Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2020 r.

Sąd Rejonowy w Opolu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2020 r. w O. sprawy

z powództwa B. R.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zadośćuczynienie

I. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda B. R. kwotę 8100 zł ( 8100 złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 18 września 2018 r. do dnia zapłaty,

II. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda B. R. kwotę 2128,30 zł (E.: R. source not found złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

III. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Opolu kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem uzupełnienia opłaty od pozwu,

IV. nakazuje zwrócić powodowi od Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Opolu kwotę 343,70 zł (trzysta czterdzieści trzy złote i 70/100) tytułem niewykorzystanej części zaliczki.

I C 2926/18

UZASADNIENIE

Pozwem z 12 grudnia 2018 r. powód B. R. dochodził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. zapłaty kwoty 5100 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wraz z ustawowymi odsetkami od 18 września 2018 r. do dnia zapłaty. Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu.

Uzasadniając wskazał, że 16 maja 2018 r. uległ wypadkowi komunikacyjnemu, za którego skutki odpowiedzialność ponosi strona pozwana. Powód podniósł, że w wyniku wypadku doznał obrażeń ciała w postaci skręcenia i odcinka szyjnego kręgosłupa, rany ciętej okolicy skroniowej lewej i kąta oka lewego, ran tłuczonych prawej okolicy czołowej i oczodołowej, otarcia skóry twarzoczaszki, stłuczenia kłębu prawego i skręcenia stawu oraz urazu psychicznego. Powód wyjaśnił, że po wypadku był z złym stanie fizycznym i psychicznym, do chwili obecnej nie może prowadzić aktywnego trybu życia. Podkreślił, że przed wypadkiem nie miał problemów zdrowotnych, aktywnie spędzał czas wolny. Dodał, że po zgłoszeniu szkody pozwanemu ten nie przyznał na rzecz powoda żadnego zadośćuczynienia.

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu.

Uzasadniając stanowisko stwierdził, że nie otrzymał dokumentów, których potrzebuje, aby móc ustalić swoją odpowiedzialność. Z tego samego powodu nie jest również w stanie zweryfikować, czy poszkodowany jest uprawniony do odbioru odszkodowania. Z ostrożności procesowej pozwany wskazał, że żądana przez powoda kwota zadośćuczynienia jest rażąco wygórowana.

W piśmie procesowym z 15 listopada 2019 r. powód rozszerzył żądanie pozwu o kwotę 3000 zł, dochodząc łącznie kwoty 8100 zł zadośćuczynienia wraz ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 18 września 2018 r. do dnia zapłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 16 maja 2018 r. przy ul. (...) w O. miał miejsce wypadek drogowy. Kierujący samochodem osobowym M. M. wyjeżdżając z posesji na drogę główną nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu jadącemu rowerem po chodniku B. R., wskutek czego doszło do zderzenia pojazdów, a B. R. doznał obrażeń ciała. Sprawcą wypadku był kierujący samochodem, ubezpieczony u pozwanego.

(dowód: notatka urzędowa o zdarzeniu drogowym – k. 13,

szkic miejsca wypadku – k. 102,

notatka urzędowa – k. 103,

dokumenty z akt dochodzenia – k. 104-109, 154-163,

wyrok w sprawie II K 714/19 – k. 173)

W wyniku zderzenia pojazdów powód doznał obrażeń ciała w postaci ran tłuczonych prawej okolicy czołowej i oczodołowej, otarć skóry twarzoczaszki, skręcenia kręgosłupa szyjnego, stłuczenia kłębu ręki prawej i skręcenia stawu śródręczno – paliczkowego kciuka prawego. Z miejsca wypadku powód został przewieziony karetką pogotowia ratunkowego do szpitala, tam został przebadany i zaopatrzony. Założono mu szwy na otwartą ranę powieki i okolicy oczodołowej. Zalecono mu noszenie miękkiego kołnierza S. przez 3 tygodnie oraz szyny gipsowej dłoniowo-przedramiennej. Z zaleceniami oszczędnego trybu życia, unikania stresu, stosowania lekkostrawnej diety, ograniczenia wysiłku fizycznego oraz podjęcia dalszego leczenia w poradni urazowo – ortopedycznej, wypisano do domu.

Leczenie powoda było kontynuowane w poradni ortopedycznej. Po wypadku powód przez 2,5 miesiąca, do 1 sierpnia 2018 r., przebywał na zwolnieniu lekarskim. W trakcie leczenia powód odbywał zabiegi rehabilitacyjne, stopniowo wracając do zdrowia. Podczas noszenia szyny gipsowej na ręce, przez okres 2 tygodni, powód potrzebował pomocy w czynnościach życia codziennego, pomagała mu żona.

Obecnie powód powrócił do zdrowia, nie odczuwa dolegliwości fizycznych, odczuwa lęk przy kierowaniu rowerem.

(dowody: zeznania świadka M. M. – e-protokół

z 11.03.2019 r., 00:04:11 – 00:09:30,

przesłuchanie powoda B. R. – e-protokół

z 11.03.2019 r., 00:09:38 – 00:16:00,

historia choroby oddziału ratunkowego – k. 14,

dokumentacja medyczna – k. 16-21)

W organizmie powoda rozpoznaje się obecnie stan po zranieniu okolicy skroniowo – czołowej z wytworzeniem blizny w okolicy górnej lewej powieki z pogorszeniem ruchomości prawej powieki górnej, stan po skręceniu odcinka szyjnego kręgosłupa z niewielkim deficytem ruchomości w dwóch płaszczyznach ruchu oraz stan po stłuczeniu prawego kciuka. W związku z tym u B. R. stwierdzono 2% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z urazem szyi oraz 2% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z powstaniem blizny pourazowej w okolicy kącika lewego oka i utrudnienia w zamykaniu górnej powieki tego oka, łącznie 4%. Rokowania co do całkowitego wyzdrowienia powoda są pomyślne.

Przed wypadkiem powód poważnie nie chorował i nie przebył urazów, które mogłyby mieć wpływ na obecne obrażenia.

(dowody: opinia biegłego – k. 122-126)

B. R. pismem z 6 sierpnia 2018 r. zgłosił pozwanemu szkodę wnosząc o wypłatę kwoty 30 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną w skutek wypadku z dnia 16 maja 2018 r. krzywdę. Po zgłoszeniu szkody z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku pozwany wszczął i przeprowadził postępowanie likwidacyjne szkody. Pozwany nie uznając swojej odpowiedzialności odszkodowawczej za zdarzenie decyzją z dnia 8 listopada 2018 r. odmówił powodowi wypłaty jakiejkolwiek kwoty pieniężnej tytułem zadośćuczynienia.

(dowody: zgłoszenie szkody – k. 23-26,

decyzja z 8 listopada 2018 r. – k. 29-30,

akta szkody – k. 65)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, w tym dokumentacji medycznej powoda, notatki urzędowej policji, akt szkodowych, dokumentacji zawartej w aktach postępowania karnego zakończonego wydaniem wyroku w sprawie II K 714/19, z zeznań świadka M. M., a także przesłuchania powoda B. R.. Sąd nie znalazł podstaw do odmowy wiarygodności wskazanym dowodom. Ponadto, z uwagi na to, że ustalenie skutków wypadku w zakresie stanu zdrowia powoda wymagało zasięgnięcia wiadomości specjalnych, sąd na podstawie art. 278 kpc, dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu ortopedii. Zdaniem sądu biegły w sposób wyczerpujący, przekonujący, logiczny i spójny przedstawił tok rozumowania prowadzący do zawartych w opinii wniosków.

Oceniając wszystkie dowody sąd kierował się treścią art. 233 §1 k.p.c. który stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, kierując się doświadczeniem życiowym i zasadami logicznego wnioskowania.

Sąd uznał, iż dowód z przesłuchania powoda jest wiarygodny. Wypowiedzi powoda były bowiem zgodne z zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci dokumentacji medycznej oraz zostały potwierdzone opinią biegłego sądowego, który nie zakwestionował podnoszonych przez powoda cierpień fizycznych i psychicznych oraz wpływu doznanych dolegliwości na życie osobiste po zdarzeniu z dnia 16 maja 2018 r. Sąd w pełni zaakceptował wnioski płynące z opinii biegłego sądowego, który potwierdził, że wypadek z dnia 16 maja 2018 r. był samoistną przyczyną wszystkich dolegliwości chorobowych powoda.

W ocenie Sądu opinia biegłego sądowego przedstawiła przebieg choroby i stan obecny zdrowia powoda w sposób kompleksowy rzetelny i wiarygodny. Sporządzona przez biegłego opinia stanowiła ważną podstawę do określenia rzeczywistej krzywdy doznanej przez powoda. Sąd ocenił, że kwota 8100 zł tytułem zadośćuczynienia jest kwotą adekwatną do doznanych w wyniku wypadku z dnia 16 maja 2018 r. ran tłuczonych prawej okolicy czołowej i oczodołowej, otarć skóry twarzoczaszki, skręcenia kręgosłupa szyjnego, stłuczenia kłębu ręki prawej i skręcenia stawu śródręczno – paliczkowego kciuka prawego. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że przebieg zdarzenia (zdarzenie samochodu z rowerem) musiał mieć negatywny wpływ na zdrowie powoda. Biegły ocenił, że wskutek wypadku B. R. doznał 4 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Okoliczność ta, a także związany z urazami ból, rany twarzy, konieczność przechodzenia rehabilitacji powypadkowej, musiały odcisnąć na powodzie piętno w postaci poczucia krzywdy.

Stosownie do treści art. 822 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Zgodnie zaś z art. 34 ust.1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. nr 124 poz. 1152 z póź. zm.) z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Przy czym zgodnie z art. 35 ustawy, ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Odpowiedzialność samoistnego posiadacza pojazdu mechanicznego reguluje art. 436 kc, odsyłając w zakresie zasad tej odpowiedzialności do przepisu art. 435 § 1 kc, stanowiąc, iż samoistny posiadacz pojazdu mechanicznego ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek przez ruch pojazdu mechanicznego, a więc ustalając odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

W niniejszej sprawie poza sporem było to, iż strona pozwana Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. ubezpieczała od odpowiedzialności cywilnej samochód osobowy sprawcy zdarzenia, który spowodował wypadek drogowy z dnia 16 maja 2018 r. Wina sprawcy została jednoznacznie potwierdzona wyrokiem karnym z 27 lutego 2020 r. wydanym przez Sąd Rejonowy w Opolu w sprawie II K 714/19.

Odnosząc się do roszczenia powoda należy stwierdzić iż w art. 445 § 1 kc uregulowano możliwość przyznania poszkodowanemu odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w razie uszkodzenia ciała bądź wywołania rozstroju zdrowia. W zamierzeniu ustawodawcy celem zadośćuczynienia jest wynagrodzenie cierpień moralnych, psychicznych, poczucia krzywdy za utratę zdrowia, ból oraz cierpienie. Pojęcie krzywdy mieści w sobie wszelkie ujemne następstwa uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zarówno w sferze cierpień fizycznych, jak i psychicznych. Zadośćuczynienie ma stanowić swoistą rekompensatę „łagodzącą" tę niewymierną część powstałej szkody oraz ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. W ten sposób ujawnia się aprobowany w orzecznictwie kompensacyjny charakter zadośćuczynienia pieniężnego czyli, że ma ono na celu przede wszystkim naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się krzywdą, w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych, przy czym funkcja kompensacyjna musi być rozumiana szeroko i zadośćuczynienie odpowiadające doznanej krzywdzie powinno być odczuwalne dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienie psychiczne. Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż zasada umiarkowanej wysokości zadośćuczynienia ma uzupełniający charakter w stosunku do kwestii zasadniczej, jaką jest rozmiar szkody niemajątkowej [ por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 1968 r., I PR 175/68, uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1973 r, III CZP 37/73, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 r. I CK 131/2003 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2004 r. V CK 282/2003].

Z uwagi na niewymierność krzywdy, określenie w konkretnym wypadku odpowiedniej sumy zostało pozostawione sądowi, który w takim wypadku dysponuje większym zakresem swobody niż przy ustalaniu szkody majątkowej i sumy potrzebnej do jej naprawienia, nie oznacza to jednak, że ocena sądu jest dowolna i nie podlega żadnej weryfikacji. Wprawdzie użyte w art. 445 § 1 kc pojęcie „odpowiedniej sumy” ma charakter niedookreślony, tym niemniej w orzecznictwie sądowym wypracowano kryteria, którymi należałoby się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, a więc musi ono mieć charakter kompensacyjny, a zatem przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, nie będącą jednak wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy. Suma przyznana tytułem zadośćuczynienia musi być przybliżonym ekwiwalentem za doznane cierpienia psychiczne i fizyczne osoby poszkodowanej, przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym. Zadośćuczynienie powinno być środkiem pomocy dla poszkodowanego i pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy i szkody niemajątkowej. Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia podstawowe znaczenie ma stopień natężenia krzywdy, a więc cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych, decyduje więc rodzaj, charakter i długotrwałość cierpień fizycznych doznanych przez poszkodowanego wskutek uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia, których rodzaj, czas trwania i natężenie, należy każdorazowo określić w kontekście materiału dowodowego sprawy np. ból, stres związany z operacją, niewygody związane z pobytem w szpitalu, oszpecenie i jego możliwe skutki, poza tym ma tu znaczenie poczucie bezradności, utrata możliwości wykonywania pracy, korzystania z rozrywek, ulubionego hobby i sportu, utrata możliwości odbywania podróży, świadomość bycia ciężarem dla najbliższych itp.

Dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia istotne znaczenie mają także: wiek poszkodowanego, rodzaj doznanych obrażeń, nasilenie i czas trwania cierpień, jak i skutki uszkodzenia ciała w zakresie ogólnej zdolności do życia, rokowania na przyszłość i stopień winy sprawcy. Indywidualny charakter zadośćuczynienia przesądza o tym, że ostateczne ustalenia jaka konkretnie kwota jest „odpowiednia” z istoty swej należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego.

W ocenie sądu fakt nieprzyznania powodowi przez pozwanego, po przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym, żadnego zadośćuczynienia za krzywdę, nie spełnia przesłanek z art. 445 § 1 kc. Podkreślić należy, iż powód na skutek wypadku z 16 maja 2018 r. doznał 4% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (opinia biegłego ortopedy). Co prawda, ustalona przez biegłego wysokość uszczerbku na zdrowiu powoda miała dla Sądu jedynie znaczenie pomocnicze i nie stanowiła składnika matematycznego wyliczenia wysokości zadośćuczynienia, aczkolwiek stanowiła istotną okoliczność stanowiącą o wystąpieniu uszczerbku na zdrowiu u powoda wskutek wypadku, a tym samym zasadności jego roszczenia o zadośćuczynienie. Oprócz tego sąd miał na uwadze skutki doznanych obrażeń w życiu codziennym powoda wkrótce po zdarzeniu, konieczność rehabilitacji, konieczność pomocy osób trzecich w czynnościach życia codziennego w pierwszych dniach po zdarzeniu oraz utrzymujący się nadal u powoda lęk w czasie prowadzenia roweru w ruchu drogowym. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że powód przebywał na zwolnieniu lekarskim przez 2,5 miesiąca, odbywał rehabilitację ruchową. Stan chorobowy nie wyeliminował, co prawda, powoda z życia codziennego, ale znacznie utrudnił wykonywanie zwykłych czynności związanych choćby z higieną osobistą, ubieraniem, spożywaniem posiłków. Powołane okoliczności w pełni uzasadniają stwierdzenie, iż sumą odpowiednią zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 § 1 kc jest żądana kwota 8100 zł. Dokonując określenia wysokości zadośćuczynienia sąd miał na względzie, że obrażenia B. R. nie były na tyle poważne, by konieczne było poddanie powoda hospitalizacji, inwazyjnym zabiegom medycznym i związanymi z tym dodatkowymi cierpieniami. Okres intensywnego dyskomfortu po wypadku trwał relatywnie krótko, podobnie istotne ograniczenia aktywności fizycznej. Na skutek wypadku powód powrócił do niemal pełnej sprawności, nie musiał rezygnować z planów życiowych, zmieniać pracy.

Biorąc pod uwagę wszelkie wymienione okoliczności Sąd ocenił, iż zadośćuczynienie w kwocie 8100 zł będzie stanowiło właściwą rekompensatę pieniężną za krzywdę wyrządzoną powodowi. Suma ta uwzględnia brak przyznania przez pozwanego na rzecz powoda jakiejkolwiek kwoty tytułem zadośćuczynienia w toku postępowania likwidacyjnego.

O odsetkach ustawowych Sąd orzekł, a podstawie art. 481 § 1 i 2 kc zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 18 września 2018 r., mając na uwadze fakt ich wymagalności we wskazanej dacie. Zgodnie z art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych roszczenie powoda miało charakter terminowy, a w dniu zgłoszenia szkody 18 sierpnia 2018 r. (czego pozwany nie kwestionował) powód zgłosił także żądanie zapłaty zadośćuczynienia (w kwocie 30 000 zł) powołując okoliczności dotyczące doznanych urazów. Dlatego żądanie odsetkowe od dnia 18 września 2018 r. było zasadne.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 kpc, art. 5 ust. 1 pkt 3 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz.U. 2016, poz. 623) i art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz.U. 2015, poz. 783). Powód wygrał sprawę w całości. W związku z tym sąd zasądził po pozwanego na rzecz powoda kwotę 2128,30 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym: kwotę 255 zł tytułem uiszczonej przez powoda opłaty od pierwotnie złożonego pozwu, 56,30 zł tytułem wynagrodzenia biegłego pokrytego z uiszczonej przez powoda zaliczki, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego od ostatecznej wartości przedmiotu sporu, na podstawie § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz.U. 2016, poz. 623) Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 zł tytułem uzupełniającej opłaty od rozszerzonego powództwa.

Na podstawie art. 84 ust. 2 w/w ustawy sąd zwrócił powodowi kwotę 343,70 zł tytułem niewykorzystanej części zaliczki.