Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2014 r. w O.

sprawy z odwołania R. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania R. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 26 września 2013r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

R. R. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 26.09.2013r., znak (...), odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że R. R. nie spełnia przesłanek do przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nie posiada wymaganego 15 -letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. ZUS wskazał, że w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 02.01.2001r. nie określono charakteru pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r., brak także powołania się na zarządzenie resortowe. Ponadto stanowisko pracy było łączone „masarz - brygadzista”. Wobec powyższego zaskarżoną decyzją odmówiono mu prawa do wcześniejszej emerytury.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 04.09.2013r. w Oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w P. Inspektoracie w P. R. R. (ur. (...)) złożył wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Rozpatrując ten wniosek Oddział ZUS uznał za udowodniony na dzień 01.01.1999r. okres pracy wynoszący 27 lat, 8 miesięcy i 20 dni okresów składkowych oraz 7 dni okresów nieskładkowych, tj. łącznie 27 lat, 8 miesięcy i 27 dni.

W ogólnym stażu pracy odwołującemu się nie uwzględniono okresu od 01.01.1993r. do 27.01.1993r., ponieważ przebywał na urlopie bezpłatnym.

Do okresu pracy w szczególnych organ emerytalny nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 16.08.1974r. do 30.09.1992r. w Gminnej Spółdzielni (...) w K.. Na okoliczność zatrudnienia w w/w zakładzie odwołujący przedłożył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 02.01.2001r., z którego wynika, że w okresie 16.08.1974r. – 30.09.1992r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę masarza na stanowisku masarz- brygadzista (k. 7 a.e. (...)). Świadectwo to, zdaniem ZUS, nie określa charakteru pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r., brak także powołania się na zarządzenie resortowe. Ponadto stanowisko pracy było łączone „masarz - brygadzista”.

Wobec powyższego zaskarżoną decyzją z dnia 26.09.2013r., znak (...) odmówiono R. R. prawa do wcześniejszej emerytury.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie R. R. nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

R. R. urodził się w dniu (...) – a zgodnie z art. 24 ust 1b pkt 19 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym w okresie od dnia 01.07.1953r. do dnia 30.09.1953r. przysługuje emerytura w wieku emerytalnym wynoszącym co najmniej 66 lat i 11 miesięcy.

Zgodnie zaś z art. 184 w/w ustawy w zw. z §4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury, jeżeli spełnił łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wymagany wiek emerytalny wynoszący w przypadku mężczyzn 60 lat,

2.  nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa,

3.  w dniu wejścia w życie ustawy (tj. na datę 01.01.1999r.) udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat w przypadku mężczyzn, w tym także 15 -letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią § 2 ust. l powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Regułą jest, że okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § l ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.).

Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

Odwołujący na okoliczność wykonywania przez siebie pracy w szczególnych warunkach przedstawił ZUS świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z Gminnej Spółdzielnie (...) w K. z dnia 02.01.2001r., które zostało zakwestionowane przez organ rentowy (k. 7 a.e. (...)).

W aktach dot. kapitału początkowego znajduje się świadectwo pracy wystawione w dniu 19.01.1993r. przez Gminną Spółdzielnię (...) w K., z którego wynika, że odwołujący się w okresie 16.08.1974r. – 30.09.1992r. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku masarz - brygadzista.

Wobec zakwestionowania świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 02.01.2001r. i nie złożenia dodatkowej dokumentacji w celu wykazania pracy w szczególnych warunkach Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe w celu ustalenia, jakie czynności faktycznie wykonywał R. R. w Gminnej Spółdzielni (...) w K.. Sąd w tym celu zażądał od przechowawcy J. M. akt osobowych oraz przesłuchał świadków: J. B. i H. B..

W dokumentacji pracowniczej R. R. nadesłanej przez J. M. znajduje się kwestionariusz osobowy z dnia 10.01.1972r. w którym wpisano, że odwołujący się od 16.08.1974r. zatrudniony jest w Gminnej Spółdzielni (...) w K. na stanowisku wędliniarza.

W angażach znajdują się informacje o otrzymywaniu dodatku za pracę szkodliwą (angaże z 1981r., 1982r.,1983r.,1985r., 1986r., 1988r., 1989r., 1992r.).

W 1985r. odwołujący ukończył kurs dla kandydatów na tytuł mistrza w przetwórstwie mięsnym organizowany przez (...) Związek Spółdzielni Rolniczych (...) .

Od dnia 01.01.1987r. odwołujący się (masaż) otrzymywał dodatek mistrzowski.

Ze znajdujących się angaży wynika, że stanowisko odwołującego się to wędliniarz (angaże z 1980r., 1981r., 1982r.), masarz – wędliniarz (1983r., 1984r., 1985, 1986r., 1988r.), masarz (1986r., 1987r., 1988r.), masarz - wędliniarz brygadzista (1988r.), wędliniarz – brygadzista (1988r.), masarz – brygadzista (1989r., 1992r.).

