Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z 8 maja 2019 r., uzupełnionym 29 maja 2019 r., skierowanym przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej (...) w Ł., J. S. wniosła o zasądzenie od pozwanego, na podstawie art. 415 k.c., art. 444 § 1 k.c. w zw. z art. 445 § 1 k.c. kwoty 200.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 23 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę polegającą na całkowitej utracie wzroku w oku prawym na skutek przeprowadzenia zabiegu witrektomii 8 grudnia 2017 r. Nadto powódka wniosła także o ustalenie, że pozwany ponosi odpowiedzialność za szkody mogące powstać u powódki w przyszłości z tytułu konsekwencji/powikłań urazu odniesionego na skutek przeprowadzonego zabiegu witrektomii 8 grudnia 2017 r. (pozew k. 4-8; uzupełnienie pozwu k. 22-24)

W piśmie z 18 stycznia 2021 r. powódka wskazała, że gdyby została poinformowana o dużym prawdopodobieństwie utraty wzroku, nie wyraziłaby zgody na przeprowadzenie kolejnych zabiegów, szczególnie, że miały one poprawić jakość widzenia, a nie były zabiegami ratującymi życie lub zdrowie. (pismo k. 530)

W odpowiedzi na pozew Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej (...) w Ł. wniósł o oddalenie powództwa. (odpowiedź na pozew k. 28-28v.)

Postanowieniem wydanym na rozprawie 25 września 2019 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W.. (postanowienie - od 01:38:04, k. 56)

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa. (odpowiedź na pozew k. 382-383)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. od dzieciństwa cierpi na krótkowzroczność degeneracyjną obu oczu, garbiaki twardówki. W latach 90 – tych powódka przebyła zabiegi chirurgii refrakcyjnej, keratotomie radialną w obu oczach. Od 2007 r. ma stwierdzoną jaskrę obu oczu. (dokumentacja medyczna k. 73-75, 79-84; zeznania powódki – od 00:17:47, k. 589v.-591)

Od 30 lipca 2017 r. do 1 sierpnia 2017 r. J. S. była hospitalizowana w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej (...) w Ł. (dalej Szpital im. (...)) gdzie przebyła operację zaćmy wikłającej oka prawego: fakoemulsyfikację zaćmy z implantacją sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej zwijalnej. W tym czasie występował już pełnościenny otwór plamki oka prawego, co było uwidocznione w badaniach OCT. Przed operacją zaćmy oka prawego jego widzenie z korekcją było poniżej 0,05. Po operacji zaćmy ostrość wzroku oka prawego uległa poprawie do 0,16-0,25. (dokumentacja medyczna k. 76-77, 93-126)

Od 24 września 2017 r. do 28 września 2017 r. powódka była hospitalizowana w Szpitalu im. (...), gdzie przebyła operację zaćmy oka lewego. Opisywano początkowy otwór plamki oka lewego. W wyniku operacji zaćmy oka lewego jego ostrość wzroku uległa poprawie z 0,2 do 0,4-0,5 z korekcją. (dokumentacja medyczna k. 127-163)

Następną hospitalizację w Szpitalu im. (...) S. odbyła od 7 grudnia 2017 r. do 13 grudnia 2017 r. Powódka została zakwalifikowana do zbiegu operacyjnego witrektomii z powodu opisywanego wcześniej otworu pełnościennego plamki oka prawego. Przed tym zbiegiem ostrość wzroku oka prawego wynosiła 0,25. W dniu 8 grudnia 2017 r. wykonano zabieg: witrektomia przez pars piana z podaniem gazu SF6 w oku prawym. W opisie zabiegu zawarta jest informacja o śródoperacyjnym uwidocznieniu przedarcia siatkówki na jej obwodzie z pęcherzem początkowego odwarstwienia siatkówki. Oprócz typowych elementów zabiegu witrektomii, wykonano fotokoagulację laserową naokoło pęcherza odwarstwionej siatkówki. Podano do komory ciała szklistego gaz i powietrze. Rysunek z 11 grudnia 2017 r. wskazuje na obecność w dnie OP pęcherza odwarstwionej siatkówki, przedarcia siatkówki obwodowej, barażu laserowego, otworu w plamce OP. Także w OL na obwodzie siatkówki stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe. Wykonano uzupełniający baraż laserowy w OP, zabezpieczono laserem również obwód siatkówki OL. (dokumentacja medyczna k. 164-201; opinia biegłego okulisty k. 448)

