Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Katowicach - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

XI Wydział Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2014 r. w Katowicach

sprawy P. R. (P. R. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania P. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 28 sierpnia 2012 r., nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 września 2012 roku na stałe;

2.  zasądza od organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz ubezpieczonego kwotę 60 zł (sześćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Mariola Ścigała-Pentak

sygn. akt XI U 3136/12

UZASADNIENIE

Ubezpieczony P. R. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 28 sierpnia 2012 roku wstrzymującej mu wypłatę renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 września 2012 roku. Wniósł o zmianę w/w decyzji w całości i przyznanie na stałe renty z tytułu trwałej częściowej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazał między innymi, iż orzeczenie stwierdzające, że nie jest niezdolny do pracy jest nieprawidłowe zarówno ze względów medycznych, jak i z uwagi na inne kryteria oceny tej zdolności, a tym samym narusza przepisy art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (k. 2-8 a.s.).

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, podnosząc, iż zgodnie z orzeczeniem Komisji Lekarskiej z dnia 2 sierpnia 2012 roku, ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy od dnia 1 września 2012 roku (k. 11 a.s.).

Sąd ustali, co następuje:

Ubezpieczony P. R. urodził się dnia (...). Ma wykształcenie zawodowe mechanika – kierowcy. Poprzednio pracował jako monter samochodowy (lata 1971 – 1975), kierowca (lata 1975 – 1980), mechanik (1980 rok), magazynier stacji paliw (lata 1980 – 1983), malarz – tapeciarz (lata 1983 – 1990), mechanik samochodowy, narzędziowiec (1990 – 1995). Ostatnio, tj. od dnia 14 lutego 1997 roku ubezpieczony jest pracownikiem ochrony mienia w zakładzie pracy chronionej. Obecnie nie ma prawa wykonywania zawodu kierowcy (akta rentowe i orzecznicze ubezpieczonego, prawo jazdy – k. 43-44 a.s.).

Odwołujący od dnia 31 sierpnia 1995 roku do dnia 31 sierpnia 2012 roku pobierał uprawniony do renty inwalidzkiej (później - renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy). Leczył się okulistycznie, a okresowo urologicznie i endokrynologicznie. Odwołujący posiada 39 lat, 1 miesiąc i 6 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 3 miesiące i 15 dni okresów nieskładkowych (akta rentowe ubezpieczonego).

W dniu 2 maja 2012 roku ubezpieczony złożył w (...) Oddział w R. wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (k. 450 akt ZUS).

Orzeczeniem specjalistycznym lekarza konsultanta okulisty z dnia 5 lipca 2012 roku ubezpieczony został uznany za trwale częściowo niezdolnego do pracy jako kierowca zawodowy (akta orzecznicze ubezpieczonego).

Wobec rozpoznania przypadku ubezpieczonego w trybie nadzoru Lekarza Inspektora Nadzoru Orzecznictwa Lekarskiego przedmiotową sprawę przekazano do rozpoznania do komisji lekarskiej ZUS, która w dniu 2 sierpnia 2012 roku, biorąc pod uwagę stan przedmiotowy, wyuczony zawód oraz dotychczas wykonywane zawody, uznała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy (akta orzecznicze ubezpieczonego, k. 446 i k. 448 akt ZUS)

Na wskazanej wyżej podstawie organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 28 sierpnia 2012 roku wstrzymał P. R. wypłatę renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 września 2012 roku (k. 457 akt ZUS).

Biegły sądowy z zakresu okulistyki lek. med. A. K. w swojej opinii z dnia 2 kwietnia 2013 roku na podstawie wywiadu, dokumentacji medycznej oraz badania okulistycznego rozpoznała u ubezpieczonego stan po nawrotowych zapaleniach tylnego odcinka błony naczyniowej oka lewego, rzekomosoczewkowość oka lewego, jaskrę wtórną oka lewego, niedowidzenie oka lewego, zaćmę początkową oka prawego oraz starczowzroczność (stan fizjologiczny). W swojej opinii biegła wskazała, że ubezpieczony nie jest nadal po dniu 31 sierpnia 2012 roku częściowo niezdolny do pracy zgodnej z posiadanym wykształceniem zawodowym, tj. kierowcy – mechanika samochodowego z kategorią B oraz nie jest niezdolny do pracy na stanowiskach zgodnych z posiadanymi kwalifikacjami nabytymi, tj. montera samochodowego, magazyniera paliw, pracownika ochrony mienia, malarza – tapeciarza, mechanika samochodowego – narzędziowca. W przypadku odwołującego przeciwwskazana jest jedynie praca kierowcy zawodowego kategorii C, C+E, D. Opinią uzupełniającą z dnia 3 czerwca 2013 roku biegła A. K. podtrzymała w całości swoją opinie główną z dnia 2 kwietnia 2013 roku (k. 26-30 a.s., k. 49 a.s.).

