Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Robert Jurga
Sędziowie:	SSA Grzegorz Krężołek (spr.) SSA Jerzy Bess
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Marta Sekuła

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2021 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w G.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 9 stycznia 2020 r. sygn. akt IX GC 873/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 4.050 zł (cztery tysiące pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Grzegorz Krężołek SSA Robert Jurga SSA Jerzy Bess

Sygn. akt I AGa 103/20

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w W. pozwem wniesionym w postępowaniu upominawczym domagała się zasądzenia od strony pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. zasądzenia kwoty 114.000 zł tytułem kary umownej wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych, liczonymi od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty. Domagała się również obciążenia strony przeciwnej kosztami procesu.

Uzasadniając żądanie wskazała, że pozwana dopuściła się naruszenia umowy zawartej przez strony , określanej jasko umowa o podwykonawstwo , zawartej w dniu 16 stycznia 2018 roku.

Dlatego 27 marca 2018 roku wypowiedziała umowę w trybie natychmiastowym, korzystając z uprawnienia wskazanego w punkcie 2.3.4 warunków szczegółowych stanowiących załącznik nr 1 do umowy.

Naruszenie obowiązków umownych , które zdecydowało o wypowiedzeniu , polegało na zaległości w płatnościach wynikających z faktur za dokonane przez powódkę prace oraz na niedopuszczaniu przez spółkę (...) , pracowników kierowanych przez powódkę na plac budowy .

Wysokość dochodzonego świadczenia została obliczona na podstawie postanowienia punktu 5.2.2 szczegółowych warunków umowy łączącej strony, zgodnie z którym w przypadku zerwania umowy ze skutkiem natychmiastowym z winy strony pozwanej, kara umowna należna powódce odpowiada iloczynowi stawki 150 zł za każdy dzień roboczy skierowanego przez nią do pracy pracownika , za każdy taki dzień przewidzianego w umowie okresu wypowiedzenia.

Zgodnie z postanowieniem punktu 2.3.2, umowy strony określiły miesięczny okres wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca z zastrzeżeniem, że umowa nie może zostać rozwiązana przed upływem 3 miesięcy od jej zawarcia.

Wobec tego, kara umowna została naliczona przez (...) od dnia rozwiązania umowy- 27 marca 2018 roku, do dnia 23 kwietnia 2018 roku, tj. za 20 dni roboczych od chwili wypowiedzenia.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 16 lipca 2018r , Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo.

W sprzeciwie od tego orzeczenia strona pozwana , kwestionując go w całości , domagała się oddalenia powództwa oraz obciążenia przeciwniczki procesowej kosztami postępowania.

Uzasadniając swoje stanowisko podnosiła , że zastrzeżenie kary umownej było nieważne gdyż powstanie obowiązku jej zapłaty miało wynikać z niewykonania przez pozwaną świadczenia o charakterze pieniężnym.

Ponadto wskazywała , iż to nie ona a spółka (...) dopuściła się naruszenia obowiązków umownych , nie kierując na budowę prowadzoną przez pozwaną dostatecznej liczby wykwalifikowanych pracowników, którzy powinni byli sprostać ogólnie przyjmowanym na rynku pracy w specjalnościach ciesielskiej i zbrojarskiej wydajności pracy Podnoszone przez (...) zastrzeżenia w tym względzie nie były nie były przez powódkę uwzględniane.

Taki sposób realizacji przez nią obowiązków umownych zdecydował o tym , iż już 27 lutego 2018r droga elektroniczną , a w dniu następnym także na piśmie, drogą pocztową , złożyła oświadczenie o wypowiedzeniu umowy łączącej strony , na którego skuteczność dla dalszego jej obowiązywania, powoływała się w trakcie późniejszej korespondencji e- mailowej pomiędzy stronami.

Podnosiła także , że kwota dochodzonej kary jest zawyżona albowiem została ustalona przy założeniu , że powódka skierowała na budowę , 38 pracowników , co nigdy , czasie trwania umowy, nie miało miejsca.

Odnosząc się do tych argumentów powódka podnosiła , że w umowie nie określono żadnych norm wydajności , które powinni spełniać pozyskiwani za jej pośrednictwem pracownicy. Byli przy tym dobrze przygotowani do pracy , a ewentualne mniejsze jej efekty obciążają (...) , która nie zapewniła im na miejscu odpowiednich warunków.

Wyrokiem z dnia 9 stycznia 2020r , Sad Okręgowy w Krakowie :

- oddalił powództwo [ pkt I ] oraz

- zasądził od strony powodowej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w W. na rzecz strony pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 5.417 zł, tytułem kosztów postępowania[ pkt II sentencji wyroku] .

Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

Dnia 16 stycznia 2018 roku strony zawarły umowę o podwykonawstwo.

Jej integralną częścią były , stanowiące załącznik nr 1 do niej , warunki szczególne.

Na ich podstawie spółka (...) zobowiązała się do świadczenia na placach budów wskazanych przez spółek (...) usług podwykonawczych w zakresie prac ciesielskich, zbrojarskich i murarskich poprzez zapewnienie odpowiedniej ilości personelu w postaci minimum 18 cieśli szalunkowych, 8 zbrojarzy oraz 12 murarzy (łącznie 38 osób) wykonujących pracę przez minimum 160 godzin miesięcznie każdy.

