Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

2 sierpnia 2019r.

Sąd Okręgowy w Toruniu w IX Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Lech Gutkowski

Protokolant: sekr.sąd. Mateusz Holc

przy udziale prok. Prok. Rej. T. (...) w T. R. M.

po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2019r. sprawy

K. M. , oskarżonego z art.279 § 1 kk w zw. z art.64 § 1 kk,

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w T.z dnia 20 listopada 2018r.

sygn. akt. II K 1511/17

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zwalnia oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych należ-nych za drugą instancję i wydatkami poniesionymi w postępowaniu od-woławczym obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IX Ka 329/19

UZASADNIENIE

K. M. został oskarżony o to, że:

- w okresie od 07 do 08 września 2017 r. w godz. 18:00-08:00, w T. przy ul. (...), działając z góry powziętym zamiarem oraz wspólnie i w porozumieniu z nieznaną osobą, w nieznany sposób wszedł do hali garażowo-piwnicznej, pod budynkiem, a następnie przy użyciu nieznanego narzędzia wyłamał skobel zabezpieczający drzwi przesuwne do boksu piwniczego oznaczonego nr 17, dostał się do jego wnętrza, skąd dokonał zaboru w celu przywłaszczenia roweru górskiego męskiego marki S. (...) nr ramy (...)o wartości 2100 zł oraz roweru górskiego męskiego marki S. (...) nr ramy (...) wartości 2100 zł, czym spowodował łączne straty w kwocie 4200 zł na szkodę M. P., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie od 09 listopada 2013 r. do 14 czerwca 2016 r. kary 3 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w T.z 06 sierpnia 2013 r., sygn. (...), za przestępstwo z art. 280 § 2 kk, tj. o czyn z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk ;

- w okresie od 31 sierpnia 2017 r. do 08 września 2017 r. w godz. 09:00-09:30, w T. przy ul. (...), działając z góry powziętym zamiarem oraz wspólnie i w porozumieniu z nieznaną osobą, w nieznany sposób wszedł do hali garażowo-piwnicznej, pod budynkiem, a następnie przy użyciu nieznanego narzędzia wyłamał skobel zabezpieczający drzwi przesuwne do boksu piwniczego oznaczonego nr 2, dostał się do jego wnętrza, celem dokonania zaboru w celu przywłaszczenia znajdujących się tam przedmiotów, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z nieznanej przyczyny, czym działał na szkodę J. R., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie od 09 listopada 2013 r. do 14 czerwca 2016 r. kary 3 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w T.z 06 sierpnia 2013 r., sygn. (...), za przestępstwo z art. 280 § 2 kk, tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk ;

- w okresie od 31 sierpnia 2017 r. do 08 września 2017 r. w godz. 09:00-09:30, w T. przy ul. (...), działając z góry powziętym zamiarem oraz wspólnie i w porozumieniu z nieznaną osobą, w nieznany sposób wszedł do hali garażowo-piwnicznej, pod budynkiem, a następnie przy użyciu nieznanego narzędzia wyłamał dwa zamki podklamkowe w drzwiach zabezpieczających dwa pomieszczenia techniczno-magazynowe Wspólnoty Mieszkaniowej (...), dostał się do ich wnętrza, celem dokonania zaboru w celu przywłaszczenia znajdujących się tam przedmiotów, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z nieznanej przyczyny, czym działał na szkodę J. R., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie od 09 listopada 2013 r. do 14 czerwca 2016 r. kary 3 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w T.z 06 sierpnia 2013 r., sygn. (...), za przestępstwo z art. 280 § 2 kk, tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk ;

- w okresie od 07 do 08 września 2017 r. w godz. 22:00-07:00, w T. przy ul. (...), działając z góry powziętym zamiarem oraz wspólnie i w porozumieniu z nieznaną osobą, w nieznany sposób wszedł do hali garażowo-piwnicznej, pod budynkiem, a następnie przy użyciu nieznanego narzędzia wyłamał dwa skoble zabezpieczające kratę zabezpieczającą bok piwniczny oznaczony nr 11, dostał się do jego wnętrza, skąd dokonał zaboru w celu przywłaszczenia wiertarki udarowej marki B. wraz z walizką, w której znajdowały się wiertła o łącznej wartości 300 zł, wkrętarki akumulatorowej marki B. o wartości 200 zł, zestaw kluczy nasadowych marki (...)o wartości 150 zł, czym spowodował łączne straty w wysokości 650 zł na szkodę J. K., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie od 09 listopada 2013 r. do 14 czerwca 2016 r. kary 3 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w T.z 06 sierpnia 2013 r., sygn. (...), za przestępstwo z art. 280 § 2 kk, tj. o czyn z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk ;