Ze świadectwa pracy wystawionego w dniu 19.01.1993r. przez Gminną Spółdzielnię (...) w K. wynika, że w okresie od 16.08.1974r. do 30.09.1992r. odwołujący zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy, a ostatnie zajmowane stanowisko to masarz – brygadzista.

W sprawie przeprowadzono także dowody osobowe.

Świadek J. B. zeznał, że wraz z odwołującym pracowali w masarni w K. od 1981r. do 1992r. Świadek pracował przy rozbiorze, produkcji, uboju, w wędzarni, także w soboty. Odwołujący robił to samo. Dwa razy w tygodniu ubijano 20 -30 sztuk trzody, i kilka sztuk bydła. Pracowano także w soboty. Przy uboju pracowała cała sześcioosobowa załoga, tj. świadek, R., B., K.. Na produkcji pracowali przy maszynach elektrycznych. Wędzarnię obsługiwali wszyscy na zmianę, na wózku wsuwało się mięso do wędzarni, wędzone było drzewem, potem parzone w kotle. Ze świadectwa pracy z dnia 17.09.1992r. wynika, że świadek zatrudniony był w okresie od 01.05.1981r. do 15.09.1992r. w pełnym wymiarze czasu i pracował jako masarz, nadto ze świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionego przez likwidatora w dniu 21.11.2001r. wynika, że w okresie od 01.05.1981r. do 15.09.1992r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku masarz ubojowy wymienioną w dziale nr X poz. 8 wykaz A Rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r. Świadek nie ubiegał się o wcześniejszą emeryturę. (rozprawa z dn. 14.03.2014r., adnotacja 00:10:52, k. 32 a.s.)

Świadek H. B. zeznał, że zna odwołującego, bo razem pracowali w masarni (...). Świadek zatrudniony był od 7.06.1983r. do 1992r. przy uboju, produkcji i rozbiorze mięsa. Odwołujący pracował na produkcji, ale także przy uboju i rozbiórce. Odwołujący pracował wcześniej niż świadek, aż do czasu likwidacji GS. Odwołujący był brygadzistą, do jego obowiązków należało dopilnowanie zakładu, produkcji. Masarnia zatrudniała 6 osób, kierownikiem był pan J. D.. Pan R. nadzorował, ale też pracował tak samo jak wszyscy. Co drugi dzień zabijano 20 sztuk świń i ze 4 sztuki bydła. Wszyscy pracowali przy tym: świadek, R., B., nieboszczyk K. i S.. Pracowali po 10 - 11 godzin dziennie: jednego dnia był ubój, wtedy nie było produkcji, a następnego dnia rozbiór mięsa i produkcja wędlin, szynek, polędwic. Ubój był co drugi dzień, a następnego dnia rozbiórka i produkcja. Ubój był dwa razy w tygodniu. Istniała też stara wędzarnia na drzewo, pracowały tam trzy osoby, pod nadzorem odwołującego się. Był podział obowiązków: jednego dnia we trzech szli na produkcję, a inni na rozbiór mięsa, zaś ubojem zajmowali się wszyscy przez cały dzień dwa razy w tygodniu. Kiedy była produkcja mięsa, nie było uboju. R. czasami dokonywał rozbiórki mięsa, kiedy było duże zapotrzebowanie sklepów na wyroby. Część mięsa była wysyłana do sklepów, a z części produkowali wędliny, szynki. Mieli elektryczne maszyny obsługiwane przez R.. W świadectwie pracy wystawionym w dniu 18.04.1994r. wskazano, że świadek zatrudniony był w GS K. od 07.06.1983r. do 17.04.1994r. w pełnym wymiarze czasu pracy, a ostatnie zajmowane stanowisko to robotnik gospodarczy (z adnotacją, że od 01.08.1992r. do 16.08.1993r. korzystał z urlopu wychowawczego). (rozprawa z dn. 14.03.2014r., adnotacja 00:02:57, k. 32 a.s.).

Odwołujący się R. R. przesłuchany w charakterze strony zeznał, że w GS w K. pracował od 1974r. Został zatrudniony jako masarz, zajmował się ubojem, rozbiorem mięsa i wędliniarstwem, pracował też na wędzarni. Raz w tygodniu był ubój świń i bydła, a na drugi dzień dokonywali rozbioru mięsa, z którego produkowano kiełbasy. Odwołujący wyrabiał wędliny i wędził, wędzenie zajmowało cały dzień, a na produkcji pracował dwa dni. Stanowisko odwołującego się to brygadzista, ale pracował tak samo, jak i inni pracownicy. Zatrudniony był też jako palacz przez dwa lata, a przez rok był listonoszem. Resztę czasu pracował w masarni. (rozprawa z dn. 11.04.2014r., adnotacja 00:00:54, k. 48 a.s.)

