Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 130/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 10 grudnia 2020 roku w sprawie II K 167/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Rażąca niewspółmierność kary orzeczonej zaskarżonym wyrokiem w wymiarze;

- 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyn I ;

- 8 miesięcy pozbawienia wolności za czyn II ;

gdzie z analizy materiału dowodowego, wyjaśnień oskarżonego, oceny jego postawy i sytuacji rodzinnej wynika, że wystarczające byłoby orzeczenie kary w dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a orzeczona kara jest rażąco wygórowana.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie należy zaznaczyć, iż poczynione przez sąd ustalenia faktyczne znajdują odpowiednie oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Sprawstwo oskarżonego nie było kwestionowane i w świetle zebranych dowodów nie budzi wątpliwości.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić, gdy kara ( zastosowana reakcja karna ), jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą.

Zmiana wysokości orzeczonej kary ( reakcji karnej ) może w wyniku postępowania odwoławczego nastąpić jedynie wówczas, gdyby kara ta jawiła się jako „rażąco niewspółmierna”. Owa niewspółmierność w ustawie została poprzedzona określeniem „rażąca", co wyraźnie zaostrza kryterium zmiany wyroku z powodu czwartej podstawy odwoławczej. Określenie „rażąca" należy bowiem odczytywać dosłownie i jednoznacznie jako cechę kary, która istotnie przez swą niewspółmierność razi (oślepia).

Rażąca niewspółmierność kary zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności mających zasadniczy wpływ na jej wymiar można by przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej a karą wymierzoną w I instancji.

Sąd odwoławczy zgodził się ze skarżącym, iż wymierzone oskarżonemu kary jednostkowe i kara łączna są rażąco surowe.

W tym kontekście należy uwzględnić, iż przestępstwo z art. 209 § 1a kk zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Oskarżony nie był uprzednio karany za przestępstwo nie alimentacji. Aktualnie jest zatrudniony jako brukarz. Otrzymuje więc stałe dochody, z których może regulować zobowiązania alimentacyjne. Oskarżony przedstawił dowody wpłaty pieniędzy na rzecz dzieci w miesiącach grudzień 2020-luty 2021roku ( k 188 ).

Obecna postawa R. P. jest więc prawidłowa. Jego sytuacja materialna umożliwia też ewentualną egzekucję alimentów.

Orzeczenie kary bezwzględnej pozbawienia wolności nawet w niższej wysokości spowodowałoby utratę pracy przez oskarżonego i brak realizacji świadczeń alimentacyjnych. Ewentualnie skazany mógłby odbyć tę karę w formie dozoru elektronicznego, jednak ta forma wykonania miałaby ograniczone oddziaływanie na jego postawy względem dzieci. W interesie uprawnionych dzieci leży to, aby oskarżony łożył na ich utrzymanie.

Dlatego sąd odwoławczy uznał ostatecznie, iż w ramach wyboru sankcji za zarzucane mu czyny, bardziej właściwa jest alternatywa unikająca rzeczywistego pozbawienia wolności sprawcy – polegająca na wymierzeniu mu sankcji o charakterze wolnościowym, jednocześnie powodującej, iż w dłuższym okresie czasu będzie weryfikowana jego prognoza kryminologiczna.

Sąd odwoławczy uznał, iż:

- oskarżony popełnił dwa czyny z wykorzystaniem takiej samej sposobności w podobny sposób,

- popełnił je w krótkich odstępach czasu,

- popełnił je zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich;

- w odniesieniu do tych czynów zachodzi tożsamość kwalifikacji prawnej.

Przedmiotowe zachowania oskarżonego składają się więc na strukturę ciągu przestępstw, którą wyznaczają warunki określone w art. 91 § 1 kk

Zawarte w art. 91 § 1 kk sformułowanie „sąd orzeka jedną karę określoną w przepisie stanowiącym podstawę jej wymiaru dla każdego z tych przestępstw, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę” daje podstawę do wyprowadzenia z niego dwóch norm, mianowicie normy kompetencyjnej przyznającej sądowi kompetencję do wymierzenia w sytuacji ciągu przestępstw jednej kary w granicach od dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przestępstwo wchodzące w skład tego ciągu do górnej granicy tego zagrożenia zwiększonego o połowę, oraz normę nakazującą sądowi uczynić użytek z tej kompetencji (norma ta nie jest normą sankcjonującą). O nakazującym charakterze tej ostatniej normy przesądza jednoznacznie zwrot „orzeka”, który tym samym niweczy możliwość uznania, że wymiar wskazanej kary w sytuacji ciągu przestępstw jest zachowaniem nienakazanym, a więc jedynie fakultatywnym ( Art. 91 KK red. Stefański 2021, wyd. 26/Ł. Pohl, Legalis ).