- w okresie od 29 sierpnia 2017 r. do 12 września 2017 r. w godz. 07:00-16:00, w T. przy ul. (...), działając z góry powziętym zamiarem oraz wspólnie i w porozumieniu z nieznaną osobą, w nieznany sposób wszedł do hali garażowo-piwnicznej, pod budynkiem, a następnie przy użyciu nieznanego narzędzia wyłamał skobel zabezpieczający drzwi boksu piwniczego oznaczonego nr (...), dostał się do jego wnętrza, skąd dokonał zaboru w celu przywłaszczenia roweru męskiego marki (...) o wartości 1499 zł, roweru męskiego marki (...)o wartości 1000 zł oraz fotelika dziecięcego rowerowego marki (...) o wartości 300 zł, czym spowodował łączne straty w kwocie 2799 zł na szkodę P. O., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie od 09 listopada 2013 r. do 14 czerwca 2016 r. kary 3 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w T.z 06 sierpnia 2013 r., sygn. (...), za przestępstwo z art. 280 § 2 kk, tj. o czyn z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk .

Wyrokiem z dnia 20 listopada 2018 r.Sąd Rejonowy w T.sygn. akt (...) oskarżonego K. M. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów, tj. występków z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i przyjmując, że oskarżony działał w ciągu przestępstw na podstawie art. 91 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 63 § 1 kk, Sąd I instancji na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu zatrzymanie od 09 grudnia 2017 r. godz. 14:45 do 11 grudnia 2017 r. godz. 12:45.

Na podstawie art. 46 § 1 kk Sąd Rejonowy zasądził od oskarżonego na rzecz M. P. 2100 (dwa tysiące sto) złotych, na rzecz J. K. 650 (sześćset pięćdziesiąt) złotych i na rzecz P. O. 2799 (dwa tysiące siedemset dziewięćdziesiąt dziewięć) złotych tytułem naprawienia szkody.

Orzekając o kosztach, Sąd I instancji zwolnił oskarżonego od uiszczenia opłaty, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.

Wyrok ten zaskarżył na korzyść oskarżonego jego obrońca w części dotyczącej orzeczenia o karze.

Obrońca oskarżonego, wskazując jako podstawy apelacji art. 427 § 1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 4 kpk zarzucił wyrokowi rażącą surowość orzeczonej wobec K. M. kary pozbawienia wolności w wymiarze 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy bezwzględnej kary pozbawienia wolności, podczas gdy zdaniem obrońcy istnieją przesłanki, aby Sąd orzekł względem oskarżonego karę znacznie łagodniejszą.

W konsekwencji, obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i złagodzenie orzeczonej względem K. M. kary pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że dokonana w niniejszej sprawie przez Sąd Okręgowy kontrola odwoławcze wykazała, że Sąd I instancji procedował rzetelnie, w ramach przewodu sądowego w sposób wnikliwy przeprowadził wszystkie dowody istotne i niezbędne do prawidłowego rozstrzygnięcia w przedmiocie sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie zarzuconych mu w akcie oskarżenia czynów. Nadto, poddał je szczegółowej analizie, a także zgodnej ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego ocenie (art. 7 kpk), rozważając przy tym wszechstronnie okoliczności ujawnione w toku rozprawy, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (spełniając obowiązek wynikający z art. 4 kpk). W konsekwencji Sąd meriti poczynił właściwe ustalenia faktyczne, będące podstawą uznania oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w skardze oskarżyciela publicznego (art. 2 § 2 kpk), które jako popełnione w krótkich odstępach czasu, tj. od 29 sierpnia 2017 r. do 12 września 2017 r., z wykorzystaniem takiej samej sposobności, zostały w sposób prawidłowy zakwalifikowane jako ciąg występków na mocy art. 91 § 1 kk.

Po dokonaniu prawidłowej analizy wszystkich relewantnych okoliczności, dla określenia rodzaju i wymiaru stosowanej kary, słusznie Sąd Rejonowy uznał także, że realizację celów ukarania wobec oskarżonego będzie w stanie należycie zapewnić jedynie bezwzględna kara pozbawienia wolności w wymiarze 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy.

W ocenie Sądu Odwoławczego, wymierzona kara ukształtowana została zgodnie z dyrektywami wynikającymi z art. 53 kk. W należyty sposób uwzględnia ona zarówno okoliczności łagodzące, jak i obciążające, adekwatna jest do wagi czynu przypisanego oskarżonemu oraz jego zawinienia. Sąd I instancji, słusznie uwzględnił przy tym jako okoliczności obciążające oskarżonego, jego uprzednią karalność, działanie w warunkach recydywy ogólnej oraz wartość przywłaszczonych przez niego przedmiotów, która wyniosła łącznie 7.649 zł. Natomiast na korzyść oskarżonego, Sąd Rejonowy uwzględnił przyznanie się do winy oraz fakt, że część skradzionego przez niego mienia w postaci roweru należącego do pokrzywdzonego M. P. została odzyskana. Mając przy tym na względzie znaczną społeczną szkodliwość czynów oraz motywację sprawcy, który działał z pełną świadomością naruszenia norm prawnych w warunkach recydywy, a także kierował się niskimi pobudkami chęci osiągniecia korzyści majątkowej w nielegalny sposób, należało uznać, iż wymierzenie oskarżanemu innej rodzajowo kary byłoby niezasadne i rażąco niesprawiedliwe.

