Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 1160/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

1.1.Dnia 1 lutego 2021 roku

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Dominik Mąka

Protokolant : Katarzyna Szczygieł

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 sierpnia 2020 roku i 20 stycznia 2021 roku

sprawy J. B.

syna C. i K. z domu S.

urodzonego (...) M.

oskarżonego o to, że:

w dniu 9 listopada 2018 roku w N. w zamiarze doprowadzenia J. R. do niekorzystanego rozporządzenia jego mieniem tj. świadczeniem emerytalnym, wykorzystał schorzenie wzroku J. R. i dał mu do podpisania pismo skierowane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. , z którego wynikało, ze J. R. wnosi o przekazanie jego świadczeń emerytalnych na rachunek bankowy nr (...), który to rachunek faktycznie prowadzony jest w (...) w R. W. dla K. B., a następnie pismo dołączył do swojej korespondencji skierowanej do swojej matki K. B., jednakże zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na zatrzymanie korespondencji przez funkcjonariusza Zakładu Karnego w N.,

tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k.

I.  uznaje oskarżonego J. B. za winnego czynu zarzucanego aktem oskarżenia przyjmując, iż oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej tj. występku z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i za ten czyn na podstawie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. wymierza oskarżonemu J. B. karę roku pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 29 ust 2 ustawy prawo o adwokaturze przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz adwokat P. Z. kwotę 841,32 (ośmiuset czterdziestu jeden 32/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonemu J. B. z urzędu;

III.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia oskarżonego J. B. z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w całości.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 1160/ 19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

J. B.

J. B. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w dniu 9 listopada 2018 roku w N. w zamiarze doprowadzenia J. R. do niekorzystnego rozporządzenia jego mieniem tj. świadczeniem emerytalnym, wykorzystał schorzenie wzroku J. R. i dał mu do podpisania pismo skierowane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N., z którego wynikało, że J. R. wnosi o przekazanie jego świadczeń emerytalnych na rachunek bankowy nr (...), który to rachunek faktycznie prowadzony jest w Banku Spółdzielczym w R. W. dla K. B., a następnie pismo dołączył do swojej korespondencji skierowanej do swojej matki K. B., jednakże zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na zatrzymanie korespondencji przez funkcjonariusza Zakładu Karnego w N.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

J. R. w okresie od 3 października 2018 roku do 6 grudnia 2018 roku przebywał na terenie Zakładu Karnego w N., gdzie wobec niego był wykonywany środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania. W przedmiotowym okresie czasu J. R. przebywał w salach 203 i 204. Ścisłej rzecz biorąc w sali 203 J. R. przebywał do 5 listopada 2018 roku. W późniejszym okresie pobytu w Zakładzie Karnym w N. przebywał on w sali 204. Natomiast J. B. w rzeczonym okresie czasu wykonywał w Zakładzie Karnym w N. karę łączną 15 lat pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem (...). J. B. przebywał w tej jednostce penitencjarnej od 24 stycznia 2018 roku do 17 grudnia 2018 roku. Tym samym, w rzeczonym okresie czasu J. R. przebywał w jednej celi z J. B. w okresie od 3 października 2018 roku do 5 listopada 2018 roku. W tej samej celi (203) w przedmiotowym okresie czasu przebywał także K. L., który był w tej celi umieszczony w okresie od 23 lipca 2018 roku do 31 października 2018 roku oraz w okresie od 22 listopada 2018 roku do 17 grudnia 2018 roku. Tym samym w okresie od 3 października 2018 roku do 31 października 2018 roku w tej celi przebywała trójka osadzonych tj. K. L., J. R. oraz J. B.. Do przedmiotowej celi trafił tez 15 listopada 2018 M. W.. Niemniej jednak nie przebywał on w rzeczonej celi wspólnie z J. R., a jedynie J. B., gdyż J. R. wcześniej został przeniesiony do celi numer (...) a następnie opuścił Zakład Karny w N. i przebywał w Ośrodku w B..

Zeznania świadka M. Z. k. 10-12, k. 148-149

Informacja o pobytach w celi K. L. k. 37

Informacja od Służby Więziennej k.60-62

Wydruk z systemu NOE – SAD k. 138

W trakcie wspólnego pobytu w celi nr 203 J. R. poprosił J. B. o sporządzenie listu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prośba o przelewanie jego emerytury na konto Zakładu Karnego w N.. J. R. cierpiał, bowiem na poważna wadę wzroku i nie był w stanie samodzielnie sporządzić tego pisma. J. B. pozornie spełnił prośbę swojego współosadzonego i sporządził pismo do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Niemniej jednak J. B., jako docelowy numer rachunku bankowego, na który miały wpływać pieniądze wskazał, uprzednio uzyskany w trakcie rozmowy telefonicznej numer rachunki bankowego prowadzonego na rzecz jego matki K. B.. Takie pismo J. B. przedstawił J. R., zdając sobie sprawę z jego wady wzroku. J. R. ufając koledze z celi i zdając sobie sprawę z obiektywnych trudności związanych z jego stanem wzroku, uniemożliwiających w zasadzie jego przeczytanie, opatrzył, rzeczone pismo podpisał. Do momentu opuszczenia celi numer 203 przez J. R. tj. 5 listopada 2018 roku J. B. nie zdecydował się na wysłanie przedmiotowej korespondencji.

List oskarżonego J. B. do Matki wraz z dołączonym do nim pismem do ZUS k. 6

Zeznania świadka M. Z. k. 10-12, k.148-149

Częściowo zeznania świadka J. R. k. 16

Zeznania świadek K. B. k. 33-34

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego J. B. k. 48, k.79

9 listopada 2018 w trakcie kontroli wysyłanej przez osadzonych korespondencji, wychowawca major M. Z. ujawnił, że w korespondencji adresowanej do K. B., oskarżony J. B. ukrył list uprzednio podpisany przez J. R.. W korespondencji do matki oskarżony prosił K. B. o wysłanie tego listu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w N.. Wobec ujawnienia przedmiotowego naruszenia regulaminu odbywania kary pozbawienia wolności, wychowawca podjął czynności wyjaśniające całe to zdarzenie. W trakcie tych czynności M. Z. rozpytał J. R. na okoliczność powstania tej korespondencji. W trakcie tych czynności J. R. przyznał, iż prosił o pomoc J. B. w sporządzeniu owego pisma, jednakże w jego mniemaniu należne mu świadczenia emerytalne miały wpływać na konto zakładu karnego, a nie na konto matki J. B.. W trakcie tego rozpytania oskarżony J. B. nie potrafił logicznie wytłumaczyć faktu, dlaczego w rzeczonym piśmie umieścił numer rachunki swojej matki.

