Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 199/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13 maja 2019 roku,

sygn. akt XII Ko 78/18, wydany w sprawie z wniosku P. C..

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.

pkt 1 – naruszenie art. 7 k.p.k. z zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 552 § 4 k.p.k.

pkt 2 – błąd w ustaleniach faktycznych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.  Przed przejściem do oceny zasadności apelacji wskazać należy, że w rozpoznawanej sprawie sąd I instancji prawidłowo ustalił i nie było to kwestionowane przez żadną ze stron postępowania, że P. C. przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę powstałą wskutek niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania.

2.  Sporną pozostawała kwestia wysokości kwoty zadośćuczynienia, jako odpowiedniej do rozmiaru krzywdy i rekompensującej negatywne przeżycia psychiczne wnioskodawcy oraz odszkodowania. W zakresie zadośćuczynienia apelacja pełnomocnika została częściowo uwzględniona, natomiast w zakresie odszkodowania przedstawiona argumentacja nie podważyła stanowiska sądu meriti.

3.  Zgodzić się należy z pełnomocnikiem, że kwota przyznanego przez sąd I instancji zadośćuczynienia za niesłuszne tymczasowe aresztowanie nie uwzględniała w sposób należyty wagi wszystkich okoliczności, jakie miały wpływ na rozmiar krzywdy doznanej przez wnioskodawcę. Niemniej jednak uznać także należy, że żądanie łącznej kwoty zadośćuczynienia w wysokości 130.000 zł. jest żądaniem nadmiernym. Określenie wymiaru zadośćuczynienia na poziomie postulowanym finalnie przez autora apelacji byłoby zadośćuczynieniem wygórowanym, powodującym bezpodstawne wzbogacenie się wnioskodawcy.

4.  Wbrew twierdzeniom apelacji sąd pierwszej instancji ustalił, że zatrzymanie wnioskodawcy i jego tymczasowe aresztowanie było dla niego dolegliwym środkiem, które pociągało za sobą cierpienie i poniżenie w oczach opinii publicznej. Pełnomocnik P. C., o ile stawia wniosek nieuwzględnienia wszystkich okoliczności ważkich dla oszacowania kwoty zadośćuczynienia, w zasadzie kwestionuje nadanie wagi poszczególnym dolegliwościom i inaczej je ocenia. Wskazane w środku zaskarżenia okoliczności zostały bowiem przez sąd uwzględnione.

5.  Sąd uwzględnił długość tymczasowego aresztowania, prawidłowe funkcjonowanie wnioskodawcy w warunkach osadzenia, warunki jakie panowały w areszcie śledczym, izolację wnioskodawcy, separację z rodziną, konieczność dostosowania się do trudnych warunków bytowych, przymus obcowania z osobami tam przebywającymi, brak możliwości rozwijania swojej pasji w zakresie działalności tatuatorskiej, odbiór społeczny związany z nagłośnieniem zatrzymania wnioskodawcy w mediach.

6.  Rację ma natomiast obrońca kwestionując przyjęcie przez sąd, że utrata dobrego imienia i ostracyzm w środowisku tatuatorów stanowią oczywistą konsekwencję prowadzenia przeciwko wnioskodawcy postępowania karnego i postawionych zarzutów z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wszak nie sposób nie zauważyć, że tymczasowe aresztowanie było związane z prowadzonym postępowaniem karnym i postawionymi zarzutami, od których został prawomocnie uniewinniony. Czym innym jest bronienie dobrego imienia w związku z prowadzonym postępowaniem karnym przebywając na wolności, a czym innym gdy zostaje zastosowany środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, którego podstawą jest stwierdzenie przez sąd dużego prawdopodobieństwa popełnienia zarzucanego czynu.

7.  Uznając, że sąd I instancji miał w polu widzenia wszystkie okoliczności, które winny być wzięte pod uwagę przy ustalaniu zadośćuczynienia przyznać należy rację skarżącemu, że niektórym z nich nie nadał odpowiedniego znaczenia przy ocenie poziomu doznanych przez wnioskodawcę cierpień i konsekwencji pozbawienia wolności w sprawie IV K 1403/12 Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi P. w W.. O ile określenie wysokości należnego zadośćuczynienia leży w sferze swobodnej oceny sądu orzekającego uznać należało, iż konieczne jest zmodyfikowanie zaskarżonego orzeczenia w omawianej części. Decydujące znaczenie, uzasadniające zmianę zaskarżonego orzeczenia w tej części, miały dwa elementy, to jest stosowanie wobec P. C. ścisłej izolacji w trakcie pobytu w areszcie oraz utrata dobrego imienia związana z nagłośnieniem w mediach pozbawienia wnioskodawcy wolności. Pierwszy z nich nie miał oparcia ani w przepisach, ani realiach sprawy. W zakresie drugiego o ile pobyt w areszcie powoduje stygmatyzację przez społeczeństwo, o tyle nie sposób nie odróżnić stygmatyzacji w najbliższym środowisku, od tej wynikającej z nagłośnienia w mediach.