Przechodząc do kwestii wymiaru kary, przypomnieć należy, że z rażącą niewspółmiernością kary, o której stanowi art. 438 pkt 4 kpk, na który powołuje się skarżący w apelacji, mamy do czynienia jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych w danej sprawie okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na jej wymiar, należałoby uznać, że zachodzi wyraźna dysproporcja pomiędzy wymierzoną karą przez organ I instancji, a tą, jaką – w ocenie instancji odwoławczej należało wymierzyć, aby w odczuciu społecznym była uznana za adekwatną i sprawiedliwą. Nie każda więc nietrafność represji karnej uzasadnia zmianę orzeczenia. Jak słusznie wskazuje się w judykaturze, przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie wskazanych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną, a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 16 maja 2019 r., sygn. II AKa 120/19). Przy ocenie rażącej niewspółmierności nie chodzi więc o każdą ewentualną różnicę w ocenach wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, że karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby również w potocznym znaczeniu tego słowa rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 15 kwietnia 2015 r., sygn. II AKa 308/14, L.).

Mając powyższe na uwadze, Sąd Odwoławczy uznał, że wymierzona przez Sąd I instancji kara 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności nie zasługuje na miano rażąco surowej. Sąd Rejonowy, wymierzył bowiem oskarżonemu sankcję karną w granicach zbliżonych do dolnego ustawowego zagrożenia przewidzianego za występek z art. 279 § 1 kk, który zagrożony jest karą pozbawienia wolności od 1 roku do 10 lat, uwzględniając przy tym właściwości i warunki osobiste sprawcy, a także prewencyjne funkcje kary. Nie bez znaczenia pozostaje także działanie oskarżonego w warunkach recydywy ogólnej, jako że zarzucanych mu czynów, dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie od 09 listopada 2013 r. do 14 czerwca 2016 r. kary 3 lat pobawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w T.z 06 sierpnia 2013 r., sygn. (...)za przestępstwo z art. 280 § 2 kk. Dlatego w ocenie Sądu Odwoławczego, kara ta w żadnym razie nie może w realiach niniejszej sprawy zostać uznana za rażąco surową w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk. Tym samym represja prawnokarna wymierzona oskarżonemu w takim wymiarze nie wykracza poza granice sądowej swobody wymiaru kary, biorąc również pod uwagę zakwalifikowanie popełnionych przez niego czynów jako ciągu przestępstw, których konsekwencją jest wymierzenie jednej kary z możliwością przekroczenia górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę i podstawą do możliwości nadzwyczajnego obostrzenia kary (por. Mozgawa Marek (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany Opublikowano: LEX/el. 2019). Kara ta jest także adekwatna zarówno do stopnia społecznej szkodliwości popełnionych czynów, jak i zawinienia sprawcy, a także uwzględnia nie tylko interesy pokrzywdzonych, ale – zgodnie z obowiązującymi standardami - zabezpiecza należycie realizację pozostałych celów postępowania, w tym przede wszystkim w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Z powyższych względów nietrafiony okazał się również argument obrońcy, jakoby Sąd meriti przywiązał nadmierną wagę do uprzedniej karalności skazanego.

Odnosząc się natomiast do stanowiska obrońcy oskarżonego zawartego w apelacji, iż Sąd I instancji nie uwzględnił postawy oraz zachowania się sprawcy po popełnieniu przestępstwa, tj. przyznania się do winy oraz wyrażenie chęci dobrowolnego naprawienia szkody, w pierwszej kolejności należy podkreślić, iż wskazane wyżej okoliczności niewątpliwie stanowią okoliczności łagodzące przy wymierzaniu kary i jako takie zostały uwzględnione przy wymiarze kary K. M.. Niemniej jednak, w obliczu niepodważalnego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, przesądzającego o winie oskarżonego, wskazane wyżej okoliczności łagodzące nie mogły samoistnie przesądzić o potrzebie wymierzenia mu kary łagodniejszego rodzaju w oderwaniu od pozostałych okoliczności sprawy, zwłaszcza że działał on w warunkach recydywy, będąc uprzednio skazanym za podobne czyny. Okoliczność ta - wbrew twierdzeniem skarżącego – z pewnością nie może być uznana w świetle wszystkich okoliczności sprawy za „przecenioną” przez Sąd I instancji przy wyborze rodzaju i wymiaru orzeczonej kary. Biorąc powyższe pod uwagę, niemożliwym było zatem sformułowanie tylko na podstawie tego, że oskarżony przyznał się do winy, wyrażając gotowość poniesienia konsekwencji swojego postępowania i naprawienia szkody, a także z uwagi na fakt, iż podjął próbę zmiany trybu życia poprzez założenie rodziny i podjęcie pracy, iż zastosowanie wobec niego kary łagodniejszego rodzaju będzie wystarczające dla spełnienia celów kary. Wręcz przeciwnie, zgodzić należało się z oceną Sadu Rejonowego, iż dla osiągnięcia wobec K. M. celów ukarania niezbędne jest orzeczenie bezwzględnej kary pozbawienia wolności, która swoją dolegliwością uświadomi mu stopień naganności popełnionego czynu i spełniając swoją funkcję prewencyjną, powstrzyma go jednocześnie przed popełnieniem kolejnego przestępstwa w przyszłości.

