Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2021 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa D. K.

przeciwko N. K.

zmianę orzeczenia alimentacyjnego

na skutek apelacji powoda D. K. od wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 15 marca 2021 roku, sygn. akt III RC 254/20

I.  Oddala apelację.

II.  Przyznaje od Skarbu Państwa –Sądu Rejonowego w Suwałkach na rzecz r.pr. Ł. H. kwotę 369 zł ( trzysta sześćdziesiąt dziewięć złotych ) w tym 69 zł (sześćdziesiąt dziewięć złotych) podatku VAT za pomoc prawną udzieloną pozwanej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

III.  Nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa –Sądu Rejonowego w Suwałkach kwotę 369 zł (trzysta sześćdziesiąt dziewięć złotych) tytułem zwrotu wydatków.

SSO Mirosław Krzysztof Derda

Sygn. akt: I.Ca.171/21

UZASADNIENIE

Powód D. K. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 30 stycznia 2020 roku, sygn. akt: I.C.759/19, od niego na rzecz małoletniej N. K. z kwoty 850 zł do kwoty 500 zł miesięcznie, tj. o 350 zł, od dnia 15 października 2020 roku, płatnych z góry do 15-go dnia każdego miesiąca do rąk ustawowej przedstawicielki małoletniej wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Nadto powód domagał się zasądzenia od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniósł, że od daty wydania wyroku rozwodowego zmianie uległa jego sytuacja życiowa, a w szczególności zmniejszyły się jego możliwości zarobkowe. W czasie zasądzenia alimentów powód pracował za granicą osiągając wynagrodzenie w wysokości około 2.300 funtów miesięcznie, zaś jego wydatki oscylowały wówczas w granicach kwoty 1.100 funtów miesięcznie. Obecnie jego zdolności zarobkowe uległy pogorszeniu, gdyż wrócił do Polski na stałe. W dniu 26 sierpnia 2020 roku D. K. podjął pracę na stanowisku referenta ds. sprzedaży i osiąga z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 1.920,62 zł netto. Powód wynajmuje mieszkanie, w związku z czym ponosi koszty w wysokości 600 zł miesięcznie, spłaca zaciągnięty przez niego kredyt w ratach po 33,33 zł miesięcznie, opłaca abonament za telewizję i (...), a tym samym w jego ocenie, nie jest w stanie uiszczać na rzecz pozwanej alimentów w kwocie 850 zł miesięcznie, gdyż na własne utrzymanie po odliczeniu uiszczonych wszystkich opłat i zobowiązań zostaje mu około 295,58 zł.

Pozwana małoletnia N. K., zastępowana przez przedstawicielkę ustawową P. R., w odpowiedzi wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania.

Argumentując swoje stanowisko wskazała, iż załączona przez powoda umowa o pracę nie odzwierciedla w pełni jego dochodu, gdyż nie wskazuje premii uznaniowych, prowizji sprzedażowych, dodatków stażowych, rzeczywistego wymiaru pracy (tj. nadgodzin) itp..

Nadto pozwana podkreśliła, iż powód wynajmuje mieszkanie wraz z obecną partnerką, która także ponosi koszty powstałe z tego tytułu. Natomiast zasądzona na jej rzecz w
2020 roku tytułem alimentów kwota 850 zł jest adekwatna do jej usprawiedliwionych potrzeb, większych niż standardowe z uwagi na jej niepełnosprawność i okres dojrzewania, a na które składają się: koszty jej wyżywienia, koszty zakupu odzieży i obuwia, koszty zakupu środków higienicznych i leków, jak również zapewnienia jej odpowiednich warunków mieszkaniowych, kieszonkowego oraz możliwości odbywania wizyt u lekarzy specjalistów w B..

Wyrokiem z dnia 15 marca 2021 r., sygn. akt: III.RC.254/20, Sąd Rejonowy w Suwałkach III Wydział Rodzinny i Nieletnich oddalił powództwo (pkt I), zasądził od Skarbu Państwa (Kasy Sądu Rejonowego w Suwałkach) na rzecz radcy prawnego Ł. H. kwotę 738 złotych, w tym kwotę 138 złotych podatku VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej stronie pozwanej z urzędu (pkt II) oraz nakazał pobrać od powoda D. K. na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Suwałkach) kwotę
738 złotych tytułem brakujących kosztów sądowych (pkt III).

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne:

Sąd Okręgowy w Suwałkach wyrokiem z dnia 30 stycznia 2020 r., w sprawie
sygn. akt: I.C.759/19, rozwiązał małżeństwo P. K. i D. R. (…), wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką N. K., ur. (...), powierzył obojgu rodzicom, a miejsce pobytu małoletniej ustalił przy matce. Jednocześnie Sąd ten kosztami utrzymania i wychowania małoletniej N. K. obciążył obie strony i z tego tytułu zasądził od D. K. na rzecz małoletniej alimenty w kwocie po 850 zł miesięcznie, płatne do dnia 15 – go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. W dacie orzekania przez Sąd w sprawie rozwodowej D. K. zarabiał 20.000 funtów rocznie - miesięcznie ok. 1660 funtów. Wydatki oscylowały w granicach 1100 funtów - za wynajem pokoju płacił 500 funtów, na żywność wydawał ok. 150 – 200 funtów, koszt dojazdu do pracy wynosił 342 funty. W tymże okresie zrezygnował z pracy po konflikcie z przełożonym. Nie chorował. P. K. z kolei w stycznia 2020r. pozostawała bez pracy. Utrzymywała się z alimentów. Otrzymywała również zasiłek chorobowy w wysokości 340,00 zł miesięcznie (jako ubezpieczona - domownik rolnika). Zamieszkiwała w lokalu mieszkalnym będącym własnością stron, którego koszty utrzymania wynosiły ok. 300 złotych. N. K. w czasie orzekania przez Sąd Okręgowy w Suwałkach miała 4,5 roku. Cierpiała na padaczkę wczesnodziecięcą. Posiadała orzeczenie o stopniu niepełnosprawności oraz o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność ruchową, wadę postawy, opóźniony rozwój psychoruchowy, obniżone możliwości manualne, opóźniony rozwój mowy. Pozostawała pod opieką poradni neurologicznej w B., uczęszcza na rehabilitację w S. (co 2 – 3 miesiące, turnus rehabilitacyjny 7 dni). Małoletnia uczęszczała też do bezpłatnego przedszkola, jedynym kosztem była opłata za obiady w wysokości 30 złotych. Pomoc społeczna finansowała leki w postaci zwrotu za zakupione medykamenty a dodatkowo - zasiłek jako dopłatę do żywienia w wysokości 250,00 złotych.

Aktualnie D. K. ma 29 lat i jest zatrudniony jako referent d.s. sprzedaży z wynagrodzeniem 15,50 zł brutto za godzinę. Średnie wynagrodzenie za okres trzech miesięcy wyniosło 2.926,04 zł. Wynajmuje mieszkanie wspólnie z partnerką, co pociąga za sobą łączny koszt 1400 zł (najem, opłaty eksploatacyjne oraz media). Spłaca kredyt na zakup sprzętu AGD, którego miesięczna rata wynosi 33 zł. Jest współwłaścicielem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położnego w S. przy
ul. (...), objętego postępowaniem o podział majtku wspólnego. Poza małoletnią pozwaną nie posiada innych osób na swoim utrzymaniu. Nie choruje. Po powrocie z Anglii posiadał oszczędności ok. 10 – 12 tyś. zł, które spożytkował na utrzymanie w okresie kilku miesięcy od powrotu do Polski w maju, do podjęcia pracy w sierpniu 2020 r..

P. K. ma 25 lat z wykształcenia jest technikiem fryzjerem. Jest osobą bezrobotną zarejestrowaną w Urzędzie Pracy w S.. Utrzymuje się z alimentów w kwocie 850 zł oraz świadczeń socjalnych w łącznej kwocie ok. 1337,84 zł. We wcześniejszym okresie otrzymywała również zasiłek opiekuńczy w związku z covid 19. Dodatkowo posiada działkę rolną w dzierżawie, z której dochód roczny wynosi 195,521 zł. Jest współwłaścicielem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położnego w S. przy ul. (...), objętego postępowaniem o podział majtku wspólnego. Wraz z córką zamieszkują w lokalu będącym własnością stron, którego koszty utrzymania wynoszą ok. 675 zł - czynsz, opłata za energię, wodę oraz media.

Małoletnia N. K. aktualnie ma 5 lat i 6 miesięcy. Jej miesięczny koszt utrzymania wynosi ok. 1500 – 1600 zł. Uczęszcza do przedszkola nr (...) w S.. Opłacie podlega okres poza bezpłatną podstawę programową w wysokości 1 zł za godzinę – miesięcznie ok. 35 zł. Cierpi na padaczkę wczesnodziecięcą. Została uznana za osobę niepełnosprawną, aktualnie orzeczenie do 31 lipca 2022 roku. Wydano w stosunku do niej orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność ruchową, wadę postawy, opóźniony rozwój psychoruchowy, obniżone możliwości manualne, opóźniony rozwój mowy. Małoletnia jest pod opieką poradni neurologicznej, kardiologicznej, nefrologicznej, laryngologicznej oraz alergologicznej - wszystkie w B.. Wizyty odbywają się zgodnie ze wskazaniami lekarzy – średnio raz na 2-3 miesiące. W ostatnim okresie również zaszła koniczność skorzystania ze specjalistycznego leczenia laryngologicznego w związku z utrzymującymi się krwawieniami z nosa. Dotychczasowe bowiem leczenie w S. nie odniosło skutku. Nadto małoletnia przejawia zaburzenia sensoryczne, trudności w regulacji odbioru oraz analizie bodźców sensorycznych. Wykazuje przeciętną sprawność ruchową. Wymaga wsparcia w zakresie kompetencji społeczno – emocjonalnych. Odbywa dodatkowe zajęcia z psychologiem, z zakresu terapii logopedycznej oraz sensoryczne. Ze względu na niepełnosprawność ruchową, padaczkę dziecięcą z napadami uogólnionymi, wadą postawy, wymaga ona zintensyfikowanych oddziaływań terapeutycznych. Ze stałych leków przyjmuje trzy razy dziennie lek na epilepsję. Lek jest podawany w stałych godzinach 7:30, 14:30 oraz 20:30. Lek musi być podawany przez matkę z uwagi na odmowę przedszkola. Koszt leku wynosi ok. 23 zł. Dodatkowo małoletniej wykonywane są badania nierefundowane przez NFZ. Przed Sądem Rejonowym w Suwałkach z udziałem D. K. oraz P. R. toczy się postępowanie o podział majątku w sprawie sygn. akt: I.Ns.381/20. Jego przedmiotem jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położne w S. przy ul. (...) wraz z wyposażeniem o szacunkowej wartości ok. 200.000 zł. Zgodnie z wnioskami zainteresowanych w tejże sprawie lokal ma zostać przyznany P. R., z obowiązkiem spłaty na rzecz D. K. stosownej kwoty.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy przyjął, iż powództwo o obniżenie alimentów nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zmiana jaka nastąpiła od czasu ustalenia alimentów nie uzasadnia ich obniżenia.

Wskazując na treść art. 138 k.r.o., art 133 § 1 k.r.o. i art. 135 § 2 k.r.o., Sąd I instancji podniósł, iż bez wątpienia w niniejszej sprawie małoletnia N. K. nie ma dochodów ze swojego majątku, zaś żądanie D. K. o obniżenie kwoty alimentów do wysokości 500 zł na córkę N. K., w kontekście powyższych przepisów, nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu Rejonowego, zaistniałe od daty wydania orzeczenia ustalającego wysokość alimentów zamiany, należy uznać ze nieznaczne.

Sąd I instancji zauważając okoliczność osiągania przez powoda niższych dochodów, jednocześnie zaważył, iż koszty jego utrzymania uległy znacznemu obniżeniu. W tym kontekście Sąd Rejonowy wskazał, iż w dacie orzekania przez Sąd w sprawie rozwodowej D. K. zarabiał 20.000 funtów rocznie - miesięcznie ok. 1660 funtów, a jego wydatki w tymże okresie oscylowały w granicach 1100 funtów. Zatem do dyspozycji powoda pozostawało wówczas 566 funtów, co przy średnim kursie funta 5 zł, dało kwotę 2830 zł.

Jednoczesne uwzględnienie kosztów przyjazdów do Polski raz na 2 miesiące, zdaniem Sądu I instancji, prowadzi do oczywistych wniosków, iż jego zarobki nie były szczególnie wysokie. Aktualnie natomiast średnie wynagrodzenie powoda wynosi 2.926,04 zł, przy czym Sąd Rejonowy przyjął, iż na comiesięczne wydatki D. K. składają się: koszt utrzymania mieszkania w wysokości połowy opłat najmu mieszkania, tj. 700 zł (najem, opłaty eksploatacyjne oraz media), rata kredytowa w kwocie 33 zł oraz obowiązek alimentacyjny w kwocie 850 zł. Tym samy Sąd I instancji wskazał, iż do dyspozycji powoda pozostaje kwota 1.343 zł – na wydatki związane z wyżywieniem, ubiorem, leczeniem i rozrywką. Taka kwota, w ocenie Sądu Rejonowego, jest wystarczająca na utrzymanie na przyzwoitym poziomie. Jednocześnie Sąd I instancji podkreślił, iż pozwany jest osobą młodą, zdrową i nie posiada innych osób na swoim utrzymaniu, a koszt utrzymania mieszkania w kwocie 1.400 zł – z uwagi na zamieszkiwanie z partnerką – winien być ponoszony przez powoda i jego partnerkę po połowie. W związku z powyższym, Sąd Rejonowy przyjął, iż sytuacja finansowa powoda jest dobra, a przede wszystkim wystarczająca na utrzymanie jego oraz uiszczanie alimentów na rzecz małoletniej córki w kwocie 850 zł. Niezależnie od powyższych rozważań Sąd I instancji wskazał, iż ponoszony przez powoda koszt mediów, tj. Internetu i telewizji to kwota 172,79 zł, przy czym zawarcie tych umów i korzystanie z usług, jest rzeczą tylko i wyłącznie powoda, a ponoszenie dość wysokich kosztów na media świadczy o stopie życiowej i możliwościach finansowych. Nie umknęło również uwadze Sądu Rejonowego, iż po powrocie z Anglii powód posiadał oszczędności 10.000 zł – 12.000 zł, które skonsumował przez okres ok. 4 miesięcy pozostawania bez pracy zarobkowej. Następnie zaś zaciągnął kredyt na wyposażenie wynajmowanego mieszkania. Podejmując taką decyzję, zdaniem Sądu I instancji, nie powinien oczekiwać, iż aktualnie wpłynie to na ocenę jego możliwości majątkowych. Wątpliwości Sądu Rejonowego nie budził fakt, iż prawo do wypoczynku należy się każdemu, jednakże czteromiesięczny wypoczynek młodego 29-letniego mężczyzny, jawi się, zdaniem Sądu I instancji, jako przekraczający normalne granice.

Jednocześnie Sąd Rejonowy zważył, iż sytuacja w zakresie utrzymania małoletniej pozwanej uległa niewielkiej zmianie, jednakże nie w sposób postulowany przez powoda, gdyż w ostatnim czasie małoletnia została skierowana do poradni laryngologicznej do B. oraz wzrosły koszty utrzymania mieszkania. Nadto, w ocenie Sądu I instancji, okoliczności niepełnosprawności ruchowej pozwanej, wady jej postawy, opóźnionego rozwój psychoruchowy, obniżonych możliwości manualnych, opóźnionego rozwoju mowy oraz pozostawania pod opieką pięciu poradni specjalistycznych w B., w których wizyty odbywa raz na 2-3 miesiące, wskazują, iż opieka nad małoletnią jest wzmożona i wymaga dużego nakładu czasu, pracy oraz cierpliwości.

Reasumując Sąd Rejonowy uznał, iż w sprawie nie zostały wykazane przesłanki, które pozwalałyby na obniżenie wysokości ciążącego na powodzie obowiązku alimentacyjnego względem N. K..

O wynagrodzeniu pełnomocnika z urzędu ustanowionego pozwanej orzeczono nas zasadzie przepisu § 8 pkt 3 oraz § 10 ust 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.j. Dz.U. z 2019., poz. 68 ze zm.), przy czym kosztami powyższymi w kwocie 600 zł, powiększonymi o stawkę podatku VAT w kwocie 138 zł, obciążono na podstawie przepisów ogólnych art. 98 k.p.c. w zw. z
art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014r. poz. 1025 ze zm.) stronę przegrywająca niniejszy proces w całości, a więc powoda.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód D. K. zaskarżając go w całości i zarzucając Sądowi I instancji:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego w sposób mający istotny wpływ dla rozstrzygnięcia sprawy, tj.:

a)  art. 233 §1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd I instancji ustaleń sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym oraz zasadami logiki i doświadczenia życiowego na skutek pominięcia części dowodów zgromadzonych w sprawie oraz częściowo wadliwej oceny, a w szczególności:

- dowodu z dokumentów – dokumentacji medycznej małoletniej - i błędne uznanie, że choroba małoletniej uniemożliwia podjęcie zatrudnienia przez jej matkę oraz miesięczne koszty utrzymania wynoszą 1.500-1.600 zł;

- dowodu z dokumentów - protokół rozprawy sprawy rozwodowej - i zaniechaniu ustalenia wykonywania prac dorywczych oraz możliwości zarobkowych P. R., a w konsekwencji obciążenie Powoda alimentami nieadekwatnymi do jego obecnych zarobków;

- dowodu z zeznań P. R. i Powoda - i błędne ustalenie faktycznych potrzeb finansowych małoletniej oraz dokonywanych na nią wydatków;

b)  art. 233 §1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd I instancji ustaleń sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, poprzez:

- uznanie, że zmiana miejsca zamieszkania, aby częściej sprawować osobistą opiekę nad córką oraz zmiana pracy w Wielkiej Brytanii na pracę w Polsce i konsekwencje finansowe z tym związane są zmianami „nieznacznymi”;

- bezpodstawne przyjęcie przez Sąd I instancji (str. 5 i 6 uzasadnienia), że kwota miesięcznych oszczędności Powoda w wysokości 566 funtów odpowiada w Polsce zarobkom w wysokości 2830 zł, kiedy to zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego należałoby od kwoty zarobków w Polsce odjąć wysokość wydatków, aby porównać oszczędności zagraniczne z Polskimi;

- przyjęcie, że kwota 1.343 zł jest zupełnie wystarczająca na utrzymanie Powoda na przyzwoitymi poziomie, przy jednoczesnym przyjęciu, że wydatki na małoletnią N. K. w kwocie 1.500-1.600 zł nie są zawyżone i nieadekwatne do faktycznych potrzeb małoletniej;

- przyjęcie, że fakt korzystania przez małoletnią z poradni specjalistycznych w B. raz na kilka - kilkanaście tygodni jest wystarczający, aby oddalić powództwo;

- błędną ocenę sytuacji materialnej pozwanej i P. R. skutkującą zasądzeniem na Jej rzecz alimentów, podczas gdy powódka w ogóle nie wykorzystuje swoich możliwości i chęci zarobkowania;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a)  art 138 krio - poprzez błędną jego interpretację i przyjęcie, że powrót powoda do Polski i podjęcie przez niego pracy w kraju za wynagrodzeniem mniejszym od osiąganego za granicą należy uznać za zmianę majątkową dokonaną bez ważnych powodów i nie zasługującą na uwzględnienie przy analizie aktualnej sytuacji materialnej;

b)  art. 138 krio i art. 135 § 2 krio - poprzez ich niestosowanie w przedmiotowej sprawie, mimo, że sytuacja majątkowa Powoda i zakres spełnienia przez niego obowiązku alimentacyjnego w formie sprawowania bezpośredniej pieczy nad małoletnią uległy znacznej zmianie w porównaniu ze stanem z chwili poprzedniego orzekania o alimentach;

c)  art. 135 § 1 krio, poprzez błędną jego interpretację i zaniechanie ustalenia, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, co przejawiło się w uznaniu kwoty wydatków na małoletnią w wysokości 1600 zł miesięcznie za usprawiedliwioną pomimo braku dokumentów potwierdzających wydatki w takiej wysokości;

d)  art. 135 § 2 krio, poprzez niezastosowanie i pominięcie ustalenia możliwości zarobkowych P. R. oraz pominięcia przyznania przez w/w faktu utrzymywania się z alimentów, a w konsekwencji nieprzeznaczania otrzymywanych pieniędzy w całości na małoletnią córkę stron.

Mając na uwadze powyższe, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, tj. obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach wydanego dnia 30.01.2020 r., sygn. akt: I.C.759/19, od niego na rzecz małoletniej N. K. z kwoty 850 zł do kwoty 500 zł miesięcznie tj. o 350 zł, od dnia 15 października 2020 r., płatnych z góry do 15-ego dnia każdego miesiąca do rąk ustawowej przedstawicielki małoletniej wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych za I i II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda D. K. nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, rozstrzygnięcie Sądu I instancji zapadło na podstawie prawidłowo poczynionych ustaleń faktycznych, jak też i prawnych. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej analizy przedłożonego przez strony materiału dowodowego. Także wnioski powzięte przez Sąd ten na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów, zdaniem Sądu Okręgowego, są logiczne, spójne i konsekwentne, dokonane w oparciu o zasady doświadczenia życiowego. Z tych też przyczyn Sąd Okręgowy aprobuje i przyjmuje za własne ustalenia poczynione przez Sąd I instancji, jak też wnioski wywiedzione ze zgromadzonego materiału dowodowego. Stąd też zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy uznał za chybiony.

Sąd I instancji powołał dowody (dokumenty urzędowe i prywatne oraz wyjaśnienia stron), w oparciu o które dokonał szczegółowych i dokładnych ustaleń stanu faktycznego obowiązującego w dacie orzekania, wskazując dlaczego przemawiały one za oddaleniem roszczenia strony powodowej w całości.

Sąd Okręgowy wskazuje, iż ocena dowodów należy do istoty wymiaru sprawiedliwości realizowanego przez Sąd I instancji. Ingerencja Sądu II instancji możliwa jest jedynie wówczas gdy skarżący wykaże, iż Sąd I instancji rażąco naruszył zasady logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego oraz w sprawie nie oceniono wszechstronnie istotnych dowodów. Ramy i zakres swobodnej oceny dowodów określone są natomiast wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, zasadami logicznego rozumowania oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. z wyrokiem SN z dnia 16 maja 2000 r., sygn. akt IV CKN 1097/00, Legalis nr 278326).

Sąd Okręgowy nie podziela również zarzutów apelacji, iż Sąd I instancji dopuścił się naruszenia art.138 k.r.o. dokonując oceny roszczenia powoda o zmianę obowiązku alimentacyjnego pod kątem okoliczności jego powrotu do Polski na stałe i podjęciem w kraju pracy za wynagrodzeniem mniejszym niż osiągane za granicą.

Sąd Rejonowy dokonał właściwej analizy sytuacji zawodowej, materialnej i rodzinnej stron od dnia 30 stycznia 2020 r., tj. ostatniego wyrokowania w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego D. K. wobec jego małoletniej córki N. K. przed Sądem Okręgowym w Suwałkach w toku postępowania rozwodowego powoda i P. R. i ostatecznie uznał, iż sytuacja powoda nie uległa pogorszeniu.

Jak prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy w dacie ostatniego wyrokowania powód pracował za granicą i osiągał z tego tytułu dochód w wysokości około 1.660 funtów miesięcznie przy czym jego stałe, comiesięczne wydatki oscylowały w granicach kwoty
1.100 funtów.

Obecnie zaś powód, mimo iż zamieszkuje stale w Polsce, także jest zatrudniony i osiąga z tego tytułu miesięczne dochody w wysokości średnio 2.926,04 zł, przy czym zakres jego comiesięcznych wydatków w dalszym ciągu obejmuje koszt wynajęcia mieszkania i to częściowego z uwagi na wspólne zamieszkiwanie z obecną partnerką, zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb życiowych w postaci zakupu żywności, odzieży i obuwia, środków czystości i higieny osobistej, opłat za telewizję i Internet, czy też dodatkowo spłatę kredytu w ratach w niewielkiej kwocie po 33 zł miesięcznie.

Nadto powód nadal jest młodym (29 lat), zdrowym i w pełni sprawnym mężczyzną, posiadającym doświadczenie zawodowe, a nieposiadającym, poza małoletnią córką N. K., nikogo na utrzymaniu i nie sprawującym nad nikim stałej opieki.

W związku z powyższym, Sąd Okręgowy w pełni podziela konstatację Sądu I instancji, iż sytuacja finansowa i życiowa powoda umożliwia mu partycypowanie w kosztach utrzymania małoletniej pozwanej w kwocie 850 zł miesięcznie. W tym kontekście należy odnieść się jednocześnie do podniesionego w niniejszej apelacji zarzutu sformułowania przez Sąd Rejonowy twierdzenia, że „skoro powodowi zostaje kwota 1.343 zł to może płacić 850 zł alimentów”. Dokładna lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku jednoznacznie wskazuje na bezpodstawność przytoczonego wyżej stanowiska skarżącego, gdyż Sąd Rejonowy wskazał wprost, iż do stałych wydatków powoda zaliczył połowę opłaty najmu mieszkania, tj. kwotę 700 zł, miesięczną ratę kredytową w wysokości 33 zł oraz świadczenia alimentacyjne na rzecz małoletniej powódki w kwocie 850 zł. Tak więc ustalona przez Sąd I instancji kwota 1.343 zł pozostaje w dyspozycji powoda już po uiszczeniu powyższych zobowiązań, w tym zobowiązania alimentacyjnego (2.926,04 zł – 700 zł – 33 zł – 850 zł = 1.343,04 zł) i może być, zdaniem tamtejszego Sądu, przeznaczana dodatkowo na wydatki związane z wyżywieniem powoda, zapewnieniem sobie odzieży i obuwia, leczenia oraz rozrywki.

Natomiast w takim stanie rzeczy, Sąd Okręgowy w pełni zgadza się z oceną Sądu Rejonowego, iż kwota 1.343,04 zł jest wystarczająca na utrzymanie się powoda na odpowiednim poziomie, po zapewnieniu sobie miejsca zamieszkania, a małoletniej córce środków na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb.

Nadto wobec treści zarzutów apelacyjnych powoda, iż Sąd Rejonowy sprzecznie ustalił, jakoby kwota 1.343 zł była zupełnie wystarczająca na utrzymanie jego osoby na przyzwoitym poziomie, przy jednoczesnym przyjęciu, że wydatki na małoletnią pozwaną w kwocie 1.500-1.600 zł nie są zawyżone i nieadekwatne do faktycznych potrzeb małoletniej, Sąd Okręgowy podkreśla, iż w przyjętej przez Sąd I instancji kwocie około 1.500-1.600 zł miesięcznie mieszczą się wszelkie usprawiedliwione potrzeby małoletniej, tj. mieszkaniowe, żywieniowe, edukacyjne, w zakresie zapewnienia odzieży, obuwia, środków czystości i higieny osobistej oraz rozrywek adekwatnych do jej wieku i rozwoju, a przede wszystkim związane z zapewnieniem jej właściwego leczenia. Natomiast kwota 1.343 zł pozostaje powodowi po zapewnieniu sobie właściwych warunków mieszkaniowych i nie musi być jednocześnie w żadnej części przeznaczana przez D. K. na podejmowanie specjalistycznego, stałego leczenia, ponieważ w przeciwieństwie do jego małoletniej córki, jest on osobą zdrową, samodzielnie funkcjonującą.

Natomiast podnosząc zarzut naruszenia art. 135 § 2 krio powód nie zauważa, iż obowiązek alimentacyjny obojga rodziców względem małoletniego dziecka nie sprowadza się do ponoszenia przez nich identycznych (w równej wysokości) związanych z tym finansowych kosztów. Żaden przepis ustawy nie precyzuje w jakiej postaci mają być spełniane świadczenia alimentacyjne - zarówno te dotyczące utrzymania, jak i te dotyczące wychowania, czy edukacji. Nie ma wobec tego przeszkód, by przyjąć, że rodzic, pod którego pieczą dzieci pozostają na co dzień, w całości wyczerpuje swoje zobowiązania alimentacyjne w naturze.

Przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej czyni osobiste starania w wychowaniu małoletniej N. K. i jej leczeniu w znacznie większym zakresie niż powód, także przy uwzględnieniu podnoszonej przez niego okoliczności zmiany w formie sprawowania bezpośredniej pieczy nad małoletnią w porównaniu do okresu poprzedniego orzekania o alimentach, tj. sprawowana przez niego opieki nad córką w co drugi weekend miesiąca.

W tym miejscu należy podkreślić, iż P. R. sprawuje codzienną opiekę nad małoletnią córką cierpiącą na padaczkę wczesnodziecięcą, uznaną za osobę niepełnosprawną. Każdego dnia zmaga się z niepełnosprawnością ruchową małoletniej pozwanej, z wadą jej postawy, opóźnionym rozwojem psychoruchowym, obniżonymi możliwościami manualnymi oraz opóźnionym rozwojem mowy, asystując w wykonywaniu wszelkich czynności życia codziennego. Zapewnia jej odpowiednie leczenie farmakologiczne, jak również opiekę lekarską lekarzy specjalistów w zakresu neurologii, kardiologii, nefrologii, laryngologii i alergologii. Nadto dba o właściwy tok edukacyjny małoletniej, odpowiedni do jej potrzeb, jak również rozwój fizyczny. Nadto to przedstawicielkę ustawową małoletniej pozwanej stale obciążają nagłe, niespodziewane, trudne do zaplanowania w budżecie domowym koszty utrzymania małoletniej, które dość często występują w przypadku małego dziecka, w szczególności związanych z jej stanem zdrowia.

Zdaniem Sądu Okręgowego, koszty utrzymania i wychowania małoletniej pozwanej są znacznie większe od standardowych kosztów utrzymania jej rówieśników niezmagających się z poważnymi chorobami, a jednocześnie małoletnia wymaga od P. R., jako pierwszoplanowego rodzica, poświęcania jej ponadprzeciętnej uwagi i znacznego czasu.

Zwolnienie przez powoda przedstawicielki ustawowej małoletniej pozwanej z części powyższych obowiązków przez dwa weekendy w miesiącu nie może zostać uznane za wystarczające do zwolnienia go z obowiązku alimentacyjnego wobec N. K. w wymiarze 300 zł miesięcznie.

Nadto, w ocenie Sądu Okręgowego, w związku z powyższym, jak również treścią informacji przekazanej przez Dyrektora Przedszkola nr (...) z Oddziałami Integracyjnymi w S. w piśmie z dnia 16 czerwca 2021 roku (k. 259), wskazującej jednoznacznie, iż brak jest możliwości podawania małoletniej N. K. leków w czasie jej pobytu w placówce edukacyjnej przez jej nauczycieli, również sformułowany przez powoda zarzut celowego niewykorzystywania przez P. R. swoich możliwości zarobkowych jawi się jako niezasadny.

Sąd Okręgowy podkreśla, iż przez zmianę stosunków należy rozumieć istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Ustalenie zmiany stosunków następuje natomiast poprzez porównanie stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu bądź obniżeniu.

Natomiast w niniejszym stanie faktycznym, od czasu ostatniego ustalenia wysokości świadczenia alimentacyjnego obciążającego powoda upłynęły niepełne dwa lata, w którym to okresie jedyną większą zmianą jest fakt powrotu D. K. do Polski i podjęcia przez niego pracy zarobkowej w kraju, co jednocześnie wiązało się ze zmianą waluty, w której otrzymuje on wynagrodzenie. Jednakże powyższe nie spowodowało po jego stronie znacznego zmniejszenia osiąganych dochodów w porównaniu do ponoszonych wydatków, gdyż nadal ma on zapewniony odpowiedni poziom życia, a jako osoba młoda, zdrowa, dysponująca doświadczeniem zawodowym w zakresie pracy wykonywanej poza granicami Polski, nieposiadająca żadnych ograniczeń fizycznych i psychicznych w wykonywaniu pracy zarobkowej, a jednocześnie nieposiadająca nikogo, poza małoletnią córką, na utrzymaniu i dysponująca znacznie większym zakresem wolnego czasu, w porównaniu do przedstawicieli ustawowej małoletniej pozwanej, z uwagi na brak osób pozostających pod jego opieką i mająca jednocześnie świadomość, iż jako ojciec małoletniej N. K., jest zobowiązany do wykonywania swojego ustawowego obowiązku alimentacyjnego, winien dołożyć wszelkich starań, aby obowiązkowi temu sprostać w pełni i uzyskać potrzebne do tego środki finansowe.

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji zasadnie przyjął przy tym, iż od ostatniego orzekania w przedmiocie zobowiązania alimentacyjnego powoda nie doszło również do istotnego zwiększenia potrzeb małoletniej, które mogłoby uzasadniać podwyższenie orzeczenia alimentacyjnego.

Czyniąc rozważania i dokonując oceny prawnej obowiązku alimentacyjnego obowiązanego należy mieć na uwadze nie same osiągane przez niego faktyczne zarobki, a jego możliwości zarobkowe, w których mieszczą się także dochody, które zobowiązany mógłby osiągać przy dołożeniu należytej staranności.

Powód natomiast powinien mieć także na uwadze, iż zwolnienie z obowiązku alimentacyjnego wobec jego małoletniej córki nastąpi, gdy uzyska ona odpowiednie wykształcenie lub kwalifikacje, umożliwiające jej samodzielne utrzymanie się. Do tego czasu zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej niewątpliwie będzie ewoluował, z dużym prawdopodobieństwem, iż poprzez jego stopniowe zwiększanie. Natomiast obowiązek alimentacyjny rodzica wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, niejako „wyprzedza” inne zobowiązania osoby zobowiązanej do alimentacji tym bardziej, że dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami.

W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy racjonalnie, w sposób całościowy i bezstronny rozważył materiał dowodowy zgormadzony w przedmiotowym postępowaniu, przy czym jednocześnie skarżący nie zdołał ustaleń tych w sposób skuteczny obalić.

Zauważyć w tym miejscu wypada, że rolą sądu rozpoznającego sprawę o alimenty, nie jest szczegółowe (co do złotówki) wyliczenie uzasadnionych potrzeb uprawnionego, ani możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji. Doświadczenie życiowe uczy bowiem, że wartości te ulegają ciągłym zmianom, które niejednokrotnie nie sposób przewidzieć, a których wystąpienie teoretycznie niemalże co miesiąc dawałyby jednej, bądź drugiej stronie zobowiązania alimentacyjnego możliwość wystąpienia z powództwem o obniżenie bądź podwyższenie raty alimentacyjnej. Sąd ma zatem na podstawie całokształtu zebranego materiału dowodowego określić jedynie ogólnie kwotę uzasadnionych wydatków na utrzymanie uprawnionego i wartość środków, jakimi dysponuje zobowiązany tak, by nieznaczne i incydentalne wahania ich wysokości nie były zanadto odczuwalne dla żadnej ze stron.

W kontekście powyższego podniesione w apelacji argumenty powoda podważające niezbędność i stałość niektórych kosztów utrzymania małoletniej pozwanej, związanych z częstotliwością jej wyjazdów do B. celem odbywania wizyt lekarskich, ocenić należało, jako bezzasadne.

Reasumując, Sąd Okręgowy przyjął, iż obciążenie powoda alimentami w kwocie
850 zł miesięcznie, jest adekwatne zarówno do usprawiedliwionych potrzeb małoletniej N. K., jak też do zarobkowych i majątkowych możliwości powoda i z omówionych powyżej przyczyn nie było podstaw do obniżenia wysokości raty alimentacyjnej do poziomu postulowanego przez D. K..

Mając na uwadze wszystko powyższe oraz podzielając stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu orzeczenia Sądu I instancji, działając w oparciu o art. 385 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił apelację powoda, jako bezzasadną (pkt I).

Z uwagi na fakt, że przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej w postępowaniu przed Sądem Okręgowym była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika z urzędu to istniały podstawy by przyznać temu pełnomocnikowi stosowne wynagrodzenie za udzieloną pomoc prawną w wysokości 369 złotych, w tym należny podatek VAT w kwocie 69 zł, ustalonej na podstawie na mocy § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 8 pkt. 3 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 r., poz. 1715 z późn. zm.) (pkt II).

Natomiast na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), powyższą kwotę należało pobrać na rzecz Skarbu Państwa od powoda, jako strony przegrywającej niniejsze postępowanie w całości, tytułem zwrotu brakujących wydatków w sprawie (pkt III).

SSO Mirosław Krzysztof Derda