W wyniku powyższych działań nie uzyskano przyłożenia siatkówki w oku prawym. W dniach od 15 stycznia 2018 r. do 29 stycznia 2018 r. J. S. była hospitalizowana ponownie w Szpitalu im. (...) gdzie stwierdzono występowanie odwarstwienia siatkówki w oku prawym, jaskrę wtórną w oku prawym. Ostrość wzroku oka prawego w stosunku do wartości po operacji zaćmy uległa obniżeniu do 0,01. Wykonano zabieg operacyjny 16 stycznia 2018 r.: opasanie gałki ocznej, witrektomia przez pars piana z podaniem oleju do OP. Przebieg zabiegu operacyjnego był typowy. Gałkę oczną prawą wypełniono olejem silikonowym.

Kolejna hospitalizacja J. S. w Szpitalu im. (...) nastąpiła od 15 maja 2018 r. do 18 maja 2018 r. W dniu 16 maja 2018 r. wykonano kolejny zabieg operacyjny oka prawego: witrektomia przez pars piana z podaniem oleju. Ostrość wzroku oka prawego wynosiła 0,02.

W kolejnych miesiącach J. S. przebyła 3 zabiegi w Szpitalu im. (...) (hospitalizacje: 07.08-09.08.2018 r., 06.09-10.09.2018 r.: 04.12-06.12.2018 r.) usunięcia oleju silikonowego z komory przedniej oka prawego. Ostrość wzroku oka prawego obniżyła się do poczucia światła, występowała hypotonia oka prawego. (dokumentacja medyczna k. 78, 202-377; opinia biegłego okulisty k. 448-449)

Z punktu widzenia okulistycznego oko prawe powódki zostało po operacji zaćmy poddane łącznie dwóm witrektomiom, opasaniu gałki ocznej z witrektomią, trzem zabiegom mającym na celu usunięcie oleju silikonowego z komory przedniej oka prawego. Wskazaniami do zabiegów witrektomii były schorzenia - samoistny pełnościenny otwór plamki, następnie odwarstwienie siatkówki (opasanie i witrektomia) w oku po zabiegu operacyjnym zaćmy i keratotomii radialnej. Wskazaniami do trzech zabiegów usuwania oleju z komory przedniej oka prawego była jego emulsyfikacja i przemieszczenie się z komory tylnej. Powikłanie to, podobnie jak jaskra wtórna są wymieniane i opisywane w piśmiennictwie. (opinia biegłego okulisty k. 441-455, 513-515)

Podejmowane decyzje o kolejnych etapach leczenia operacyjnego znajdują uzasadnienie w dokumentacji medycznej. Zakres przeprowadzonych zabiegów operacyjnych, techniki operacyjne, nie budzą zastrzeżeń. Są one zgodne z aktualną wiedzą medyczną i piśmiennictwem. Pomimo zastosowanego leczenia operacyjnego odwarstwienia siatkówki, nie udało się poprawić czynności wzrokowej, aktualnie oko prawe jest bez poczucia światła. Występuje hypotonia oka prawego. Z punktu widzenia okulistycznego u powódki pomimo leczenia operacyjnego i laseroterapii prawdopodobnie nie osiągnięto stabilizacji siatkówki i jej przyłożenia, bądź było ono krótkotrwałe.