List oskarżonego J. B. do Matki wraz z dołączonym do nim pismem do ZUS k. 6

Zeznania świadka M. Z. k. 10-12

J. B. w chwili czynu miał 54 lata. Oskarżony J. B. posiada wykształcenie średnie techniczne. J. B. jest kawalerem. Oskarżony jest ojcem syna w wieku 31 lat. Oskarżony jest osoba schorowana posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. W chwili czynu oskarżony J. B. posiadał zachowana zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem. Oskarżonego cechuje nieprawidłowy rozwój osobowości z elementami zaburzeń zachowania oraz trudności adaptacyjnych. Oskarżony jest osoba wielokrotnie karana, w tym za zbrodnie zabójstwa, zbrodnie z art. 197 § 3.k.k. Oskarżony był także skazany za przestępstwa oszustwa. J. B. wielokrotnie przebywał w warunkach jednostek penitencjarnych. Pierwszy taki pobyt rozpoczął w 1984 roku. J. B. nie jest właścicielem żadnych nieruchomości, ani cennych ruchomości. Oskarżony nie posiada stałych dochodów, korzysta on z pomocy rodziny, która nieregularnie przesyła mu środki pieniężne.

Wyjaśnienia oskarżonego J. B. k. 48, k.79 w zakresie danych osobo poznawczych

Opinia sądowo – psychiatryczna k. 65-66

Odpis wyroku (...) k. 73

Analiza wpłat na subkonto oskarżonego k. 141-144

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 164

Karta karna k. 156-158

Zaświadczenie o stanie majątkowym k. 50

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego J. B.

Oskarżony J. B. będąc dwukrotnie słuchanym w postępowaniu przygotowawczym w charakterze podejrzanego konsekwentnie nie przyznawał się do zarzucanego mu czynu. W swoich pierwszych wyjaśnieniach J. B. wskazał, iż w całości podtrzymuje swoje depozycje złożone w charakterze świadka. Natomiast podczas następnego przesłuchania J. B. wskazał jednoznacznie, iż to on jest autorem przedmiotowego pisma do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Oskarżony wskazał, iż pismo to w całości zostało nakreślone jego ręka, a sam J. R. tylko się pod nim podpisał. Ogół złożonych przez oskarżonego wyjaśnień wskazuje, iż oskarżony w żaden sposób nie neguje faktu sporządzenie tego listu, co pozwalało na odstąpienie od badania tych pism przez biegłego. Niemniej jednak J. B. zaprzecza ażeby J. R. miał nie wiedzieć, o tym, że w liście został podany numer rachunku bankowego K. B.. W tym zakresie J. B. stoi na stanowisku, iż pokrzywdzony miał dobrowolnie wyrazić zgodę na tego rodzaju dyspozycje. Jednocześnie oskarżony podaje, iż świadkiem prośby pokrzywdzonego w tym zakresie miał być M. W.. Natomiast w toku postępowania jurysdykcyjnego oskarżony J. B. nie zdecydował się na skorzystanie z dobrodziejstwa doprowadzenia na rozprawę i związane z tym prawo do złożenie wyjaśnień w postępowaniu sądowym. Oskarżony odpowiadając na wezwanie o zajęcie stanowiska w tym zakresie, oświadczył w sposób stanowczy, iż z uwagi na swój stan zdrowia nie chce być doprowadzany na czynności sądowe w tym postępowaniu. Obecność oskarżonego na rozprawie jest jego prawem, a nie obowiązkiem, stwierdzenie to dotyczy także osób pozbawionych wolności. Tym samym wobec jednoznacznego oświadczenia J. B. Sąd Rejonowy zdecydował nie doprowadzać oskarżonego na rozprawę sądową i odczytać jego wyjaśnienia w trybie art. 389 k.p.k. Jednocześnie Sąd Rejonowy nie mógł obdarzyć przedmiotowych depozycji procesowych walorem wiarygodności w zakresie w jakim oskarżony podawał, iż J. R. zgodził się w sposób dobrowolny na podanie numeru rachunku bankowego K. B.. Odnosząc się do tej okoliczności należy stwierdzić, iż przedmiotowe wyjaśnienia stoją w całkowitej opozycji do zeznań M. Z., który to świadek w sposób kategoryczny podał, iż w toku czynności wyjaśniających prowadzonych w charakterze informacji, rozpytywany przez niego J. R. miał jednoznacznie zaprzeczyć ażeby zgodził się na przelewanie jego środków pieniężnych na konto matki J. B.. Co więcej pokrzywdzony był przeświadczony, iż owe pieniądze miały trafić na jego subkonto prowadzone przez Zakład Karny w N.. Także J. R. będąc przesłuchiwany w toku dochodzenia zaprzeczył ażeby chciał przelewania tych środków pieniężnych na konto K. B.. Wyjaśnienie oskarżonego w tej części pozostają sprzeczne także z rudymentarnymi zasadami doświadczenia życiowego. Godzi się bowiem zauważyć, iż J. R. nie miał żadnego interesu w uzyskiwaniu tych środków finansowych za pośrednictwem K. B., która zresztą także nie miała pojęcia o tym, iż te środki miały być akumulowane na jej koncie. Daleko wątpliwa jest też data wysłania owej korespondencji, istotnie różniąca się od momentu opuszczenia celi 203 przez J. R.. Godzi się także zauważyć, iż J. B. w liście adresowanym do jego matki w żaden sposób nie przekazał jej, iż na skutek wysłania rzeczonego listu na jej konto będzie wpływać emerytura J. R.. Nie można zgodzić się także z argumentacją oskarżonego jakoby nie miał interesu w pozyskaniu tych środków, gdyż posiadał inne źródła utrzymania. W tym zakresie należy zważyć, iż analiza wpłat na subkonto oskarżonego pokazuje, iż owe wpłaty nie były dokonywane w wysokościach przewyższających chociażby wysokość najniższej emerytury, a nadto cechowała je nieregularność. Niejednokrotnie wpłaty były dokonywane bowiem co kilka miesięcy. Nie bez znaczenia pozostają także oświadczenia wiedzy M. Z. w zakresie jakim podaje on, iż oskarżony na krótko po ujawnieniu korespondencji w toku rozpytania nie był w stanie podać sensownego motywu umieszczenia dyspozycji przekazu tych środków na rachunek bankowy prowadzony na rzecz jego matki. To wszystko każe ocenić wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie jako nieszczere, nakierowane na uzyskanie partykularnych korzyści w tym procesie i jako takie nie mogły stać się podstawą ustaleń faktycznych, W ocenie Sądu niewiarygodne były też oświadczenia wiedzy oskarżonego w zakresie jakim podał on, iż świadkiem prośby oskarżonego w tym zakresie miał być M. W.. W tym miejscu trzeba odwołać się do pisma Służby Więziennej, z którego to pisma jednoznacznie wynika, iż w chwili sporządzenia tego pisma jak i w okresie poprzedzającym ten fakt M. W. nie przebywał w jednej celi z J. R. i J. B.. E. M. W. nie mógł być świadkiem adresowania przez J. R. prośby do J. B. w tym względzie. Świadek M. W. został skierowany do celi 203, gdzie znajdował się J. B. dopiero po ujawnieniu przemytu korespondencji tymczasowo aresztowanego. Tym samym informacje uzyskane przez tą osobą pochodzą od samego oskarżonego zainteresowanego faktem ekskulpowania się od stawianego mu zarzutu. Natomiast w pozostałym zakresie Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do zanegowania wartości dowodowej wyjaśnień oskarżonego, które są zresztą zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w tej sprawie. Istotny jest tu fakt, iż J. B. w pozostałej części wyjaśnień przyznał, iż to on sporządził ów dokument, a nadto to on wysłał rzeczoną korespondencje ukrytą w liście do jego matki. W tym aspekcie Sąd Rejonowy uznał wyjaśnienia J. B. za wiarygodne i przydatne do poczynienia ustaleń faktycznych.

