Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 624/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2021 roku

Sąd Rejonowy w Łukowie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący sędzia Edyta Cieliszak

Protokolant st. sekr. sądowy Beata Siestrzewitowska

po rozpoznaniu dnia 5 lutego, 8 października 2020 roku, 21 stycznia i 9 marca 2021 roku sprawy B. P. córki J. i G. z domu P. ur. (...) w S.

oskarżonej o to, że:

w dniu 21 sierpnia 2019 roku w K. szarpała i uderzyła dłonią pokrzywdzoną R. O. w ramię w skutek czego doznała ona podbiegnięcia krwawego o wymiarach 6cm x 4cm, które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała pokrzywdzonej na czas poniżej 7 dni-

tj. o przestępstwo z art. 157 § 2 k.k.

orzeka:

na podstawie art. 66 §1 i 2 kk i art. 67 §1 kk postępowanie karne wobec B. P. warunkowo umarza tytułem próby na okres dwóch lat; na podstawie art. 67 § 3 kk orzeka od B. P. na rzecz R. O. nawiązkę w kwocie 1500 zł. (tysiąc pięćset), na podstawie art. 67 §3 kk w zw. z art. 72 §1 pkt 7 a kk orzeka wobec oskarżonej środek karny zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej R. O. na odległość mniejszą od 50 metrów, zasądza od oskarżonej na rzecz R. O. kwotę 300 zł. (trzysta) tytułem zwrotu wniesionego ryczałtu oraz kwotę 826, 56 zł. (osiemset dwadzieścia sześć 56/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego; zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 80 zł. (osiemdziesiąt) tytułem opłaty.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

(...)

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

B. P.

21 sierpnia 2019 roku w K. szarpała i uderzyła dłonią R. O. w ramię w skutek czego doznała ona podbiegnięcia krwawego o wymiarach 6x4 cm, które naruszyły prawidłowe funkcje organizmu pokrzywdzonej na okres poniżej 7 dni- czyn z art.157§2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

między oskarżona a oskarżycielką prywatną od dłuższego istnieje konflikt, dochodzi do nieporozumień w miejscu pracy

zeznania R. O.

31-34

zeznania J. K.

34-36

zeznania P. P.

36-37

wyjaśnienia j B. P.

29-30

zeznania J. Z.

71-72

w dniu 21 sierpnia 2019 r oskarżona rozpoczęła kłótnię, w trakcie której szarpnęła za ramię (...), gdy ta przemieszczała się obok swojego biurka, uderzyła ręką w twarz, popchnęła po czym obie kobiety złapały się rękami, szarpały a rozdzielił je J. K.

zeznania R. O.

31-34

zeznania J. K.

34-36

nagranie przebiegu zdarzenia odtworzone na rozprawie

płyta k.68, 101

na skutek zdarzenia R. O. doznała podbiegnięcia krwawego o wymiarach 6x4 cm, które naruszyły prawidłowe funkcje organizmu pokrzywdzonej na okres poniżej 7 dni- czyn z art.157§2 kk

zeznania R. O.

31-34

zaświadczenie lekarskie z dnia 26.08.2019r

6

opinia sądowo- lekarska

88-90, 105-107

zeznania J. Z.

71-72

materiał fotograficzny na płycie

79

także oskarżona podczas szarpania się z pokrzywdzoną została przez nią podrapana na twarzy i doznała obrażeń ciała w postaci zadrapań

wyjaśnienia B. P.

29-30

zeznania P. P.

36-37

zeznania R. A. z notatką

74, 47-47v

zaświadczenie lekarskie z dnia 21 sierpnia 2019r

16

zeznania M. W. z notatką

74-75, 48, 46

obie kobiety dzwoniły prosząc o interwencję Policji, pierwsza zadzwoniła R. O.

informacja KP A.

42

płyty z nagrań ze zgłoszeń obu kobiet odtworzone na rozprawie

43, 51

zeznania R. A. z notatką

74, 47-47v

zeznania M. W. z notatką

74-75, 48, 46

B. P. nie była dotychczas karana

dane o karalności

24

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

B. P.

jak w akcie oskarżenia

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

to R. O. rozpoczęła kłótnię, szarpaninę i pierwsza wbiła paznokcie w policzek oskarżonej, oskarżona jedynie odepchnęła ją wówczas od siebie po złapaniu za głowę, wówczas pokrzywdzona ją puściła i B. P. opuściła pokój, nie mogła spowodować żadnych obrażeń na ramieniu

wyjaśnienia B. P.

29-30

1.OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

zeznania R. O.

zeznania są dla sądu przekonujące, wyczerpujące i szczere w części opisującej przebieg zdarzenia, pokrzywdzona nie negowała, że broniąc się mogła także spowodować zadrapania oskarżonej, jej relacje potwierdzają zeznania J. K., dokumentacja fotograficzna - zdjęcia zrobione następnego dnia po zdarzeniu przez siostrę, zeznania J. Z.- której od razu telefonicznie zrelacjonowała jego przebieg wskazując, że została zaatakowana przez oskarżoną, uderzona w twarz, szarpana za włosy, złapana za ramię a także odtworzony przebieg zdarzenia nagranego przez J. K.- choć z oczywistych względów nie obrazuje ono w pełni jego przebiegu to potwierdza , że to oskarżona stawała się coraz bardziej agresywna, atakując najpierw słownie pokrzywdzoną a następnie także fizycznie, także funkcjonariusze Policji wskazali, że to pokrzywdzona pierwsza zadzwoniła z prośbą o interwencję, co potwierdza udzielona przez KP A. informacja, wskazali, że oskarżona nie potrafiła pohamować emocji, nerwów, nie tylko podczas tej interwencji, także zaświadczenie lekarskie, które choć wystawione 5 dni po zdarzeniu nie budzi wątpliwości sądu- wskazuje jakie obrażenia na dzień 26 sierpnia 2019r zostały zaobserwowane i były widoczne dla wystawiającego lekarza a z treści zaświadczenia wynika, ze były one już w fazie ewolucji- podbiegnięcie krwawe na ramieniu prawym, zbieżne jest to z fotografiami zrobionymi już następnego dnia po zdarzeniu, które pokrzywdzona pokazała też J. K.

zeznania J. K.

przekonująco i zbieżnie z zeznaniami pokrzywdzonej, bardzo szczegółowo relacjonując i odpowiadając na pytania opisała przebieg zdarzenia, mimo, że pozostaje w bliższych i koleżeńskich kontaktach z pokrzywdzoną to jednak sam ten fakt nie może przekreślać wiarygodności zeznań i wskazywać na ich tendencyjność czy nieprawdziwość, świadek nie ukrywał też zachowania pokrzywdzonej i wzajemnego szarpania się przez kobiety " złapały" się tak ze musiał je rozdzielać, wskazał jednak na eskalację zachowania oskarżonej, trudno przy tym uznać, że nagrywanie przez niego zajścia było jakąś prowokacją z jego lub pokrzywdzonej strony, świadek wskazał powody uruchomienia nagrywania w swoim telefonie a nie mógł przewidzieć przecież, że oskarżona zaatakuje pokrzywdzoną nie tylko słownie

zeznania P. P.

Sąd nie miał też wątpliwości do zeznań tego świadka, szczerze przekazał co mu jest wiadome, jednak nie widział przebiegu zdarzenia, potwierdził okoliczności niesporne i uznane przez sąd za udowodnione takie jak obrażenia oskarżonej, zadrapania, przekazanie pokrzywdzonej informacji o tym, ze matka ma zaświadczenie lekarskie, potwierdził oczywisty konflikt między kobietami

zeznania R. A. z notatką

świadek przy pomocy danych zawartych w notatce sporządzonej po zajściu wskazał na znane mu okoliczności, przebieg zdarzenia zrelacjonowali jego uczestnicy i na podstawie tego wskazał, ze zostało ono zainicjowane przez oskarżoną, widział u niej obrażenia, co nie budzi wątpliwości sądu i zostało też potwierdzone innymi dowodami, nie widział ich u pokrzywdzonej, co jest oczywiste z uwagi na ich umiejscowienie i to, ze pokrzywdzona o ich istnieniu tak naprawdę dowiedziała się tego dnia ale później, w domu, od siostry, brak jest podstaw do kwestionowania jego zeznań

zeznania M. W. z notatką

jak w odniesieniu do R. A., świadek dodatkowo wskazał, ze to oskarżona podczas interwencji jest osobą , która nie potrafi opanować swoich emocji, nerwów, wskazał że pokrzywdzona podczas interwencji a więc w obecności policjantów " hamowała swoje emocje wobec pani P., czego nie czyniła pani P.", brak podstaw do kwestionowania jego zeznań