W ocenie okulistycznej brak nieprawidłowości w leczeniu oka prawego J. S. w pozwanym szpitalu. Przyczyny braku poprawy ostrości wzroku po długotrwałym leczeniu zainicjowanym 8 grudnia 2017 r. witrektomią z powodu samoistnego otworu pełnościennego plamki i stwierdzeniu odwarstwienia siatkówki w oku prawym są złożone. Należą do nich: samoistne obciążenia gałki ocznej w postaci wysokiej krótkowzroczności, wcześniejsze zabiegi operacyjne, brak stabilizacji siatkówki, prawdopodobne nawroty jej odwarstwienia, uszkodzenia fotoreceptorów, rozwój witreoretinopatii. Mają one charakter samoistnych powikłań, niekorzystnego, niezamierzonego, samoistnego przebiegu leczenia w oku z obciążeniami. Powikłania te są wpisane w leczenie chirurgiczne chorób siatkówki i są wymieniane w piśmiennictwie.

U J. S. z racji wysokiej krótkowzroczności degeneracyjnej, przebytych zabiegów operacyjnych istniało większe ryzyko wystąpienia odwarstwienia siatkówki w porównaniu do osoby bez takiego wywiadu. Ryzyko to dotyczyło każdego zabiegu wewnątrzgałkowego, nie tylko witrektomii. (opinia biegłego okulisty k. 441-455, 513-515, 571-574)

Uszczerbek na zdrowiu w zakresie ostrości wzroku oka prawego ma charakter samoistny. Wynika z samoistnego, niezamierzonego i niekorzystnego dla powódki przebiegu leczenia oka prawego. Ostrość wzroku oka prawego obniżyła się z poziomu 0,25 do braku poczucia światła. Leczenie oka prawego zakończono w 2018 r., ostrość wzroku oka lewego wynosiła wówczas 0,5 z korekcją. Z punktu widzenia okulistycznego szacunkowy trwały uszczerbek w zakresie narządu wzroku wynikający z samoistnego niekorzystnego przebiegu schorzeń i nieefektywnego leczenia oka prawego wynosi 10%. (opinia biegłego okulisty k. 441-455, 513-515)

Aktualnie u powódki występuje ślepota oka prawego - bez poczucia światła, hypotonia, witreoretinopatia. Występuje niepełna ostrość wzroku oka lewego z korekcją wady refrakcji, na poziomie 0,3. Stwierdzany jest pełnościenny otwór plamki oka lewego, potwierdzony w OCT. Z powodu zmian degeneracyjnych, w 2017 r. wykonano baraż laserowy siatkówki oka lewego. Nie planowane jest dalsze leczenie oka prawego, aktualnie bez leków okulistycznych. J. S. wymaga stałych kontroli okulistycznych. W ocenie okulistycznej stan oka lewego J. S. pozostaje bez związku z historią leczenia oka prawego. (opinia biegłego okulisty k. 441-455, 513-515; zaświadczenie lekarskie, k. 9)

Przy każdej hospitalizacji związanej z leczeniem oka prawego, powódka podpisywała zgodę na leczenie i pobyt w Szpitalu im. (...). Przed każdym zabiegiem oka prawego podpisywała oświadczenie o tym, że: została szczegółowo poinformowana w zrozumiały sposób o rozpoznaniu, sposobie leczenia i celowości, istocie zaproponowanego leczenia, rokowaniach na przyszłość; potencjalnych zagrożeniach będących następstwem wykonania świadczenia, spodziewanych korzyściach, możliwościach innego leczenia. Otrzymała prospekt informacyjny dotyczący zaproponowanego świadczenia. Zapoznała się z jego opisem, celowością, oczekiwanym wynikiem oraz potencjalnymi zagrożeniami i zgodziła się na proponowane leczenie. Upoważniła też Kierownika Oddziału do ustalenia składu zespołu mającego wykonywać świadczenie zdrowotne, a operatora na ewentualne zmodyfikowanie sposobu wykonania świadczenia zdrowotnego w niezbędnym zakresie - zgodnie z zasadami wiedzy medycznej. Dodatkowo, w każdorazowym oświadczeniu podpisanym przez powódkę istnieje stwierdzenie, że uzyskała wyczerpujące odpowiedzi na wszelkie zadane pytania i prosi o wykonanie proponowanego świadczenia zdrowotnego.

