Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2020 roku

Sąd Rejonowy w Częstochowie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia SR Karina Kryczek

Protokolant Patrycja Śliwakowska

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2020 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. C.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na rzecz powódki D. C. kwotę 15 700,00 zł (piętnaście tysięcy siedemset złotych) wraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie tj. w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych liczonymi od kwoty 15 700,00 zł (piętnaście tysięcy siedemset złotych) od dnia 23 lutego 2019 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na rzecz powódki D. C. kwotę 5078,00 zł (pięć tysięcy siedemdziesiąt osiem złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 3617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

3.  oddala wniosek powódki D. C. o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w pozostałym zakresie.

Sygn. akt VIII GC 871/20

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 20 listopada 2020 r.

Pozwem złożonym w dniu 5 sierpnia 2019 roku powódka D. C. domagała się zasądzenia od pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwoty 15 700,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 23 lutego 2019 roku do dnia zapłaty. Powódka wniosła nadto o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu roszczenia powódka wskazała, iż w wykonaniu łączącej strony umowy kontraktacji wydała pozwanemu towar w postaci nasion soi w ilości 27 ton. Z tego tytułu powódka wystawiła fakturę VAT numer (...) z dnia 8 lutego 2019 roku. Pozwany uregulował należność ujętą we wskazanej wyżej fakturze jedynie w części – w zakresie kwoty 26 775,00 zł. Pozwany bezzasadnie odmówił zapłaty pozostałej części należności wskazując, iż pomniejszył należne powódce wynagrodzenie o naliczoną karę umowną za niewywiązanie się z umowy. Pomimo wezwania do zapłaty pozwany nie uczynił zadość żądaniu pozwu.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 17 stycznia 2020 roku sygn. akt V GNc 2621/19 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Płocku nakazał pozwanemu, aby zapłacił powódce kwotę 15 700,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kosztami procesu.

Pozwany (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wniósł sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, iż część dostarczonych mu przez powódkę w wykonaniu umowy nasion soi była niezgodna z umową – zawierała zanieczyszczenia GMO o zawartości 0,11%. Pozwany, w Kodeksie Jakości dla Dostawców, który powódka zaakceptowała, określił dopuszczalne parametry w zakresie GMO na poziomie 0,00%. Wobec nienależytego wykonania umowy pozwany zgodnie z jej § 3 pkt 9 naliczył karę umowną w wysokości 20% wartości niedostarczonych nasion soi dokonując następnie potrącenia wzajemnych należności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony niniejszego postępowania, w ramach prowadzonych działalności gospodarczych, w dniu 7 lutego 2019 roku zawarły umowę kontraktacji, na mocy której powódka zobowiązała się wytworzyć i dostarczyć na własny koszt do punktu skupu w magazynach pozwanego100 ton ziaren soi.

Należną powódce cenę ustalono na kwotę 1 500,00 zł za tonę.

Zgodnie z § 1 pkt 4 umowy w przypadku wystąpienia na plantacjach domieszki nasion soi genetycznie modyfikowanej, pozwany uprawniony był do rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym.

Powódka zobowiązała się do dostarczenia soi zgodnej z maksymalnymi poziomami substancji niepożądanych, które określono w Dyrektywie 2002/32/WE Parlamentu Europejskiego z dnia 7 maja 2002 roku w sprawie niepożądanych substancji w paszach zwierzęcych, obowiązującymi przepisami prawa oraz rozporządzeniami dla pasz. W § 1 pkt 6 umowy wskazano wymagania jakim odpowiadać winna dostarczona w wykonaniu umowy soja.

Zgodnie z § 3 pkt 9 umowy w przypadku niedostarczenia ziarna soi w ilości określonej umową pozwany uprawniony był do żądania od powódki zapłaty kary umownej w wysokości 20% wartości niedostarczonych nasion wg. ceny ustalonej w umowie.

W opracowanym przez pozwanego Kodeksie Jakości dla Dostawców wskazano iż obowiązkiem dostawcy jest dostarczenie surowca niezmodyfikowanego genetycznie - poziom GMO wynosić ma 0,00%.

/dowód: umowa k. 11-12, 44-46; Kodeks Jakości dla Dostawców k. 40-43/

Część z dostarczonej w wykonaniu umowy soi posiadała wskaźnik GMO na poziomie 0,11%. Pozwany odmówił przyjęcia tej części towaru. Powódka wysłała kolejny transport towaru, który nie został przyjęty.

W dniu 8 lutego 2019 roku powódka wystawiła fakturę VAT numer (...), opiewającą na kwotę 42 525,00 zł, stanowiącą należność za 27 ton dostarczonej pozwanemu i przez niego odebranej soi, z terminem płatności upływającym z dniem 22 lutego 2019 roku.

Pozwany ujętą we wskazanej wyżej fakturze VAT należność uregulował w części – w zakresie kwoty 26 775,00 zł.

Skierowane do pozwanego wezwanie do zapłaty pozostało bezskuteczne.

W dniu 1 marca 2019 roku pozwany wystawił obciążającą powódkę notę numer (...) opiewającą na kwotę 15 750,00 zł naliczoną tytułem kary umownej.

Pismem z dnia 11 marca 2019 roku pozwany dokonał kompensaty wzajemnych należności.

Pozwany oferował powódce sprzedaż ziaren soi non GMO, ze wskaźnikiem GMO na poziomie do 0,4%.

/dowód: faktura VAT k. 13; potwierdzenie przelewu k. 14; wezwanie do zapłaty k. 15-19, 139-140; korespondencja e-mail k. 47-48; nota obciążeniowa k. 49, 141; pismo z dn. 11.03.2019r. k. 50, 142; protokół k. 51; zeznania świadka J. M. k. 101v-102v; zeznania świadka J. P. k. 102v103v; zeznania świadka P. K. k. 103v-104v; zeznania powódki D. C. k. 104v-105v; zeznania prezesa zarządu pozwanego A. W. k. 106-107; korespondencja e-mail k. 110-126, 135-138/

Ustalając stan faktyczny Sąd dał wiarę zgromadzonym w sprawie dowodom z dokumentów. W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, iż dokumenty sporządzone zostały przez osoby, których podpisy znajdują się pod ich treścią lub też, że pochodzą one od organów w ich treści wskazanych. Forma i treść tych pism są właściwe dla dokonania wskazanych w nich czynności, nie zostały one także zakwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd co do zasady dał nadto wiarę zeznaniom świadków: J. M., J. P., P. K., a nadto zeznaniom powódki D. C. oraz prezesa zarządu pozwanego A. W.. Zeznania wymienionych osób z uwagi na ich relacje zawodowe ze stronami, jak ma to miejsce w przypadku powołanych wyżej świadków, lub występowania w tym charakterze w procesie, co z kolei tyczy się zeznań powódki i prezesa zarządu pozwanego, są wprawdzie obarczone znacznym subiektywizmem prowadzącym do interpretacji faktów na korzyść konkretnej ze stron, jednak w oparciu o nie możliwe było ustalenie podstawowych faktów związanych z treścią i wykonaniem umowy łączącej strony.

Sąd zważył, co następuje:

W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy poza sporem pozostaje, że strony łączyła umowa kontraktacji nasion soi. Z tytułu dostarczonych pozwanemu nasion powódka wystawiła fakturę VAT, która nie została przez pozwanego uregulowana w całości – do zapłaty pozostała suma 15 700,00 zł. Zgodnie z art. 613 § 1 k.c. przez umowę kontraktacji producent rolny zobowiązuje się wytworzyć i dostarczyć kontraktującemu oznaczoną ilość produktów rolnych określonego rodzaju, a kontraktujący zobowiązuje się te produkty odebrać w terminie umówionym, zapłacić umówioną cenę oraz spełnić określone świadczenie dodatkowe, jeżeli umowa lub przepisy szczególne przewidują obowiązek spełnienia takiego świadczenia. Ujęty w spornej fakturze przedmiot kontraktacji został pozwanemu wydany i przez niego odebrany, powyższe w myśl powołanej wyżej regulacji rodzi po stronie pozwanego obowiązek zapłaty ceny, któremu nie uczynił on zadość w pełnym zakresie.

Pozwany nie kwestionował ilości dostarczonych mu w wykonaniu umowy nasion, ani też wysokości należnej powódce z tego tytułu ceny, domagając się oddalenia powództwa wskazał jedynie na dokonane potrącenie z roszczeniem powódki wierzytelności przysługującej mu z tytułu naliczonej kary umownej. Dokonane potrącenie Sąd uznał za bezzasadne, co skutkuje zasądzeniem dochodzonego pozwem roszczenia w pełnej wysokości.

Jako podstawę obciążenia powódki karą umowną pozwany wskazał § 3 pkt 9 łączącej strony umowy, zgodnie z którym w przypadku niedostarczenia ziarna soi w ilości określonej umową pozwany uprawniony był do żądania od powódki zapłaty kary umownej w wysokości 20% wartości niedostarczonych nasion wg. ceny ustalonej w umowie. Zdaniem Sądu nie ziściły się warunki uprawniające pozwanego do obciążenia powódki karą umowna. Powódka dostarczyła przedmiot umowy, którego pozwany odmówił przyjęcia. Okoliczność taka nie może zostać uznana za sytuację opisaną w § 3 pkt 9 umowy, co istotne postanowienia tego rodzaju winny podlegać wykładni ścisłej, ich rozszerzająca interpretacja jest niedopuszczalna.

Zaznaczenia przy tym wymaga, iż sama odmowa przyjęcia dostarczonych nasion była bezzasadna. Powódka zobowiązała się do dostarczenia soi zgodnej z maksymalnymi poziomami substancji niepożądanych, które określono w Dyrektywie 2002/32/WE Parlamentu Europejskiego z dnia 7 maja 2002 roku w sprawie niepożądanych substancji w paszach zwierzęcych, obowiązującymi przepisami prawa oraz rozporządzeniami dla pasz. Obowiązujące w tym zakresie normy, w tym przede wszystkim Rozporządzenie numer 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 roku w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy, za genetycznie modyfikowaną uznaje żywność i pasze ze wskaźnikiem GMO przewyższającym 0,9%. Nasiona dostarczone przez powódkę posiadały ten wskaźnik na poziomie znacznie niższym – 0,11%. Jak zgodnie zeznali pracownik pozwanego J. P., wspólnik pozwanego P. K. oraz prezes zarządu pozwanego A. W. pozwany przyjmuje soję maksymalnie do 0,1% GMO, soja dostarczona przez powódkę miała wskaźnik 0,11% a więc przewyższała akceptowane przez pozwanego wskaźniki jedynie o 0,01%.

Sąd zważył w tym zakresie, że pozwany w opracowanym przez siebie Kodeksie Jakości dla Dostawców wskazał, że obowiązkiem dostawcy jest dostarczenie surowca niezmodyfikowanego genetycznie - poziom GMO wynosić ma 0,00%. Dokument ten nie stanowił jednak integralnej części umowy, powódka zaprzeczyła ażeby przy zawarciu umowy miała możliwość zapoznania się z jego treścią. Odmiennych wniosków nie uzasadnia wprowadzenie do opracowanego przez pozwanego wzorca postanowienia zawierającego oświadczenie kontrahenta, że zapoznała się z Kodeksem Jakości dla Dostawców i że będzie go przestrzegał. Umowa kontraktacji zgodnie z art. 616 k.c. powinna być zawarta na piśmie, dokument ten – obustronnie podpisany, winien, co oczywiste, jednoznacznie precyzować przedmiot umowy stanowiący jej essentialia negotii.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż przedmiot umowy został precyzyjnie ustalony w jej treści - w § 1 pkt 6 umowy wskazano wymagania jakom odpowiadać winna dostarczona w wykonaniu umowy soja, w punkcie 7 zawarto zastrzeżenie, iż powódka zobowiązuje się do dostarczenia soi zgodnej z maksymalnymi poziomami substancji niepożądanych, które określono w Dyrektywie 2002/32/WE Parlamentu Europejskiego z dnia 7 maja 2002 roku w sprawie niepożądanych substancji w paszach zwierzęcych, obowiązującymi przepisami prawa oraz rozporządzeniami dla pasz. Powódka obowiązek ten wypełniła. Dodatkowe zastrzeżenia, nie zawarte w treści umowy, nie uzasadniały odmowy przyjęcia towaru, a z całą pewnością nie uzasadniały obciążenia powódki karą umowną naliczoną za niedostarczenie towaru.

Zaznaczenia przy tym wymaga, iż pozwany oferował powódce sprzedaż ziaren soi non GMO, ze wskaźnikiem GMO na poziomie do 0,4%. Sam w pełni akceptował zatem uznanie za produkt niemodyfikowany genetycznie nasion o wskaźniku znacznie wyższym niż dostarczony przez powódkę w wykonaniu umowy.

Mając na uwadze przytoczone okoliczności faktyczne i prawne, na podstawie przepisów powołanych w treści uzasadnienia, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 15 700,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 23 lutego 2019 roku do dnia zapłaty. Podstawą prawną rozstrzygnięcia o żądaniu odsetek ustawowych jest art. 481 § 1 k.c. który stanowi, iż wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego.

Orzekając o kosztach procesu Sąd zważył, że pozwany przegrał proces w całości, stąd winien zgodnie z art. 98. k.p.c. ponieść jego koszty. Oznacza to, że jest zobowiązany ponieść koszt opłaty od pozwu na rzecz Skarbu Państwa w kwocie 300,00 zł, a nadto w związku z reprezentowaniem powódki przez adwokata, zwrócić koszt wynagrodzenia pełnomocnika, którego podlegająca zwrotowi wysokość, zgodnie z treścią przepisu § 2 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800) wynosi 3 600,00 zł, koszt dojazdu pełnomocnika do siedziby Sądu wynoszący 1 161,00 zł oraz opłatę od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Sąd nie znalazł podstaw do zasądzenia wynagrodzenia pełnomocnika w wyższej aniżeli minimalna stawce. Sprawa nie była bowiem nadmiernie skomplikowana pod względem merytorycznym, nie wymagała także ponadprzeciętnej aktywności pełnomocnika. Sąd podziela tym zakresie pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 października 2012 roku w sprawie sygn. akt III CZ 57/12 (LEX nr 1288673, podobnie Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 25 czerwca 2014 roku, sygn. akt V ACa 60/14, OSA 2015/1/14-25), zgodnie z którym ustawodawca określając wysokość stawek minimalnych wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników za poszczególne czynności lub za udział w postępowaniach rozważył i uwzględnił wszelkie okoliczności charakterystyczne dla danego typu spraw. Tym samym w stawkach minimalnych odzwierciedlona została swoista wycena koniecznego nakładu pracy pełnomocnika związana ze specyfiką określonego rodzaju postępowań. Jednocześnie ustawodawca pozostawił sądom orzekającym możliwość uwzględnienia nadzwyczajnych, szczególnych okoliczności, które pojawiając się w danej sprawie zwiększają nakład pracy niezbędnej do prawidłowej realizacji obowiązków profesjonalnego pomocnika procesowego. Zgodnie z powyższym jeżeli żadne nadzwyczajne okoliczności nie wystąpiły, a skala aktywności pełnomocnika pozostała na przeciętnym poziomie, to nie istnieją przesłanki do zasądzenia w sprawie wynagrodzenia wyższego od stawek minimalnych. W niniejszej sprawie takie szczególne okoliczności nie wystąpiły - nie była ona sprawą o szczególnym stopniu trudności, nie wystąpiły w niej również żadne nadzwyczajne okoliczności, które uzasadniałyby nadzwyczajne zwiększenie nakładu pracy niezbędnego do prawidłowej realizacji obowiązków profesjonalnego pomocnika procesowego. Oceniając aktywność pełnomocnika powoda w wypełnianiu obowiązków w toku całego postępowania można uznać, że nie przekroczyła granic zwykłej staranności pełnomocnika procesowego. Zdaniem Sądu wynagrodzenie w kwocie 3 600,00 zł jest adekwatne do rodzaju i stopnia zawiłości sprawy oraz nakładu pracy adwokata.