Zeznania świadka M. Z.

Niezwykle doniosłe znaczenie miały w toku tego postępowania zeznania świadka M. Z.. Świadek ten jest bowiem głównym świadkiem oskarżenia, który podał, iż J. R. jednoznacznie zaprzeczył jakoby chciał on pozyskać środki emerytalne za pośrednictwem konta K. B., co jest najważniejszą kwestią natury faktycznej w niniejszym procesie. Przystępując do oceny owych depozycji procesowych Sąd Rejonowy dostrzegł, iż M. Z. jest osobą całkowicie obcą dla stron tego procesu, który z inkryminowanym zdarzeniem zetknął się na skutek wykonywania swoich obowiązków służbowych. Godzi się także zauważyć, iż świadek ten nie ma żadnego interesu w składaniu zeznań o określonej, stronniczej treści. Należy bowiem odseparować fakt wysłania korespondencji osoby tymczasowo aresztowanej w liście oskarżonego od faktu okoliczności ich sporządzenia, albowiem tylko pierwsza kwestia była przedmiotem postępowania dyscyplinarnego toczonego przed Dyrektorem Zakładu Karnego w N.. W związku z powyższym należy M. Z. ocenić jako świadka bezstronnego. Sąd Rejonowy zważył także, iż zeznania M. Z. cechuje rzeczowość. Świadek precyzyjnie opisał okoliczności w jakich powziął wiedzę o tym zdarzeniu, a także podał dokładnie jakie czynności w związku z tym powziął. Nadto M. Z. dokładnie separował wiedzę uzyskaną w roku swoich czynności od rezultatu dokonanych przez niego rozpytań. Sąd Rejonowy nie ma wątpliwości, iż zeznania M. Z. w tym zakresie są jasne, spójne i logiczne, a także pozbawione jakichkolwiek sprzeczności czy to o zewnętrznym czy wewnętrznym charakterze. Sąd Rejonowy zważył także na kategoryczność oświadczeń wiedzy M. Z. w zakresie jakim podał on, iż J. R. oczekiwał, iż owe środki wpłyną na konto Zakładu karnego. Podobnie nie kwestionowane w żaden sposób były depozycje M. Z. w zakresie jakim wskazywał on słaby wzrok pokrzywdzonego i jego tłumaczenia w tym zakresie, iż nawet nie czytał on dokładnie pisma sporządzonego przez J. B.. Sąd zwrócił także uwagę, iż M. Z. swoje zeznania w pełni potwierdził w trakcie rozprawy głównej, gdzie podał, iż w przeświadczeniu pokrzywdzonego na skutek owego pisma pieniądze miały wpływać na konto Zakładu Karnego, co przeczy wersji zaprezentowanej przez J. B.. W związku z powyższym Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne w tej zasadniczej dla losów tego procesu kwestii właśnie na podstawie wiarygodnych zeznań M. Z., wspartych zasadami doświadczenia życiowego i treścią oświadczeń wiedzy J. R..

Zeznania świadka J. R.

Sąd uznał za częściowo wiarygodne zeznania świadka J. R.. W tym zakresie Sąd Rejonowy zważył, iż w toku dochodzenia świadek ten zaprzeczył jakoby miał podawać oskarżonemu numer rachunku bankowego jego matki jako miejsce gdzie miała trafiać jego emerytura. Jednocześnie pokrzywdzony podał, iż w okresie kiedy przebywał w zakładzie karnym jego emerytura wpływała na jego konto w banku i nigdy nie wyraził zgody ażeby środki te wpływały na konto innej osoby. Owe oświadczenia wiedzy pozostają w opozycji z wyjaśnieniami J. B.. Co więcej w tym zakresie zeznania J. R. pozostają zgodne z efektem jego rozpytania przeprowadzonego bezpośrednio po ujawnieniu tej korespondencji. Brak jest natomiast podstaw do przyznania podanych przez J. R. faktów, iż nie zna on J. B., a także nie prosił go o pomoc w tym zakresie. Niemniej owa okoliczność nie może prowadzić do zanegowania szczerości owych zeznań należy bowiem zauważyć, iż w chwili obecnej J. R. przebywa ośrodku psychiatrycznym w B. i stosowane jest wobec niego leczenie zaburzeń psychicznych , przez co jego procesy poznawcze jak pamięć długookresowa może być zaburzona. Okoliczności te zostały zresztą potwierdzone w opinii biegłej psycholog biorącej udział w wysłuchaniu świadka w drodze pomocy prawnej. Tym samym za przydatniejsze należy określić jego oświadczenia wiedzy złożone na krótko po ujawnieniu wiedzy w toku rozpytania dokonanego przez M. Z.. Wówczas w pokrzywdzonym pamięć przedmiotowych wydarzeń była jeszcze stosunkowo świeża i nie był on poddawany leczeniu w warunkach szpitalu psychiatrycznego. Tym samym Sąd Rejonowy uznał zeznania J. R. za wiarygodne w zakresie jakim negował on chęć przelewu jego środków finansowych na konto innej osoby, co jest zgodne z wynikiem jego rozpytania. Jednocześnie Sąd Rejonowy zdecydował wprowadzić owe zeznania procesowe J. R. do procesu za pomocą normy określonej w art. 391 § 1 k.p.k. W tym zakresie warto zwrócić uwagę, iż Sąd Rejonowy powziął próbę przesłuchania świadka w toku postepowania sądowego. Niemniej jednak postawa i stan zdrowia pokrzywdzonego nie pozwolił na złożenie przez niego zeznań, co zostało potwierdzone przez opinie sądowo – psychologiczną. Brak jest też przesłanek do oczekiwania, ażeby rzeczony stan miał w najbliższym czasie ulec zmianie. Tym samym w ocenie Sądu należało w sposób funkcjonalny rozumieć pojęcie niestawiennictwa świadka z powodu nie dających się usunąć przeszkód określone w rzeczonym przepisie, co pozwoliło odczytać jego uprzednie oświadczenia procesowe. W tym względzie Sąd Rejonowy oparł się na dorobku doktryny procesu karnego, w tym teza 22-24 komentarza pod redakcją D. Ś. do art. 391 k.p.k., wskazując iż wyczerpana przez Sąd została możliwość skorzystania z dyspozycji art. 396 § 2 k.p.k. W związku z powyższym Sąd Rejonowy we wskazanym wyżej zakresie oparł się na zeznaniach J. R. złożonych w trakcie dochodzenia.