Przed każdym zabiegiem (poza wykonanym 16 stycznia 2018 r.) lekarz podpisał oświadczenie, że poinformował powódkę o rozpoznaniu choroby, leczeniu zgodnie z prawdą i wiedzą medyczną, rokowaniu na przyszłość, spodziewanych korzyściach i powikłaniach, które mogą wystąpić w przebiegu lub w wyniku wykonanego świadczenia i o możliwościach zastosowania innego postępowania medycznego, a także że odpowiedział na zadawane pytania oraz uznał na podstawie treści rozmowy, że został przez podpisanego właściwie zrozumiany. (zgody k. 103, 136, 173, 180, 212, 259, 296, 325, 356, prospekty informacyjne k. 109, 178, 221; stwierdzenia poinformowania o rozpoznaniu choroby k. 110, 179, proponowane świadczenie zdrowotne k. 110, 141, 267, 302, 331, 362)

Przed zabiegiem z 8 grudnia 2017 r. J. S. podpisała:

a) 7 grudnia 2017 r. zgodę na leczenie i pobyt w Szpitalu im. (...),

b) 7 grudnia 2017 r. prospekt informacyjny: nazwa zabiegu witrektomia,

c) 7 grudnia 2017 r. zgodę na świadczenie zdrowotne: proponowane leczenie: witrektomia OP.

Stwierdzenie poinformowania o rozpoznaniu choroby zawiera podpis i pieczątkę lekarza: dr hab. med. M. W. (1) oraz podpis J. S.. Wskazano w nim informację o przedstawieniu leczenia zgodnie z prawdą i wiedzą medyczną, poinformowaniu o rokowaniu na przyszłość, spodziewanych korzyściach i powikłaniach, które mogą wystąpić w przebiegu lub w wyniku wykonanego świadczenia i o możliwościach zastosowania innego postępowania medycznego, udzieleniu przez lekarza odpowiedzi na zadane pytania.

Oświadczenie podpisane przez J. S. zawiera stwierdzenie, że została szczegółowo poinformowana w zrozumiały sposób o rozpoznaniu, sposobie leczenia, celowości i istocie zaproponowanego świadczenia, rokowaniach na przyszłość, potencjalnych zagrożeniach będących następstwem wykonania świadczenia medycznego, spodziewanych korzyściach, możliwościach zastosowania innego postępowania medycznego. A także oświadczenie, że otrzymała prospekt informacyjny dotyczący zaproponowanego świadczenia i zapoznała się z jego opisem, celowością, oczekiwanym wynikiem oraz potencjalnymi zagrożeniami oraz zgodę się na proponowane leczenie, upoważnienie dla Kierownika Oddziału do ustalenia składu zespołu mającego wykonać świadczenie zdrowotne, a operatora, do wyboru sposobu wykonania świadczenia, który uzna za najlepszy oraz zgodę na ewentualne zmodyfikowanie sposobu wykonania świadczenia zdrowotnego w niezbędnym zakresie, jak również, że uzyskała wyczerpujące odpowiedzi na wszelkie zadane pytania i prosi o wykonanie proponowanego świadczenia zdrowotnego. Nadto 11 grudnia 2017 r. J. S. podpisała zgodę na świadczenie zdrowotne: proponowane leczenie fotokoagulacje siatkówki w obu oczach. (zeznania powódki – od 00:17:47, k. 589v.-591; zgody, prospekty informacyjne, stwierdzenia poinformowania o rozpoznaniu choroby, k. 173, 178, 179)

