Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka S. W. wniosła o nakazanie pozwanym E. K. (1) i V. S. (1) zapłaty solidarnie kwoty 313 016,01 zł wraz z odsetkami ustawowymi od 9 marca 2013 r. i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że strony łączyła umowa o roboty budowlane zawarta 19 września 2012 r., na podstawie której powódka zobowiązała się do wykonania na rzecz pozwanych elewacji budynku mieszkalnego wielorodzinnego z miejscami postojowymi z obróbkami blacharskimi balkonów, zamontowaniem parapetów oraz wszystkich prac według zlecenia pozwanych. Powódka wykonała zlecone jej prace zgodnie z umową, w tym szereg robót dodatkowych, sporządziła inwentaryzację prac oraz wystawiła fakturę końcową. Pozwane nie zgłosiły zastrzeżeń do inwentaryzacji i faktury ani nie odesłały faktury bez akceptacji, jednak mimo to nie dokonały płatności.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym Sąd Okręgowy w Koszalinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwane wniosły o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz pozwanych solidarnie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwane zaprzeczyły, by otrzymały sporną fakturę VAT. Podniosły także zarzut braku legitymacji procesowej czynnej bowiem powódka dokonała na rzecz różnych podmiotów cesji wierzytelność wynikającej ze spornej faktury. Pozwane wskazały, że faktura ta została wystawiona po zakończeniu współpracy stron w oparciu o dowolne i jednostronne ustalenia powódki i jej pełnomocnika; ani powódka, ani jej pełnomocnik nie stawili się na terenie budowy celem sporządzenia inwentaryzacji powykonawczej. Pozwane zaprzeczyły, by powódka wykonała poza umową o roboty budowlane inne roboty tzw. dodatkowe w zakresie objętym ww. kosztorysem. Podniosły, że nigdy nie zlecały wykonania robót dodatkowych. Roboty te zostały wykonane przez podmioty trzecie i zostały rozliczone. Faktycznie strony umówiły się na wynagrodzenie za dokończenie elewacji w kwocie 12 zł/m ² zaś za ułożenie styropianu 55 zł/m ². Pozwane podniosły też, że powódka wykonała prace na ok 977 m ² powierzchni, a zatem przysługuje jej wynagrodzenie w kwocie 53 772,30 zł a pozwane zapłaciły na ich rzecz wynagrodzenie w kwocie 103 013,63 zł po potrąceniu kaucji gwarancyjnej. Nadto pozwane zarzuciły, że protokoły robót budowlanych załączone do pozwu budzą szereg wątpliwości, zwłaszcza że w toku współpracy stron miała miejsce niewyjaśniona utrata pieczątki przez kierownika budowy. Podniosły, że niektóre protokoły robót budowlanych zostały dowolnie, bez ich aprobaty, wypełnione przez powódkę co do zakresu rzekomo wykonanych robót. Pozwane zarzuciły też, że roboty budowlane powierzone powódce zostały wykonane nienależycie.

W piśmie procesowym z dnia 7 czerwca 2017 r. (k. 793) pozwane podniosły nadto zarzut potrącenia z wierzytelnością powódki własnej wierzytelności z tytułu wadliwego wykonania robót w kwocie 165.224, 41 zł stanowiącej łączny koszt prac naprawczych.

W piśmie procesowym z dnia 29.09.2017 r. (k. 870 -873) powódka sprecyzowała roszczenie wskazując, wynagrodzenia w jakiej wysokości domaga się za poszczególne prace.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 września 2012 r. S. W. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Budowlane (...) (wykonawca) zawarła z E. K. (1) i V. S. (1) prowadzącymi działalność gospodarczą pod firmą Konsorcjum (...) spółka cywilna E. K., V. S. (zamawiające) umowę o roboty budowlane nr (...).

Przedmiot umowy obejmował wykonanie elewacji budynku mieszkalnego wielorodzinnego z miejscami postojowymi na stanowiącej własność zamawiających działce nr (...) obręb 19 położonej w K. przy ul. (...) wraz z obróbkami blacharskimi balkonów, zamontowaniem parapetów oraz wszystkich innych prac według zlecenia zamawiających. Wykonanie przedmiotu umowy miało nastąpić na podstawie stanowiących własność zamawiających projektów oraz dokumentacji technicznej, stanowiących załącznik nr 1 do umowy (§ 1). Termin rozpoczęcia robót strony ustaliły na 20 września 2012 r. a zakończenia na 21 grudnia 2012 r. (§ 2).

Z pisemnej umowy został wykreślony § 5, zgodnie z którym wykonawca miał dostarczać na własny koszt wszystkie materiały, maszyny i urządzenia oraz inne środki potrzebne do wykonania robót stanowiących przedmiot umowy. Strony uzgodniły, że materiał dostarczać będzie zamawiający, zaś sprzęt – wykonawca.

Zgodnie z § 9 rozliczenie za przedmiot odbioru miało następować fakturami za zakończone etapy robót oraz fakturą końcową po zakończeniu całego zakresu robót w terminach wskazanych w § 13 umowy. Odbiory częściowe poszczególnych etapów robót miały być dokonywane w terminie 3 dni od dnia doręczenia inwestorowi pisemnego zawiadomienia, przy udziale kierownika budowy i przedstawiciela zamawiających. Jeżeli w toku czynności odbioru przedstawiciel zamawiających stwierdziłby, że przedmiot odbioru nie osiągnął gotowości do odbioru z powodu niezakończenia wszystkich robót, zamawiający mieli prawo odmówić odbioru, a koszty odbioru pokrywał wykonawca. W tym przypadku strony miały ustalić nowy termin przygotowania robót do przeprowadzenia ich odbioru.

Odbiór końcowy miał mieć miejsce po zakończeniu przez wykonawcę realizacji wszelkich robót stanowiących przedmiot zawartej umowy oraz skompletowaniu i przedstawieniu zamawiającym dokumentów pozwalających na ocenę prawidłowości wykonania robót.

Strony ustaliły wynagrodzenie umowne w wysokości 12 zł/m ² za dokończenie elewacji w miejscu już położonego styropianu wraz z osadzeniem parapetów i obróbkami blacharskimi balkonów wraz z położeniem papy oraz 55zł/m ² za położenie styropianu, zakołkowanie, zamontowanie parapetów, wtopienie siatki, zagruntowanie, położenie tynku strukturalnego i dwukrotne malowanie. Wynagrodzenie to miało być powiększone należny podatek VAT zgodnie z obowiązującymi przepisami na dzień wystawienia faktury (§ 12).

Wynagrodzenie miało być należne wykonawcy po zakończeniu poszczególnych etapów robót wymienionych w załączniku nr 4 do umowy. Podstawę do wystawienia faktury częściowej stanowić miały protokoły odbiorów częściowych zaś faktury końcowej protokół odbioru końcowego. Płatności miały być dokonywane przelewem w terminie 14 dni od dnia doręczenia zamawiającemu należycie wystawionej faktury (§ 13).

Dowód: umowa nr (...) k. 11 - 13,

wydruki z (...) k. 14 – 15

zeznania świadka J. W. (1) k. 840

zeznania świadka T. T. k. 856

W toku realizacji robót sporządzane były następujące protokoły odbioru robót:

1)  nr 1 z dnia 29 października 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

2)  nr 1„a” z dnia 29 października 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

3)  nr 2 z dnia 29 października 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

4)  nr 3 „b” z dnia 23 października 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

5)  nr 3 „b” z dnia 23 października 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

6)  nr 8 z dnia 23 października 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

7)  nr 8 z dnia 23 października 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

8)  nr 1 z dnia 9 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

9)  nr 1 z dnia 9 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

10 )nr 2 z dnia 9 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

11)nr 2 z dnia 9 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

12)  nr 3 z dnia 9 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

13)  nr 3 z dnia 9 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

14)  nr 3 z dnia 9 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

15)  nr 3 z dnia 9 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

16)  nr 4 z dnia 10 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

17)  nr 4 z dnia 10 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

18)  nr 4 z dnia 10 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

19)  nr 5 z dnia 10 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

20)  nr 5 z dnia 10 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

21)  nr 8+7 z dnia 22 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

22)  nr 9 z dnia 22 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

23)  nr 13 z dnia 22 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

24)  nr 4 z dnia 23 listopada 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

25)  nr 1 z dnia 30 listopada 2012r. obejmujący roboty: wykucie podmurówek pod drzwiami okiennymi (balkonowymi), etap I - budowa przy ulicy (...) w K. wg obmiaru robót,

26)  nr 7+8 z dnia 9 grudnia 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

27)  nr 12 z dnia 9 grudnia 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

28)  nr 11 z dnia 8 stycznia 2013r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

29)  nr 15 i 16 z dnia 16 stycznia 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

30)  nr 14 z dnia 24 stycznia 2012r. obejmujący wykonanie termoizolacji w zakresie ustalonym w umowie (przyklejenie styropianu wraz z kołkowaniem, klej, siatka zbrojąca)

31)  protokół z 9 stycznia 2013 r. odbioru wykonanych robót w okresie od dnia 2 stycznia 2013 r. do dnia 7 stycznia 2013 r. obejmujący tynki klatki schodowej maszynowe, gipsowe kl. III, klatka Nr 2 + część korytarza.

Dowód: protokoły odbioru robót k. 848 (oryginały), k. 18 - 48 (kopie)

W dniu 10 stycznia 2013 r. pozwane zawarły z D. G. (1) umowę o roboty budowlane nr (...), na podstawie której wykonał on elewację budynku . Termin realizacji robot ustalono od 10 stycznia do 10 maja 2013 r. Pozwane wpłaciły D. G. (1) łączną kwotę 183 462,80 zł. Wcześniej D. G. (1) wykonywał prace w ramach tej inwestycji w charakterze podwykonawcy powódki. Z tego tytułu nie otrzymał od powódki wynagrodzenia. Po zawarciu umowy z pozwanymi kontynuował prace dotyczące elewacji, a nadto wykonywał prace poprawkowe.

Prace na rzecz pozwanej w zakresie docieplenia wykonywał także J. S.. Z tego tytułu wystawił pozwanym fakturę VAT nr (...) na kwotę 1 701 zł.

Prace polegające na obróbkach blacharskich na taraso-balkonach oraz balkonach w okresie od 2 do 31 stycznia 2013 r. wykonywał natomiast M. P.. Z tego tytułu wystawił pozwanej faktury na łączną kwotę 1 491,84 zł, które zostały zapłacone. Wcześniej M. P. wykonywał przy tej inwestycji prace w zakresie obróbek blacharskich na rzecz J. W. (1); prace te zostały wstrzymane z przyczyn finansowych.

Podkłady pod posadzki i tynki wewnętrzne wykonywał K. G.. Za wykonanie tych prac wystawił pozwanym faktury na łączną kwotę 77 903,94 zł. Jego należności zostały uregulowane.

Dowód: umowa nr (...) z wykazem rozliczonych faktur k. 281 - 287,

faktura nr (...) k. 288,

faktura nr (...) k. 289,

protokół z 15.01.2013 r. k. 290,

faktura nr (...) k. 291,

protokół z 31.01.2013 r. k. 292,

faktury k. 293 – 297

zeznania świadka D. G. (1) k. 901

zeznania świadka M. P. k. 842

zeznania świadka K. G. k. 861

Podwykonawcy powódki zaprzestali prac świadczonych na jej rzecz z uwagi na brak materiałów i płatności od J. W. (1). Ten z kolei informował ich, iż nie otrzymał pieniędzy na materiały od inwestora. Ostatecznie reprezentujący powódkę J. W. (1) zaprzestał realizacji robót.

Dowód : zeznania świadka M. P. k. 842

zeznania świadka K. P. k. 845

zeznania świadka T. W. k. 748 -751

zeznania świadka A. T. (1) k. 751 – 753

W dniu 13 lutego 2013 r. przedstawiciele pozwanych spisali protokół inwentaryzacji robót. Na spotkaniu w tym dniu nie stawiła się powódka ani jej przedstawiciel J. W. (1).

W dniu 15 lutego 2013 r. miało miejsce spotkanie, w którym uczestniczyli J. W. (1), kierownik budowy A. T. (2), pełnomocnik pozwanych T. T., podwykonawca A. T. (1). Strony oświadczyły wówczas, że wszystkie prace wykonane i odebrane dokumentarnie zostały rozliczone z kierownikiem budowy J. W. (1). Protokół z 15.02.2013 r. podpisany został jedynie przez J. W. (1). T. T. i A. T. (2) odmówili podpisania protokołu wskazując, że nie są stroną w sprawie.

Dowód: protokół z 13.02.2013 r. k. 257 - 263,

protokół z 15.02.2013 r. k. 265 - 265v

zeznania świadka A. U. k. 858

Z tytułu wykonania prac objętych umową nr (...) powódka w dniu 19 lutego 2013 r. wystawiła pozwanym fakturę nr (...) na kwotę 313 016,01 zł brutto.

W piśmie z 19 lutego 2013 r. powódka przedstawiła inwentaryzację robót, w której podała ilość, powierzchnię i rodzaj wykonanych prac i zwróciła się na piśmie do pozwanych z prośbą o ich rozliczenie. Załącznikiem do pisma jest faktura VAT nr (...). Pozwane odebrały pismo w dniu 22 lutego 2013 r.

W lutym 2013 r. powódka sporządziła także kosztorysy powykonawcze w zakresie poprawek ślusarskich i obróbek blacharskich na kwotę 28 061,02 zł, robót budowlanych (ościeża, filary, słupy, podciągi, ściana) na kwotę 391 943,70 zł, porządków i poprawek po robotach ślusarskich na kwotę 12 348,13 zł, robót dodatkowych na kwotę 116 691,26 zł.

Dowód: inwentaryzacja z potwierdzeniem odbioru k. 17 - 17v,

kosztorysy powykonawcze k. 49-58

faktura VAT k. 16.

W piśmie z 7 marca 2013 r. pozwane poinformowały powódkę o pojawieniu się wad w robotach wykonywanych przez powódkę w zakresie elewacji budynków I i II etapu polegających na wtopieniu siatki, odpadaniu kleju, odparzeń oraz wezwały do ich usunięcia.

W odpowiedzi powódka podtrzymała swoje stanowisko z poprzednich pism oraz przesłała pozwanym fakturę VAT nr (...) na kwotę 37 872,50 zł tytułem zwrotu kosztu zakupu materiałów budowalnych oraz nr (...) na kwotę 25 072,98 zł tytułem robót budowlanych - wykonania elewacji budynku, ścian, ościeży, filarów i podciągów.

Dowód: pismo z 7.03.2013 r. z potwierdzeniem nadania k. 25,

pismo z 27.03.2013 r. z fakturami k. 254 - 256.

W piśmie z 17 maja 2013 r. pozwane złożyły w Prokuraturze Rejonowej w Koszalinie zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa polegającego na tym, że w lutym 2013 r. J. W. (1) na dokumencie protokołu odbioru nr (...) podrobił podpis A. T. (2) i posłużył się tym dokumentem wprowadzając błąd co do wykonania robót dodatkowych.

Dowód: zawiadomienie k. 266 - 266v.

W czerwcu 2013 r. rzeczoznawca budowlany A. K. sporządził na zlecenie pozwanych dwie opinie techniczno-budowlaną na temat jakości i zakresu wykonanych przez powódkę robót budowlanych obejmujących etap I i II.

Dowód: opinia techniczno-budowlana k. 424 - 452,

opinia techniczno-budowlana k. 453 – 491

zeznania świadka A. K. k. 864

W piśmie z 12 maja 2014 r. powódka wezwała pozwane do zapłaty kwoty 313 016,01 zł brutto objętej fakturą nr (...) w terminie 7 dni od otrzymania pisma. W odpowiedzi na to pismo pozwane poinformowały powódkę, że nie otrzymały powyższej faktury wnosząc o przesłanie duplikatu z kopiami protokołów odbioru celem ustalenia czego dotyczyły roboty budowlane. Powódka nie przesłała dokumentów, o które prosiły pozwane twierdząc, że są one w ich posiadaniu.

Dowód: pismo z 12.05.2014 r. k. 241,

pismo z 21.05.2014 r. z potwierdzeniem nadania k. 242,

pismo z 18.06.2014 r. k. 243.

W okresie od 2 października 2012 r. do lutego 2013 r. pozwane dokonały płatności wynagrodzenia powódki w łącznej kwocie 103 010,63 zł, z czego 69.000 zł tytułem wynagrodzenia za elewacje.

Dowód: wykazy płatności k. 59 - 71, 267 - 268 wraz z fakturami VAT k. 269 - 280.

Powódka przelała na rzecz (...) i Windykacje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wierzytelność wobec pozwanych. W dniu 22 września 2014 r. (...) i Windykacje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. dokonała na rzecz powódki cesji zwrotnej wierzytelności w wysokości 313 016,01 zł wynikającej z faktury nr (...) z 19 lutego 2013 roku.

Powódka zawarła z (...) Finanse spółką akcyjną we W. umowę (datowaną na 30.10.2014 r.) sprzedaży wierzytelności w wysokości 313 016,01 zł wynikającej z faktury nr (...) z 19 lutego 2013 r. za cenę 250.412,80 zł płatną w terminie 35 dni roboczych; umowa podpisana została przez (...) 12.11.2014 r. W §5 umowy postanowiono, że w przypadku niewywiązania się przez nabywcę z obowiązku zapłaty ceny stronom przysługiwać będzie prawo odstąpienia od umowy w terminie 2 miesięcy od dnia, w którym upłynął termin płatności Strony przewidziały, że po upływie tego terminu umowa ulega rozwiązaniu bez potrzeby składania dodatkowych oświadczeń, a wierzytelność staje się z tą datą własnością zbywcy (powódki).

Spółka (...) wezwała pozwane w piśmie z 5 listopada 2014 r. do zapłaty tej kwoty. Pozwane odmówiły zapłaty wskazując na podrobienie podpisów na protokole odbioru robót budowlanych.

W dniu 2 lutego 2015 r. powódka zawarła umowę windykacji wierzytelności wynikającej ze spornej faktury VAT z (...) spółką akcyjną w C., która w piśmie z 13 lutego 2015 r. wezwała pozwane do zapłaty tej należności. Następnie, w piśmie z 24 lipca 2015 r., powódka wypowiedziała powyższą umowę, także spółka (...) wypowiedziała tę umowę w piśmie z 17 listopada 2015 r.

Dowód: pismo z 5.11.2014 r. k. 244,

pismo z 19.11.2014 r. k. 245 - 245v.,

pismo z 25.11.2014 r. k. 246 - 247,

pisma z 26.01.2015 r. k. 248 - 248v, 249-249v., 250

wezwanie do zapłaty z 13.02.2015 r. k. 250 v.,

pismo z 20.02.2015 r. k. 251 -251v,

pismo z 20.02.2015 r. k. 252,

umowa windykacji z załącznikiem i upoważnieniem k.625 - 628,

wypowiedzenie umowy windykacji z 24.07.2015r. k. 629,

wypowiedzenie umowy windykacji z 17.11.2015 r. k. 630,

umowa przelewu wierzytelności k. 631 - 631v.,

cesja zwrotna z załącznikiem k. 632 - 632 v.

Łączna powierzchnia wszystkich ścian zewnętrznych budynku, ościeży, filarów, słupów i podciągów, na których wykonano tzw. puc (baranek) zgodnie z kolorystyką elewacji wynosi 4 058,78 m ² w tym:

⚫

1.277,79 m ² budynku Nr (...) (etap 1)

⚫

2 780,99 m ² budynku Nr (...) (etap 2).

Wynagrodzenia powódki za prace elewacyjne wynosiłaby 223 232,90 zł pod warunkiem, że powódka realizowałaby całość prac (w 100%) na obu budynkach, przy uwzględnieniu stawki 55 zł / m ². Powódka nie wykonała takiego zakresu prac. Z uwagi na zaniechanie wykonania inwentaryzacji (obmiarów robót) nie ma obecnie możliwości dokonania odtworzenia rzeczowego zakresu prac wykonanych przez powódkę. Inwentaryzacja z dnia 19 lutego 2013 r. nie stanowi sensu stricto takiego dokumentu, gdyż nie zawiera żadnych obmiarów.

Ogólna powierzchnia prac elewacyjnych wykonanych przez D. G. (1) wynosi 1.386,25 m ² a wynagrodzenie za taki zakres prac, przy uwzględnieniu stawek z § 12 umowy z dnia 10 stycznia 2013 r. wyniosłoby 76.229,89 zł. Nie można jednoznacznie określić, jaka jest powierzchnia prac poprawkowych wykonanych przez niego i nie sposób określić jego wynagrodzenia za te prace według stawek ustalonych w umowie z dnia 10 stycznia 2013 r. ewentualnie według średnich stawek rynkowych z początku 2013 r. Ogólna powierzchnia ścian, na których D. G. (1) wykonywał poprawki wynosi 460,41 + 44,03 + 8,64 + 20,89 = 533,97 m ² nie oznacza to jednak, że całe te powierzchnie były objęte pracami poprawkowymi . Nie ma realnej możliwości jednoznacznego stwierdzenia czy wszystkie prace poprawkowe zostały rzeczywiście wykonane i w jakim zakresie rzeczowym i finansowym.

Na elewacjach obu budynków widać ślady zacieków i przebarwień, które nie powstały na skutek nieszczelności zadaszenia i orynnowania występującego w trakcie prowadzenia robót przez powódkę. Na elewacjach występują punktowe przebarwienia w miejscach mocowania płyt styropianowych do podłoży, które są wadą trwałą świadczącą o nieprawidłowym osadzaniu dybli. Występują także wady nienależytego rozprowadzania tynku cienkowarstwowego oraz braku wyrównania płaszczyzn elewacji.

Dowód: pisemna opinia biegłego sądowego J. W. (2) k. 1165 - 1303,

pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego J. W. (2) k. 1358 - - (...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Powództwo oparte jest na przepisie art. 647 k.c.

Fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy ustalono na podstawie dowodu z dokumentów, których autentyczność nie była przez strony kwestionowana, zeznań świadków i opinii biegłego. Sąd nie znalazł podstaw do odmówienia wiarygodności zeznaniom świadków. Istotnym środkiem dowodowym była opinia sporządzona przez biegłego z zakresu budownictwa J. W. (2), natomiast nieprzydatna okazała się opinia sporządzona przez pierwotnie powołanego biegłego T. M., gdyż jej wnioski nie zostały w należyty sposób uzasadnione.

Wobec złożenia przez powódkę umowy cesji zwrotnej zawartej z (...) i Windykacja spółką z o.o. oraz brzmienia §5 pkt 3 umowy cesji zawartej z (...) Finanse S.A. (i braku zapłaty ceny za nabywaną wierzytelność) brak było podstaw do kwestionowania legitymacji czynnej powódki w chwili zamknięcia rozprawy. Konstatacji tej nie zmienia zawarcie umowy dotyczącej windykacji należności, zawartej 2.02.2015 r. z (...) S.A., która to umowa nie obejmowała przelewu wierzytelności, a jedynie czynności zmierzające do jej wyegzekwowania.

Powództwo nie mogło jednak być uwzględnione z uwagi na niewykazanie zakresu robót wykonanych przez powódkę, a w konsekwencji należnego jej z tego tytułu wynagrodzenia.

W pozwie powódka wywodziła swoje żądanie z faktu wykonania robót budowlanych objętych protokołach odbioru, jak i robót objętych inwentaryzacją z 19 lutego 2013r. W toku postępowania na wezwanie sądu powódka złożyła pismo z dnia 29.09.2017 r. (k. 870 - 873), w którym sprecyzowała, z jakiego tytułu i za jakie prace domaga się określonych kwot. Z pisma tego wynikało, że część dochodzonego wynagrodzenia dotyczy zakresu robót objętych umową stron, związanych z wykonaniem elewacji, a część obejmuje należność za materiały lub za roboty dodatkowe. Niemniej, nie wyjaśniono w toku postępowania, jak poszczególne żądania sprecyzowane w tym piśmie mają się do protokołów odbioru robót, czy też danych z inwentaryzacji. Dokumenty te nie korespondowały z żądaniami wskazanymi w piśmie z dnia 29.09.2017 r.

Mimo obszernego postępowania dowodowego brak było możliwości ustalenia zakresu robót wykonanych przez powódkę . Wniosek powyższy wypływa nie tylko z opinii biegłego z zakresu budownictwa J. W. (2), ale także z analizy dokumentów, złożonych przez sama powódkę, w szczególności protokołów odbioru, które od początku były kwestionowane przez pozwane.

Strona pozwana już w pierwszym piśmie procesowym zgłosiła zarzuty odnośnie kopii protokołów odbioru dołączonych do pozwu, co skutkowało wezwaniem powódki do złożenia ich oryginałów. Powódka nie złożyła oryginałów wszystkich protokołów odbioru, co uniemożliwiało dokonanie ustaleń odnośnie tego zakresu robót, który wskazany był w dołączonych do pozwu kopiach protokołów. Zauważyć bowiem trzeba, że wskazywana w protokołach powierzchnia, której dotyczyć miały roboty (zakres wykonanych robót), była przekreślana, czasem nawet dwukrotnie; co więcej w niektórych protokołach nawet wielkość powierzchni zaznaczona zielonym markerem, która miała być – według świadka J. W. (1) – tą ostatecznie uzgodnioną przez strony, również była przekreślona. Numeracja protokołów powielała się (np. dwukrotnie wystawiono protokół odbioru nr (...) , tj. 10.11. 2012 r. i 23.11.2012 r.)

Wprawdzie nie znalazły potwierdzenia zarzuty pozwanych dotyczące sfałszowania podpisu A. T. (2), gdyż ten – przesłuchany w charakterze świadka - potwierdził autentyczność swojego podpisu na kwestionowanym protokole. Niemniej, potwierdzenie to nie dotyczyło już wpisywanych powierzchni. Świadek wskazał bowiem, że wielkość powierzchni wykonanych robót miała być wpisana po obmiarze.

Trafne też okazały się zarzuty dotyczące protokołu nr (...) z 10.11.2012 r. (będący podstawą faktury nr (...)); kopia protokołu odbiega treścią od oryginału (k. 33 i 848), na którym znajdują dalsze dopiski opatrzone podpisem A. T. (2).

Poza tym w niektórych protokołach odwoływano się do obmiaru, ale faktycznie ich nie dołączono (np. do protokołu z 30.11.2012 r.) Jak wyjaśnił biegły w opinii, powierzchnie wskazywane w niektórych protokołach nie uwzględniały otworów okiennych, co świadczy o zawyżeniu rzeczywistej powierzchni robót elewacyjnych . Potwierdzają to obmiary dokonane przez biegłego. Wprawdzie biegły nie zmierzył wszystkich elewacji, gdyż miał udostępnione jedynie 2 ściany, wyliczył jednak powierzchnię pozostałych dwóch ścian dysponując rzutami z projektu budowlanego, wyjaśniając w opinii sposób dokonania tych obliczeń. Zastrzeżenia powódki co do braku obmiaru z natury dwóch ścian są, w ocenie sądu, nieuzasadnione. Zauważyć trzeba, że powołany pierwotnie biegły T. M. w ogóle nie mierzył ścian przed wydaniem opinii, z uwagi na brak dostępu do nich.

O tym, że powierzchnia wskazana w protokołach odbioru jest niemiarodajna dla ustalenia zakresu prac wykonanych przez powódkę świadczy już zsumowanie powierzchni wskazanych w protokołach i porównanie jej z powierzchnią wszystkich ścian obliczoną przez biegłego. Suma powierzchni wskazanej w protokołach wynosi 4108 m ² , podczas gdy całość elewacji na wszystkich ścianach stanowi powierzchnię 4.058,78 m ². Niesporne jest, że powódka wykonała jedynie część elewacji z planowanego pierwotnie zakresu. W protokole z 15 lutego 2012 r. podpisanym przez J. W. (1) (pełnomocnika powódki) określono ten zakres prac na 65 %; protokół ten wprawdzie nie został podpisany przez kierownika budowy A. T. (2) i pełnomocnika pozwanych T. T., ale w pismach procesowych pozwanych składanych w toku niniejszego postępowania również powoływano się na ten protokół.

Przypomnieć przy tym trzeba, że powódka nie wykonywała całości robót od początku, ale kończyła w pewnym zakresie prace po pierwszym wykonawcy. W konsekwencji, skoro całość powierzchni wynosi 4.058,78 m ² niemożliwe jest, by powódka wykonała elewację na łącznej powierzchni wynikającej z protokołów odbioru.

Zauważyć przy tym trzeba, że biegły w pisemnych wyjaśnieniach wskazał (str. 4 -5 k. 1361 – 1362), z jakich przyczyn uznał, że nie dokonano inwentaryzacji robót - obmiaru robót podając, że pomiar z natury winien obejmować iloczyn długości przez wysokość, pomniejszony o otwory okienne i drzwiowe. Biegły wyjaśnił też, że nie stanowią obmiaru robót dane wskazane w protokołach odbioru, brak jest bowiem wyspecyfikowania rodzaju prac i sposobu wyliczenia. .

Z opinii biegłego wynika nadto, że nie mogły podstaw wyliczeń także inne dokumenty, w szczególności złożone przez powódkę kosztorysy sporządzone przez G. M., które nie pokrywały się z zakresem rzeczowym wskazanym w inwentaryzacji sporządzonej przez J. W. (1) w dniu 19 lutego 2013 r. Z kolei z zeznań J. W. (1) wynika, że sporządzona przez niego inwentaryzacja została „przepisana” z inwentaryzacji sporządzonej przez podwykonawców.

Z pisma procesowego z dnia 29.09.2017r.(k. 870 - 873), w którym wyspecyfikowano kwoty składające się na żądanie powódki wynika, że za samo wykonanie prac związanych z dociepleniem budynków powódka domaga się 145.927,65 zł (pkt 1 pisma), która to kwota obejmować miała robociznę, sprzęt i materiały, przy czym kwoty ujęte w punktach A 1 i 2 opinii biegłego (str. 100 - 104 k. 1264 i nast.) stanowiły przedmiot umowy stron.

Zauważyć zatem trzeba, że zarówno z zeznań świadka J. W. (1) jak i T. T. wynika, że materiał miały zapewniać pozwane, zaś sprzęt – powódka jako wykonawca (w tym zakresie nieprawidłowo przyjął biegły w opinii, że w związku z wykreśleniem §5 z umowy stron wszystko miał dostarczać zamawiający; ustalenie to pozostało jednak bez wpływu na treść opinii). W świetle zeznań świadków nie ulega wątpliwości, że w rzeczywistości zdarzało się, że zakupów dokonywała także i powódka. Oznacza to jednak, że to na powódce spoczywał ciężar dowodu wysokości kosztów z tego tytułu. Powódka nie przedstawiła zaś żadnych faktur dotyczących zakupu materiałów. Z tych względów nie mogło być uwzględnione żądanie kwoty 28.061,02 zł (ujęte w punkcie 3 pisma procesowego z 29.09.2017 r.) ale także i żądanie z punktu 1 tego pisma. Brak jest bowiem podstaw do przyjęcia założenia, że powódka faktycznie dokonała zakupu materiałów dotyczących robót z tego punktu, skoro zasadą miał być zakup materiałów przez pozwane. Z materiału dowodowego nie wynika zaś, jaki materiał zapewniały pozwane, a jaki z kolei dostarczała powódka.

Tytułem wykonania robót dodatkowych powódka domagała się kwoty 126.679,22 zł (pkt 3 pisma z 29.09.2017 r.). Brak jest jednak podstaw do ustalenia zakresu prac dodatkowych wykonanych przez powódkę, a w rezultacie ewentualnego wynagrodzenia. Nie dokonano bowiem obmiaru tych robót, zaś zeznania świadków nie wystarczają do ustalenia zakresu wykonanych robót dodatkowych. Świadek A. T. (1) i T. W. wprawdzie zeznali, że wykonywane były takie roboty dodatkowe jak obudowa kominów, nawet jednak wówczas, gdy wskazywali, w jakim miejscu roboty wykonane, to nie można było na tej podstawie ustalić zakresu tych robót. Biegły w opinii (Ad B 1- B 5 str. k. 1269) zanalizował poszczególne roboty wymienione przez powódkę nie znajdując z materiale dowodowym podstaw do dokonania jakichkolwiek wyliczeń.

Z podobnych względów nie zasługiwała na uwzględnienie kwota 12.348,13 zł (pkt 4 pisma z 29.09.2017 r.) tytułem poprawek ślusarskich i prac porządkowych (pkt D opinii str. 102).

Podkreślenia wymaga, że niemożliwe okazało się ustalenie zakresu prac elewacyjnych wykonanych przez powódkę, a w konsekwencji należnego jej wynagrodzenia, przy wykorzystaniu pomiaru łącznej powierzchni wszystkich elewacji na całym budynku. Powierzchnia ta mogła stanowić punkt wyjściowy do dalszych obliczeń, powinna jednak być pomniejszona o zakres prac wykonanych przez poprzednika powódki, nawet jeśli ograniczały się do położenia styropianu. Brak jest tymczasem danych, na jakiej powierzchni powódka dokończyła prace elewacyjne, a na jakiej wykonywała prace od początku. Kwestia ta jest istotna już uwagi na odmienne uregulowanie wysokości wynagrodzenia w przypadku wymienionych rodzajów robót (12 zł/ m ² za dokończenie prac poprzedniego wykonawcy).

Co więcej, zarówno z zeznań świadków D. G. (1), T. T., jak i dokumentów w postaci umowy z 10.01.2013 r. zawartej pomiędzy pozwanymi i D. G. i wystawionych przez niego na rzecz pozwanych faktur, wynika jednoznacznie, że wykonawca ten jedynie w krótkim, początkowym okresie wykonywał prace na rzecz powódki (jako jej podwykonawca), nie otrzymując od powódki wynagrodzenia z tego tytułu, w następnym zaś okresie pracował na rzecz pozwanych, przy czym prace te obejmowały zarówno poprawki uprzednio wykonanych robót, jak i kontynuowanie prac już rozpoczętych.

W tej sytuacji, w celu ustalenia rzeczywistego zakresu prac wykonanych przez powódkę należałoby odjąć od całkowitej powierzchni ścian także i tę powierzchnię, na której prace wykonał D. G. (1), jako podwykonawca pozwanych .

Biegły obliczył powierzchnię, na której prace wykonał D. G. (1) - 1386,25 m ² jak również wynagrodzenie należne mu za wykonanie prac na takiej powierzchni – przy przyjęciu stawek przewidzianych w umowie zawartej przez niego z pozwanymi, (ewentualnie średnich stawek rynkowych), na kwotę 76.229,89 zł. Kwota ta odbiega znacznie od sumy faktur wystawionych przez D. G. (1) pozwanym z tytułu prac elewacyjnych - na kwotę łączną ponad 148.121 zł (pkt 8.4 opinii, tabela nr 5, str. 123 – 125 opinii, k. 1289). Niemniej, do akt złożono także dowody wpłat dokonanych przez pozwanych na rzecz D. G. w kwocie 183.462,80 zł.

Rozbieżności te nie mają jednak istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Jak wynika bowiem z opinii biegłego, wobec braku niezbędnych danych nie było możliwe ustalenie powierzchni, na której D. G. (1) wykonywał prace poprawkowe; wynagrodzenie za te prace ujęte było w fakturach wystawionych przez wykonawcę pozwanym. Zakres tych prac naprawczych również powinien być zaś odjęty od łącznej powierzchni elewacji. Biorąc nadto pod uwagę, iż nieznany jest także zakres prac pierwszego wykonawcy robót, (tj. poprzednika powódki), niemożliwe byłoby wykorzystanie takiej metody obliczenia wynagrodzenia powódki, bez względu na to, czy uwzględnione byłoby hipotetyczne wynagrodzenie D. G. w kwocie 76.229,89 zł, czy też kwocie wynikającej z faktur na 148.121 zł.

Pamiętać przy tym trzeba, że D. G. nie był jedynym wykonawcą, który kontynuował prace rozpoczęte w charakterze podwykonawcy powódki, bezpośrednio na rzecz pozwanych. Do takich osób należał też M. P., wykonujący obróbki blacharskie.

Z tych względów sąd nie znalazł podstaw do zaakceptowania nawet tego wyliczenia, jakie przedstawił biegły w punkcie 8.4 str. 120 opinii.

Nie można przy tym podzielić stanowiska strony powodowej, która zarzucała brak przedstawienia przez pozwane protokołów odbioru robót wykonanych przez D. G. (1). Przypomnieć trzeba, że to na powódce – zgodnie z art. 6 k.c. – spoczywał ciężar dowodu wykonania prac (dokładnego zakresu prac) i należnego z tego tytułu wynagrodzenia. Wobec niepełnej i nierzetelnej dokumentacji związanej z robotami wykonywanymi przez powódkę, dopuszczalne było zastosowanie metody zakładającej pomniejszenie zakresu łącznej powierzchni elewacji o zakres prac wykonanych przez innych wykonawców (poprzednika i następców). Niemniej, także i ten sposób okazał nieskuteczny, zaś negatywne konsekwencje takiego stanu rzeczy, zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, ponosi strona powodowa.

Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku powódki o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego. Przypomnieć należy, iż nie stanowi przesłanki powołania innego biegłego sama tylko okoliczność, iż wnioski opinii nie spełniają oczekiwań strony.

Opinia sporządzona przez biegłego J. W. (2) została przez niego w należyty sposób uzasadniona; oparto ją na materiale dowodowym obejmującym nie tylko dokumenty, ale i zeznania świadków, oględziny i własne pomiary biegłego. W związku z zarzutami powódki biegły złożył pisemne wyjaśnienie opinii, w którym szczegółowo odniósł się do uwag strony. Wbrew twierdzeniom powódki biegły wyjaśnił w sposób dostateczny, z jakich powodów nie mógł wyliczyć powierzchni elewacji wykonanych przez powódkę. Utrzymując, że podstawą protokołów odbioru były uprzednio sporządzone obmiary powódka pomija, że obmiarów tych nie dołączono w istocie do akt. We wcześniejszej części uzasadnienia już wskazano, z jakich względów dane powierzchni podane w protokołach były niewystarczające. Bezpodstawne są zarzuty powódki dotyczące sposobu, w jaki biegły mógł uzyskać dodatkowe materiały niezbędne do opracowania opinii. Niedopuszczalne jest bowiem, by biegły zastępował stronę w jej obowiązkach związanych z inicjatywą dowodową.

Nie sposób też podzielić zarzutów dotyczących adresu, gdzie odbywały się oględziny budynku przez biegłego i dokonane prze niego pomiary. Biegły wyjaśnił bowiem, iż doszło do administracyjnej zmiany numeracji budynku przy ul. (...) w K.. Powódka nie twierdziła nawet przy tym, iż zmiana numeracji była przyczyną jej nieobecności w trakcie wyznaczonych przez biegłego oględzin, jak również by podejmowała próby kontaktu w celu wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości.

Bez wpływu na ocenę opinii biegłego pozostaje także fakt, iż uprzednio powołany w sprawie biegły T. M. wskazał w opinii inną powierzchnię elewacji (5123 m ²). Zauważyć trzeba, że biegły ten nie wyjaśnił, w jaki sposób obliczył tę powierzchnię, zaś do skosztorysowania prac posłużył się przedmiarami robót, które służą do skosztorysowania zamierzeń inwestycyjnych, nie zaś rozliczenia zrealizowanej inwestycji (co wyjaśnił biegły W. na str. 7 pisemnych wyjaśnień opinii k. 1364). Co więcej, przyczyną, dla której sąd dopuścił dowód z opinii drugiego biegłego (J. W. (2)) była negatywna ocena opinii złożonej przez biegłego T. M.. Opinia ta była niejasna, zaś biegły na rozprawie nie potrafił wyjaśnić wątpliwości z nią związanych, a dotyczących podstawy formułowanych przez niego wniosków zarówno co do wykonania przez powoda robót wraz z materiałami, jak i robót dodatkowych. Biegły ten nie ustalił przy tym zakresu prac wykonanych przez D. G. (1). Opinia ta nie mogła zatem stanowić podstawy ustaleń w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze wszystkie przytoczone wyżej argumenty sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa, co skutkowało uchyleniem nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym i oddaleniu powództwa.

Wobec tego, że powódka przegrała sprawę zasądzono od niej, na podstawie art. 98 §1 i 3 k.p.c. koszty procesu, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu (art. 108 §1 k.p.c.) .