Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Ciechanowicz (spr.)

Sędziowie: SO Agnieszka Bednarek- Moraś

SO Karina Marczak

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2014 r. w Szczecinie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

z udziałem K. B.

o zasiedzenie służebności przesyłu

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na postanowienie Sądu Rejonowego w Gryficach z dnia 30 sierpnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt I Ns 453/12

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w taki sposób, iż przyznać biegłej sądowej z zakresu geodezji K. P.wynagrodzenie za sporządzenie opinii z dnia 21 czerwca 2013 r. w kwocie 8694(ośmiu tysięcy sześciuset dziewięćdziesięciu czterech) złotych i 55 (pięćdziesięciu pięciu) groszy oraz oddalić wniosek Biegłej w pozostałym zakresie.

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Gryficach w sprawie o sygn. akt I Ns 453/12 przyznał biegłej sądowej z zakresu geodezji K. P. wynagrodzenie za sporządzoną opinię z dnia 21 czerwca 2013 r. w kwocie 12.809,23 złotych.

Sąd wskazał, że wynagrodzenie biegłych z zakresu geodezji i kartografii za wykonaną pracę określa się według taryfy stanowiącej załącznik (...)do rozporządzenia (§7 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym ((...)Biegła w przedmiotowej sprawie obliczyła wynagrodzenie według obowiązującej kwoty bazowej (1.766,46 zł). Przy wyliczeniu wynagrodzenia za wykonaną opinię techniczną biegła zastosowała również wysokość jednostek wskazanych w załączniku do Rozporządzenia i wystawiła fakturę VAT Nr (...)za tę opinię w kwocie 8 370,90 zł, powiększoną o (...), co stanowi kwotę 10 728,76 zł. Ponieważ stawki określone w taryfie nie obejmują kosztów transportu, wynagrodzenia za czas przejazdów oraz kosztów robocizny fizycznej, sąd uznał, iż biegłej należy się wskazana w fakturze VAT nr (...)z dnia 01.07.2013 r. kwota 1.691,44 zł powiększona o podatek (...), co stanowi 2.080,47 zł, a na którą składa się: kwota 434,70 zł za dojazd do (...)w G.oraz na przedmiotową działkę (ewidencja przebiegu pojazdu), udokumentowane opłaty w (...)w kwocie 1.048,19 zł, koszt plotowania map - 176,30 zł, oplata pocztowa - 32,25 zł. Łączna kwota wynagrodzenia biegłej wyniosła 12.809,23 zł.

Zażalenie na postanowienie sądu złożył wnioskodawca i zaskarżając je w całości wniósł o jego zmianę poprzez obniżenie przyznanego biegłemu sądowemu wynagrodzenia oraz przyznanie na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Orzeczeniu zarzucił naruszenie prawa procesowego, a mianowicie art. 90 i art. 93 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ((...) j. t.) poprzez przyznanie biegłemu sądowemu tytułem wynagrodzenia kwoty 12.809,23 zł za czynności związane ze sporządzenie pisemnej opinii oraz tytułem kosztów sporządzenia opinii, jako kwoty zdaniem wnioskodawcy zdecydowanie zawyżonej.

W zaskarżonym postanowieniu sąd ogólnikowo stwierdził, iż wynagrodzenie biegłych z zakresu geodezji i kartografii za wykonaną pracę określa się według taryfy stanowiącej załącznik 3 do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf, zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym. Zdaniem wnioskodawcy sąd określając wynagrodzenie biegłego nie przeanalizował jakie konkretnie czynności (enumeratywnie wymienione w załączniku nr 3 do ww. aktu prawnego) zostały przez niego przeprowadzone, a były niezbędne dla sporządzenia opinii. Według wnioskodawcy biegły wykonał tylko i wyłącznie czynności określone w: pkt 1 ppkt 1), pkt 2 ppkt 3.4), pkt 3 ppkt 1.2 - nie więcej niż 20 punktów granicznych i osnowy geodezyjnej), pkt 5 ppkt 4 - obszar objęty pomiarem ma powierzchnię ok. 3,2749 ha) oraz pkt 7 ppkt 5) - załącznika nr 3. Nadto opinia sporządzona przez biegłego jest dokumentem zaledwie czterostronicowym, zawierającym dodatkowo cztery mapy ewidencyjne, co zdaniem wnioskodawcy poddaje w wątpliwość nakład pracy w tym (fizycznej) jaki poniósł biegły na jego wykonanie, a w konsekwencji wysokość przyznanego biegłemu wynagrodzenia.