Zdaniem Sądu w/w zeznania świadków J. B. i H. B. w całości zasługują na wiarę, gdyż są one spójne, logiczne, wzajemnie się potwierdzają, uzupełniają i korelują z dokumentacją zawartą w aktach osobowych, emerytalnych i zeznaniach R. R.. Wszyscy pracowali w tym samym zakładzie i wykonywali te same obowiązki, orientują się więc, jakie czynności wykonywał odwołujący się. Z zeznań świadków wynika, że cała sześcioosobowa załoga, w tym odwołujący się pracowali przy uboju, rozbiorze, produkcji, w wędzarni. Ubój był dwa razy w tygodniu przez dwa dni, zabijano 20 – 30 sztuk trzody chlewnej i kilka sztuk bydła. W dni, kiedy był ubój, nie było produkcji. Na produkcji pracowali przy maszynach elektrycznych, obsługiwanych przez odwołującego się, a wszyscy na zmianę obsługiwali wędzarnię. Świadkowie zeznali, że odwołujący nadzorował pracę innych, był brygadzistą, pilnował także zakładu i produkcji. Także sam odwołujący się potwierdził, że zajmował się ubojem, rozbiorem mięsa i wędliniarstwem, pracował też na wędzarni. Wędzenie zajmowało mu cały dzień, przez dwa dni dokonywał uboju, a na produkcji pracował dwa dni.

Odnosząc omówione powyżej dowody osobowe i z dokumentów do przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r., w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, stwierdzić należy, że w dziale X wykazu A, dotyczącym prac w rolnictwie i przemyśle rolno - spożywczym, w odniesieniu do przemysłu mięsnego, wskazane jest, że pracami w warunkach szczególnych są jedynie prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt (dział X, poz. 8) i prace wykonywane bezpośrednio przy utylizacji surowców zwierzęcych ( dział X, poz. 9) i tylko okresy wykonywania tego rodzaju pracy, pod warunkiem, że były wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, można uznać za okresy pracy uzasadniające prawo do świadczeń na zasadach określonych w cytowanym rozporządzeniu. Powyższe doprecyzowuje też zarządzenie resortowe tj. Zarządzenie nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 31.03.1988r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdzie w odniesieniu do przemysłu mięsnego w dziale X pod poz. 8 wskazane są prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt (peklowaniu) na stanowiskach ubojowiec, parzacz, jeliciarz, gruczolarz, peklowacz i wykrawacz mięsa w wykrawalni przy peklowaniu w piwnicy, lekarz weterynarii, weterynaryjny kontroler sanitarny, oglądacz zwierząt rzeźnych i mięsa- zatrudnieni w rzeźni), a pod poz. 9 prace wykonywane bezpośrednio przy utylizacji surowców zwierzęcych.

Tymczasem z przeprowadzonych w przedmiotowej sprawie dowodów wynika, że odwołujący wprawdzie zajmował się również ubojem, jednak nie było to jego wyłączne zajęcie. Obok dokonywania przez dwa dni w tygodniu uboju odwołujący się wykonywał szereg innych obowiązków, w tym produkcja wędlin, wędzenie, oparzanie w kotle, rozbiór mięsa oraz nadzorowanie innych pracowników. Zatem praca przy uboju nie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Pozostałe obowiązki wykonywane przez odwołującego jako osoby pracującej w wędzarni, czy przy produkcji wędlin nie są zaliczane do prac w wykonywanych w szczególnych warunkach. Wskazać tez należy, że przepisy Rozporządzenia z 07.02.1983r., jak też przepisy wskazanego wyżej zarządzenia resortowego nie przewidują jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach pracy wykonywanej na stanowisku masarza, wędliniarza, brygadzisty czy na stanowiskach łączonych (masarz – wędliniarz, wędliniarz – brygadzista, masarz – brygadzista).

Na marginesie powyższych rozważań wskazać też należy, że na rozstrzygnięcie Sądu w przedmiotowym postępowaniu, nie mógł mieć wpływu wyrok Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 29.04.2011r., wydany w sprawie III U 107/11 dotyczącej H. M.. Zgodnie z art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami.

Reasumując powyższe, w przekonaniu Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że wbrew subiektywnemu przekonaniu R. R., pracy przez niego wykonywanej nie można zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach bądź szczególnym charakterze w rozumieniu cytowanych wyżej przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r., co prowadzi do przyjęcia, że odwołujący nie udokumentował 15 -letniego okresu pracy w szczególnych warunkach i nie przysługuje mu w związku z tym prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. oddalił odwołanie R. R. od decyzji z dnia 26.09.2013r.