powodu niedosłuchu dziecko wymaga uczestniczenia w turnusach rehabilitacyjnych. Małoletni jest również pod opieką fundacji, która tak jak w przypadku M. pokrywa kosztu turnusu rehabilitacyjnego. Ponadto Fundacja pokryła ubezpieczenie za jeden implant.

Miesięczne koszty utrzymania małoletniego kształtują się następująco:

- wyżywienie 550 zł miesięcznie, wliczając w tą kwotę koszt obiadów szkolnych,

- odzież 1300 zł rocznie, co w przeliczeniu na jeden miesiąc daje kwotę 110 zł,

- środki czystości i kosmetyki 80 zł,

- opłaty związane z edukacją 295 zł rocznie, co w przeliczeniu na jeden miesiąc daje kwotę 25 zł,

- koszt organizacji urodzin 550 zł, w przeliczeniu na jeden miesiąc 45 zł,

- koszty leczenia ok. 400 zł,

- telefon 20 zł.

Łącznie miesięczny koszt bieżącego utrzymania małoletniego wynosi ok. 1.500 zł wraz z kosztami utrzymania mieszkania. Jednakże często pojawiają się dodatkowe, nieprzewidziane wydatki związane z użytkowanymi przez małoletniego implantami.

Dowód: zeznania matki pozwanych, k. 134.

Powód - pozwany wzajemny ma obecnie 31 lat. Pracuje on na kopalni, a jego dochód netto wyniósł 70160,79 zł, który to dochód uwzględnia pracę w godzinach nadliczbowych. Ponadto otrzymał deputat węglowy w wysokości 8 ton, przy czym jedna tona kosztuje 664,86 zł. Zatem dochód powoda netto wyniósł 6289,97 zł. Powód otrzymał również świadczenia z funduszu socjalnego.

Dowód: zaświadczenie o zarobkach, k. 114-116, informacja o pracy w godzinach nadliczbowych, k. 104.

Powód mieszka w mieszkaniu własnościowym, które zakupił w 2018 roku. Część oszczędności jakie posiadał przeznaczył na wyremontowanie zakupionej nieruchomości.

Powód od 6 lat leczy się na dyskopatię, jednakże nie przyjmuje stałych leków.

Dowód: zaświadczenie lekarskie, k. 43.

Miesięczny koszt utrzymania powoda kształtuje się następująco.

- czynsz oraz opłaty za media 750 zł,

- odzież 150 - 200 zł,

- basen karnet 55 zł,

- ubezpieczenie domu 250 zł rocznie, co w przeliczeniu na jeden miesiąc daje kwotę 20 zł,

-środki czystości i kosmetyki 100 zł,

- wyżywienie ok. 800 zł.

- paliwo 300 zł,

- fryzjer 30 zł,

- rozrywka 200 zł,

Pozwany oprócz zobowiązań alimentacyjnych posiada również zobowiązanie kredytowe w wysokości 720 zł miesięcznie z tytułu raty kredytu hipotecznego na mieszkanie wraz z ubezpieczeniem.

Łącznie wydatki te wynoszą 3125 zł.

Dowód: rachunki i informacje bankowe, k. 7-12, 44-85, 105-112, 117-650.

Pozwany utrzymuje regularny kontakt z małoletnimi powodami. Podczas pobytu małoletnich u pozwanego, ojciec ponosi koszty utrzymania małoletnich.

Dowód: zeznania pozwanego k. 133v-134, zeznania matki małoletnich powodów k. 134-135v.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie. Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda – pozwanego wzajemnego, iż jego dochód wynosi 4100 miesięcznie i bony żywnościowe (400 zł), albowiem z przedłożonych dokumentów wynika, iż dochód powoda jest znaczenie wyższy i wynosi 6289,97 zł. Pozostałe dowody Sąd uznał za spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniające. Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył.

Podstawę prawna do rozpoznania powództwa głównego i wzajemnego są przepisy art. 133 § 1 k.r.i.o., 135 § 1 k.r.o. i art. 138 k.r.i.o. W myśli przywołanych przepisów rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Natomiast zakres świadczeń alimentacyjnych określa art. 135 § 1 k.r.i.o., który uzależniony jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. A zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 138 k.r.i.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Ustalając wysokość świadczeń alimentacyjnych należy mieć na względzie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków, o których mowa powyżej następuje poprzez porównania stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi niegdyś podczas ustalania wysokości poprzednich alimentów.

Małoletni pozwani – powodowie wzajemni nie są w stanie samodzielnie się utrzymać. Nie dysponują także majątkiem, który mógłby stanowić ich źródło dochodu. Wobec powyższego całkowity koszt utrzymania małoletnich obciąża ich rodziców. Co więcej wskazać należy, iż z uwagi na deficyty w zakresie zdolności słyszenia, co rzutuje na ogólny rozwój małoletnich, wymagają oni szczególnego zaangażowania rodziców pod każdym względem w zakresie opieki, udziału w zajęciach wspomagających rozwój małoletnich i finansowym.

Ostatnie alimenty ustalone zostały grudniu 2018 roku. Od tamtego czasu nastąpiły istotne zmiany w zakresie ich usprawiedliwionych potrzeb, możliwości zarobkowych po każdej ze stron:

- wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe powoda – pozwanego wzajemnego;

- zmniejszyły się koszty utrzymania mał. pozwanej – powódki wzajemnej;

- zwiększyły się koszty utrzymania mał. pozwanego – powoda wzajemnego;

- możliwości zarobkowe matki małoletnich kształtują się na poziomie miesięcznego najniższego wynagrodzenia.

Wobec powyższych zmian, Sąd uznał, iż nie zachodzą przesłanki do uwzględnienia powództwa głównego o obniżenie alimentów. Wprawdzie koszty utrzymania małoletniej M. od lutego 2020r. zmniejszyły się albowiem w związku z przeprowadzką odpadły chwilowo koszty edukacji przedszkolnej, bowiem małoletnia nie uczęszcza do przedszkola, to w ocenie Sądu ojciec małoletniej posiada możliwości zarobkowe i majątkowe by alimentować małoletnią na poziomie 750 zł. Dochody pozwanego wynoszą 6289,97 zł, a matka małoletniej w większym zakresie realizuje swój obowiązek poprzez osobistą opiekę i starania. Małoletnia jak wskazano powyżej jest dzieckiem niedosłyszącym i wymaga stymulacji, ćwiczeń, terapii, udziału opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji i w te działania w większym stopniu zaangażowana jest matka małoletniej, która niejednokrotnie nie może liczyć na pomoc ojca małoletniej (odmowa udziału w turnusie rehabilitacyjnym pomimo wcześniejszych deklaracji).

Brak jest również przesłanek do obniżenia alimentów na rzecz małoletniego K. albowiem jego koszty utrzymania wzrosły o 500 zł. Ponadto wymaga on również stymulacji, ćwiczeń, terapii, udziału opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji. I tak jak powyżej w te działania w większym stopniu zaangażowana jest matka małoletniego.

Wobec powyższego Sąd oddalił powództwo główne, uznając, iż nie nastąpiła zmiana stosunków o której mowa w art. 138 k.r.o uzasadniająca obniżenie alimentów, a powód posiada możliwości zarobkowe by je w takiej wysokości realizować. Co więcej wskazać należy, iż dzieci mają prawo żyć na takim samym poziomie jak ich rodzice, a status życiowy powoda jest wysoki. Ponadto po opłaceniu należności alimentacyjnych, pokryciu wszystkich swoich bieżących wydatków powodowi pozostaną do dyspozycji wolne środki.

Wobec oddalenia powództwa, Sąd na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. obciążył powoda na żądanie przeciwnika kosztami procesu w wysokości 900 zł. koszty te stanowią wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego – powoda wzajemnego i ustalone zostały na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

O odsetkach od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c., zgodnie z którym od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Odnośnie powództwa wzajemnego – żądania podwyższenia alimentów na rzecz K. i M. do kwoty 1000 zł na rzecz każdego z nich, z przyczyn przedstawionych powyżej oddalono powództwo M. B., natomiast powództwo K. B. uwzględniono w całości. Alimenty w kwocie 1000 zł pozwolą w ocenie Sądu na zaspokojenie jego kosztów utrzymania, które mają tendencję wzrostowe albowiem poza bieżącymi kosztami utrzymania, małoletni musi być objęty dodatkową terapią, a ponadto wysokie są koszty utrzymania w użytku niezbędnych dla niego implantów. Owszem rodzina może liczyć na pomoc Fundacji, jednakże nie wszystkie koszty Fundacja pokrywa. Kosztami tymi są baterie, osuszacze do implantów (koszt 400 zł) czy ubezpieczenie implantów (700 zł ubezpieczenie każdego implantu rocznie), przygotowanie do turnusu rehabilitacyjnego. W ubiegłym roku Fundacja pokryła ubezpieczenie jednego implantu, ojciec małoletniego zobowiązał się do pokrycia drugiego ubezpieczenia, czego nie uczynił i koszty te pokryła matka małoletniego z posiadanych oszczędności. Tak jak wskazano powyżej matka małoletniego realizuje swój obowiązek alimentacyjny finansowo oraz przez osobiste starania i wychowanie małoletnich.

Sąd podwyższył alimenty od 18 lutego 2020 roku, tj. od dnia doręczenia pozwu wzajemnego. Alimenty Sąd zasądził z ustawowymi odsetkami po myśli przepisy art. 481 § 1 i 2 k.c.

Wobec uwzględnienia powództwa o podwyższenie alimentów na rzecz mał. K. w całości i oddalenie powództwa na rzecz mał. M., Sąd na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. obciążył pozwanego wzajemnego na żądanie przeciwnika, stosunkowo (50%) kosztami procesu w wysokości 900 zł. Koszty te stanowią wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego – powoda wzajemnego i ustalone zostały na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

O odsetkach od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c., zgodnie z którym od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

SSR Katarzyna Krawczyk – Mandrak