Biegły sądowy z zakresu okulistyki lek. med. M. P. w swojej opinii z dnia 3 grudnia 2013 roku na podstawie wywiadu, dokumentacji medycznej oraz badania przedmiotowego rozpoznała u ubezpieczonego stan po nawrotowych zapaleniach błony naczyniowej oka lewego, stan po usunięciu zaćmy powikłanej ze wszczepieniem sztucznej soczewki przedniokomorowej, jaskrę wtórną oka lewego, krótkowzroczność obu oczu, jaskrę otwartego kąta oka prawego oraz praktyczną jednooczność. W swojej opinii biegła wskazała, że ubezpieczony jest nadal po dniu 31 sierpnia 2012 roku częściowo niezdolny do pracy zgodnej z poziomem wykształcenia i posiadanych kwalifikacji (kierowca – mechanik) na stałe oraz że w jego stanie zdrowia po dniu 31 sierpnia 2012 roku nie nastąpiła żadna poprawa. Podniosła ponadto, że odwołujący może pracować jedynie na stanowiskach przeznaczonych dla jednoocznych. W opinii uzupełniającej z dnia 21 stycznia 2014 roku biegła M. P. stwierdziła, że ubezpieczony z okulistycznego stanu zdrowia od dnia 1 września 2012 roku jest zdolny do pracy magazyniera paliw, montera samochodowego (poza pracą przy maszynach w ruchu, przy taśmach itp.) oraz malarza – tapeciarza (poziom zero, tj. poza pracami na wysokości, raczej zdolny do pracy pomocnika malarza) (k. 71-74 a.s., k. 90 a.s.).

Sąd zważył, co następuje:

odwołanie ubezpieczonego P. R. zasługuje na uwzględnienie z przyczyn wskazanych poniżej.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)niezdolność do pracy powstała w okresach ubezpieczenia bądź w okresach opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Definicję niezdolności do pracy zawiera przepis art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej, który stanowi, iż niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Po myśli art. 12 ust. 3 tej ustawy częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Z mocy art. 13 ust. 1 ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Na zasadzie art. 13 ust. 2 ustawy niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat.

Jednak z treści art. 59 ust. 1 ustawy wynika, że osobie, która spełniła warunki określone w art. 57, przysługuje:

1)renta stała - jeżeli niezdolność do pracy jest trwała;

2)renta okresowa - jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa.

Sąd podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Białymstoku podniesione w wyroku z dnia 20 sierpnia 2013 roku, sygn. III AUa 159/13, że ocena niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga wiadomości specjalnych (opinii biegłego z zakresu medycyny), ale nie może być jednak dokonana przez sąd jedynie w oparciu o taką opinię. Ostateczna ocena, czy ubezpieczony jest, bądź nie jest niezdolny do pracy, musi uwzględniać także inne elementy, w tym poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (LEX nr 1362640).

Kluczowa w niniejszej sprawie kwestia sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy zachodzą w przypadku ubezpieczonego ustawowe warunki do przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia na dalszy okres, tj. czy po dniu 31 sierpnia 2012 roku jest nadal częściowo niezdolny do pracy.

Celem wyjaśnienia spornej kwestii Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, dopuszczając dowód z opinii dwóch kolejnych biegłych sądowych z zakresu okulistyki, tj. lek. med. A. K. oraz lek. med. M. P..

Sąd zważając, dał wiarę i oparł się na opinii biegłej lek. med. M. P., tj. biegłej, która stwierdziła u odwołującego trwałą, częściową niezdolność do pracy. W ocenie Sądu wnioski przyjęte w tej opinii są kategoryczne oraz przekonująco uzasadnione. Ustalenia zawarte w przedmiotowej opinii Sąd Okręgowy uznał za swoje, przychylając się tym samym do poczynionych wniosków w zakresie istnienia u ubezpieczonego niezdolności do pracy (tj. dalszego pogorszenia stanu zdrowia), jej stopnia (tj. niezdolność częściowa), charakteru oraz czasu trwania (tj. niezdolność stała).