W tym miejscu należy podkreślić, iż zasada ultima ratio bezwzględnej kary pozbawienia wolności nakazuje każdorazowo rozważyć wymierzenie kary łagodniejszego rodzaju, jednak Sąd Rejonowy takiej analizy dokonał i Sąd Odwoławczy w pełni ją podziela. Oskarżony, jak wskazano wyżej, był wielokrotnie karany, w tym za przestępstwa podobne. Co więcej, wymierzane oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju, jak kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, kary ograniczenia wolności, jak również kary grzywny w żaden sposób nie oddziaływały pozytywnie na zachowanie oskarżonego, wręcz przeciwnie, okazały się nieskuteczne. W tej sytuacji, słusznie Sąd Rejonowy uznał, że tylko kara bezwzględnego pozbawienia wolności spełni swoje cele zarówno prewencji generalnej, jak i indywidualnej.

Odnosząc się natomiast do argumentu obrońcy oskarżonego, iż wymierzona K. M. przez Sąd I instancji kara bezwzględnego pozbawienia wolności będzie kolidowała z jego obowiązkiem utrzymania rodziny, należy podkreślić, że pogorszenie się sytuacji majątkowej rodziny skazanego jest naturalną konsekwencją odbywania kary pozbawienia wolności. Nie sposób sobie przy tym wyobrazić sytuacji, w której odbywanie kary pozbawienia wolności przez skazanego, które polega na izolacji poprzez pobyt w zakładzie karnym, pozostaje bez negatywnego wpływu na sytuację skazanego oraz jego bliskich. Z odbywaniem kary pozbawienia wolności wiąże się z reguły pogorszenie sytuacji materialnej skazanego i jego rodziny, a wskazane powyżej dolegliwości są zwykłymi następstwami odbywania tej kary, co na gruncie niniejszej sprawy obliguje konkubinę oskarżonego do podjęcia wzmożonych starań w celu zapewnienia środków utrzymania sobie i dziecku. Na tym polega bowiem istota rodzaju kary pozbawienia wolności.

Zastrzeżeń Sądu okręgowego nie budziło również zaliczenie oskarżonemu przez Sąd I instancji na poczet kary pozbawienia wolności okresu zatrzymania od 09 grudnia 2017 r. godz. 14:45 do 11 grudnia 2017 r. godz. 12:45 10 tj. 2 (dwóch) dni, zgodnie z dyspozycją art. 63 § 1 kk.

Sąd Odwoławczy w pełni przychyla się także do zasądzenia od oskarżonego środka kompensacyjnego w postaci naprawienia szkody na rzecz: M. P. w wysokości 2100 zł, J. K. w wysokości 650 zł oraz P. O. w wysokości 2799 zł, co stanowi sprawiedliwe wyrównanie strat jakie w wyniku popełnienia przestępstwa przez K. M. ponieśli pokrzywdzeni. Kwestia ta nie była przedmiotem zaskarżenia we wniesionej przez obrońcę oskarżonego apelacji. Na marginesie należy jedynie zaznaczyć, iż określony w art. 46 § 1 kk obowiązek naprawienia szkody jest środkiem kompensacyjnym, wzmacniającym reakcję na popełnione przestępstwo przez podkreślenie, iż sprawca winien wynagrodzić szkody bądź krzywdy osobie, której je wyrządził.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się też w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu, dlatego należało utrzymać go w mocy.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk sąd odwoławczy zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, obciążając wydatkami tego postępowania Skarb Państwa, albowiem przemawiają za tym jego sytuacja materialna, oceniana przy uwzględnieniu obciążeń finansowych wynikających z wyroku oraz orzeczona bezwzględna kara pozbawienia wolności, która bez wątpienia utrudni mu zebranie odpowiednich środków finansowych na pokrycie kosztów.