Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku H. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania H. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 28 lutego 2013 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 373/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił H. L. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odwołaniu skarżąca H. L. wnosiła o zmianę tej decyzji i przyznanie jej prawa do renty.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

H. L. urodziła się w dniu (...). Ma wykształcenie podstawowe. W okresie aktywności zawodowej pracowała jako pracownik fizyczny - sprzątaczka. W okresie od 27 lipca 2005 roku do dnia 31 stycznia 2013 roku wnioskodawczyni pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy z powodów psychiatrycznych.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 20 grudnia 2013 roku wnioskodawczyni H. L. złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: wniosek o rentę k. 166 w aktach organu rentowego)

Orzeczeniem z dnia 31 stycznia 2013 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, iż wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy zarobkowej. Taki wniosek wywiódł ze stopnia zaawansowania rozpoznanych u niej schorzeń w postaci: dystymii, zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa lędźwiowego, skoliozy piersiowo-lędźwiowej, zespołu bólowego kręgosłupa bez objawów korzeniowych, początkowych zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego lewego, przewlekłych zapaleń trzustki, torbieli wątroby.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 31 stycznia 2013 roku z dokumentacją medyczną oraz opinia specjalistyczną lekarza konsultanta ZUS – psychiatry z dnia 21 stycznia 2013 roku k.,26-30 w aktach organu rentowego)

H. L. wniosła sprzeciw od powyższego orzeczenia, w wyniku czego sprawę skierowano na komisję lekarską ZUS, która w dniu 20 lutego 2013 roku po rozpoznaniu u wnioskodawczyni: dystymii, zmian zwyrodnieniowych wielostawowych bez upośledzenia sprawności , przewlekłego zapalenia trzustki oraz nadciśnienia tętniczego uznała, iż brak jest podstaw do uznania jej za osobę niezdolną do pracy w rozumieniu przepisów ustawy rentowej.

(dowód: orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 20 lutego 2013 roku z dokumentacją medyczną w aktach organu rentowego)

Aktualnie u wnioskodawczyni występują następujące schorzenia:

⚫

Przewlekłe zaburzenia dystymiczne;

⚫

zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne odcinka szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa z nawracającym zespołem bólowym bez objawów korzeniowych i ubytkowych;

⚫

przewlekłe zapalenie trzustki;

⚫

torbiel wątroby;

⚫

zaburzenia czynności przewodu pokarmowego;

⚫

guzki krwawnicze wewnętrzne;

⚫

stan po endoskopowym usunięciu polipa esicy;

⚫

nadciśnienie tętnicze;

⚫

przewlekłe zaburzenia nerwicowe o złożonym obrazie- lęki z napadami paniki, objawy dysocjacyjne oraz przewlekłe zaburzenia nastroju spełniające kryteria dystymii;

⚫

podejrzenia uzależniania od BZD

Stopień zaawansowania powyższych schorzeń nie czyni wnioskodawczyni niezdolną do pracy zarobkowej. Obecnie jest ona zdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

(dowód: opinie biegłych lekarzy :psychiatry J. B. k.13-15 wraz z opinia uzupełniającą.85 , neurologa B. B. k.21-i verte, gastroenterologa K. G. k.32-35, kardiologa M. M. (2) k.39-40 , psychologa M. P. k.64-65 w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 1440 ze zm.) niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepisy art. 12 ust. 2 i 3 stanowią, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1)

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 powyższej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do oczywistego wniosku, że wnioskodawczyni nie spełnia przesłanki określonej w art. 57 ust. 1 pkt 1 powołanego przepisu.

Częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 13 października 2009 roku, II UK 106/09, LEX nr 558589, z dnia 8 maja 2008 roku, I UK 356/07, OSNP 2009/17-18/238, z dnia 11 stycznia 2007 roku, II UK 156/06, OSNP 2008/3-4/45 i z dnia 25 listopada 1998 roku, II UKN 326/98, OSNAP 2000/1/36). Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego), (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 roku, I UK 103/06 OSNP 2007/17-18/261).

Wnioskodawczyni nie ma wyuczonego zawodu, ma wykształcenie podstawowe, a w życiu zawodowym pracowała fizycznie jako sprzątaczka.

Dla ustalenia, czy H. L. jest niezdolna do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS Sąd dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłych lekarzy psychologa M. P., psychiatry J. B., gastroenterologa K. G., neurologa B. B.- biegłych z zakresów medycyny, w ramach których mieszczą się rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia.

Z jednoznacznych w swej treści opinii biegłych sądowych, sporządzonych po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną oraz po przeprowadzeniu osobistego badania wnioskodawczyni wynika, że charakter i nasilenie występujących u wnioskodawczyni schorzeń nie powoduje jej długotrwałej niezdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez nią kwalifikacji. Wszyscy biegli byli zgodni, iż wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zarobkowej.

Biorąc pod uwagę, że podstawą uprawnień rentowych wnioskodawczyni były do tej pory schorzenia natury psychiatrycznej (zaburzenia lękowe oraz zaburzenia nastroju (afektywne – dystymia) podstawowe znaczenie dla rozpoznania sprawy sporządzonej w niniejszej sprawie wynika, że wnioskodawczyni w dalszym ciągu cierpi na przewlekłe zaburzenia dystymiczne.

Nie mniej mimo, iż biegła psycholog M. P. po przeprowadzonym badaniu psychometrycznym oceniła zdolność intelektualną wnioskodawczyni jako niższą niż przeciętna, to jednak stwierdziła li tylko łagodny deficyt w zakresie procesów poznawczych, bez wyraźnych organicznych zaburzeń OUN. W obrazie klinicznym biegła stwierdziła dominujące u H. L. przewlekłe zaburzenia nerwicowe o złożonym obrazie, lęki z napadami paniki, objawy dysocjacyjne oraz przewlekłe zaburzenia nastroju spełniające kryteria dystymii oraz podejrzenie uzależnienia od BZD (uzależnienie od leków z grupy benzodiazepinów czyli leków nasennych, przeciwlękowych, uspakajających, które wnioskodawczyni zażywa od 10 lat).

Osoba uzależniona od BZD odczuwa przymus zwiększania dawki leków dla wywołania u siebie pożądanych efektów. Pojawiają się objawy odstawienne. Chory odczuwa lęk, niepokój, drażliwość, poci się nadmiernie, drżą mu mięśnie, ma koszmary senne, dokuczają mu różne dolegliwości bólowe.

Biorąc pod uwagę, że biegła psycholog nie stwierdziła u ubezpieczonej deficytów poznawczych, motywacyjnych, wolicjonalnych, deficytów funkcji uwagi oraz funkcji poznawczych, które jak wynika z opinii biegłego psychiatry, są kluczowe dla określenia zdolności lub niezdolności do pracy, zgłaszane przez wnioskodawczynię skargi (lęki, bezsenność, obniżenie nastroju, płaczliwość), mogą być w dużej mierze objawem uzależnienia od BZD, tak jak sugeruje biegła psycholog. W szczególności , że zarówno biegły psychiatra J. B. jak i biegła psycholog M. P. zwracają uwagę, że wnioskodawczyni w zakresie osobowości charakteryzuje się wyraźnym egocentryzmem , o zachowaniach instrumentalnych, dużym poczuciu choroby i przynależnej z tego powodu opieki instytucjonalnej, które to objawy demonstruje w nerwicowym brzmieniu.

Biegły psychiatra J. B. po zapoznaniu się z opinią biegłej psycholog i podzielając wnioski końcowe jej opinii stwierdził, że stopień zaawansowania przewlekłych zaburzeń dystymicznych, które występują u wnioskodawczyni nie czyni jej osobą długotrwale niezdolną do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. U ubezpieczonej brak bowiem zaburzeń poznawczych, które są kluczowe dla określenia zdolności lub niezdolności do pracy, a które to zaburzenia występowały poprzednio u wnioskodawczyni, gdy była uprawniona do renty (opinia sądowo-psychiatryczna z 29.11.2005r. – k. 66-69 akt). W tym zakresie zatem (brak zaburzeń poznawczych) nastąpiła poprawa stanu zdrowia psychicznego ubezpieczonej. Z tego też względu biegły psychiatra uznał, że występująca u wnioskodawczyni łagodna depresja pozwala jej na wykonywanie prac zgodnych z kwalifikacjami.

Również pozostałe schorzenia natury neurologicznej, kardiologicznej oraz gastroentorologicznej, jak wynika z opinii biegłych sądowych, nie czynią wnioskodawczyni niezdolną do pracy.

Występujące u wnioskodawczyni schorzenia neurologiczne tj. zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne odcinka szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa z nawracającym zespołem bólowym, bez objawów korzeniowych i ubytkowych, nie dają podstaw do orzeczenia niezdolności do pracy. W ocenie biegłej neurolog B. B. mimo zmian w badaniach obrazowych, w badaniu przedmiotowym brak jest istotnych zaburzeń czynności kręgosłupa i objawów bólowych.

Schorzenia gastroenterologiczne w postaci przewlekłego zapalenia trzustki, torbiela wątroby, zaburzeń czynności przewodu pokarmowego, guzków krwawniczych wewnętrznych oraz stan po endoskopowym usunięciu polipa esicy również w ocenie biegłego K. G. choć mają charakter przewlekły, to są obecnie w takim stopniu nasilenia, że nie naruszają funkcji ustroju i nie czynią z badanej osoby niezdolnej do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia.

Także z punktu widzenia kardiologa M. M. (2) wnioskodawczyni nie jest osobą niezdolną do pracy. Nadciśnienie tętnicze występuje u wnioskodawczyni w okresie wydolności krążenia, bez udokumentowanych istotnych powikłań w układzie sercowo-naczyniowym. Schorzenia kardiologiczne wnioskodawczyni wymagają jedynie systematycznego leczenia i dalszej diagnostyki, ale w chwili obecnej nie powodują niezdolności do pracy .

Opinie sporządzone przez biegłych sądowych Sąd Okręgowy w całości podziela jako spójne i logiczne. Do podważenia opinii nie mogą prowadzić zarzuty wnioskodawczyni, iż nie zgadza się z opiniami biegłych, gdyż inaczej ocenia swój stan zdrowia, uważając że jest niezdolna do pracy. Takie zarzuty są li tylko gołosłowną polemiką z opiniami sporządzonymi przez specjalistów o niekwestionowanym poziomie wiedzy, praktyków z doświadczeniem klinicznym i jako takie nie mogą prowadzić do ich podważenia..

Występujące u 57- letniej wnioskodawczyni schorzenia, na obecnym etapie zaawansowania – zgodnie z opiniami biegłych sądowych - nie prowadzą do istotnego naruszenia sprawności organizmu będącego przesłanką orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy. Mimo ich występowania wnioskodawczyni ma zachowaną zdolność do wykonywania pracy zarobkowej na poziomie posiadanych kwalifikacji. Tym bardziej, że kwalifikacje wnioskodawczyni są bardzo skromne.

Z tych względów Sąd Okręgowy – w oparciu o przekonujące opinie biegłych sądowych - stwierdził, że wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.