Już podczas pobytu powódki w pozwanym Szpitalu w dniach od 30 lipca do 1 sierpnia 2017 r. dr. M. W. (1) rozmawiał z powódką o procesie pogarszania się jej wzroku, rokowaniach i witrektomii. Wobec tego, iż powódce groziła utrata widzenia prawym okiem z powodu otworu pełnościennego plamki, podczas pobytu w Szpitalu w dniach od 24 do 28 września 2017 r. powódka została zakwalifikowana na zabieg witrektomii, który miał być przeprowadzony w grudniu. Doktor M. W. (1) szczegółowo opisał J. S. na czym polega ten zabieg i poinformował, że może on polepszyć ostrość widzenia. Po wyjściu ze Szpitala powódka nie zasięgała więcej informacji na temat tego zabiegu. W okresie od września do grudnia 2017 r. J. S. nie zakupiła odpowiednich okularów, wiedząc, że po witrektomii będzie musiała je zmienić. Do czytania używała lupy, raczej słuchała niż oglądała programy telewizyjne. (zeznania powódki – od 00:17:47, k. 589v.-591; zeznania świadków: I. M. – od 00:18:33, k. 52-53; S. M. – od 00:50:47, k. 53-54, T. M. – od 01:13:45, k. 54-55; M. W. (2) – od 01:23:19, k. 55;)

Oświadczenia podpisane przez J. S. w związku z hospitalizacją w Szpitalu im. (...) w dniach 7 grudnia 2017 r. do 13 grudnia 2017 r. (prospekt informacyjny i zgoda na zabieg witrektomii OP) są napisane czcionką co najmniej 12 w programie Word. Stanowi to około 0,5-0,75/wg karty Snellena do badania ostrości wzroku do bliży. W tym okresie czasowym obydwoje oczu powódki przebyło operację zaćmy. Ostrość wzroku oka prawego do dali wynosiła 0,25, a lepszego oka lewego z korekcją +1,5 Dsph wynosiła 0,4. W ocenie okulistycznej J. S. mogła używać w tym czasie okularów. W addycji korekcji do bliży rzędu +2,5 Dsph, oko lewe powódki powinno czytać około 0,5-0,75/wg Snellena do bliży. Z punktu widzenia okulistycznego taka ostrość wzroku powinna być wystarczająca do zapoznania się z dokumentami.

Z punktu widzenia okulistycznego nie można stwierdzić, że J. S. nie miała możliwość wnikliwego zapoznania się z treścią w/w dokumentów. (opinia biegłego okulisty k. 571-574)

Zgody na zabieg i oświadczenia z nim związane są przedkładane pacjentowi do podpisu podczas rozmowy z lekarzem prowadzącym lub wykonującym dany zabieg. Istnieje wówczas możliwość zapoznania się pacjenta ze zgodami i oświadczeniami oraz zadawania pytań. Pacjent może poprosić o odczytanie treści dokumentów na głos. Dodatkowo może prosić o zapoznanie się z dokumentami i ponowną rozmowę. Podpisywanie zgód na zabieg jest powszechnie przyjętą praktyką. Treści zgód i oświadczeń mogą różnic się między ośrodkami. (opinia biegłego okulisty k. 571-574)

W ocenie okulistycznej procedury informacyjne związane z wyrażaniem zgody przez powódkę na poszczególnych etapach leczenia nie budzą zastrzeżeń, poza brakiem sygnowania przez lekarza udzielania informacji przed zabiegiem w dniu 16 stycznia 2018 r. W świetle oświadczeń sygnowanych każdorazowo przez powódkę, nie można stwierdzić braku udzielenia wyczerpujących informacji ze strony personelu medycznego, w przypadku występowania wątpliwości związanych z leczeniem. (opinia biegłego okulisty k. 537-549)

J. S. 10 kwietnia 2019 roku skierowała do Szpitala im. (...) przedsądowe wezwanie do zapłaty, które skutecznie zostało doręczone 15 kwietnia 2019 roku. Powódka wezwała pozwanego do zapłaty 200.000 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, tytułem zadośćuczynienia z tytułu nieprawidłowego wykonania zabiegu witrektomii oka prawego 8 grudnia 2017 r., na skutek czego utraciła wzrok w oku prawym.

W odpowiedzi na wezwanie, w piśmie z 29 kwietnia 2019 r., Szpital im. (...) poinformował, że nie dopatrzono się zaniedbań ze strony personelu placówki medycznej, uznając zgłoszone roszczenie za bezzasadne. (wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania, k. 12-13; wydruk śledzenia przesyłek, k. 14-17; pismo, k. 18-19)

(...) S.A. w W. udzielał ochrony ubezpieczeniowej od odpowiedzialności cywilnej Szpitalowi im. (...) od 1 marca 2017 r. do 28 lutego 2018 r. (polisa k. 37-38)

J. S. ma 65 lat, od 2017 r. jest na emeryturze, ma orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności od 28 czerwca 2018 r. Od 2013 r. mieszka sama. W większych zakupach, myciu okien pomaga jej córka i zięć. Powódka od 2019 r. leczy się w PZP w Ł.. (zeznania świadków: I. M. – od 00:18:33, k. 52-53; S. M. – od 00:50:47, k. 53-54, T. M. – od 01:13:45, k. 54-55; M. W. (2) – od 01:23:19, k. 55; orzeczenie, k. 10-11; dokumentacja medyczna, k. 85-92, 500-505; zeznania powódki – od 00:17:47, k. 589v.-591)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dokumentów w postaci dokumentacji lekarskiej, dokumentacji ZUS, opinii biegłego, zeznań świadków oraz częściowo zeznań powódki. W ocenie Sądu - dowody te nie budzą żadnych zastrzeżeń, ani wątpliwości co do ich wiarygodności.

W zakresie przeprowadzonych u powódki operacji, ich przebiegu, prawidłowości, a także związku przyczynowego z utratą wzroku w oku prawym, Sąd oparł się na opinii biegłego okulisty M. F.. Biegła wyczerpująco wskazała dlaczego nie stwierdziła nieprawidłowości w leczeniu oka prawego J. S. w pozwanym szpitalu, które wynikałyby z działań personelu.

Sąd pominął na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. dowody z opinii biegłych lekarzy psychologa, psychiatry, neurologa i chirurga plastycznego, innego biegłego lekarza okulisty oraz kolejnej uzupełniającej opinii biegłej M. F., gdyż dopuszczenie tych dowodów zmierzałoby jedynie do przedłużenia postępowania. Opinia biegłego okulisty M. F. była wyczerpująca, metodologicznie poprawna i spójna. Biegła w sposób wszechstronny wyjaśniła wszelkie wątpliwości strony powodowej w ramach pisemnych opinii uzupełniających. Biegła konsekwentnie wyjaśniła jakie były ryzyka przeprowadzonej w grudniu 2017 r. operacji u powódki oraz dlaczego odwarstwienie siatkówki podobnie jak jaskra wtórna są powikłaniami wymienianymi i opisywanymi w piśmiennictwie.

Sąd odmówił wiary twierdzeniom powódki co do braku uzyskania przez nią informacji przed przeprowadzonymi zabiegami (szczególnie przed zabiegiem w grudniu 2017 r.) o możliwych negatywnych konsekwencjach albowiem twierdzenia te pozostają w sprzeczności z treścią podpisanych przez powódkę oświadczeń o wyrażeniu zgody na zabiegi, prospektów informacyjnych oraz stwierdzeniach poinformowania o rozpoznaniu choroby i proponowanym leczeniu. Powódka twierdziła, że nie czytała tych dokumentów przed podpisaniem 7 grudnia 2017 r. (k., 175, 178-179) jednakże wskazała, iż urzędniczka poinformowała ją o ich treści. Nadto zgodnie z opinią biegłego okulisty, czcionka jaka była zastosowana w tych dokumentach, przy wadzie wzroku jaka występowała wówczas u powódki, umożliwiała jej zapoznanie się z ich treścią. Powódka do czytania i podpisania korzystała z lupy, którą zabrała ze sobą do Szpitala (k. 590 00:26:52). Powódka była również przez lekarza M. W. (1) szczegółowo poinformowana na czym zabieg polega (wpuszczenie gazu, które ma spowodować zasklepienie otworu, w rezultacie miała polepszyć się ostrość widzenia). Nadto od września 2017 r. powódka wiedziała o konieczności przeprowadzenia operacji witrektomii z uwagi na otwór pełnościenny plamki oka prawego. Nie bez znaczenia jest, że kwestia braku świadomej zgody na zabiegi nie była przez powódkę podnoszona ani w zgłoszeniu szkody, ani też w pozwie, a pojawiła się dopiero w późniejszym czasie, po niekorzystnych dla powódki wnioskach opinii biegłej M. F..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Spowodowanie szkody na osobie w warunkach błędu w sztuce medycznej jest specyficzną postacią deliktu prawa cywilnego, którego zaistnienie wymaga spełnienia przesłanek odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, czyli powstania szkody, stwierdzenia winy i adekwatnego związku przyczynowego. Ściśle biorąc, błąd w sztuce medycznej jest jedynie obiektywnym elementem winy lekarza wykonującego czynności medyczne, stanowi bowiem czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodną ze stanem wiedzy medycznej w zakresie dla lekarza dostępnym.

Subiektywnym natomiast elementem koniecznym dla przypisania winy lekarzowi jest jego umyślność lub niedbalstwo (orzeczenie SN z 1 kwietnia 1955 r., IV CR 39/54, LEX nr 118379).

Wymaganie wyrządzenia szkody przy wykonywaniu powierzonej czynności oznacza, że między powierzeniem czynności a działaniem, w którego wyniku nastąpiła szkoda, powinien zachodzić związek przyczynowy i związanie tego rodzaju, jaki w myśl obowiązujących zasad usprawiedliwia odpowiedzialność zobowiązanego do odszkodowania. Chodzi tu więc o związek w rozumieniu art. 361 § 1 k.c., ograniczający się do następstw normalnych, tj. takich, jakie na podstawie doświadczenia życiowego należy uznać za stanowiące z reguły skutki danego rodzaju działań lub zaniechań.

Miernikiem właściwego zachowania odpowiedzialnego jest kryterium należytej staranności (art. 355 k.c.).

Od lekarzy wymaga się staranności wyższej niż przeciętna z uwagi na przedmiot ich zabiegów, którym jest człowiek i skutki, które często są nieodwracalne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 marca 2001 roku, I ACa 124/01).

Wymienione wyżej przesłanki odpowiedzialności pozwanych nie zostały spełnione.

W niniejszej sprawie powódka wskazała, że dochodzona pozwem kwota wiąże się z jej aktualnym stanem zdrowia, będącym następstwem błędu w sztuce lekarskiej, popełnionym w trakcie zabiegu przeprowadzonego u niej w grudniu 2017r.

Nie ulega wątpliwości, że zmiany jakie nastąpiły w stanie zdrowia powódki w okresie po przedmiotowych zabiegach, w szczególności po zabiegu witrektomii w dniu 8 grudnia 2017 r., są dla niej źródłem ogromnych cierpień i poczucia krzywdy, a sytuacja w jakiej się znalazła w negatywny sposób wpłynęła nie tylko na jej dyspozycję fizyczną, ale również na stan psychiczny.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy z przyczyn wskazanych w jego ocenie nie dostarczył jednak podstaw do stwierdzenia, by stan ten był następstwem błędu w sztuce medycznej w zakresie przeprowadzenia u powódki w pozwanym Szpitalu w dniach od 8 grudnia 2017 r. do 6 grudnia 2018 r. zabiegów medycznych. Wskazywana przez powódkę podstawa faktyczna dochodzonego roszczenia została jednoznacznie wykluczona w drodze opinii biegłego lekarza okulisty. Przedmiotowy zabieg witrektomii był rekomendowaną metodą leczenia oka prawego powódki, były wskazania do jego przeprowadzenia. Został wykonany prawidłowo, z zachowaniem wszelkich zasad sztuki lekarskiej. Wnioski te biegły odniósł zarówno do postawionego rozpoznania, jak i leczenia w okresie poprzedzającym witrektomię oraz późniejszym. W świetle opinii biegłego postępowanie lekarzy w pozwanym szpitalu było zgodne z przyjętymi procedurami medycznymi i nie nosiło cech niestaranności lub błędu w sztuce medycznej. Brak jest również podstaw, aby kwestionować celowość samych zabiegów.

Dolegliwości jakie wystąpiły u powódki po zabiegach w postaci odwarstwienia się siatkówki mają związek z wykonanymi zabiegami operacyjnymi, jednakże stanowią one możliwe i przewidywane powikłania, które są przewidziane w piśmiennictwie. Natomiast uszczerbek na zdrowiu w zakresie ostrości wzroku oka prawego ma charakter samoistny. Wynika z samoistnego, niezamierzonego i niekorzystnego dla powódki przebiegu leczenia oka prawego.

Uwzględnienia roszczeń powódki, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, nie może spowodować również podniesiony przez nią zarzut naruszenia praw pacjenta.

Stosownie do treści art. 16 i 17 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 186) pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, po uzyskaniu informacji o rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu (art. 9) . Po ich uzyskaniu ma także prawo przedstawić lekarzowi swoje zdanie w tym zakresie.

W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta w/w zgodę, wyraża się w formie pisemnej.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie dostarczył podstaw do stwierdzenia, aby powyższe prawa powódki jako pacjentki strony pozwanej zostały naruszone. Ze wskazanej wyżej dokumentacji medycznej powódki jednoznacznie wynika, że została ona poinformowana o sposobie leczenia, celowości i istocie zabiegu, potencjalnych zagrożeniach będących jego następstwem, otrzymała prospekt informacyjny dotyczący zabiegu ze szczegółowym jego opisem, celowością i oczekiwanym wynikiem oraz potencjalnymi zagrożeniami mogącymi wystąpić w wyniku zabiegu, a następnie na proponowane jej zabiegi udzieliła pisemnej zgody. Przed zabiegiem powódka odbyła również rozmowę z lekarzem, który poinformował ją na czym będzie polegać operacja, a powódka nie zgłaszała żadnych wątpliwości czy pytań .

Nie negując zakresu cierpień powódki w związku ze stanem jej zdrowia, to w okolicznościach niniejszej sprawy mając na uwadze powyższe rozważania, w ocenie Sądu, brak jest podstaw do przypisania stronie pozwanej odpowiedzialności, co skutkowało oddaleniem powództwa.

Powyższe skutkuje oddaleniem powództwa również w stosunku do pozwanego ubezpieczyciela. Odpowiedzialność bowiem (...) S.A. w W. jest gwarancyjna i uzależniona od odpowiedzialności pozwanego Szpitala im. (...).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. w oparciu o przewidzianą w nim zasadę słuszności. W niniejszej sprawie J. S. w całości przegrała sprawę, co oznaczałoby w normalnym toku rzeczy, że powinna ponieść związane z tym koszty. Sąd, biorąc jednak pod uwagę trudną sytuację zdrowotną i majątkową (ujawnioną w momencie rozpoznawania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych) powódki, doszedł do przekonania, że zachodzą okoliczności pozwalające na wyjątkowe odstąpienie od ogólnych reguł rządzących problematyką kosztów procesu, co znalazło swój wyraz w decyzji o nie obciążaniu powódki kosztami zastępstwa procesowego poniesionego przez stronę przeciwną.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu Sąd orzekł w oparciu o § 8 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2019.18 j.t.).