Zeznania świadka K. B.

Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do zanegowania wiarygodności zeznań złożonych przez K. B.. W tym zakresie należy dostrzec, iż zeznania te są jasne, spójne, konkretne. Co więcej owe depozycji nie pozostają w sprzeczności z jakimkolwiek innym źródłem dowodowym. W zeznaniach matki oskarżonego brak jest też sprzeczności o charakterze wewnętrznym. W przedmiotowych oświadczeniach wiedzy K. B. podała, iż osobiście przekazała numer rachunku bankowego J. B. w trakcie rozmowy telefonicznej. Świadek podała także, iż oskarżony nie informował jej o przelewaniu na jej rachunek bankowy innych środków pieniężnych, a także celu w jakim oskarżony potrzebował uzyskać od niej informacje o tym numerze konta. Tym samym Sąd Rejonowy uznał przedmiotowe zeznania za wiarygodne. Jednocześnie z uwagi na ograniczoną przydatność owych depozycji procesowych nie było potrzeby bezpośredniego przesłuchiwania świadka K. B. i jako wystarczające w tym zakresie należało uznać odczytanie tych zeznań w trybie art. 350a k.p.k. w zw. z art. 391 § 1 k.p.k.

Zeznania świadka K. L.

Podobnie brak było realnych podstaw do podważenia wiarygodności oświadczeń wiedzy K. L. złożonych w toku dochodzenia. Świadek ten nie posiadał większej wiedzy odnośnie inkryminowanego zdarzenia. K. L. podał, iż nie był on świadkiem prośby J. R. w stosunku do J. B.. Niemniej jednak świadek podał, iż w tym czasie mógł być hospitalizowany w szpitalu w N.. Niemniej jednak świadek ten zaprzeczył, ażeby J. B. sporządzał na rzecz J. R. inne pisma urzędowe. Jednocześnie świadek zwrócił uwagę na bardzo poważną wadę wzroku pokrzywdzonego, a także oświadczenia J. B., który po ujawnieniu owej korespondencji negował swoją odpowiedzialność za inkryminowane zdarzenie. Jednocześnie należało zważyć, iż z uwagi na śmierć świadka K. L. brak było możliwości przeprowadzenia jego przesłuchania w toku rozprawy głównej, i tym samym rzeczone zeznania wprowadzono do procesu karnego poprzez ich odczytanie w trybie art. 391 k.p.k. W realiach tego procesu należało zważyć jednak na ograniczoną przydatność owych depozycji procesowych.

Opinia sądowo - psychiatryczna

Sąd Rejonowy uznał za wiarygodną i przydatną dla poczynienia ustaleń faktycznych opinie biegłych psychiatrów S. T. i D. W. W tym aspekcie warto podkreślić, iż są to osoby niezwykle doświadczone w sporządzaniu tego rodzaju dokumentacji procesowej, a poziom ich wiedzy specjalnej z zakresu psychiatrii nie budzi zastrzeżeń. Nadto w tej sprawie nie ujawniono okoliczności nakazujących powzięcie wątpliwości, odnośnie bezstronności biegłych. Sąd Rejonowy zważył także, iż biegli w sposób pełny odpowiedzieli na zadane im przez organ procesowy pytania. Nadto opinia biegłych psychiatrów sporządzona jest zgodnie z metodologią przedmiotu, a jej wniosku końcowe pozostają koherentne z wynikami przeprowadzonych badań w warunkach ambulatoryjnych. Co więcej strony tego procesu nie powzięły żadnych wątpliwości, zarzutów odnośnie sposobu sporządzenia owej opinii oraz jej treści merytorycznej. Stąd też należało stwierdzić, iż w realiach tego procesu nie zmaterializowały się przesłanki nakazujące powołanie nowych biegłych lub wezwanie biegłych do sporządzenia opinii uzupełniającej.

Dane osobo poznawcze, odpisy prawomocnych wyroków, informacje od Służby Więziennej, ZUS, orzeczenie o niepełnosprawności, wykaz wpłat na subkonto oskarżonego

Sąd Rejonowy uznał także za przydatne dla pozostałe dokumenty przedstawione wraz z aktem oskarżenia do przeprowadzenia w toku postępowania jurysdykcyjnego. Dokumenty te zostały sporządzone we właściwej formie, przez osoby do tego uprawnione. Co więcej owe dokumenty zarówno w warstwie formalnej i merytorycznej nie były w żaden sposób kwestionowane w toku tego procesu przez którąkolwiek ze stron. Tym samym Sąd Rejonowy uznał za przydatne dla odtworzenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie przedmiotową korespondencje wysłaną przez oskarżonego, kartę karną, odpisy prawomocnych wyroków, zaświadczenie o stanie majątkowym, informacje od służby więziennej czy pismo z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Sąd Rejonowy nie powziął także wątpliwości odnośnie autentyczności i przydatności dokumentów przedstawionych przez oskarżonego tj. orzeczenia o niepełnosprawności ,a także wykazu wpłat na subkonto oskarżonego

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

J. B.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

J. B. został oskarżony o to, że w dniu 9 listopada 2018 roku w N. w zamiarze doprowadzenia J. R. do niekorzystnego rozporządzenia jego mieniem tj. świadczeniem emerytalnym, wykorzystał schorzenie wzroku J. R. i dał mu do podpisania pismo skierowane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N., z którego wynikało, że J. R. wnosi o przekazanie jego świadczeń emerytalnych na rachunek bankowy nr (...), który to rachunek faktycznie prowadzony jest w Banku Spółdzielczym w R. W. dla K. B., a następnie pismo dołączył do swojej korespondencji skierowanej do swojej matki K. B., jednakże zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na zatrzymanie Korespondencji przez funkcjonariusza Zakładu Karnego w N. tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k.