W odpowiedzi na zażalenie wnioskodawcy uczestniczka przychyliła się do żądania obniżenia wynagrodzenia biegłego oraz wniosła o oddalenie żądania wnioskodawcy przyznania na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

Odnosząc się do zażalenia wnioskodawcy biegła sądowa K. P. wskazała, iż istotnym elementem jej opinii były prace związane z pomiarami liniowymi, które określiła jako „bardzo dużą robotę geodezyjną”, a które wymagały dużych pomiarów terenowych (5,7 km linii elektroenergetycznych) i kameralnych, polegających na uzupełnieniu wykonanym pomiarem czternastu istniejących arkuszy mapy zasadnicze oraz założenia trzech nowych arkuszy. Biegła podniosła, iż w takiej sytuacji samo napisanie opinii to minimalny koszt, natomiast sporządzenie map wiąże się z dużym nakładem pracy. Biegła zaznaczył, iż taryfa wynagrodzenia biegłych z 1975 r. z zakresu wynagrodzenia nie przewidywała rozliczania pomiarów liniowych dla potrzeb spraw związanych ze służebnością przesyłu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie było częściowo zasadne.

Zgodnie z art. 288 k.p.c. oraz art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, biegły może żądać wynagrodzenia za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

Wysokość wynagrodzenia biegłego określana jest przy uwzględnieniu wymaganych kwalifikacji, czasu potrzebnego do wydania opinii, nakładu pracy (art. 98 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Biegłemu należy się wynagrodzenie za godzinę pracy. Stawka wynagrodzenia określona jest w § 2 Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 roku w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U z dnia 30 kwietnia 2013 roku) i mieści się ona w przedziale od 1,24% do 1,81 % kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość określa ustawa budżetowa. Kwota bazowa wynosi 1766,46 zł, tak więc wynagrodzenie za godzinę pracy kształtuje się od 22,61 zł do 31,97 zł.

Wynagrodzenie biegłych z zakresu geodezji i kartografii za wykonaną pracę można określić również według taryfy stanowiącej załącznik nr 3 do rozporządzenia (§ 7 ust. 3 ww. rozporządzenia).

Dokonując analizy zgromadzonego materiału dowodowego i oceniając na tej podstawie stopień skomplikowania sprawy pod względem faktycznym i prawnym, Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska Sądu Rejonowego, który faktycznie nie poddał kontroli zasadniczej pozycji wynagrodzenia biegłej w postaci pomiarów liniowych dokonanych przez biegłą w terenie oraz trudu związanego ze sporządzaniem map sytuacyjnych.

Biegła w przedmiotowej sprawie zaproponowała wynagrodzenie według obowiązującej kwoty bazowej (1.766,46 zł), co dało kwotę 31,97 zł i kwota ta mieści się we wskazanym przedziale. Zarówno przedmiot sporządzonej w sprawie opinii, stopień skomplikowania sprawy, zwłaszcza zaś kwalifikacje biegłej słusznie znalazły odzwierciedlenie w przyjęciu wskaźnika procentowego obliczenia wynagrodzenia za sporządzenie mapy z projektem służebności przesyłu w wysokości 1,81 %. Przy wyliczeniu wynagrodzenia za wykonaną opinię biegła zastosowała również wysokość jednostek wskazanych w załączniku do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. Biegła wskazała prawidłowy procent kwoty bazowej za czynności związane z badaniem ksiąg wieczystych (3,08%), sporządzenie wypisu z rejestru gruntów (1,17 % oraz 0,11%) oraz uzyskanie danych z państwowego zasobu geodezyjnego oraz kartograficznego (4,67% oraz 0,32%). Natomiast analiza wymiany pism między biegłą, a Sądem i Instancji wskazuje na to, iż pomiary liniowe niezbędne do wykonania opinii technicznej Biegła rozliczyła według, jak sama wskazała, średnich cen rynkowych, na co uzyskała zgodę tego Sądu (k. 397, 399). Z załącznika nr 2 do złożonej przez Biegłą faktury wynika, iż za pomiary dotyczące pierwszego kilometra każdej z trzech linii energetycznych biegła policzyła po 1 500 zł, zaś pozostałych 2,7 km po 900 zł, co dało łącznie kwotę 6930 zł. Sposób tego wyliczenia, a zwłaszcza wysokość wynagrodzenia, został zakwestionowany przez wnioskodawcę i uczestnika, zaś biegła odpowiadając na zażalenie wskazała faktycznie, iż wykonała „bardzo dużą robotę geodezyjną”. Oświadczenie biegłej i złożony rachunek oraz jego załączniki nie pozwalają jednak dokonać weryfikacji tak ustalonego wynagrodzenia, zaś zgoda Sądu Rejonowego na inne sposoby ustalania wynagrodzenia aniżeli przewidziane w przytoczonym wyżej rozporządzeniu (wyliczenie wg czasu koniecznego dla sporządzenia opinii bądź wg ryczałtów opisanych tabelami do rozporządzenia) nie może zostać uznana za skuteczną w relacjach ze stronami postępowania, nawet w sytuacji, gdy załącznik nr 3 do rozporządzenia nie przewiduje wynagrodzenia za pomiary liniowe. Powyższe czyniło koniecznym weryfikację rachunku Biegłej.