Dlatego sąd odwoławczy przyjął, że czyny przypisane w punktach 1 i 2 wyczerpują dyspozycję art. 209 § 1a kk i zostały popełnione w warunkach art. 91 § 1 kk i za to w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności ( po uchyleniu kary łącznej pozbawienia wolności ), na podstawie art. 209 § 1a kk w zw. z art., 91 § 1 kk, art. 34 § 1 kk, art. 34 § 1a kk, art. 35 § 1 kk orzekł w stosunku do oskarżonego karę 1 roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięczny.

Orzeczona kara ograniczenia wolności będzie wdrażać oskarżonego do wykonywania pracy ( jednocześnie z uwagi na jej miesięczny wymiar nie będzie kolidować z obowiązkami zawodowymi ). W ciągu roku będzie on podlegał kontroli sprawowanej przez kuratora zawodowego i sąd; w razie niepoddania się obowiązkom związanym z tą karą – zastanie zarządzona wobec niego zastępcza kara pozbawienia wolności w maksymalnym wymiarze 6 miesięcy.

Wzmacniając cele wychowawcze i zapobiegawcze zastosowanej reakcji karnej sąd odwoławczy zobowiązał dodatkowo oskarżonego do:

-wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie uprawnionych dzieci;

-wykonywania pracy zarobkowej.

Uchylanie się od któregokolwiek z tych obowiązków mających gwarantować realizację świadczeń alimentacyjnych spowoduje również zarządzenie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności. Obowiązki te będą działać mobilizująco na skazanego.

Oskarżony musi zdawać sobie sprawę z tego, iż brak postępów w resocjalizacji mających wyraz w prawidłowym sposobie wykonania kary ograniczenia wolności, spowoduje poddanie go oddziaływaniu wychowawczemu w jednostce penitencjarnej.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I i II w zakresie wymierzonych kar i orzeczenie za poszczególne czyny kar w dolnych granicach zagrożenia ustawowego; wymierzenie kary łącznej na zasadzie absorpcji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W aktualnej sytuacji wystarczającym dla realizacji celów kary w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej jest orzeczenie kary o charakterze wolnościowym ( ograniczenia wolności ) z dodatkowymi obowiązkami, wdrażające oskarżonego w dłuższej perspektywie czasu do przestrzegania porządku prawnego, wykonywania pracy zarobkowej i łożenia na utrzymanie uprawnionych dzieci.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Przedmiotowe zachowania oskarżonego składają się na strukturę ciągu przestępstw, którą wyznaczają warunki określone w art. 91 § 1 kk

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Powody te zostały wskazane wyżej.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wina

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak podstaw do korekty wyroku w tym zakresie.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uchylenie kary łącznej pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Modyfikacja w zakresie kar jednostkach spowodowała utratę mocy przez karę łączną.

5.2.2.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd odwoławczy przyjął, że czyny przypisane w punktach 1 i 2 wyczerpują dyspozycję art. 209 § 1a kk i zostały popełnione w warunkach art. 91 § 1 kk i za to w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności ( po uchyleniu kary łącznej pozbawienia wolności), na podstawie art. 209 § 1a kk w zw. z art., 91 § 1 kk, art. 34 § 1 kk, art. 34 § 1a kk, art. 35 § 1 kk orzekł w stosunku do oskarżonego karę 1 roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięczny.

Zwięźle o powodach zmiany

Ciąg przestępstw jest instytucją prawa materialnego i obowiązkiem sądu jest jej stosowanie w razie spełnienia warunków określonych w art. 91 § 1 kk. Okoliczności wskazane wyżej spowodowały wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju.

5.2.3.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd odwoławczy zobowiązał dodatkowo oskarżonego do:

-wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie uprawnionych dzieci;

-wykonywania pracy zarobkowej.

Zwięźle o powodach zmiany

Dla realizacji celów kary w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej konieczne jest orzeczenie w ramach kary ograniczenia wolności dodatkowych obowiązków wdrażających oskarżonego w dłuższej perspektywie czasu do przestrzegania porządku prawnego, wykonywania pracy zarobkowej i łożenia na utrzymanie uprawnionych dzieci.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Trudna sytuacja materialna oskarżonego uzasadniała zwolnienie go od opłaty za obie instancje i wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Kara

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana