Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 238/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w (...) z dnia 16 czerwca 2020r. sygn. akt II K 449/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Obraza przepisów prawa materialnego, a to :

-art. 53 i 54 § 1 k.k. wobec nie uwzględnienia sądowych dyrektyw wymiaru kary i środków karnych wobec oskarżonego, który w chwili popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu w dniu 24 maja 2019r. był sprawcą młodocianym w rozumieniu przepisu art. 115 § 10 kk i orzeczenie kary i środka karnego niewspółmiernych do stopnia zawinienia,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty te należy uznać za nietrafne. Obrońca formalnie zarzucił obrazę prawa materialnego, to jest dyrektyw wymiaru kary, lecz w praktyce kwestionował jej wysokość. Wydaje się zatem, iż apelacja powinna być oparta na art. 438 pkt 4 k.p.k., jako że w praktyce w całości odnosi się do surowości kary i środka karnego.

Niezależnie od tego, jak zarzut nazwano, jest on bezzasadny. Sąd pierwszej instancji wziął pod uwagę wszystkie okoliczności czynu oraz dotyczące sprawcy i w konsekwencji wymierzył karę, której nie można nazwać rażąco surową. Tym samym wykluczyć trzeba złamanie reguł sądowego wymiaru kary, opisanych w art. 53 i 54 § 1 k.k.

Analiza akt sprawy wskazała, że oskarżony naruszył praktycznie wszystkie podstawowe zasady i reguły ruchu drogowego, a w szczególności kierował samochodem nie posiadając uprawnień, w stanie nietrzeźwości, nie zachowywał na drodze należytej ostrożności, prowadził pojazd z nadmierną prędkością, nie należycie obserwował stan zajętości jezdni, zbiegł z miejsca wypadku, spowodował śmierć człowieka. Co więcej – jak wynikało z relacji interweniujących policjantów, po wypadku był arogancki, a największym jego zmartwieniem był uszkodzony samochód, a nie śmiertelnie potrącony człowiek.

W kontekście powyższego, karę w rozmiarze 3 lat pozbawienia wolności należy traktować raczej jako łagodną, a nie surową reakcją na czyn oskarżonego, jego zachowanie przed, po i w trakcie przestępstwa. Sąd Rejonowy wskazał, czym się kierował i nie pominął okoliczności związanych z młodym wiekiem oskarżonego, jego dotychczasową niekaralnością.

Jednak wiek nie jest tym, co może uchronić przed sankcją za tego rodzaju zachowanie. Przyznawanie się do czynu także nie mogło być decydujące, ponieważ zanim do niego doszło, oskarżony prezentował postawę daleką od pożądanej i daleką od rzeczywistej skruchy. Bardziej interesował się uszkodzeniami pojazdu, niż człowiekiem, którego potrącił. Uciekł i próbował tłumaczyć się naiwnie z okoliczności, w jakich spożywał alkohol. Oczywiście, gwarancje procesowe zapewniają mu składanie dowolnych wyjaśnień, lecz nie może oczekiwać, iż Sąd zauważy wyłącznie to, co dla niego korzystne, a zapomni o wcześniejszym zachowaniu, w szczególności o ucieczce oraz o stopniu złamanych reguł bezpieczeństwa. W realiach omawianej sprawy, nie ma niczego, co nakazywałoby oskarżanego potraktować wyjątkowo łagodnie. Kwalifikacja prawna w zw. z art. 178 § 1 k.k. przemawia zawsze za obostrzaniem kary, a nie za jej łagodzeniem.

Sąd pierwszej instancji rozstrzygnął na korzyść oskarżonego brak odblaskowych elementów odzieży u pokrzywdzonego i przyjął związek przyczynowo-skutkowy z zaistniałym zdarzeniem.

Nie może to jednak przeważyć opisanych wyżej okoliczności obciążających.

Orzeczona kara nie jest rażąco surowa, a tylko to dawałoby podstawy do jej obniżania. „Rażąca niewspółmierność kary” zachodzi tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodziłyby wyraźne różnice pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji a karą, którą należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego prawidłowej oceny dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. Na gruncie cytowanego przepisu nie chodzi o bowiem o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać by można „rażąco” niewspółmierną w stopniu nie dających się zaakceptować” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, sygn. akt II AKa 116/00, Prok i Pr. 2002 /1/29).

Lp.

Zarzut

2

Obraza art. 60 § 1 i § 2 pkt. 2 k.k. wobec nie rozważenia możliwości zastosowania do sytuacji oskarżonego dobrodziejstwa ustawy karnej w postaci nadzwyczajnego złagodzenia orzekanej kary i orzeczenia jej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut ten nie zasługuje na uznanie. Czyn oskarżonego M. S. był drastyczny, stopień pogardy dla reguł ruchu drogowego porażający, złamano przecież wszystkie możliwe reguły ruchu i spowodowano śmierć osoby pieszej. W tym kontekście, nie było żadnej podstawy do nadzwyczajnego łagodzenia kary. Ustawodawca nie daje tu dowolności, lecz określa pewne warunki, z których w niniejszej sprawie nie zrealizowano żadnego, pozwalającego na to dobrodziejstwo. Także warunkowe zawieszenie kary, w kontekście jej wymiaru wynoszącego 3 lata, jest wprost sprzeczne z art. 69 § 1 k.k. Przepis ten zezwala na warunkowe zawieszenie wykonania kary nieprzekraczającej roku. Dywagacje zatem nad warunkowym zawieszeniem kary orzeczonej, byłyby bezprzedmiotowe, a do jej złagodzenia, jak już wyżej wyjaśniono, nie ma żadnych podstaw. Żadna okoliczność czynu ani zachowania sprawcy po jego nastąpieniu, nie przekonują do potrzeby jakiegokolwiek łagodzenia kary. Kara już teraz jest łagodna, uwzględnia wiek oskarżonego i cele wychowawcze jakie ma wobec niego realizować, bierze też pod uwagę przyczynienie się pieszego poruszającego się bez odblasków.

Jednym z celów procesu karnego jest wykazanie oskarżonemu i innym osobom, że łamanie tylu reguł bezpieczeństwa, w przypadku spowodowania wypadku śmiertelnego, będzie skutkować pozbawieniem wolności i to jest czynnik, który najskuteczniej zadziała prewencyjnie.

Podjęcie przez oskarżonego nauki nie może zmieniać zapatrywania Sądu. Dla osoby w tym wieku nauka jest czymś naturalnym, nie nadzwyczajnym i przemawiającym za łagodzeniem kary czy środka karnego. Nauka będzie mogła być kontynuowana w zakładzie karnym.

Lp.

Zarzut

3

Obraza art. 42 § 3 k.k. przez orzeczenie wobec oskarżonego dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i nie rozważenie możliwości orzeczenia tego środka w niższym wymiarze, mając na uwadze wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami, takimi jak młodociany wiek sprawcy, przyznanie się do winy i wyrażenie skruchy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzutu tego nie można podzielić w kontekście tego, jak zachował się oskarżony przed i po czynie, oraz ile złamał zasad i reguł ruchu drogowego. Nie posiadał uprawnień, prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości, jechał brawurowo i nieostrożnie, potracił śmiertelnie pieszego i uciekł z miejsca zdarzenia. Później, gdy tam wrócił, zachowywał się arogancko i bardziej martwił go rozbity samochód, niż potrącony człowiek. Trudno sobie wyobrazić większe złamanie reguł bezpieczeństwa, ale i zwyczajnej przyzwoitości.

Osoba postępująca w ten sposób, nie zasługiwała na orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów w krótszym okresie. Jest to nie tylko element karny dla sprawcy, lecz przede wszystkim działaniem w interesie społeczeństwa. W trosce o użytkowników dróg oraz pieszych, należy bezwzględnie izolować od kierowania pojazdami osoby, które za nic maja wszystkie ustalone reguły. Jakikolwiek inny okres zakazu, niż dożywotni, byłby rażąco łagodny, nieakceptowalny społecznie, a przez to niedopuszczalny.

Lp.

Zarzut

1.

Wniosek

1/ o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji przez nadzwyczajne złagodzenie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności i o warunkowe zawieszenie jej wykonania,

2/ o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji przez złagodzenie orzeczonego wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek okazał się niezasadny w kontekście okoliczności sprawy, ustaleń faktycznych oraz wyciągniętych z nich wniosków.

Sąd Rejonowy w (...) rozważył wszelkie okoliczności przemawiające za takim, a nie łagodniejszym wymiarem kary i środka karnego. Zważywszy na okoliczności czynu, rażące złamanie wielu reguł ruchu drogowego, a także na zachowanie bezpośrednio po czynie, reakcja karna nie jest zbyt surowa, a wręcz przeciwnie. Sąd stosownie do kodeksowych dyrektyw wymiaru kary, wziął pod uwagę okoliczności na korzyść oraz na niekorzyść. W konsekwencji karę i środek karny określił w sposób prawidłowy, pożądany. Nie ma podstaw by zmieniać orzeczenie i łagodzić reakcję karną, ponieważ oskarżony swoim zachowaniem na większe łagodzenie kary i środka karnego nie zasłużył. Kara jest adekwatna do czynu, a środek karny wydaje się niezbędny w interesie społecznym, wobec tak głębokiej pogardy do reguł ruchu, jaką zaprezentował oskarżony.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zdaniem Sądu Okręgowego nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia ponownego postępowania, ani uzupełnienia przewodu sądowego, a tylko w tych wypadkach ustawodawca dopuszcza uchylenie wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania. W sprawie niniejszej, gdy samo sprawstwo i przebieg zajścia nie się kwestionowane, a apelacja sprowadza się wyłącznie do wniosków o złagodzenia reakcji karnej, wniosek o uchylenie wyroku jest tym bardziej chybiony i bezzasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja zarzucała w zasadzie obrazę przepisów, które w konsekwencji prowadziły do ukształtowania w określony sposób kary i środka karnego. Analizując rodzaj i stopień naruszonych reguł bezpieczeństwa w ruchu, umyślność prowadzenia brawurowego i w stanie nietrzeźwości oraz bez uprawnień, a także mając na względzie skutek, należało reakcję karną Sądu Rejonowego uznać za niewygórowaną, a na pewno nie za rażąco surową. Nie naruszono reguł oraz dyrektyw sądowego wymiaru kary, wzięto pod uwagę okoliczności na korzyść oraz niekorzyść oskarżonego. W efekcie nie było podstaw faktycznych ani prawnych do uwzględnienia apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

Nie dotyczy

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Wobec nieuwzględnienia apelacji wniesionej na korzyść oskarżonego Sąd Odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze oraz opłatę za drugą instancję,. Podstawą prawną są przepisy art. 636 § 1 k.p.k. i art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS