Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 października 2019 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny:

1. zasądził od Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz J. L. kwotę 40.348,91 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od:

a) kwoty 11.000 zł od dnia 16 czerwca 2018 roku do dnia zapłaty;

b) kwoty 29.348,91 zł od dnia 3 września 2019 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądził od Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz J. L. kwotę 4.767 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4. nakazał pobrać od Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 1.817,64 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód zaskarżając go w części, tj. punkt 2., w zakresie w jakim Sąd oddalił żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 29. (...),91 za okres od 16 czerwca 2018 roku do 2 września 2019 roku.

Skarżący zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego - art. 481 par. 1 i 2 k.c., w związku z art. 125 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych poprzez bezzasadne ustalenie daty wymagalności świadczenia pozwanego w zakresie kwoty 29.348,91 zł na 03.09.2019 r. zamiast na 16.06.2018 r.;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przejawiający się w przyjęciu, że pozwany w dacie doręczenia odpisu pozwu nie dysponował informacją, że powód domaga się zapłaty wyższej kwoty niż dochodzona pierwotnie.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dodatkowo odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 29.348,91 zł za okres od dnia 16 czerwca 2018 roku do dnia 2 września 2019 roku, a także kosztów postępowania za II instancję według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł, o:

1. sprawdzenie wartości przedmiotu zaskarżenia wobec wskazania jej przez powoda w wysokości 1.789 zł, co nie koresponduje z żądanym zasądzeniem odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 29.348,91 zł za okres od 16 czerwca 2018 r. do 2 września 2019 r., wynoszących 2.499,08 zł;

2. oddalenie w całości apelacji powoda;

3. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu.

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy przyjmuje za własne, i uznaje za zbędne ich ponowne przytaczanie w tym miejscu.

Zarzut dotyczący naruszenia prawa procesowego odnosi się jedynie do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na tym, że pozwany w dacie doręczenia odpisu pozwy nie dysponował informacją, że powód domaga się zapłaty kwoty wyższej niż pierwotnie dochodzona. Sąd Okręgowy nie podziela tego zarzutu. Powód w pozwie domagał się zasądzenia kwoty 11.000 zł tytułem dalszego odszkodowania. Słusznie Sąd I instancji uznał, że w tej sytuacji pozwany pozostawał w zwłoce z wypłatą pozostałej części odszkodowania należnego powodowi od dnia następnego po upływie 30-dniowego terminu od powzięcia wiedzy o szkodzie, tj. od dnia 16 czerwca 2018 roku. Dopiero pismem z dnia 6 sierpnia 2019 roku, doręczonym pozwanemu w dniu 2 września 2019 roku, powód rozszerzył żądanie o kwotę 29.348,91 zł. Trudno zatem uznać by w tym zakresie doszło do błędu w ustaleniach faktycznych skoro okoliczności te wynikają z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy.

Sąd Okręgowy nie podziela również zarzutu co do naruszenia art. 481 k.c. w zw. z art. 125 ust 1 punkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2013 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. Z 2013 r., poz. 392). Wydaje się, że zamiarem apelującego było wykazanie, że pozwany pozostaje w opóźnieniu co do kwot objętych wezwaniem do zapłaty skierowanym wobec innego podmiotu. Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Sąd I instancji prawidłowo oznaczył wymagalność roszczeń dochodzonych przez powoda.

Zgodnie z art. 13 powołanej wyżej ustawy, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń, zawartej z nim ugody, prawomocnego orzeczenia sądu lub w sposób określony w przepisach ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2019 r. poz. 1127, 1128, 1590, 1655 i 1696). Sąd Okręgowy podziela zapatrywania wyrażone w orzecznictwie zgodnie, z którymi oprócz zawiadomienia o wypadku wierzyciel powinien określić roszczenie. Jeżeli nie uczynił tego, zakład powinien wystąpić z propozycją zawarcia ugody. Równoznaczne z nią jest oświadczenie (zwane nieraz w potocznym języku „decyzją”) o wysokości odszkodowania. Jeżeli poszkodowany nie określi wysokości roszczenia, a zakład, mając dane do jego ustalenia, nie oświadczy, jaką kwotę uważa za właściwe odszkodowanie, powstaje w zasadzie stan opóźnienia, uprawniający wierzyciela do żądania odsetek. Z chwilą wypłacenia kwoty ustalonej przez ubezpieczyciela obowiązek wypowiedzenia się odnośnie tego, czy jest ona odpowiednia, powraca do wierzyciela (poszkodowanego, uprawnionego z ubezpieczenia OC). Od chwili zgłoszenia przez niego żądania dalszych roszczeń zakład pozostaje w opóźnieniu, o ile oczywiście roszczenia te będą uzasadnione. Reasumując, świadczenia odszkodowawcze zakładu ubezpieczeń są terminowe. Zakład nie pozostaje jednak w opóźnieniu co do kwot nie objętych jego „decyzją”, jeżeli poszkodowany po jej otrzymaniu lub wcześniej nie określi kwotowo swego roszczenia (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 lipca 1999 r. sygn. III CKN 315/98, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie I Wydział Cywilny z dnia 25 kwietnia 2019 r. I ACa 186/18).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy uznać, że roszczenie powoda wobec pozwanego zostało sformułowane w pozwie i w piśmie rozszerzającym powództwo. Pozwany nie likwidował szkody w postępowaniu likwidacyjnym. Było ono prowadzone na rzecz zagranicznego ubezpieczyciela przez (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.. Zatem oświadczenie powoda o żądaniu zapłaty odszkodowania wraz ze sprecyzowaniem jego wysokości po raz pierwszy było podniesione wobec pozwanego w pozwie, a następie w piśmie rozszerzającym. Niezależnie od tego jaki pogląd zaprezentowany w doktrynie zaakceptujemy co do charakteru prawnego wezwania do zapłaty ( czy to oświadczenie podobne do oświadczenia woli, czy też to jednostronne oświadczenie woli o charakterze prawnokształtującym) należy uznać, że musi ono być skonkretyzowane co do wysokości kwoty jak i osoby dłużnika W tej sytuacji określenie kwoty żądania skierowane przeciwko innemu podmiotowi niż pozwany w przedmiotowej sprawie nie może pociągać za sobą uznania, iż pozwany pozostaje w opóźnieniu co do spełnienia świadczenia.

Podsumowując, pozwany o szkodzie i wysokości żądanej kwoty został zawiadomiony dopiero wraz z doręczeniem odpisu pozwu w dniu 16 maja 2018 roku. Nie może on zatem ponosić odpowiedzialności za skutki opóźnienia w zaspokojeniu roszczenia przed dniem, w którym skierowano do niego żądanie zapłaty odszkodowania.

Mając powyższe na względzie całokształt powyżej przedstawionych rozważań, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Biorąc pod uwagę wartość przedmiotu zaskarżenia wynoszącą 2.482,19 zł należy uznać, że pozwany wygrał postępowanie apelacyjne w całości. Przed Sądem II instancji pozwany poniósł koszty procesu w postaci kosztów zastępstwa procesowego, udzielanego przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, które wyniosły 450 zł (§ 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r., Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).