opinia sądowo- lekarska

opinię sąd uznał za rzetelną, wydaną na podstawie dostępnego materiału, w tym zaświadczenia lekarskiego oraz dokumentacji fotograficznej, odpowiada w pełni wymogom z art.200§1 kpk, jest jasna i wyczerpująca, w opinii uzupełniającej biegły nie wykluczył że obrażenia opisane w zaświadczeniu i widoczne na zdjęciach mogły powstać w okresie 22 sierpnia- 26 sierpnia 2019r , wnioski jego muszą być jednak oceniane w połączeniu z dowodami osobowymi, biegły wskazał że ujawnione obrażenia pokrzywdzonej mogły powstać na skutek uderzenia lub ucisku, szarpnięcia ręką tej części ciała, czyli ramienia prawego , wyczerpują dyspozycję art. 157§2 kk

zeznania J. Z.

uznane za wiarygodne, świadek bardzo szczegółowo, przy licznych pytaniach o znane jej okoliczności zdarzenia i ich tło wyczerpująco na nie odpowiadała, już telefonicznie tuż po zajściu uzyskała pierwszą informację od pokrzywdzonej, potem bardziej szczegółową, widziała obrażenia siostry, zrobiła zdjęcie tychże, opisała też stan psychiczny siostry i konflikt z oskarżoną, sąd nie miał podstaw do kwestionowania tych zeznań, przyznała, ze pokrzywdzona mogła w trakcie szarpaniny zadrapać oskarżoną

nagranie przebiegu zdarzenia odtworzone na rozprawie

sąd nie znalazł podstaw do uznania, że było zmanipulowane, odzwierciedlało przebieg zajścia, zawierało jedynie dźwięk, bez obrazu

zaświadczenie lekarskie z dnia 26.08.2019r

brak podstaw do zakwestionowania, wydający je lekarz opisał widziane przez niego i okazywane przez pacjenta obrażenia, choć jako że nie jest medykiem sądowym brak jest precyzji jego określeń

zaświadczenie lekarskie z dnia 21 sierpnia 2019r

brak podstaw do zakwestionowania, wydający je lekarz opisał widziane przez niego i okazywane przez pacjenta- oskarżoną- obrażenia,

informacja KP A.

nie kwestionowany

płyty z nagrań ze zgłoszeń obu kobiet odtworzone na rozprawie

nie kwestionowane

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

wyjaśnienia B. P.

oskarżona w bardzo obszernych wyjaśnieniach wskazywała na szereg uchybień, zarzutów dotyczących złego postępowania pokrzywdzonej, w zakresie konfliktu z pokrzywdzoną jej wyjaśnienia nie budzą wątpliwości, także co do tego, że doznała wskutek zajścia także obrażeń w postaci zadrapań- mają potwierdzenie w zaświadczeniu lekarskim, widzieli je interweniujący policjanci i syn oskarżonej , także co do tego, że obie kobiety wzywały policję i że pokrzywdzona bezpośrednio po zdarzeniu byłą w pracy a jej zaświadczenie było wystawione nie w dniu zdarzenia ale kilka dni później-są to okoliczności nie budzące wątpliwości, sąd nie dał jednak wiary wyjaśnieniom oskarżonej w zakresie, w jaki twierdzi, ze całe zajście sprowokowała agresja pokrzywdzonej, która ją pierwsza zaatakowała a ona jedynie odepchnęła ją w obronie łapiąc za twarz, w tym zakresie są odosobnione i sprzeczne nie tylko z wersją podawaną przez pokrzywdzona le też bezpośredniego świadka- J. K., do zeznań tych osób w tym zakresie sąd nie miał zastrzeżeń i mając także bezpośredni kontakt na sali sądowej, obdarzył wiarą z powodów wskazanych wyżej a także z przebiegiem zajścia zarejestrowanym przez świadka, z tych dowodów wynika, że to zachowanie oskarżonej coraz bardziej eskalujące, agresywne najpierw słownie a potem także fizycznie było powodem zajścia, awantury a potem szarpaniny, w trakcie której B. P. doznała również zadrapań na twarzy

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

B. P.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

art.157§2 kk - spowodowanie lekkich obrażeń ciała umyślnie, z zamiarem co najmniej ewentualnym poprzez złapanie za ramię, szarpnięcie w świetle wskazanych na wstępie dowodów w postaci wywołanej opinii sądowo- lekarskiej, zeznań pokrzywdzonej, jej siostry, J. K. nie budzi wątpliwości