Zgodnie z treścią art. 286 § 1 k.k. przedmiotowego występku dopuszcza się ten, kto celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Nie ulega żadnych wątpliwości, iż omawiany czyn zabroniony jest typem powszechnym tj. takim, do którego popełnienia zdatny jest nieograniczone krąg podmiotów zdolnych do odpowiedzialności karnej. Podobnie bezsporne w doktrynie prawa karnego jest stwierdzenie, iż ów czyn zabroniony jest typem skutkowym, który materializuje się w poczynieniu przez pokrzywdzonego niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Co szczególnie istotne zwraca się uwagę, iż jest to typ konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo tym samym z owej niekorzystności rozporządzenia mieniem nie musi wynikać bezpośrednio szkoda dla podmiotu nim rozporządzającego. Niemniej przedmiotowa niekorzystność należy rozumieć w sposób obiektywny, jako powzięcie czynności choćby pośrednio niekorzystnej dla pokrzywdzonego. W orzecznictwie ten stan obrazuje się chociażby przykładami sytuacji, kiedy pokrzywdzony na skutek wprowadzenia w błąd udziela pożyczki osobie znacznie mniej majętnej aniżeli przedstawia się jego kontrahent. W takim przypadku dla zrealizowania owego znamienia przedmiotowego nie jest istotne czy pożyczka zostanie spłacona i w jakim terminie, lecz sam fakt owej niekorzystności wiąże się z udzieleniem świadczenia pieniężnego o bardziej ryzykownym charakterze, czego pożyczający nie wiedział w chwili rozporządzenia mieniem. Ważne jest natomiast ażeby owa okoliczność będąca przedmiotem błędu/niemożności pojęcia przedsiębranego działania miała relewantne znaczenie dla powzięcia owej decyzji w przedmiocie rozporządzenia mieniem. Natomiast, jako rozporządzenie mieniem należy rozumieć, jako wydanie dyspozycji o charakterze majątkowym prowadzącej do przejścia określonych składników mienia do dyspozycji innej osoby. Na gruncie przedmiotowego przepisu nie jest istotne czy osoba rozporządzająca mieniem na skutek inkryminowanego oddziaływania sprawcy dysponowała mieniem własnym czy też cudzym. Ustawodawca w art. 286 § 1 k.k. przewidział trzy równoważne prawno karnie formy doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem pokrzywdzonego. Mianowicie, jako zachowanie realizujące przedmiotowy występek należy rozumieć wprowadzenie w pokrzywdzonego w błąd tj. sytuacje, kiedy to sprawca kreuje w osobie dysponującej mieniem fałszywy obraz rzeczywistości, który ma znaczenia dla powzięcia decyzji o charakterze finansowym. Drugim równoprawnym sposobem realizacji znamion oszustwa jest wyzyskanie błędu tj. sytuacja, kiedy to sprawca wykorzystuje fakt, iż dysponent mienia z jakichkolwiek przyczyn niewłaściwie pojmuje istnienie okoliczności istotnej dla rozporządzenia mieniem, a sprawca o tym wie i nie robi nic w kierunku tego, ażeby owo niewłaściwe pojmowanie rzeczywistości zmienić, co więcej korzysta z tego błędnego stanu świadomości przedmiotu czynności wykonawczej. Ostatnim sposobem realizacji czynności wykonawczej jest wyzyskanie niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, jako desygnat tego pojęcia należy rozumieć zachowania, kiedy sprawca doprowadza do niekorzystnego rozporządzenia mieniem podmiot, który w danej chwili nie jest w stanie zrozumieć/odczytać charakteru podejmowanej czynności. Owa niemożność może być o charakterze stałym bądź też czasowym. Może ona wynikać zarówno z zaburzeń psychicznych rozporządzającego mieniem, jego upośledzenia umysłowego czy też chociażby, co szczególnie istotne w tej sprawie z wady wzroku, która uniemożliwia odczytanie przedłożonego przez sprawce tekstu. Natomiast z uwagi na określenie, iż sprawca winien działać w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przedmiotowego występku można dopuścić się tylko i wyłącznie w ściśle określonym zamiarze bezpośrednim tj. tzw. zamiarze kierunkowym. Nie jest natomiast istotne dla czyją korzyść będzie działał sprawca. Tym samym, jako wypełniające znamiona tego występku należy ocenić zachowanie sprawcy, który nie miał na celu osiągnięcie korzyści majątkowej dla siebie, lecz osiągnięcia przysporzenia finansowego przez inną osobę, choćby niezdającą sobie sprawę z okoliczności przedmiotowego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego.

Jednocześnie należy pamiętać, iż polski ustawodawca w art. 13 § 1 k.k., jako formę stadialną popełnienia czynu zabronionego określił także usiłowanie tj. bezpośrednie zmierzanie w zamiarze popełnienia czynu zabronionego, które jednak nie z jakiś powodów nie następuje. Tym samym w sytuacji, kiedy sprawca na skutek wyżej opisanego inkryminowanego oddziaływania nie doprowadzi do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego. Zasadnym będzie rozważenie czy owo zachowanie nie stanowiło już bezpośredniego zmierzania do doprowadzenia pokrzywdzonego do owej niekorzystnej dyspozycji majątkowej. Natomiast pojęcie bezpośredniego zmierzania nie ma swojej definicji legalnej, a w orzecznictwie sądów powszechnych, jako taki stan traktuje się sytuacje, kiedy to istnieje już konkretne zagrożenie dla dobra prawnego. Jednocześnie, jako pomocne należy uznać wyszczególnione przez ustawodawcę znamiona formy stadialnej przygotowania, pamiętając, iż pomiędzy formami stadialnymi, nie ma „ziemi niczyjej” tzn. czyn, który swoim zachowaniem wykracza już poza znamiona przygotowania będzie realizować znamiona formy usiłowania, albowiem wtedy to abstrakcyjne zagrożenie dla dobra prawnego przekształca się w zagrożenie o charakterze konkretnym. Jednocześnie na gruncie przestępstwa oszustwa Sąd Rejonowy stoi na stanowisku, iż z dokonaniem owego czynu zabronionego mamy do czynienia tylko i wyłącznie wtedy, kiedy na skutek dyspozycji pokrzywdzonego dojdzie do „przejścia składników mienia” tj. uzyskania przez sprawcę, lub osobę na rzecz, której on działał określonego przysporzenia majątkowego.

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Rejonowy zważył, iż niewątpliwie owo zachowanie pokrzywdzonego J. R. polegające na złożeniu podpisu pod dyspozycją przekazania jego świadczeń emerytalne na konto matki oskarżonego J. B. należy traktować, jako działanie niekorzystne dla pokrzywdzonego. Wbrew argumentacji oskarżonego brak jest jakichkolwiek dowodów świadczących o tym, ażeby oskarżony w sposób dobrowolnie zechciał przekazywać te pieniądze na konto matki współosadzone, niezależnie od tego czy owa kobieta miała być jedynie pośrednikiem czy też faktycznym odbiorcą tych świadczeń. Co więcej J. R. będąc słuchany w trakcie postępowania przygotowawczego jednoznacznie określił, iż nigdy nie prosił on oskarżonego o wpłatę pieniędzy na konto matki oskarżonego. W przeświadczeniu J. R. owe pieniądze miały trafiać na konto zakładu karnego, dzięki czemu mógł dokonywać pewnych zakupów w trakcie pobytu w jednostce penitencjarnej. Co szczególnie istotne na gruncie przedmiotowej sprawy świadek M. Z. potwierdził, iż w toku czynności wyjaśniających rozpytał on J. R. czy poprosił oskarżonego o pomoc i na czyje konto miały trafiać rzeczone pieniądze. Efekt tego rozpytania przeprowadzonego na krótko po wykryciu nieuprawnionej korespondencji był jednoznaczny, mianowicie świadek Z. kategorycznie stwierdził, iż w toku rozpytania pokrzywdzonego uzyskał wiedzę, iż J. R. faktycznie prosił oskarżonego o pomoc w korespondowaniu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, jednakże był on przekonany, że oskarżony wskazał numer konta zakładu karnego i to tam w świetle jego prośby miały trafiać jego świadczenia emerytalne. M. Z. jednocześnie zaprzeczył, aby w wyniku rozpytania miał uzyskać informacje o dyspozycji pokrzywdzonego dobrowolnego przelewu rzeczonych środków na konto matki oskarżonego. Co więcej J. R. miał oświadczyć, iż faktycznie zaufał oskarżonemu i nie czytał dokładnie podpisanego przez niego pisma. Natomiast M. Z. potwierdził, iż świadek ten miał duże problemy ze wzrokiem. Wersja zaprezentowana przez oskarżonego jest także sprzeczna z jakimikolwiek zasadami doświadczenia życiowego, pokrzywdzony nie miał, bowiem żadnego interesu w pozyskiwaniu tych świadczeń za pośrednictwem konta podanego przez oskarżonego, albowiem środki te mógł bez żadnego problemu otrzymać za pośrednictwem zakładu karnego. Tym samym Sąd Rejonowy nie miał wątpliwości, iż owo rozporządzenie mieniem z pewnością należy określić, jako niekorzystne dla pokrzywdzonego. Podobnie w świetle zgromadzonych dowodów nie ulega wątpliwości, iż to J. B. sporządził przedmiotowe pismo, a J. R. jedynie się pod nim podpisał. Nie ulega wiec wątpliwości, iż to zachowanie oskarżonego miało doprowadzić pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Jednocześnie Sąd Rejonowy ocenił, iż oskarżony J. B. wykorzystał niezdolność J. R. do należytego pojmowania przedsiębranego działania, która to niezdolność wynikała właśnie z przedmiotowej wady wzroku, która to w sposób bardzo istotny uniemożliwiła mu zapoznanie się z treścią owego pisma. W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie racje miał autor aktu oskarżenia wskazując na ten sposób czynności wykonawczej, nie można, bowiem na podstawie zebranego materiału dowodowego wskazać z całą pewnością, iż oskarżony wprowadził w błąd pokrzywdzonego, albowiem dał mu do podpisu rzeczony dokument. Jednakże skorzystał on z niemożności prawidłowego odkodowania zawartego w tym piśmie przekazu przez J. R.. Tym samym owo doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wynikało właśnie z wykorzystanie niezdolności pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania, która to niezdolność wynikała właśnie z wady wzroku J. R.. Co pozwoliło stwierdzić, iż zachowanie zarzucone oskarżonemu J. B. mieściło się w zakresie znamion przedmiotowych art. 286 § 1 k.k. Oczywiście w przedmiotowej sprawie należało zauważyć, iż na skutek właściwej reakcji służby więziennej, wykryto wysłanie listu podpisanego przez J. R. w korespondencji oskarżonego J. B.. Okoliczność ta siłą rzeczy doprowadziła do zatrzymania owej korespondencji, która nie doszła do adresata tj. Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Tym samym na skutek przedmiotowej dyspozycji J. R. nie doszło do skutecznego zadysponowania zmiany numeru rachunku, na który miała być przelewana emerytura tymczasowo aresztowanego J. R.. Tym samym nie doszło do powstania u K. B. przysporzenia majątkowego polegającego na wpływie na jej rachunek bankowy środków pieniężnych stanowiących emeryturę pokrzywdzonego J. R.. W związku z powyższym Sąd Rejonowy zważył, iż w realiach tej sprawy nie doszło do skutecznego rozporządzenia mieniem, albowiem z takim stanem mielibyśmy do czynienia dopiero z momentem, kiedy na skutek oświadczenia J. R. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonałby zmiany rachunku właściwego do przelewów świadczeń emerytalnych pokrzywdzonego. E. w realiach tej sprawy zachowanie J. B. nie wypełniło znamion występku oszustwa w formie dokonania. Powyższe stwierdzenie nakazało rozpatrzyć przedmiotowy stan faktyczny pod kątem usiłowania. Odnosząc się do tej okoliczności nie budziło wątpliwości Sądu, iż J. B. działał w zamiarze doprowadzenia do ziszczenia się skutku, który jednak nie nastąpił z uwagi na czynności podjęte przez pracowników służby więziennej. Co istotne jednak owe inkryminowane starania oskarżonego stanowiły już bezpośrednie zmierzenia do doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Nie można, bowiem twierdzić, iż starania oskarżonego stanowiły jedynie abstrakcyjne zagrożenie dla dobra prawnego. Należy, bowiem zważyć, iż gdyby nie interwencja służby więziennej, doszłoby do owego rozporządzenia, a przynajmniej istniałoby wysokie prawdopodobieństwo takiego stanu rzeczy. W związku z powyższym Sąd Rejonowy stwierdził, iż zachowanie oskarżonego realizowało znamiona określone w art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. Jednocześnie Sąd Rejonowy zważył, iż niewątpliwe ogół okoliczności przedmiotowo – podmiotowych sprawy wskazuje, iż motywem działania oskarżonego J. B. była chęć osiągnięcia korzyści majątkowej. Brak jest, bowiem jakichkolwiek danych wskazujących na inną motywacje oskarżonego. Do tego trzeba mieć na względzie, iż tylko tak należy ocenić usiłowanie oskarżonego doprowadzenia do przekazania środków pieniężnych będących własnością pokrzywdzonego na konto jego matki. Dla odpowiedzialności karnej J. B. irrelewantne pozostaje natomiast stwierdzenie czy oskarżony chciał uzyskać przedmiotową korzyść dla siebie czy też pragnął zwiększenia zasobów pieniężnych jego matki. Sąd Rejonowy zważył, więc, iż oskarżony J. B. wypełnił także znamiona podmiotowe zarzucanego mu występku. Natomiast z uwagi na brak umieszczenia przedmiotowego znamienia w opisie czynu przedstawionym w akcie oskarżenia konieczne okazało się doprecyzowanie w punkcie I wyroku. W związku z powyższym Sąd Rejonowy w Nowym Sączu stwierdził, iż zachowanie oskarżonego J. B. wypełniło znamiona przedmiotowe i podmiotowe usiłowania oszustwa.

Powyższa okoliczność skutkowała koniecznością rozważenia kolejnego elementu struktury przestępstwa tj. karygodności. Należy, bowiem mieć na względzie, iż w świetle art. 1 § 2 k.k. za przestępstwo nie może zostać uznane zachowanie, którego stopień społecznej szkodliwości jest znikomy. Polski ustawodawca kwantyfikatory stopnia społecznej szkodliwości zawarł w art. 115 § 2 k.k. Przedmiotowy katalog należy uznać za katalog zamknięty, a więc podstawą ustalenia stopnia społecznej szkodliwości mogą być tylko przyczyny w nim wprost wymienione. Zgodnie z przywoływanym przepisem przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Przekładając powyższe stwierdzenia na grunt niniejszej sprawy Sąd Rejonowy ocenił, iż zachowanie oskarżonego było społecznie szkodliwe w stopniu średnim. Za takim określeniem stopnia społecznej szkodliwości przemawiały następujące przesłanki: a) sposób i okoliczności popełnienia czynu – oskarżony, bowiem wykorzystał niemożność prawidłowego czytania przez współosadzonego, osobę, która zaufała J. B.. Istotnym w tym względzie wskazaniem jest także fakt, iż J. R. pierwszy raz (i stosunkowo niedługo) przebywał w warunkach jednostki penitencjarnej, a oskarżony J. B. to człowiek odbywający karę wieloletniego pozbawienia wolności, b) rozmiar grożącej szkody – należy zwrócić uwagę, iż pomimo tego, że emerytura pokrzywdzona J. R. nie była szczególnie wysoka, niemniej jednak stanowiła cały jego dochód, umożliwiający powzięcie przez niego dodatkowych zakup w więziennej kantynie. Tym samym gdyby plan oskarżonego się powiódł J. R. utraciłby swój cały dochód, na który wcześniej zapracował swoją wieloletnią pracą zawodową, c) intensyfikująco na poziom społecznej szkodliwości wpłynęła też motywacja sprawcy, który jak sam twierdzi posiadał regularne wpłaty na swoje więzienne konto, nadto jego niezbędne potrzeby życiowe były zapewnienia przez dyrekcje zakładu karnego. Natomiast redukująco na stopień społecznej szkodliwości wpłynął fakt ujawnienia rzeczonej korespondencji, przez co czyn oskarżonego nie wyrządził trwałej szkody i poprzestano na jedynie stanie zagrożenia dla dobra prawnego w postaci mienia stanowiącego własność pokrzywdzonego. W związku z powyższym Sąd Rejonowy stwierdził, iż czyn J. B. jest karygodny w świetle art. 1 § 2 k.k. i jako taki spełnia materialną definicje przestępstwa.

W ocenie Sądu Rejonowego czyn oskarżonego należało uznać także za zawiniony, zgodnie z normatywną teorią winy. Tym samym w ocenie Sądu istnieje możliwość podniesienia relewantnego zarzutu braku posłuchu dla normy prawnej. W tym aspekcie wypada zauważyć, iż oskarżony jest osobą dorosłą, ukształtowaną społecznie, doskonale zdającą sobie sprawę z prawno – karnej ochrony mienia. Co więcej owe normy sankcjonowane winny być w przypadku J. B. szczególnie dobrze utrwalone, biorąc pod uwagę fakt, iż w przeszłości był on skazywany za przestępstwa oszustwa i odbywał za nie kary pozbawienia wolności. Co więcej oskarżony w chwili czynu posiadał pełną zdolność rozpoznania jego znaczenia oraz pokierowania swoim postępowaniem, co wyniki implicite z treści opinii biegłych psychiatrów. Ponadto w tej sprawie oskarżony J. B. nie działał w stanie wyższej konieczności czy też innej anormalnej sytuacji motywacyjnej, choćby redukująco wpływającej na poziom jego winy. Oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę z charakteru swojego oddziaływania i wykorzystał faktyczną niepełnosprawność J. R., dając mu do podpisu przedmiotowe oświadczenie kierowane do organu Zakładu (...). To wszystko sprawia, iż Sąd Rejonowy uznał, iż czyn oskarżonego należało uznać za zawinionym, przy jednoczesnym braku okoliczności zmniejszających stopień tego zawinienia, co implikowało spełnienie wymogów statuowanych przez art. 1 § 3 k.k.

Powyższe stwierdzenia pozwoliły Sądowi Rejonowemu przyjąć, iż J. B. dopuścił się zarzucanego mu występku z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k., co też znalazło swoje odzwierciedlenie w punkcie I wyroku, gdzie uznano oskarżonego J. B. winnym przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k.

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

J. B.

I

kara roku pozbawienia wolności

Zgodnie z treścią art. 14 § 1 k.k. za usiłowanie karę wymierza się w granicach przewidzianych dla danego przestępstwa. Tym samym biorąc pod uwagę fakt, iż oskarżony J. B. dopuścił się usiłowania występku oszustwa stypizowanego w art. 286 § 1 k.k. za przedmiotowy czyn oskarżonemu groziła kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Co więcej na skutek umieszczenia w kodeksie karnym art. 37 a k.k. owo zagrożenie zostało w sposób automatyczny rozszerzone na karę ograniczenia wolności oraz grzywnę. W tym miejscu należy przypomnieć, iż dyrektywy sądowego wymiaru kary zostały określone w art. 53 k.k. Zgodnie z tym przepisem sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Jednocześnie wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, zwłaszcza w razie popełnienia przestępstwa na szkodę osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, iż w przedmiotowej sprawie nie znajduje zastosowania dyrektywa, o której mowa w art. 58 k.k., albowiem ustawowe zagrożenie karą przekracza wymiar 5 lat pozbawienia wolności.

Przekładając powyższe okoliczności Sąd Rejonowy stwierdził, iż tylko i wyłącznie wymierzenie J. B. spełni wymogi statuowane w art. 53 k.k. W tej kwestii Sąd Rejonowy zwraca uwagę, iż czyn oskarżonego był społecznie szkodliwy w stopniu średnim. Co więcej w przedmiotowej sprawie brak jest jakichkolwiek okoliczności limitujących stopień zawinienia oskarżonego. Nie można zapomnieć, iż oskarżony wykorzystał zaufanie, którym obdarował go współosadzony i wykorzystał jego niepełnosprawność w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Sąd Rejonowy zwraca także uwagę na niezwykle istotną okoliczność w tej sprawie, jaką jest uprzednia karalność J. B.. Nie można było nie dostrzec, iż J. B. jest osobą wielokrotnie karaną, która przeważającą część swojego dorosłego życia spędziła w warunkach zakładu karnego. Nie bez znaczenia pozostawały także słowa jego wychowawcy, wskazującego na tragiczną wręcz niepoprawność zachowania oskarżonego. Nie umknęło uwadze Sądu też fakt, iż J. B. dotychczasowe kary pozbawienie wolności odbywał nie tylko za morderstwo i gwałt, lecz także szereg oszustw, których dopuszczał się na terenie województwa (...). To wszystko sprawiło, iż Sąd Rejonowy stwierdził, iż jedyną karą mogącą zostać wymierzoną oskarżonemu jest kara pozbawienia wolności. W ocenie Sądu wymierzenie kary o charakterze nie izolacyjnym nie byłoby odpowiednie do osoby sprawcy, nie realizowałoby, bowiem w sposób odpowiednio funkcji prewencyjnej prawa karnego. Co więcej z uwagi na swój stan zdrowia oskarżony J. B. nie byłby w stanie wykonywać ewentualnych prac społecznie użytecznych. Nadto należy stwierdzić, iż wymierzenie kary nie izolacyjnej sprzeczne byłoby także z retrybutywną funkcją prawa karnego oraz potrzebą kreowania poczucia sprawiedliwości społecznej. W związku z powyższym Sąd Rejonowy stwierdził, iż oskarżonemu winno wymierzyć się karę pozbawienia wolności. Natomiast odnosząc się do jej wymiaru należało zauważyć, iż w przedmiotowej sprawie nie doszło finalnie do rozporządzenia mieniem przez J. R.. Podobnie ustalony stopień społecznej szkodliwości jest zaledwie średni. Tym samym możliwe było wymierzenie oskarżonemu J. B. kary pozbawienia wolności w wymiarze roku tj. zaledwie 1/8 wysokości ustawowego zagrożenia. Jednocześnie w ocenie Sądu przedmiotowy wymiar kary nie mógł być niższy z uwagi na wcześniejszą historie oskarżonego, który był uprzednio karany za przestępstwa oszustwa, a w ocenie przełożonych z jednostki penitencjarnej postrzegany był, jako osoba skrajnie wręcz niepoprawna. Tym samym Sąd Rejonowy mając na względzie powyższe okoliczności w punkcie I uzasadnianego wyroku wymierzył oskarżonemu J. B. karę roku pozbawienia wolności.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Sąd Rejonowy oddalił wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. W.. W ocenie Sądu Rejonowego przedmiotowy wniosek dowodowy nie był przydatny dla poczynienia ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie. Trzeba bowiem zauważyć, iż świadek ten nie przebywał w celi z J. R. i J. B. w okresie kiedy zostało sporządzone przedmiotowe pismo. Świadek ten został bowiem skierowany do celi 203 dopiero 15 listopada 2018 roku, a więc 6 dni po ujawnieniu przedmiotowej korespondencji, a także 10 dni po przeniesieniu z rzeczonej celi J. R.. Tym samym świadek ten wbrew twierdzeniom oskarżonego nie mógł być świadkiem prośby J. R. kierowanej wobec J. B. o sporządzenie tego listu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Konstatacja ta powoduje, że dowód ten jest nieprzydatny do stwierdzenia dowodzonej nim okoliczności. Jedynie na marginesie wypada zauważyć, iż świadek ten miał kontakt z oskarżonym już po ujawnieniu owej korespondencji, a więc oskarżony miał możliwość przekazania świadkowi swojej wersji inkryminowanych wydarzeń.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II - koszty zastępstwa adwokackiego

Z uwagi, iż oskarżony J. B. w toku niniejszego procesu był reprezentowany przez obrońcę z urzędu, na podstawie art. 29 ust 2 ustawy prawo o adwokaturze należało przyznać obrońcy oskarżonego adwokat P. Z. przepisane prawem wynagrodzenie. W tym zakresie Sąd miał na względzie fakt, iż w przedmiotowej sprawie miały miejsce dwa terminy rozpraw, co implikowało powiększenie przyznanego wynagrodzenia za postępowanie jurysdykcyjne o 20 %. Jednocześnie z uwagi na konieczność odprowadzenia podatku VAT i stosowną regulacje w tym względzie w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości w sprawie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu należało wysokość przyznanego obrońcy oskarżonego wynagrodzenia podnieść o wysokość stawki podatku od towarów i usług tj. w tym przypadku kwotę 23 %. Mając na uwadze powyższe względy Sąd Rejonowy w punkcie II wyroku przyznał adwokat P. Z. wynagrodzenie w kwocie 841, 32 złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

III zwolnienie od kosztów sądowych

Natomiast z uwagi na bardzo ciężką sytuacje materialną oskarżonego J. B. Sąd Rejonowy w punkcie III wyroku odstąpił od obciążenia oskarżonego kosztami procesu na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu. W tym aspekcie należało zauważyć, iż J. B. od wielu lat przebywa w warunkach zakładu karnego, nie posiada żadnych oszczędności. Co więcej w chwili obecnej z uwagi na swój stan zdrowia (umiarkowany stopień niepełnosprawności) oraz aktualną sytuacje epidemiologiczną w naszym kraju nie jest on też w stanie podjąć się odpłatnego zajęcia zarobkowego. Tym samym w realiach tego postępowania zaktualizowała się norma wysłowiona w art. 624 § 1 k.p.k. pozwalająca zwolnić podmiot odpowiedzialny za ponoszenie kosztów sądowych od tego obowiązku, z uwagi na trudną sytuacje materialną oskarżonego i brak możliwości zmiany tej sytuacji w najbliższym czasie.

Podpis