Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2021 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Tomasz Gal

Protokolant: Katarzyna Nawrocka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 maja 2021 roku w Warszawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. w W.

przeciwko Ż. K.

o zapłatę

orzeka:

1)  oddala powództwo,

2)  oddala wniosek pozwanej o zasądzenie kosztów procesu od powódki.

Sygnatura akt XXV C 2761/19

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 14 września 2019 r. do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie, powód (...) Bank (...) S.A. w W. wniósł przeciwko Ż. K. powództwo o zapłatę w elektronicznym postępowaniu upominawczym, żądając od pozwanej zapłaty kwoty 99.376,34 zł, w tym kwoty 98.068,75 zł z tytułu kapitału z odsetkami umownymi wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 6 lipca 2018 r. do dnia zapłaty, kwoty 1.307,59 zł tytułem odsetek umownych liczonych za okres od dnia 19.07.2017 r. do 5.07.2018 r., a także o zasądzenie poniesionych przez stronę powodową kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że strony w dniu 18 lutego 2016 r. zawarły umowę kredytu. Pozwana jako kredytobiorca nie wykonała zobowiązania w zakresie spłaty wierzytelności i w związku z tym powód wypowiedział umowę kredytu, co spowodowało powstanie wymagalnego zadłużenia (k. 3 – 6).

Sąd Rejonowy nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym uwzględnił żądanie w całości (k. 7).

Pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwana zaprzeczyła, aby powód posiadał wobec niej wymagalną wierzytelność z tytułu umowy kredytu. Pozwana podniosła, iż nie otrzymała z banku decyzji o rozpoznaniu przez bank złożonych przez nią wniosków o restrukturyzację kredytu i tym samym złożenie przez bank oświadczenia o wypowiedzeniu umowy było przedwczesne, co oznacza że wierzytelność wynikająca z umowy nie stała się natychmiast wymagalna (k. 8 – 10).

Na podstawie przedstawionego materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 lutego 2016 r. pomiędzy Bankiem (...) S.A. we W. (noszącym aktualnie nazwę (...) Bank (...) S.A. w W.) jako kredytodawcą a Ż. K. jako kredytobiorcą została zawarta umowa kredytu gotówkowego konsumpcyjnego na kwotę 120.000 zł na okres do dnia 18 lutego 2022 roku (k. 21 i nast.).

Pozwana z uwagi na brak środków finansowych zaprzestała spłacania tego kredytu (okoliczność przyznana przez pozwaną – k. 10).

Pozwana złożyła do w/w Banku dwa wnioski o restrukturyzację kredytu, pierwszy pod koniec 2017 r. i drugi w marcu 2018 roku. Pierwszy wniosek został rozpoznany pozytywnie przez bank, przy czym nie doręczono pozwanej decyzji banku w przedmiocie tego wniosku. Decyzja banku w przedmiocie wniosku pozwanej utraciła ważność w ramach wewnętrznej procedury bankowej. Pozwana dowiedziała się o pozytywnym rozpoznaniu jej wniosku już po upływie ważności tej decyzji banku w toku ustnych rozmów z pracownikiem banku. Drugi wniosek pozwanej o restrukturyzację nie został rozpoznany w ogóle przez bank. Pozwana kierując zapytanie do pracownika banku o sposób rozpoznania drugiego wniosku uzyskała informację, że w ogóle go nie złożyła. Podczas kolejnej rozmowy z innym pracownikiem banku pozwana została poinformowana, że ten drugi wniosek także został pozytywnie rozpoznany przez bank, ale że z uwagi na upływ czasu także i ta decyzja utraciła ważność. Nie doręczono pozwanej decyzji banku w przedmiocie tego drugiego wniosku. (zeznania świadków M. S. – k. 235 i k. 343 i D. P. – k. 292, zeznania powódki – k. 347 v. - 348).

W piśmie z dnia 10 kwietnia 2018 r. Bank złożył pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu z informacją o postawieniu całości zobowiązania w stan natychmiastowej wykonalności, zobowiązując do zapłaty zadłużenia w terminie 30 dni od dnia doręczenia tego pisma (k. 20). Pismo to zostało doręczone pozwanej w dniu 18 kwietnia 2018 r. (k. 38).

Zgodnie z przepisem paragrafu 10 w/w umowy Bank mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 – dniowego terminu wypowiedzenia w przypadku naruszenia warunków umowy przez kredytobiorcę (k. 23 – umowa).

Bank ponownie wzywała pozwaną do zapłaty zadłużenia w pismach z dnia 6 sierpnia 2018 r. i 19 września 2018 r. (k. 28 i 29).

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

Sąd co do zasady uznał za wiarygodne źródło dowodowe dokumenty przedstawione przez strony – w zakresie w jakim miały one charakter bezsporny.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania powódki, albowiem są logiczne, spójne.

Tak samo i z tych samych przyczyn Sąd ocenił zeznania przesłuchanych w sprawie świadków.

Należy podkreślić, iż zeznania powódki i świadków potwierdzają się wzajemnie co do faktu, iż pozwana złożyła dwa wnioski o restrukturyzację kredytu i że oba została rozpoznane pozytywnie. Jednocześnie świadkowie – pracownicy banku nie posiadali wiedzy czy pozwana została poinformowana o tych decyzjach banku.

Dodatkowo należy podkreślić, że przewodniczący zobowiązał stronę powodową do ustosunkowania się do twierdzeń pozwanej zawartej w sprzeciwie od nakazu zapłaty oraz do złożenia ewentualnych wniosków w tym zakresie (k. 170). Zarządzenie to zostało doręczone w dniu 17 stycznia 2020 r. i pozostał bez odpowiedzi (k. 176). W tym stanie rzeczy Sad przyjął, iż strona powodowa nie zakwestionowała twierdzeń przedstawionych przez pozwaną.

Ponadto Sąd uznał, że brak reakcji strony powodowej na zarządzenie przewodniczącego w przedmiocie złożenia dokumentów i nagrań stanowiących wniosek strony pozwanej połączone z informacją o zastosowaniu przez Sąd skutków prawnych określonych w art. 233 par. 2 kpc (k. 277), upoważniało Sąd do przyjęcia, że okoliczności faktyczne w sprawie przedstawiały się tak jak zostało to przedstawione przez pozwaną.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Należy podkreślić, że jest w sprawie bezsporne, że strony zawarły umowę kredytu, którą pozwana przestała wykonywać nie uiszczając od pewnego momentu rat kredytowych. Z tego względu powód skierował do pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu.

W ocenie Sądu za uzasadniony należy uznać zarzut pozwanej, iż skierowanie przez powoda do pozwanej tego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy było przedwczesne, a tym samym, że czynność ta była bezskuteczna i tym samym nie spowodowała postawienia całej wierzytelności w stan wymagalności.

Zgodnie z przepisem art. 75 c pkt 1, 2, 3, 4, 5 ustawy prawo bankowe jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu to bank zobowiązany jest do dokonania wezwania do zapłaty wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni, jednocześnie w takim wezwaniu bank jest zobowiązany do poinformowania kredytobiorcy o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Bank powinien umożliwić restrukturyzację zadłużenia jeśli jest to uzasadnione dokonana przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Warunki restrukturyzacji powinny być uzgodnione przez obie strony umowy. W przypadku odmowy uwzględnienia wniosku o restrukturyzację bank jest zobowiązany do przekazania kredytobiorcy pisemnych szczegółowych wyjaśnień w przedmiocie przyczyny nieuwzględnienia tego wniosku.

Przepis art. 75 c ustawy prawo bankowe ma charakter jednostronnie bezwzględnie obowiązujący, czyli może być zmieniony umownie przez strony umowy kredytu jedynie na korzyść kredytobiorcy. Niezastosowanie się przez bank do zasad określonych w tym przepisie oznacza, że czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna w rozumieniu art. 58 par. 1 kc jako sprzeczna z ustawą. Dla swojej skuteczności i ważności wypowiedzenie umowy kredytu musi zostać poprzedzone procedurą określoną w art. 75 c ustawy prawo bankowe. Z przepisu tego nie wynika oczywiście obowiązek banku do uwzględnienia wniosku o restrukturyzację kredytu, bank posiada bowiem uprawnienie do dokonania oceny zasadności takiego wniosku i ma prawo odmówić takiej restrukturyzacji. Jednakże do czasu podjęcia decyzji w przedmiocie wniosku o restrukturyzację i przekazania jej w formie pisemnej kredytobiorcy bank nie jest uprawniony do składania oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu. Odmienna wykładania oznaczałaby, iż procedura postępowania przez bank określona przez ustawodawcę miałaby charakter iluzoryczny, czego nie można byłoby zaakceptować (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28.08.2019 r., I ACa 466/2018, Lex nr 2736586, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12.03.20 r., I ACa 729/2019, Lex nr 3030043, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 3.12.2019 r., V ACa 454/2019, Lex nr 2797436, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8.11.19 r., I ACa 1213/2018, Lex nr 2977728 wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 19.07.2019 r., I ACa 837/2018, Lex nr 3025017, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6.06.2019 r., I ACa 1132/2018, Lex nr 2706336).

Przenosząc powyższe zasady na realia niniejszej sprawy należy stwierdzić, że powód naruszył w/w przepis, albowiem złożył pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu mimo braku wykonania obowiązku banku polegającego na podjęciu decyzji w przedmiocie wniosku o restrukturyzację i przekazania jej kredytobiorcy w taki sposób i w takim terminie, aby kredytobiorca mógł realnie skorzystać z w/w uprawnienia. W niniejszej sprawie bank dwukrotnie uwzględnił wnioski pozwanej o restrukturyzację, ale nie zawiadomił o tych decyzjach pozwanej w taki sposób, aby mogła z nich skorzystać. Pozwana została o nich poinformowana już po upływie ważności tych decyzji. Należało uznać, iż gdyby racjonalnie zachowujący się kredytobiorca otrzymał informację o pozytywnym rozpoznaniu wniosku o restrukturyzacji kredytu to przystąpiłby do jego realizacji. W realiach niniejszej sprawy nie zostały ujawnione żadne okoliczności pozwalające na przyjęcie, iż pozwana zachowywała się w sposób nieracjonalny, tj. że nie skorzystała z wniosków o restrukturyzację, które sama złożyła, mimo ich uwzględnienia przez bank. Tym samym złożone pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu jako przedwczesne nie odniosło skutku prawnego. Bank nie przeprowadził bowiem w prawidłowy sposób procedury restrukturyzacyjnej. Procedura ta powinna zostać przeprowadzona w taki sposób, aby pozwana miała realną możliwość skorzystania z jej dobrodziejstwa zagwarantowanego ustawowo.

Dodatkowo należy podnieść, że powód nie wykonał wobec pozwanej postępowania upominawczego określonego w w/w przepisie także w zakresie w jakim nie wezwał pozwanej do zapłaty zadłużenia przed złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu. Powód przedstawił bowiem w niniejszej sprawie wezwania do zapłaty z dat następujących już po złożeniu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu (k. 28 i 29). Z tego też względu oświadczenie to również jest bezskuteczne. W tym zakresie należy podkreślić, iż Sąd bierze pod uwagę nieważność czynności prawnej z urzędu.

W rezultacie Sąd oddalił powództwo jako niewykazane, albowiem cała wierzytelność z umowy kredytu nie stała się wymagalna. Przedstawiony przez powoda w sprawie jako dowód na wysokość zadłużenia pozwanej wyciąg z ksiąg banku (k. 27) nie mógł zostać uznany jako wiarygodna podstawa do ustalenia wysokości zadłużenia, albowiem wyciąg ten zawiera obliczenia dokonane przy założeniu, że złożone wypowiedzenie osiągnęło skutek i spowodowało wymagalność całej należności z tytułu umowy kredytu, co jak zostało uprzednio wskazane, nie miało miejsca. Powód nie wykazał zatem aktualnego stanu zadłużenia pozwanej wobec powoda.

Sąd oddalił wniosek pozwanej o zasądzenie od powoda kosztów procesu, albowiem pozwana nie wykazała, aby poniosła jakiekolwiek koszty procesu w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze całokształt poczynionych powyżej rozważań Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.