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

B. P.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

z uwagi na długotrwały konflikt pomiędzy stronami, sytuację motywacyjną oskarżonej, poczucie zagrożenia, które jej także towarzyszyło podczas zdarzenia, doznanie również przez nią obrażeń ciała podczas tego samego zdarzenia, dotychczasową niekaralność, tryb życia daleki od przestępnego Sąd uznał, że zarówno stopień winy jak i społecznej szkodliwości czynu uzasadnia warunkowe umorzenie postępowania na okres dwóch lat a oskarżona mimo takiego rozstrzygnięcia będzie przestrzegała porządku prawnego, nie wejdzie już w konflikt z prawem a problemy i konflikty rodzinne, pracownicze będzie rozwiązywała bez uciekania się do przemocy, w sposób zgodny z normami społecznymi i prawnymi

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

B. P.

nawiązka na rzecz pokrzywdzonej w kwocie 1500 zł

pokrzywdzona doznała obrażeń ciała, była narażona na sytuację traumatyczną, była także szarpana za włosy, uderzona ręką w twarz, w obecności innego pracownika, na terenie zakładu pracy, kwota ta powinna wzmocnić cele wychowawcze i zapobiegawcze toczącego się postępowania, zrekompensować uszczerbek nie tylko fizyczny ale też psychiczny, uwzględnia też sytuacje materialną oskarżonej,

B. P.

zakaz zbliżania do pokrzywdzonej na odległość mniejszą niż 50 metrów

pokrzywdzona wnosiła o orzeczenie zakazu na odległość mniejszą od 100 m, w związku z tym, że czuje się zagrożona przez postępowanie oskarżonej ten środek ma zabezpieczyć jej prawnie chronione interesy, jak wynika z zeznań pokrzywdzonej, J. K. oskarżona przejawiała niejednokrotnie agresywne zachowania wobec pokrzywdzonej, jest osobą mającą trudności w kontrolowaniu swoich emocji, co dało się także zauważyć podczas rozprawy, było to także widoczne dla funkcjonariusza policji

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

B. P.

1.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

zasądzenie kosztów postępowania w całości

brak podstaw do zwolnienia, art. 628 kpk w zw. z art.629 kpk

1.Podpis

sędzia Edyta Cieliszak

POUCZENIE O UPRAWNIENIACH I OBOWIĄZKACH

Strona ma prawo do złożenia w terminie 7 dni od daty ogłoszenia wyroku wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku. Oskarżony pozbawiony wolności, który nie ma obrońcy i – pomimo złożenia wniosku o doprowadzenie go na termin rozprawy, na którym ogłoszono wyrok – nie był obecny podczas ogłoszenia wyroku, ma prawo do złożenia wniosku o sporządzenia na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku w terminie 7 dni od daty doręczenia mu wyroku.

Sporządzenie uzasadnienia z urzędu nie zwalnia strony od złożenia wniosku o doręczenie uzasadnienia. Wniosek składa się na piśmie wskazując:

1)  oznaczenie organu, do którego jest skierowany, oraz sprawy, której dotyczy;

2) oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo, a także – w pierwszym piśmie złożonym w sprawie – numer telefonu, telefaksu i adres poczty elektronicznej lub oświadczenie o ich nieposiadaniu;

3) treść wniosku, czy dotyczy całości wyroku czy też niektórych czynów, których popełnienie oskarżyciel zarzucił oskarżonemu, bądź też jedynie rozstrzygnięcia o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu oraz oznaczenie oskarżonego, gdy wniosek nie pochodzi od oskarżonego;

4) datę i podpis składającego pismo (za osobę, która nie może się podpisać, pismo podpisuje osoba przez nią upoważniona, ze wskazaniem przyczyny złożenia swego podpisu).

Wniosek złożony przez osobę nieuprawnioną, po terminie lub którego braki formalne nie zostały uzupełnione w terminie przez wnoszącego nie zostanie przyjęty (art. 119, art. 422 § 1, § 2 i § 3) 2).

Od wyroku sądu pierwszej instancji stronom i podmiotowi zobowiązanemu przysługuje apelacja (art. 444).

Apelację wnosi się na piśmie do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie 14 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem (art. 428 § 1, art. 445 § 1).

Apelację co do winy uważa się za wniesioną przeciwko całości wyroku, a apelację co do kary uważa się za wniesioną przeciwko całości rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych. Natomiast apelację co do środka karnego, środka kompensacyjnego albo przepadku uważa się za wniesioną odpowiednio przeciwko całości rozstrzygnięcia o środkach karnych albo o środkach kompensacyjnych albo o przepadku (art. 447 § 1-3).

W apelacji można podnosić zarzuty, które nie stanowiły lub nie mogły stanowić przedmiotu zażalenia (art. 447§ 4).

Podstawą apelacji nie może być błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia, oraz rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka, związane z treścią zawartego porozumienia w sprawie wydania wyroku skazującego, wymierzenia określonej kary lub środka karnego, orzeczenie przepadku lub środka kompensacyjnego lub rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu (art. 447 § 5).

Podstawą apelacji nie mogą być wyłącznie zarzuty, których uwzględnienie mogłoby nastąpić w trybie sprostowania omyłki pisarskiej lub rachunkowej oraz w obliczeniu terminów w wyroku albo uzasadnieniu do niego, w trybie rozstrzygnięcia co do przepadku, zaliczenia tymczasowego aresztowania, zatrzymania lub okresu rzeczywistego pozbawienia wolności, okresu zatrzymania prawa jazdy lub innego odpowiedniego dokumentu lub okresu zawieszenia oskarżonego w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu albo nakazania powstrzymania się od określonej działalności lub od prowadzenia określonego rodzaju pojazdów, lub zakazania ubiegania się o zamówienia publiczne na czas trwania postępowania, nałożenia obowiązku zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu albo dowodów rzeczowych, oraz w trybie rozstrzygnięcia o kosztach procesu (art. 447 § 6).

Apelacja wniesiona po terminie lub przez osobę nieuprawnioną albo niedopuszczalna z mocy ustawy nie zostanie przyjęta (art. 429 § 1).

Oskarżony ma prawo do korzystania przy sporządzeniu apelacji z pomocy ustanowionego przez siebie obrońcy, a strona inna niż oskarżony może ustanowić pełnomocnika. Do czasu ustanowienia obrońcy przez oskarżonego pozbawionego wolności, obrońcę może ustanowić inna osoba. Apelacja od wyroku sądu okręgowego, która nie pochodzi od prokuratoralub pełnomocnika będącego radcą prawnym, powinna być sporządzona i podpisana przez adwokata, radcę prawnego albo radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Wydatki związane z ustanowieniem obrońcy albo pełnomocnika ponosi strona, która go ustanowiła (art. 6, art. 83 § 1, art. 87 § 1,art. 446 § 1, art. 620).

Jeśli strona nie ma obrońcy albo pełnomocnika z wyboru, może żądać, aby wyznaczono obrońcę albo pełnomocnika z urzędu, w tym w celu dokonania określonej czynności, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów ustanowienia obrońcy albo pełnomocnika z wyboru bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Pełnomocnik z urzędu zostanie wówczas wyznaczony z listy pełnomocników. Wyznaczenie pełnomocnika z urzędu może zostać cofnięte, jeżeli okaże się, że nie istnieją okoliczności, na podstawie których go wyznaczono (art. 78 i art. 81a § 1 w zw. z art. 88 § 1 zd. drugie).

Udział obrońcy w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego, a udział pełnomocnika nie wyłącza osobistego działania w nim strony innej niż oskarżony (art. 86 § 2 w zw. z art. 88 § 1 zd. drugie).

Do biegu wskazanych powyżej terminów nie wlicza się dnia, od którego liczy się dany termin. Jeżeli koniec tego terminu przypadnie na dzień przez ustawę uznany za dzień wolny od pracy lub na sobotę, czynność można wykonać następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą (art. 123 § 1 i § 3). Termin jest zachowany, jeżeli przed jego upływem wniosek o sporządzenie uzasadnienia na piśmie lub apelacja zostaną złożone bezpośrednio w sądzie albo:

1.  nadane w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej;

2.  nadane w polskim urzędzie konsularnym;

3.  złożone przez żołnierza, z wyjątkiem żołnierza pełniącego terytorialną służbę wojskową dyspozycyjnie, w dowództwie jednostki wojskowej;

4.  złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji odpowiedniego zakładu;

5.  złożone przez członka załogi polskiego statku morskiego kapitanowi statku (art. 124).

1)  należy wybrać właściwy zwrot;

2)  podane w nawiasach przepisy oznaczają odpowiednie artykuły ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1987, z późn. zm.).