Sąd uznał w oparciu o obowiązujące przepisy oraz w oparciu o w/w opinię biegłego specjalności adekwatnej w niniejszej sprawie, iż w przypadku ubezpieczonego schorzenia natury okulistycznej kwalifikują go jako osobę częściowo niezdolną do pracy zarobkowej, stanowiąc przeciwwskazanie do wykonywania pracy wymagającej nienagannego bądź chociaż przyzwoitego stanu narządu wzroku, tj. do pracy kierowcy – mechanika. Pamiętać przy tym również należy, że ubezpieczony nie posiada obecnie uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Ubezpieczony utracił w znacznym stopniu (nie jest to równoznaczne ze stopniem „zupełnym”) zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, a zatem można śmiało uznać, że jest on częściowo niezdolny do pracy.

W dalszej ocenie Sądu, nie sposób natomiast uznać, iż praca montera samochodowego oraz malarza – tapeciarza mogłaby być z powodzeniem wykonywana przez ubezpieczonego. Jak wskazała biegła P. w swojej uzupełniającej opinii z dnia 21 stycznia 2014 roku, zakres prac odwołującego na tych stanowiskach podlegałby znacznym ograniczeniom. Ubezpieczony bowiem nie mógłby wykonywać prac montera samochodowego przy jakichkolwiek maszynach będących w ruchu, ani nie mógłby być malarzem – tapeciarzem na wysokości. Oczywistym dla Sądu pozostaje, że zasadniczo są to istotne przeciwwskazania do pracy tego rodzaju. Natomiast uznanie, iż ubezpieczony mógłby wykonywać pracę pomocnika malarza, jest przyznaniem, iż mógłby pracować na stanowisku pracy nie odpowiadającym poziomowi posiadanych kwalifikacji, a tym samym nie mogłoby ono stanowić podstawy rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd uznał, że ubezpieczony nie jest obecnie zdolny do pracy magazyniera stacji paliw, a to z tej przyczyny, iż pracę tego rodzaju P. R. wykonywał ponad 30 lat temu i to przez niewielki okres czasu. Poza tym trudno się zgodzić z tezą, iż jest to praca odpowiadająca poziomowi posiadanych przez odwołującego kwalifikacji.

Mając powyższe na względzie Sąd nie uwzględnił wniosków końcowych opinii biegłej A. K., która dokonała błędnej, zdaniem Sądu, oceny przedłożonego materiału dowodowego w postaci dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach rentowych i orzeczniczych ZUS, a tym samym błędnie ustaliła brak niezdolności odwołującego do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Biegła K. nie odniosła się ponadto do uzasadnionych zarzutów zgłoszonych przez pełnomocnika procesowego ubezpieczonego.

Na tej podstawie Sąd Okręgowy uznał za wyjaśnioną w sposób przekonujący kwestię niezdolności ubezpieczonego do pracy w oparciu o wnioski wynikające z opinii biegłej M. P.. Skoro bowiem stan zdrowia ubezpieczone nie uległ poprawie w stosunku do poprzednich okresów, w których miał ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, to z pewnością nie można przyjąć, iż odwołujący stał się zdolny do pracy z dniem 1 września 2012 roku.

Jak wynika z treści art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, jednakże świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu (art. 129 ust. 1 w/w ustawy).

Wobec powyższego, Sąd mając na względzie, iż zachodzą w sprawie okoliczności uzasadniające przyznanie odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy - na mocy art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. – zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu P. R. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe, poczynając od dnia 1 września 2012 roku, tj. na dalszy okres.

O kosztach zastępstwa procesowego ubezpieczonego, Sąd postanowił w punkcie 2. sentencji wyroku zgodnie z art. 98 k.p.c. oraz przepisami §2 ust. 1 i 2 w zw. z §11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U. 2013.490).

SSO Mariola Ścigała – Pentak

Zarządzenie:

1)  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wraz z aktami rentowymi;

2)  K..14 dni.

(...).02.2014r.