Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca sędzia Justyna Szczepkowska

Protokolant st. sek. sąd. Justyna Renkiewicz-Kicza

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2020 r. w G.

sprawy z powództwa małoletniego M. M. (1) dział. przez matkę

M. M. (2)

przeciwko L. M. (1)

o podwyższenie alimentów

I. podwyższa od pozwanego L. M. (1) alimenty na rzecz małoletniego M. M. (1) zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 23.02.2016 r. w sprawie XC 1033/15 z kwoty 300 zł miesięcznie do kwoty po 600 zł /sześćset zł/ miesięcznie, poczynając od dnia 2.03.2020 r. płatne do dnia 10-go każdego miesiąca z góry do rąk matki małoletniego powoda M. M. (2), z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III. nie obciąża pozwanego kosztami sądowymi tytułem opłaty od pozwu, o uiszczenia której małoletni powód był zwolniony z mocy ustawy;

IV. nadaje wyrokowi w pkt. I rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 118/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 marca 2020 r. M. M. (2) – przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda M. M. (1) wniosła o podwyższenie alimentów od jego ojca L. M. (1) z kwoty po 300 zł miesięcznie do kwoty po 650 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10 każdego miesiąca z góry do rąk matki, począwszy od daty złożenia pozwu.

W uzasadnieniu wskazała, że alimenty w wysokości po 300 zł miesięcznie zostały zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie o rozwód, sygn. akt X C 1033/15. Po wydaniu wyroku nastąpiła istotna zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego, wysokości kosztów jego utrzymania oraz w możliwościach zarobkowych pozwanego.

L. M. (1) w odpowiedzi na pozew z dnia 19 marca 2020 r. wniósł o oddalanie powództwa w całości.

W uzasadnieniu wskazał, że od ostatniej sprawy alimentacyjnej potrzeby małoletniego nie zmieniły się w sposób istotny. Ma dobry kontakt z synem. Sytuacja zarobkowa pozwanego nie uległa zmianie, jest bezrobotny i niepełnosprawny. Jego obecny dochód to zasiłek stały.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w wyroku z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie o rozwód, sygn. akt X C 1033/15 zasądził od L. M. (1) na rzecz małoletniego M. M. (1) alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie, obciążając M. M. (2) ponoszeniem pozostałych kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Wyrok stał się prawomocny w dniu 15 marca 2016 r.

Małoletni M. M. (1) ur. (...) miał wówczas 12 lat. Obecnie małoletni ma 16 lat, mieszka wraz z matką M. M. (2) i jej obecnym partnerem w G., uczęszcza do II klasy w zawodzie cukiernik w Zespole Szkół (...) w G.. M. M. (1) ma praktyczną naukę zawodu, jednakże nie otrzymuje z tego tytułu żadnego wynagrodzenia. Z powodu zamknięcia szkół z uwagi na pandemię (...)19 i wprowadzenia nauczania zdalnego, M. M. (2) musiała zakupić synowi nowy telefon za kwotę 900 zł. Ponadto małoletni w tym czasie odbywał online praktyki w domu, co wiązało się z zakupem niezbędnych rzeczy. Małoletni interesuje się fotografiką, chciałby mieć nowy aparat fotograficzny. M. M. (1) ma słaby wzrok, musi mieć okulary wymienianie co 1,5 roku; poza tym jest zdrowy. Od 7 lat jest wegetarianinem.

M. M. (2) wraz z partnerem wynajmuje mieszkanie w G. za które płacą łącznie 1200 zł miesięcznie. Za internet i telefon płaci 150 zł miesięcznie. Od 6 lat pracuje jako opiekunka medyczna PCK w G..

L. M. (1) mieszka w G.. Ma niedowład i parestezję do obu kończyn dolnych i znaczne upośledzenie funkcji motorycznej. Leczy się neurologicznie i psychiatrycznie. Od wielu lat jest uzależniony do alkoholu. Od dnia 12 marca 2015 r. jest uznany za niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym. Zdolny jest do wykonywania zatrudnienia na stanowisku pracy przystosowanym do potrzeb i możliwości wynikających z niepełnosprawności. Od dnia 1 kwietnia 2019 r. do dnia 30 kwietnia 2021 r. Burmistrz G. przyznał mu zasiłek stały w wysokości 601 zł miesięcznie. Mieszka w budynku gospodarczym, w sąsiedztwie rodziców, który pomagają mu finansowo, kupują opał oraz gaz. Miesięczne koszty utrzymania (jedzenie, opał, wizyty lekarskie, leki, podatek od nieruchomości, wywóz śmieci) wynoszą – po opłaceniu 300 zł alimentów – 693 zł. L. M. (1) ma prawo jazdy, użytkuje samochód osobowy marki M. (...) rok prod. 2002, którego właścicielem jest jego ojciec. W lipcu 2020 r. L. M. (1) pojechał do Niemiec, na koncie F. zamieszcza oferty sprzedaży części do samochodów (sprowadzone z Niemiec).Poza M. M. (1) nie ma innych dzieci na utrzymaniu. Obecnie małoletni nie odwiedza pozwanego w jego miejscu zamieszkania.

Pozwany nie jest zarejestrowany w PUP w I. jako bezrobotny albo jako osoba poszukująca pracy. Na dzień 13 listopada 2020 r. Powiatowy Urząd Pracy w I., z rejonu miejsca zamieszkania pozwanego, miał 4 oferty pracy dla osoby z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, za wynagrodzeniem od 2600 zł brutto.

Dowód: okoliczności bezsporne, a nadto: decyzja nr (...). (...).5010.45.20-19 – k. 6; orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 7-8; karty leczenia i wypisy ze szpitala – k. 10-18, pokwitowania opłaty alimentów – k. 19-23, rachunki- k. 25-27, oferty pracy – k. 44-47; przesłuchanie M. M. – k. 48v-49; przesłuchanie L. M. – k. 49

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty przedłożone przez strony, oraz ich zeznania. Wiarygodność dokumentów nie była kwestionowana.

Sąd pominął wniosek pozwanego o przesłuchanie jego rodziców – W. i B. M.. Ocena możliwości majątkowych zarobkowych pozwanego była możliwa w oparciu o dokumenty przedłożone przez pozwanego oraz jego zeznania. Ponadto matka małoletniego powoda nie kwestionowała faktu, że rodzice pozwanego pomagają mu w utrzymaniu.

Zgodnie z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Kierując się tymi równorzędnymi przesłankami sąd ustala wysokość konkretnego obowiązku alimentacyjnego.

Natomiast zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

W odniesieniu do usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda doszło do zmian na tyle dużych, by uznać je za istotne w rozumieniu art. 138 k.r.o. W dniu prawomocności wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy małoletni powód nie miał ukończonych 13 lat, uczęszczał do szkoły podstawowej, nie był jeszcze w okresie dojrzewania. Obecnie małoletni ma 16 lat (w grudniu b.r. ukończy 17 lat), zmienił poziom obowiązkowej edukacji, jego potrzeby w tym zakresie uległy zwiększeniu (odbywanie praktyk zawodowych). Ponadto małoletni ma hobby, które chciałby rozwijać. Poza alimentami w wysokości 300 zł pozwany nie pomaga w sposób ciągły i systematyczny w wychowaniu małoletniego. Ten obowiązek obciąża bowiem wyłącznie M. M. (2). Bezsporne jest, że rodzice pozwanego pomagają niekiedy wnukowi, jednakże należy zauważyć, że ta pomoc może być uwzględniona wyłącznie w ramach ich obowiązku alimentacyjnego względem wnuka (art. 128 k.r.o.), nie zaś obowiązku alimentacyjnego ciążącego na pozwanym.

Orzecznictwo Sądu Najwyższego jest zgodne co do tego, że możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej nie wynikają z faktyczne osiąganych zarobków i dochodów, ale stanowią środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych (por. np.: orzeczenie SN z dnia 9 stycznia 1959 r., 3 CR 212/59, OSPiKA 1960, z. 2, poz. 41; uchwałę pełnego składu (...) - Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42; wyrok SN z dnia 22 czerwca 2007 r., II UK 229/06, LEX nr 422753; uchwała7 sędziów SN z dnia 26 maja 1995 r., III CZP 178/94, LEX nr 4233). Ustalenie możliwości zarobkowych (majątkowych) zobowiązanego do alimentacji ma często charakter hipotetyczny, gdyż kryterium takich możliwości nie zawsze są zarobki osiągane aktualnie przez zobowiązanego, lecz sama zdolność do uzyskania wyższego wynagrodzenia. Poza całokształtem okoliczności faktycznych, które w sprawie o alimenty sąd obowiązany jest wziąć pod uwagę, istnieje pewna sfera ocen, które odnoszą się do przypuszczenia, domysłu, a nie do faktów jako okoliczności rzeczywistych. Ocena możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego musi uwzględniać realia społeczno-gospodarcze, które wpływają na jego sytuację życiową właśnie w tym aspekcie.

Obecnie pozwany jako jedyne stałe źródło utrzymania wskazuje zasiłek w wysokości 601 zł miesięcznie. Tymczasem jego wydatki miesięcznie (bez alimentów) przewyższają znacznie jego dochody. Fakt, że jego rodzice systematycznie wspomagają go finansowo i to w znacznym stopniu, nie oznacza że pozwany pozbawiony jest możliwości zarobkowych. Pozwany ma prawo jazdy, głównie to on użytkuje samochód ojca. Ma zatem możliwość przemieszczania się w sposób wygodny i bezproblemowy. Pozwany nie jest niezdolny do pracy zarobkowej, może zatem korzystać z ofert pracy oraz szkoleń oferowanych osobom niepełnosprawnym dostępnych na stronie internetowej PUP w I.. Tymczasem mimo swoich deklaracji, że poszukuje czynnie pracy, pozwany nie był w stanie wskazać nawet w jakich miejscach i u jakich pracodawców tej pracy czynnie dotąd poszukiwał. W toku przesłuchania raz wyjaśniał, że jako „laik komputerowy” niemający komputera nie szukał ofert przez internet, po czym oświadczał, że szukał ofert pracy na stronie (...) korzystając z telefonu. Mimo, że jest „laikiem komputerowym” pozwany na swoim profilu F. zamieszczał oferty sprzedaży części samochodowych, po które pojechał do Niemiec.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że pozwany nie wykorzystuje swoich możliwości zarobkowych w sposób wystarczający. Gdyby pozwany został zatrudniony to zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10.09.2019 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. (Dz.U.2019.1778) to jego wynagrodzenie wynosiłoby 2600 zł brutto, czyli ok. 1960 zł netto.

Bezsporne jest również, że pozwany w żaden innych sposób niż finansowy nie realizuje swojego obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego powoda.

Mając powyższe na uwadze, Sąd częściowo uwzględnił powództwo i podwyższył alimenty o 300 zł na rzecz małoletniego powoda. W ocenie Sądu zasądzona kwota pozwoli zaspokoić w większym stopniu usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda i nie przekroczy możliwości zarobkowych pozwanego, który powinien dołożyć należytej staranności w poszukiwaniu pracy pozwalającej na zapewnienie synowi życia zgodnego z jego rzeczywistą a nie deklarowaną stopą życiową.

Reasumując, Sąd orzekł jak w pkt I wyroku, w pozostałym natomiast zakresie powództwo oddalił jako bezzasadne (pkt II).

Na podstawie z art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t.Dz.U.2020.755), biorąc pod uwagę charakter sprawy oraz to, że swoje dochody pozwany zobowiązany jest przeznaczać na zaspokojenie potrzeb syna – Sąd nie obciążył go kosztami sądowymi (pkt III).

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono w pkt. IV na podstawie z art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.