Biegła czynności terenowe w sprawie, a więc i kwestionowane pomiary liniowe podjęła, jak wynika ze złożonej Ewidencji przebiegu pojazdu, w dniach 13, 14 lutego (...). i 4 marca 2013 r. Przy ustalonej wyżej stawce 31,97 zł za godzinę pracy i przy założeniu 8 godzinnego dnia pracy, Biegłej za przepracowany dzień należy się kwota 255,76 zł. Przy czym Biegła będąc czynnym geodetą mogła jedynie część swojego miesiąca pracy poświęcić sporządzaniu opinii, a przy przyjęciu, że było to 15 dni - wynagrodzenie biegłej winno wynieść 3836,40 zł, na co złożyło by się 3 dni pomiarów terenowych oraz 12 dni na techniczne opracowania wyników tych pomiarów. Ani Biegła, ani strony nie zaproponowali sposobu miarkowania wynagrodzenia Biegłej, który z jednej strony odzwierciedlał by zakres opinii i zaangażowanie sporządzającej, a jednocześnie pozwalał by na weryfikację jej wysokości z punktu widzenia obowiązujących przepisów. Wynagrodzenie za opisane wyżej czynności ponad kwotę 3836,40 zł naruszało by, w ocenie Sądu Okręgowego, w sposób rażący usprawiedliwione interesy stron niniejszego postępowania.

Pozostałe składniki wynagrodzenia nie budzą wątpliwości, gdyż są weryfikowalne.

Wynagrodzenie biegłego, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług, podwyższa się o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tym wynagrodzeniu. Przyznaną biegłej kwotę prawidłowo sąd I instancji powiększył o podatek od towarów i usług (23%).

Zgodnie z treścią art. 89 ustawy o kosztach sądowych biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje zwrot kosztów podróży, innych wydatków koniecznych związanych ze stawiennictwem w sadzie oraz wynagrodzenie za wykonaną pracę. W myśl § 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym wydatki poniesione przez biegłego, niezbędne dla wydania opinii, w tym w szczególności wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności, biegły dokumentuje za pomocą faktur lub rachunków albo kopii tych dokumentów, a w razie ich braku - za pomocą oświadczenia. Kwotę przyznaną na rzecz biegłej należało powiększyć również- co Sąd I instancji prawidłowo uczynił- o wydatki jakie biegła poniosła tytułem dojazdu do (...) w G. oraz na działkę stanowiącą przedmiot opinii, a także opłat w (...) i plotowania map, w łącznej kwocie 2.080,47 zł, którą to kwotę biegła udokumentowała fakturą Vat nr (...) z dnia 1 lipca 2013 r.

Reasumując, zaskarżone postanowienie należało zmienić w trybie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i ustalić łączne wynagrodzenie Biegłej na kwotę 8694,55 zł, (zawierającą podatek vat), a w pozostałej części wniosek Biegłej oddalić, podobnie jak i zażalenie wnioskodawcy.

Rozstrzygnięcie o kosztach niniejszego postępowania, w myśl art. 108 § 1 k.p.c. nastąpi w orzeczeniu kończącym sprawę w I instancji.

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)