8.  Reasumując wszystkie okoliczności oceniane łącznie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, jeszcze istotniej niż uczynił to Sąd Okręgowy, winny wpłynąć na wysokość przyznanego zadośćuczynienia. Tym samym sąd podwyższył jego wysokość do łącznej kwoty 110.000 zł.

9.  Wniosek o podwyższenie kwoty zadośćuczynienia do kwoty całkowitej 130.000 zł sąd uznał za wygórowany. Subiektywizm przy ocenie stopnia pokrzywdzenia, który zaprezentował apelujący, jako metodę ważenia krzywdy, nie wynika ani z art. 445 § 1 k.c., ani z art. 552 § 4 k.p.k. Takie podejście zanegowałoby jakiekolwiek kryteria obiektywne, które są podstawą postępowania sądowego zarówno cywilnego, jak i karnego. Korzystając natomiast z narzędzi obiektywnych, jakimi są wiedza i doświadczenie życiowe, na poziomie powszechnej normy, należało orzec odpowiednią kwotę zaznaczającą i tak wymiernie, odpowiedzialność Skarbu Państwa.

10.  Niezasadna natomiast okazała się apelacja w części kwestionującej oddalenie wniosku o odszkodowanie. Rację ma sąd pierwszej instancji, że zgodnie z dyspozycją art. 558 k.p.k. w sprawach o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, w sprawach nieuregulowanych w procedurze karnej stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Tym samym ciężar i obowiązek udowodnienia stawianych tez spoczywa na wnioskodawcy, a ten nie udowodnił zasadności i wysokości dochodzonych roszczeń odszkodowawczych.

11.  Wbrew twierdzeniom pełnomocnika sąd nie pominął zeznań świadka D. P.. Zostały one wzięte pod uwagę i prawidłowo ocenione. Nie negując zeznań świadka opisujących zamiary prowadzenia szkoleń rację ma sąd pierwszej instancji, że były to nieskonkretyzowane plany, nie poparte jakimikolwiek materialnymi dowodami wskazującymi na ich realizację jesienią 2012 roku. Całe przedsięwzięcie dotyczące organizacji szkoleń było na etapie planów, nie podano konkretnej ich daty, nie udokumentowano, że podjęto jakiejkolwiek czynności faktyczne celem ich organizacji. Sąd pierwszej instancji wnikliwie ustalił wszelkie okoliczności w tym zakresie, prawidłowo je rozważył i uargumentował w uzasadnieniu. Sąd odwoławczy w całości podziela tę argumentację, uznając brak konieczności jej powielania.

12.  Pełnomocnik w apelacji, za wyjątkiem zacytowania znanych sądowi zeznań świadka P. nie wykazał, że odszkodowanie jest co do zasady należne. Dopiero w dalszej kolejności może być rozstrzygana kwestia związana z jego oszacowaniem. Natomiast P. C. nie wykazał, jakie konkretnie dochody otrzymywał przed aresztowaniem wykonując prace dorywcze, oceniając dochody jako „skromne środki własne”.

Wniosek

o zmianę wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz P. C. kwoty 130.000 zł zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty oraz kwoty 75.000 zł odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Częściowa zasadność zarzutów apelacyjnych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

– brak –

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w zakresie oddalenia wniosku w przedmiocie odszkodowania w całości i zadośćuczynienia przewyższającego kwotę 110.000 zł.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Niezasadność zarzutów apelacji w tym zakresie i trafność rozstrzygnięcia sądu I instancji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Podwyższenie zadośćuczynienia o 40.000 zł, do łącznej kwoty 110.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach zmiany.

Zasadność zarzutów apelacyjnych.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4.

Kosztami postępowania odwoławczego obciążono Skarb Państwa.

6.  PODPIS

Anna Kalbarczyk

Ewa Jethon Katarzyna Capałowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawcy P. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana