Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

M. S. (1), przedstawicielka ustawowa powodów J. S. i M. S. (2), w dniu 13 sierpnia 2013 roku wniosła pozew przeciwko pozwanemu G. J. o podwyższenie alimentów na rzecz powódki J. S. z kwoty 300 zł do kwoty po 600 zł miesięcznie zaś na powoda M. S. (2) z kwoty po 200 zł do kwoty po 600 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu żądania podała, że alimenty na rzecz powodów były ustalone w dniu 29 sierpnia 2011 roku i od tamtego czasu koszt utrzymania dzieci znacznie wzrósł. Przedstawicielka ustawowa powodów nie jest w stanie spełnić wymagań dzieci, gdyż koszt ich utrzymania wynosi ponad 1200 zł miesięcznie. Pozwany nie interesuje się powodami.

Na rozprawie w dniu 4 listopada 2013 roku M. S. (1) podtrzymała swoje stanowisko zaś pozwany G. J. wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd nakłaniał strony do zawarcia ugody, proponując podwyższenia alimentów po 50 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów, na co nie wyraziła zgody M. S. (1) natomiast pozwany przystał na taką propozycję.

SĄD USTALIŁ NASTĘPUJĄCY STAN FAKTYCZNY:

Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Dzierżoniowie w dniu 29 sierpnia 2011 roku, pozwany G. J. zobowiązał się łożyć na utrzymanie powódki J. S. alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie zaś na rzecz powoda M. S. (2) alimenty w kwocie po 200 miesięcznie. Wówczas matka powodów była osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku, ale na czworo małoletnich dzieci otrzymywała zasiłek rodzinny oraz zasiłek z tytułu samotnego wychowywania dzieci. Ponadto korzystała z doraźnej pomocy społecznej. Pozwany pracował na pół etatu w firmie PPHU (...) i otrzymywała wynagrodzenie netto 763,24 zł miesięcznie.

Dowód: akta SR w Dzierżoniowie III RC 373/11

Obecnie powódka J. S. ma 12 lat i jest uczennicą VI klasy szkoły podstawowej zaś powód M. S. (2) ma 9 lat i jest uczniem II klasy szkoły podstawowej. M. S. (1) oprócz dwójki powodów mieszka jeszcze z dójką pozostałych dzieci: T. S., który ma 19 lat i jest uczniem II klasy szkoły zawodowej oraz K. S., która ma 5 lat i uczęszcza do zerówki. Na rzecz T., którego ojciec nie żyje, jego matka otrzymuje jedynie zasiłek w kwocie 170 zł. Ojcostwo wobec K. nie jest ustalone, więc jej matka nie pobiera na jej rzecz alimentów. Koszt eksploatacji mieszkania wynosi miesięcznie nie mniej niż 445 zł ( czynsz – 200 zł, 170 – energia elektryczna, 75 zł – woda). Małoletni M. często choruje, co zwieksza jego koszty utrzymania. M. S. (1) korzysta z pomocy społecznej i w zasadzie co miesiąc otrzymuje dodatkowo kwotę około 240 zł. Matka powodów ma 39 lat i wykształcenie zawodowe tkacz, nigdy nie pracowała zawodowo, a nawet dorywczo za wyjątkiem czasowej pracy jako sprzątaczka we Francji. Ostatnio ukończyła kurs organizowany przez Powiatowy Urząd Pracy dzięki czemu ma stała się bardziej pewna siebie i zmotywowana do poszukiwania pracy.

Pozwany G. J. ma 52 lata, wykształcenie średnie ogólne. W latach 1987 – 2011 był trenerem sportowym, prowadząc (...) Klub Sportowy. Otrzymywała wynagrodzenie od Gminy w kwocie 200-250 zł miesięcznie. Na skutek różnicy zdań z Burmistrzem zaprzestał tej formy działalności. Ostatnio pracował w firmie swojej partnerki B. G., wykonując różne czynności, m.in. jako kierowca, zaopatrzeniowiec, drukarz. W połowie stycznia 2012 roku upadł ze schodów i od tego czasu nie pracuje zawodowo. Od lutego 2013 roku jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Pozwany mieszka ze swoją partnerką B. G., która nadal prowadzi firmę zajmującą się sprzedażą rzeczy pamiątkowych, pucharów itp. B. G. nikogo nie zatrudniła na dotychczasowe miejsce pozwanego, jedynie zatrudnia na 1/8 etatu księgowego. G. J. wspólnie ze swoją partnerką wychowują syna G., który ma 16 lat i jest uczniem III klasy gimnazjum. Koszt utrzymania mieszkania wynosi 580 zł (czynsz – 300 zł, energia elektryczna 180 zł, gaz – 100 zł). Pozwany nie uczestniczy w wychowaniu powodów.

Urząd Pracy w D. D. okresie od maja 2013 roku posiadał oferty pracy dla osób z kwalifikacjami jak M. S. (1) i G. J. oraz dla osób bez kwalifikacji od kwoty 250 zł (w niepełnym wymiarze czasu pracy) do kwoty 4.000 zł brutto miesięcznie. Natomiast Urząd Pracy w Ś. posiadała ofertb pracy z reguły od kwoty 1.600 zł do kwoty 2.500 zł brutto.

Dowód:

- zaświadczenie PUP z dn. 24.10.2013 r. i z dn. 18.10.2013 r. – k.5 i 6

- decyzja (...) w B. z dn. 9.09.2013 r.– k. 7

- pismo PUP w Ś. z dn. 13.11.2013 r. – k. 13

- pismo PUP w Ś. z dn. 9.01.2014 r. – k. 14-26

- zeznania M. S. (1) – k.28 i 28 verte

- zeznania G. J. – k. 28 verte i 29

SĄD ZWAŻYŁ:

Zgodnie z treścią art. 138 krop w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej w dniu 16 grudnia 1987 r. (M.P. z 1988 r. Nr 6, poz. 60) w pkt VII wskazał, że jeśli potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, to tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 krop). Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Miarodajnym w ocenie czy nastąpiły zmiany, o których stanowi art. 138 krop jest porównanie sytuacji w jakiej znajdowały się strony w czasie ostatniego rozpoznawania sprawy o alimenty z ich sytuacją aktualną.

Z kolei w myśl art. 135 § 1 krop zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia "usprawiedliwione potrzeby" nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczają poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 krop, według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa.

Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku.

Przez ustawowe określenie "możliwości zarobkowe i majątkowe" rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie mogą być zawsze utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. W przypadkach uzasadnionych obejmują one także wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn nie zasługujących na usprawiedliwienie.

Od ostatniego ustalenia alimentów w łącznej kwocie po 500 zł miesięcznie na rzecz powodów upłynęło dwa lata. Od tamtego czasu koszty utrzymania powodów wzrosły zwłaszcza, co wynika nie tylko z ogólnego wzrostu kosztów utrzymania , ale również z faktu, że powodowie są starsi, więksi i uczęszczają do wyższych klas szkoły. Sąd uznał, iż obecnie koszt utrzymania zarówno J. S. jak i M. S. (2) wzrósł, co najmniej o kwotę łączną 200 zł i o taką kwotę powyższych alimenty, uznając, że skoro pozwany w ogóle nie uczestniczy w wychowaniu dzieci, nie wykazuje nimi zainteresowania, to przynajmniej finansowo powinien w większym zakresie niż ich matka uczestniczyć w kosztach utrzymania powodów. Jednocześnie Sąd uznał, że alimenty w kwocie 400 zł na rzecz J. 300 zł na rzecz M. nie są poza możliwościami pozwanego, który w sposób enigmatyczny przedstawiał swoją sytuację osobistą i majątkową, utrzymując, iż nie zarobkuje z powodu swojego stanu zdrowia, a w utrzymaniu pomaga mu córka, przesyłająca z Holandii po 200-300 euro, co 2-3 miesiące. Jednocześnie w żaden sposób G. J. nie udokumentował swojej niemożności podjęcia pracy z powodów zdrowotnych. Poza tym skoro partnerka pozwanego nie zatrudniła innej osoby na miejsce G. J., który wcześniej, pracując wykonywał różne prace na rzecz firmy swojej partnerki (kierowca, zaopatrzeniowiec, drukarz), to pod wątpliwość należy poddać wiarygodność zeznań pozwanego w tym zakresie. Poza tym zarówno Urząd Pracy w D. jak i Urząd Pracy w Ś. dysponował różnymi ofertami pracy, w których pracodawcy proponowali wynagrodzenie nawet do 4.000 zł brutto.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że żądanie podwyższenia alimentów jest uzasadnione do kwoty łącznej 200 zł miesięcznie i na podstawie powołanych przepisów orzekł jak w punkcie I, II i III wyroku. Rygor natychmiastowej wykonalności Sąd nadał na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc (pkt VI). O kosztach w pkt IV Sąd orzekł na podstawie art. 113.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm).