Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2019 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa Z. B.

przeciwko D. K. (1)

o zapłatę

I.  uchyla w całości nakaz zapłaty z dnia 18 listopada 2015 roku sygn. akt II Nc 244/15 wydany w postępowaniu nakazowym i oddala powództwo w całości;

II.  zasądza od Z. B. na rzecz D. K. (1) 7.700 (siedem tysięcy siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 137/16

UZASADNIENIE

Powód Z. B. w dniu 2 listopada 2015 r. złożył przeciwko pozwanej D. K. (1) pozew, w którym wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, że pozwana ma zapłacić na jego rzecz kwotę 250.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 8 października 2015 r. do dnia zapłaty, wraz z kosztami postępowania procesu, w tym kosztami zastępstwa adwokackiego w podwójnej wysokości według norm przepisanych oraz kwoty 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że swoje żądanie wywodzi z weksla in blanco wystawionego przez pozwaną, który stanowił zabezpieczenie umowy pożyczki zawartej pomiędzy stronami. Powód wyjaśnił, że wobec upływu terminu płatności zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki wypełnił weksel i wezwał pozwaną do jego wykupienia, lecz pozwana w żaden sposób nie zareagowała na wezwanie ( pozew wraz z załącznikami, k. 4-10).

W dniu 18 listopada 2015 r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym uwzględnił żądania pozwu w całości ( nakaz zapłaty, k. 11).

W dniu 4 grudnia 2015 r. pozwana wniosła skutecznie zarzuty od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, jednocześnie wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości, a także o zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu zarzutów pozwana wskazała, że nigdy nie zawierała z powodem umowy pożyczki na kwotę 250.000 zł oraz że nigdy od powoda takiej kwoty nie otrzymała. Zaznaczyła przy tym, że nigdy nie miała zamiaru zawrzeć takiej umowy pożyczki. Poza tym pozwana wyjaśniła, że powód prowadzi lombard, w którym zawierała umowy pożyczki (z lombardem), ale na kwoty rzędu 150 zł i 70 zł kilkuset zł. Dodatkowo podała, że w kwietniu 2015 r. zawarła z lombardem umowę pożyczki kwoty 10.000 zł i tytułem jej zabezpieczenia wystawiła weksel in blanco, który ostatecznie został wypełniony niezgodnie z jej wolą i na jej szkodę. Pozwana podkreśliła również, że powód nie wezwał jej do wykupienia weksla, a w liście poleconym, w którym rzekomo miało znajdować się takie wezwanie, w rzeczywistości znajdowała się czysta, niezadrukowana i niezapisana kartka ( zarzuty, k. 15-26).

W piśmie z dnia 29 kwietnia 2016 r. powód sprecyzował żądanie wnosząc o zasądzenie od kwoty 250.000 zł odsetek ustawowych liczonych od dnia 9 października 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Ponadto w piśmie tym zaprzeczył twierdzeniom pozwanej. Powód zaznaczył, że nigdy nie prowadził ani nie prowadzi lombardu, w szczególności nigdy nie był i nie jest właścicielem lombardu wskazanego przez pozwaną. Ponadto wskazał, że świadkiem w obecności którego strony zawarły umowę pożyczki i powód przekazał pozwanej kwotę 250.000 zł był J. K.. Powód zaprzeczył również, aby zamiast wezwania do wykupienia weksla przesłał pozwanej czystą kartkę ( pismo z załącznikami, k. 100-104).

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie ( protokół z dnia 19 stycznia 2018 r., k. 147; protokół z dnia 12 czerwca 2019 r., k. 273; protokół z dnia 18 października 2019 r., k. 336; protokół z dnia 20 listopada 2019 r., k. 342).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. K. (1) z uwagi na trudną sytuację finansową zawierała umowy pożyczki z Lombardem przy ul. (...) przy Rondzie (...) w W. (dalej Lombard) na kwoty 150 zł i 70 zł w dniu 1 kwietnia 2015r., a zabezpieczeniem ich spłaty były zastawy rzeczy np. obrączki, srebra. D. K. (1) korzystała z usług (...), albowiem banki z uwagi na jej wiek nie chciały udzielać jej pożyczek.

Dowód : umowa pożyczki lombardowej nr (...) z dnia 1 kwietnia 2015 r.; umowa pożyczki lombardowej nr (...) z dnia 1 kwietnia 2015 r; protokół konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a Z. B. z dnia 26 marca 2019 r., k. 309-315; fragmenty zeznań D. K. (1) z dnia 7 października 2016 r. i z dnia 19 października 2017 r. zamieszczone w protokole konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a P. P. z dnia 26 marca 2019 r., k. 318

D. K. (1) na przełomie maja i czerwca 2015 r. poszukiwała środków na wykonanie prywatnie operacji zaćmy. Potrzebowała na ten cel kwoty ok. 10.000 zł. D. K. (1) była zdesperowana, aby pozyskać środki na operację. Z zapytaniem o możliwość udzielenia pożyczki zwracała się do córki swoich znajomych, tj. M. K., jednakże ta nie miała takich możliwości. D. K. (1) nie chciała prosić o pomoc swoich dzieci.

Dowód : zeznania świadka M. K., k. 147v-148; zeznania świadka K. C., k. 120; zeznania pozwanej, k. 340v-341;

Z uwagi na brak innych możliwości D. K. (1) udała się do Lombardu, gdzie zawarła umowę pożyczki kwoty 10.000 zł. Pożyczki w imieniu Lombardu udzielił jej P. P.. Pożyczka miała zostać wypłacona D. K. (1) w trzech transzach. W celu zabezpieczenia spłaty pożyczki D. K. (1) podpisała weksel in blanco. Weksel w chwili podpisywania był pusty – w żaden sposób niezapisany. D. K. (1) nie ustalała z nikim w jaki sposób i na jakich warunkach ma zostać uzupełniony weksel – nie podpisywała deklaracji wekslowej. Ponadto D. K. (1) złożyła podpisy na dwóch kartkach formatu A4, które w chwili podpisywania były zupełnie puste. Dodatkowo na trzeciej kartce formatu A4 napisała, że pożycza kwotę 3000 zł a pod tym sformułowaniem złożyła podpis. Poza tym P. P. sporządził kserokopie dowodu osobistego D. K. (1) oraz przyniesionego przez nią wypisu z księgi wieczystej należącego do niej mieszkania przy Al. (...) w W.. Wszystkie te dokumenty P. P. złożył przy D. K. (1) do sejfu. D. K. (1) złożyła podpisy in blanco, bowiem zależało jej na uzyskaniu środków na operację, a poza tym miała zaufanie do Lombardu, gdzie już wcześniej celem zabezpieczenia spłaty innej pożyczki m.in. podpisywała weksel in blanco. Rzeczony weksel, po spłacie pożyczki, został zwrócony D. K. (1) i został przez nią zniszczony. Ponadto wcześniejsza współpraca D. K. (1) z Lombardem układała się w sposób prawidłowy. D. K. (1) powoli zaczęła spłacać pożyczkę, nie otrzymywała jednak pokwitowań. Lombard nie zwrócił D. K. (1) żadnych dokumentów podpisanych przez nią przy zawieraniu umowy pożyczki kwoty 10.000 zł. D. K. (1) nie otrzymała wezwania do wykupu podpisanego przez siebie weksla.

Dowód : zeznania świadka M. K., k. 147v-148; zeznania pozwanej, k. 340v-341; wysłuchanie informacyjne pozwanej, k. 118-120; fragmenty zeznań D. K. (1) z dnia 7 października 2016 r. i z dnia 19 października 2017 r. zamieszczone w protokole konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a P. P. z dnia 26 marca 2019 r., k. 318; fragmenty zeznań D. K. (1) z dnia 7 października 2016 r. i z dnia 19 października 2017 r. zamieszczone w protokole konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a Z. B. z dnia 26 marca 2019 r., k. 310; protokół konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a Z. B. z dnia 26 marca 2019 r., k. 309-315; protokół konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a P. P. z dnia 26 marca 2019 r., k. 317-323

D. K. (1) ostatecznie nie miała operacji zaćmy prywatnie lecz z NFZ, bowiem wyznaczono jej bliższy termin, niż pierwotny – odległy. Operacja oka prawego odbyła się w dniu 6 listopada 2015 r., natomiast oka lewego w dniu 9 listopada 2017 r. D. K. (1) ostatecznie kwotę pożyczki 10.000,00 zł przeznaczyła na leki, które musiała przyjmować po operacjach, na opiekę, a także na leki na inne schorzenia (astma, choroba płuc) .

Dowód : protokół konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a Z. B. z dnia 26 marca 2019 r., k. 309-315; karta informacyjna z dnia 6 listopada 2015 r., k. 44 i k. 189-190; karta informacyjna z dnia 9 listopada 2017 r., k. 200; fragmenty zeznań D. K. (1) z dnia 7 października 2016 r. i z dnia 19 października 2017 r. zamieszczone w protokole konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a Z. B. z dnia 26 marca 2019 r., k. 310; karta informacyjna ze szpitala, k. 44 i k. 189-190, k. 200.

D. K. (1) nigdy nie miała potrzeby pożyczać kwoty 250.000 zł. Nie chciała wspomóc taką kwotą swojego syna. Nie chciała zakupić żadnej nieruchomości, ani sobie, ani też swoim dzieciom. Syn D. K. (1) otrzymał mieszkanie komunalne.

Dowód : zeznania świadka K. C., k. 120; zeznania pozwanej, k. 340v-341; protokół konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a Z. B. z dnia 26 marca 2019 r., k. 309-315

D. K. (1) nigdy nie zawierała ze Z. B. żadnych umów, w szczególności w dniu 8 kwietnia 2015 r. umowy pożyczki na kwotę 250.000 zł. Nie podpisywała także weksla in blanco dla Z. B., celem zabezpieczenia tej umowy, ani też deklaracji wekslowej dla Z. B.. Z. B. jest dla D. K. (1) zupełnie obcą i nieznaną jej osobą. Nigdy się ze sobą nie spotkali, nie kontaktowali, ani osobiście, ani przez osoby trzecie. Nie posiadają wspólnych znajomych. D. K. (2) widziała Z. B. dwa razy w życiu, raz na Policji gdy składała zeznania, drugi raz w Sądzie. Było to dużo później niż zawarcie umowy pożyczki z lombardem.

Dowód : zeznania pozwanej, k. 340v-341; wysłuchanie informacyjne pozwanej, k. 118-120; protokół konfrontacji pomiędzy D. K. (1) a Z. B. z dnia 26 marca 2019 r., k. 309-315

Z. B. w lutym 2015r. kupił działkę budowlaną pod budowę segmentów w R. za kwotę około 400/450 tysięcy złotych. Zapłacił za działkę gotówką kwotę około 100 tysięcy złotych, a resztę ceny miał rozłożone na raty na 2 lata, ponieważ w chwili zakupu w lutym 2015r. nie miał całej kwoty aby zapłacić cenę jednorazowo. Roczne dochody Z. B. w zeznaniach PIT za 2014 rok i za 2015 rok wyniosły 0 (zero) złotych.

Dowód : przesłuchanie powoda Z. B. k.339.

D. K. (1) w październiku 2015 r. otrzymała list, którego nadawcą był Z. B.. W środku koperty znajdowała się pusta kartka formatu A4.

Dowód : zeznania świadka K. C., k. 120; zeznania pozwanej, k. 340v-341; wysłuchanie informacyjne pozwanej, k. 118-120

Przeciwko Z. B. toczy się postępowanie karne przed Sądem Okręgowym Warszawa Praga w Warszawie w sprawie o sygn. akt V K 104/19 o przestępstwo oszustwa wobec pokrzywdzonej D. K. (1).

Z. B. był w 2008r. skazany prawomocnie za przestępstwa: fałszywego zawiadomienia Policji o kradzieży z włamaniem do samochodu i fałszywych zeznań, wyłudzenia poświadczenia nieprawdy oraz za przestępstwo oszustwa polegającego na tym, iż działając wspólnie i w porozumieniu ze S. S., działając w celu osiągniecia korzyści majątkowej doprowadzili (...) S. A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 40.500,00 zł, wprowadzając w błąd pracowników (...) S. A. co do faktu i okoliczności kradzieży z włamaniem czym doprowadzili do wyłudzenia odszkodowania z ubezpieczenia od kradzieży auta w kwocie 40.500,00 zł

Dowód : odpis prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia z dnia 8 lipca 2008r. sygn.. akt II K 189/07, k. 331--335; fakt przyznany przez powoda w trakcie przesłuchania powoda Z. B., k. 337verte;

Lombard na ul. (...) przy Rondzie (...) prowadziło co najmniej dwie osoby, bowiem w umowach pożyczek lombardowych w punkcie 4 umowy wskazano jako pożyczkodawcę podmiot posiadający NIP (...), zaś na nieczytelnej pieczątce lombardu, przystawionej na umowie był inny NIP rozpoczynający się cyframi (...). Ukrytym współwłaścicielem lombardu był J. K., który był znajomym Z. B.. J. K. był zatrudniany przez Z. B. do pomocy w różnych sprawach, do sprzątania na budowie, do pomocy. Rola J. K. w lombardzie przy ul. (...) przy Rondzie (...) poległa jedynie na wynajęciu pawilonu pod lombard. Z. B. chodził do tego lombardu.

Dowód : umowy pożyczki z dnia 1 kwietnia 2015r. lombardu z D. K. (1); zeznania świadka J. K. k.273verte;

Sąd nie dał wiary dowodowi z przesłuchania powoda w zakresie wskazanych przez niego faktów: zawarcia pisemnej umowy pożyczki w dniu 8 kwietnia 2015r. na kwotę 250.000,00 zł pomiędzy powodem a D. K. (1), przekazania przez powoda gotówką kwoty 250.000,00 zł D. K. (1) w samochodzie przy Rondzie (...) w W., podpisania weksla in blanco przez D. K. (1) dla Z. B. w celu zabezpieczenia pożyczki w kwocie 250.000,00 zł, podpisania deklaracji wekslowej przez D. K. (1) dla Z. B. w dniu 8 kwietnia 2015r. Bowiem z innych dowodów i zasad doświadczenia życiowego wynika, iż te twierdzenia i zeznania powoda są nieprawdziwe.

Po pierwsze pisemna umowa pożyczki z dnia 8 kwietnia 2015r. (k.102), miała zostać zawarta w momencie, gdy pozwana D. K. (1) miała w kwietniu 2015r. prawie 81 lat życia, w umowie tej nie przewidziano dla dającego pożyczkę Z. B. żadnego wynagrodzenia w postaci odsetek lub prowizji oraz nie przewidziano żadnego zabezpieczenia rzeczowego dla kwoty 250.000,00 zł udzielanej pożyczki. Nikt rozsądny nie udzieliłby pożyczki w kwocie 250.000,00 zł nieznanej staruszce, bez wynagrodzenia w postaci odsetek oraz bez zabezpieczenia rzeczowego. Po drugie, duże wątpliwości budzą już wyjaśnienia powoda, co do tego, w jaki sposób dowiedział się o tym, że pozwana potrzebuje pożyczki i w jaki sposób się z nią skontaktował. Powód wskazywał, że kontakt nastąpił przez osobę trzecią, nie pamiętał jednak ani nazwiska tej osoby, ani imienia, czy chociażby płci. Potrafił jedynie wskazać, że była to osoba z kręgu jego znajomych, gdyż innej osobie by nie zaufał. W ocenie Sądu gdyby twierdzenia powoda były prawdziwe, to pamiętałby dane osoby, która skontaktowała go z pozwaną. Powód miał pożyczyć kwotę 250.000 zł osobie, której w ogóle nie znał. Zdaniem Sądu każdy przeciętny człowiek, który nie trudni się udzielaniem pożyczek, nie udzieliłby pożyczki obcej osobie. Wątpliwe wydaje się udzielenie takiej pożyczki nawet z polecenia osoby zaufanej. Przy tym za osobę zaufaną ciężko uznać osobę z kręgu znajomych, której w ogóle się nie pamięta. Osoby, którym się ufa odznaczają się wyróżniającymi cechami i raczej zasługują na pamięć, chociażby swojego imienia. Powód zatem powinien pamiętać – chociażby z imienia – osobę, która skontaktowała go z pozwaną. Tym bardziej osoba ta powinna zapaść w pamięć powodowi, gdyż udzielił pożyczki w znacznej kwocie osobie z jej polecenia. Jak wynika z zeznań powoda w sprawie o sygn. PR 6 Ds. 1282.2017, była to jednorazowa próba udzielenia pożyczki, co tym bardziej sprawia, że powód winien dobrze zapamiętać okoliczności z tym związane. Powód winien tym bardziej zapamiętać okoliczności udzielenia pożyczki, że nie została mu zwrócona. Powód twierdził, że po upływie terminu zwrotu pożyczki nie można było w żaden sposób skontaktować się z pozwaną. Logiczne wydaje się, że taki kontakt próbowałby nawiązać przez osobę, która poleciła mu pozwaną. Jednocześnie powód mógłby mieć pretensje do tej osoby, że polecona przez nią osoba okazała się niesumienna. W ocenie Sądu to wszystko przemawia za tym, że powód dość dobrze powinien pamiętać okoliczności udzielenia pożyczki. Skoro jednak zasłania się w tym zakresie niepamięcią, to osłabia wiarygodność jego twierdzeń i zeznań. Należy również zwrócić uwagę na rozbieżności pomiędzy zeznaniami powoda składanymi w niniejszej sprawie a tymi w sprawach karnych, gdzie powód raz wskazywał, iż kontaktował się z pozwaną tylko przez osobę trzecią, a raz, że również osobiście. Po trzecie, z dowodu z przesłuchania powoda wynika, iż Z. B. w lutym 2015r. kupił działkę budowlaną pod budowę segmentów w R. za kwotę około 400/450 tysięcy złotych. Zapłacił za działkę gotówką kwotę około 100 tysięcy złotych, a resztę ceny miał rozłożone na raty na 2 lata, ponieważ w chwili zakupu w lutym 2015r. nie miał takiej kwoty aby zapłacić cenę jednorazowo (k.339), zatem niewiarygodne jest twierdzenie Z. B., iż w dniu 8 kwietnia 2015r. miał kwotę 250.000,00 zł którą mógłby pożyczyć D. K. (1), skoro w lutym 2015r. brakowało mu około 350.000,00 zł do zakupu działki w R.. Poza tym roczne dochody powoda Z. B. w 2014 roku i w 2015 roku wyniosły zero złotych. Co oznacza, iż w roku 2014 i 2015 nie osiągnął żadnych dochodów, z których mógłby pożyczyć w kwietniu 2015r. D. K. (1) 250.000,00 zł. Z tego wynika, iż nieprawdziwe jest zeznanie Z. B. w zakresie w jakim wskazał, iż uzyskał pieniądze za organizacje wypraw w wysokogórskich. Po czwarte, o fakcie, iż Z. B. nie udzielił D. K. (1) pożyczki w kwocie 250.000,00 zł, świadczy także kolejny fakt, iż nie zgłosił w Urzędzie Skarbowym deklaracji podatkowej co do podatku od czynności cywilnoprawnych oraz nie zapłacił podatku od czynności cywilnoprawnych z udzielonej umowy pożyczki, co sam przyznał w toku przesłuchania. Skoro nie było pożyczki to nie było potrzeby zgłaszania jej w urzędzie skarbowym. Po piąte powód po zakwestionowaniu przez pozwaną w zarzutach faktu zawarcia umowy, ustaleń z deklaracji wekslowej co do wypełnienia weksla oraz faktu otrzymania kwoty 250.000,00 zł pożyczki gotówką, zgłosił świadka J. K., który według powoda, był obecny przy podpisywaniu umowy pożyczki na kwotę 250.000,00 zł przez pozwaną, otrzymania gotówki przez pozwaną oraz podpisania przez pozwaną warunków wypełnienia weksla (k.100-101). Natomiast świadek J. K. w postępowaniu karnym przygotowawczym po okazaniu mu fotografii Z. B., zeznał, iż nigdy go nie widział, nie widział kim jest ta osoba, nigdy nie był w lombardzie przy ul. (...), nie znał także D. K. (1), nigdy nie był świadkiem przekazywania pieniędzy w kwocie 250.000,00 zł oraz, że taką sytuacje na pewno by zapamiętał. Wskazał, że nie wie dlaczego Z. B. twierdzi, że go zna. Nie widział ponadto deklaracji wekslowej z dnia 8 kwietnia 2015r. oraz weksla z dnia 1 października 2015r. (k.261verte). Natomiast w postępowaniu przed Sądem J. K. zeznał, że Z. B., jest jego znajomym, lecz nie widział przekazywania pieniędzy, ani podpisywania dokumentów oraz, że nie wie dlaczego Z. B. tak twierdził, że widział te czynności. Ponadto świadek J. K. wskazał, iż był ukrytym współwłaścicielem lombardu na ul. (...) przy ul. (...), gdzie podpisał umowę na wynajęcie lokalu małego pawiloniku. Dodatkowo świadek J. K. wskazał, że Z. B. chodził do lombardu, lecz świadek nie wiedział, kto rzeczywiście prowadził ten lombard (k.273verte). Zeznania świadka J. K. nie potwierdziły stanowczych twierdzeń powoda o tym, że J. K. widział podpisanie umowy przez D. K. (1) oraz że widział przekazanie pieniędzy w kwocie 250.000,00 zł. Natomiast zeznania J. K. potwierdzają twierdzenia i zeznania D. K. (1), iż nie podpisała umowy ze Z. B. oraz, że nie otrzymała od Z. B. kwoty 250.000,00 zł. Ponadto z zeznań świadka J. K. wynika, iż Z. B. miał kontakty z ludźmi z lombardu znajdującego się wówczas na ul. (...) przy Rondzie (...) w małym pawiloniku, bowiem Z. B. chodził do tego lombardu. Co logicznie tłumaczy wersję zeznań pozwanej D. K. (1), iż przekazała do osób znajdujących się w lombardzie w momencie zaciągania pożyczki w kwocie 10.000,00 zł w trzech ratach, z lombardem podpisane in blanco dwie kartki papieru oraz podpisała weksel in blanco z lombardem, przy czym jak wskazała pozwana dokumenty te były podpisywane w różnym czasie wraz z każdą ratą pożyczki, 3000 zł, 4000 zł 3000 zł, a nie ze Z. B. co do kwoty 250.000,00 zł. Niewiarygodne są także zeznania Z. B., że nigdy nie był w tym lombardzie przy ul. (...) przy Rondzie (...), bowiem świadek J. K. potwierdził, że Z. B. tam chodził, lecz nie wiedział czy Z. B. go prowadził. J. K. przyznał, że był ukrytym współwłaścicielem lombardu, a skoro znał Z. B., to Z. B. miał możliwość uzyskania od znajomych z lombardu przy ul. (...) przy Rondzie (...) dokumentów podpisanych in blanco przez D. K. (1) do innej umowy pożyczki zawartej z lombardem, a nie ze Z. B.. D. K. (1) w momencie wydarzeń w kwietniu 2015r. miała 81 lat, zbierała pieniądze na operacje zaćmy, zatem jej wzrok był bardzo słaby z powodu zaćmy, zatem bardzo słabo widziała przedstawiane jej przez osoby z lombardu dokumenty do podpisu. Z powyższego ciągu zdarzeń wynika, iż trzy dokumenty, które pozwana D. K. (1) podpisała in blanco do umowy pożyczki 10.000,00 zł z lombardu, zostały następnie wykorzystane przez Z. B. do wyłudzenia zwrotu kwoty rzekomej pożyczki w kwocie 250.000,00 zł od D. K. (1). Wersja przedstawiona przez D. K. (1) co do podpisywania dokumentów in blanco w trzech różnych dniach wraz z trzema sukcesywnie otrzymywanymi ratami otrzymanej łącznie kwoty 10.000,00 zł pożyczki z lombardu, potwierdza również fakt, iż dokumenty zostały podpisane in blanco przez pozwaną D. K. (1) różnymi kolorami długopisu. Co potwierdza podpisywanie w pewnych odstępach czasu przez D. K. (1). Umowa pożyczki z k. 102 na dole umieszczono podpis D. K. (1) jasnoniebieskim kolorem długopisu. Zaś deklaracje wystawcy weksla podpisano D. K. (1) ciemnoniebieskim kolorem długopisu (k.103) oraz weksel (k.8). D. K. (1) twierdziła, że nie podpisała ich w dniu 8 kwietnia 2015r., a Z. B. twierdził, że były podpisane w dniu 8 w kwietnia 2015r. przez D. K. (1) w tej samej chwili i miejscu w samochodzie powoda. Gdyby D. K. (1) podpisywała je w samochodzie powoda w dniu 8 kwietnia 2015r. to podpisałaby się tym samym długopisem, a nie różnymi kolorami długopisu. Co potwierdza wersję pozwanej, iż podpisała dokumenty in blanco i wręczyła w lombardzie sukcesywnie z ratami pożyczki 10.000,00 zł. Następnie treść dokumentów została później uzupełniona, po czym została załączona do akt sprawy jako dowody Z. B. (k.102-103, k.8), który miał znajomych w lombardzie przy ul. (...) przy Rondzie (...), w tym znajomego J. K., który był ukrytym współwłaścicielem lombardu. O tym, że Z. B. był zdolny podjąć czynności oszustwa na szkodę D. K. (1) świadczy, także fakt jego prawomocnego skazania uprzednio w 2008r. za przestępstwo oszustwa wyłudzenia odszkodowania wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, oraz aktualnie toczące się postępowanie karne przeciwko Z. B. o przestępstwo oszustwa na szkodę D. K. (1).

Z tych samych przyczyn co powyżej omówione, Sąd uznał dokumenty złożone przez powoda w postaci uzupełnionego weksla, podpisanego pierwotnie in blanco przez pozwaną D. K. (1) (k.8) oraz podpisanych pierwotnie in blanco przez D. K. (1) dokumentów z k. 102 i k. 103, a następnie uzupełnionych przez powoda lub inne osoby i złożone przez powoda do akt sprawy, jako dokumenty nie zawierające oświadczenia woli D. K. (1) co do zaciągnięcia pożyczki w kwocie 250.000,00 zł od Z. B. i nie zawierające jej oświadczenia co do zabezpieczenia wekslem in blanco tej pożyczki Z. B. oraz nie zawierające oświadczenia woli D. K. (1) zawarcia umowy deklaracji wekslowej co do warunków uzupełnia weksla przez Z. B.. Bowiem te dokumenty D. K. (1) podpisała in blanco dla osób z którymi zawierała pożyczkę na kwotę 10.000,00 zł w lombardzie, a nie dla Z. B. co do pożyczki w kwocie 250.000,00 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 496 k.p.c. obowiązującym przed nowelizacją dokonaną ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1469), a który to znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, w razie wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

Twierdzenia pozwanej są prawdziwe co do faktów, iż nie zawierała umowy pożyczki w kwocie 250.000,00 zł ze Z. B., nie otrzymała 250.000,00 zł w gotowce od Z. B., nie podpisywała weksla in blanco dla Z. B. w celu zabezpieczenia zwrotu pożyczki w kwocie 250.000,00 zł i nie podpisywała deklaracji wekslowej dla Z. B. w celu ustalenia z nim warunków wypełnienia weksla. Zaś twierdzenia powoda w tym zakresie są nieprawdziwe.

Powództwo podlega oddaleniu po pierwsze w oparciu o twierdzenia powoda, stanowiące podstawę faktyczną powództwa. Powód twierdził, że żąda zapłaty z weksla gwarancyjnego wystawionego przez D. K. (1) zabezpieczającego udzieloną przez niego i wręczoną kwotę pożyczki 250.000,00 zł.

Powódka udowodniła, iż nie zawarła umowy pożyczki ze Z. B., oraz nie otrzymała kwoty 250.000,00 zł pożyczki. W związku z tym, że nie istnieje stosunek podstawowy z umowy pożyczki, brak było podstaw do uzupełniania weksla niezupełnego o kwotę 250.000,00 zł do zapłaty zgodnie z załączoną przez powoda deklaracją wekslową.

Weksel nie może być uzupełniony, gdy nie zajdą określone w deklaracji okoliczności uzasadniające uzupełnienie weksla. W szczególności nie jest dopuszczalne uzupełnienie weksla, gdy zobowiązanie, które weksel zabezpieczał, było nieskuteczne, np. nie powstało, umowa była nieważna (komentarz do art. 10 Prawo wekslowe Izabela Heropolitańśka).

Po drugie powództwo podlega także oddaleniu z powodu okoliczności faktycznych wskazanych przez pozwaną w sprawie czyli faktu wejścia w posiadanie przez Z. B., jej weksla in blanco zaopatrzonego w podpis, który to weksel pozostawiła u osób z lombardu.

Pozwana nie kwestionowała autentyczności swoich podpisów pod dokumentami przedłożonymi przez powoda, jednakże zaznaczała, że podpisywała je in blanco na rzecz osób z lombardu co do pożyczki 10.000,00 zł zawartej z osobą z lombardu, a nie pożyczki 250.000,00 zł ze Z. B.. Zaś treść dokumentów umowy pożyczki co do kwoty 250.000,00 zł, deklaracji wekslowej oraz weksla in blanco została uzupełniona niezgodnie z jej wolą przez osobę lub osoby trzecie, a następnie złożona do akt niniejszej sprawy przez Z. B.. Co wypełnia znamiona czynu zabronionego z art. 270§2 k.k.

Wobec braku zawarcia umowy pożyczki między stronami i braku przekazania kwoty 250.000,00 zł przez Z. B. na rzecz D. K. (1), żądanie ze stosunku podstawowego jest bezzasadne.

Zgodnie z art. 10 ustawy Prawo wekslowe, „Jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartem porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.”.

D. K. (1) udowodniła w postępowaniu, iż nie wystawiła weksla niezupełnego w chwili wystawienia (weksla in blanco) dla Z. B., lecz wystawiła weksle in blanco dla osób z lombardu z którymi zawarła umowę pożyczki kwoty 10.000,00 zł. Z. B. wszedł w posiadanie weksla in blanco zaopatrzonego jedynie w podpis pozwanej, w złej wierze, albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa, bowiem uzyskał posiadanie tego weksla od osób z lombardu, gdzie D. K. (1) go pozostawiła. Zatem wiedział albo powinien i mógł się domyślać, przy nabyciu tego weksla, o zawartym ustnym porozumieniu między D. K. (1) a lombardem co do uzupełnienia weksla jedynie w zakresie pożyczki w kwocie 10.000,00 zł i kosztów tej pożyczki w postaci odsetek i prowizji.

Nabycia weksla przez Z. B. nastąpiło poprzez zwykłe proste wręczenie weksla in blanco.

Na wekslu na pierwszej stronie, jak i na odwrocie nie ma indosu jakiejkolwiek osoby z lombardu. Zatem zbycie na podstawie indosu nie nastąpiło. Z. B. nie załączył także umowy przelewu na podstawie którego mógłby nabyć prawa z weksla od osób z lombardu. Nabycie zatem praw z weksla nie nastąpiło w oparciu o przelew.

Nabycie praw z weksla nastąpiło przez Z. B. jedynie poprzez proste wręczenie mu weksla in blanco (niezupełnego w chwili wystawienia).

Art. 17 ustawy Prawo wekslowe określa, iż „Osoby, przeciw którym dochodzi się praw z wekslu, nie mogą wobec posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartemi na swych stosunkach osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi, chyba że posiadacz, nabywając weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika.”.

Zatem Z. B. nabywając weksel in blanco (niezupełny w chwili wystawienia) od osób z lombardu działał świadomie na szkodę dłużnika D. K. (1), bowiem, w chwili nabycia weksla miał zamiar jego dalszego wykorzystania na szkodę dłużnika. Z. B. uzupełnił weksel na kwotę 250.000,00 zł pomimo, iż wiedział, że nie udzielił żadnej pożyczki D. K. (1), oraz uzupełnił weksel na kwotę 25 razy większą niż zobowiązała się D. K. (1). O tym, iż Z. B. nabywając weksel działał na szkodę D. K. (1) świadczą także jego późniejsze zachowania, w przedmiocie weksla, w tym najistotniejszy fakt, iż posługuje się w postępowaniu przed Sądem uzupełnionymi dokumentami umowy pożyczki i deklaracji wekslowej, i weksla niezupełnego opatrzonego jedynie podpisem pozwanej, które to trzy dokumenty D. K. (1) podpisała in blanco dla lombardu, a nie dla Z. B.. Takie zachowanie powoda wyczerpuje znamiona czynu zabronionego przez ustawę – z art. 270§2 k.k. oraz usiłowania oszustwa z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 13§1 k.k. na szkodę D. K. (1).

Z uwagi na powyższe, Sąd uchylił w całości nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym wobec D. K. (1) i oddalił powództwo w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98§1 k.p.c. obciążając powoda, który przegrał sprawę obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanej w kwocie 7700 zł. Na koszty te składa się wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 7200 zł obliczone zgodnie z §6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w zw. z §21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Ponadto kwota 500 zł z tytułu uiszczonej przez pozwaną częściowo opłaty od zarzutów (k.45).