W zamian pozwana miała płacić stronie powodowej kwotę 27,00 zł + Vat za każdą godzinę pracy każdego z tych pracowników.

Strony przewidziały możliwość wypowiedzenia umowy w trybie natychmiastowym w przypadku winy drugiej ze stron. Zastrzegły , w punkcie 5.2.2. warunków szczególnych umowy, że strona wypowiadająca umowę w tym trybie ma prawo do naliczenia kar umownych w wysokości 150 zł od pracownika za każdy dzień roboczy przewidzianego w umowie okresu wypowiedzenia.

Z kolei w postanowieniu umownym nr 2.3.2, przewidziany został miesięczny okres wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca z zastrzeżeniem, że umowa nie może zostać rozwiązana przed upływem 3 miesięcy od jej zawarcia. Termin rozpoczęcia umowy określono na dzień 21 stycznia 2018 roku.

W ustaleniach pozaumownych, które trwały od połowy listopada 2017r , strony zgodziły się, że spółka (...) będzie miała możliwość weryfikacji kierowanych do niej przez kontrahentkę pracowników, pod względem ich umiejętności i wydajności, a także będzie miała możliwość rezygnacji z usług pracownika w przypadku negatywnej oceny jego umiejętności.

(...) zapewniła stronę pozwaną, że pracownicy będą doświadczeni, wykonując pracę w średnim tempie , oczekiwanym dla wykwalifikowanego specjalisty.

Powódka pozyskiwała pracowników z Ukrainy przez własnych rekruterów, a także z pomocą pośredników.

Nie wymagała od nich wykształcenia w zawodzie, proces rekrutacji przebiegał głównie na zasadzie rozmów kwalifikacyjnych. Zdarzały się przypadki, że pracownicy kierowani przez nią do pracy nie byli wykwalifikowani w specjalnościach w których mieli pracować , ponieważ podawali nieprawdę co do swoich kwalifikacji, w procesie rekrutacji. Zawyżali kwalifikacje aby uzyskać zatrudnienie.

Część z nich już wcześniej pracowała na budowach.

Pozyskując ich powodowa spółka poniosła koszty związane z z rekrutacją , zapewnieniem ubrań roboczych, badań lekarskich a także zakwaterowania.

Z dalszej części ustaleń wynika , iż strony umówiły się, że prace na budowie rozpoczną się 1 lutego 2018 roku. Dnia 21 stycznia strona powodowa zobowiązała się dostarczyć na plac budowy minimum 12 cieśli szalunkowych. W dniu kiedy roboty miały się rozpocząć (...) oświadczyła, że umówiona ilość cieśli szalunkowych zostanie skierowana do dyspozycji (...) 10 lutego 2018 roku.

Dwa dni przed tym terminem, przesłała stronie pozwanej listę 10 pracowników, których zobowiązała się przedstawić do pracy w ciągu najbliższych kilku dni. W tydzień później uzupełniła listę pracowników o kolejne 8 osób, jednocześnie zastrzegając, że nie wszystkie wskazane na liście mogą pojawić się na terenie budowy z dniem 15 lutego 2018 roku.

W tym dniu na terenie budowy zjawiło się 5 pracowników wskazanych na liście przedłożonej przez powódkę, którzy mieli być wykwalifikowanymi zbrojarzami. Nie mieli takich kwalifikacji. Sposób ich pracy , a także wydajność w istotny sposób odbiegały od sposobu podejmowania czynności oraz od średniej wydajności przeciętnie kwalifikowanego zbrojarza. Trudności sprawiał także fakt, że pracownicy byli narodowości ukraińskiej i w większości nie rozumieli języka polskiego.

Pracownik strony pozwanej – P. M. - odnotował zastrzeżenia w stosunku do kwalifikacji 4 z 5 obecnych na budowie pracowników wskazując ich niską wydajność, wolne tempo wykonywanych prac, a także na brak wykwalifikowania w zawodzie zbrojarza. Ponadto wskazał, że na budowie w dalszym ciągu nie ma cieśli szalunkowych.

W ciągu następnych kilku dni, strona powodowa skierowała do pracy u pozwanej jeszcze kilku pracowników, których łączna liczba nie przekroczyła 15.

Jakość pracy pracowników w ten sposób pozyskanych przez spółkę (...) nie uległa poprawie.

20 lutego 2018 roku pozwana odesłała z powrotem 4 pracowników skierowanych do pracy przez powódkę tego samego dnia , wskazując na ich brak umiejętności i kwalifikacji w zawodzie zbrojarza.

Od tej daty (...)nie kierowała do dyspozycji strony pozwanej żadnych nowych pracowników.

Wynikało to stąd , że nimi nie dysponowała.

W ramach wymiany korespondencji e- mailowej pomiędzy stronami , w okresie między 20 a 23 lutego 2018 roku, pozwana w dalszym ciągu wskazywała na brak kwalifikacji i spodziewanej wydajności kierowanych do niej pracowników , akcentując konieczność zamiany ich na grupę lepiej przygotowaną.

Zaproponowała zmianę umowy łączącej strony , w ten osób aby określić minimalne wymagania dotyczące wydajności pracy dla zbrojarza na poziomie 300kg/dniówka. Ponadto zwracała uwagę , że przedstawiciel strony powodowej – P. K. – przestał odpowiadać na jej wiadomości.

Powódka odpowiadając 21 lutego 2018 roku, nie zgodziła się na proponowaną zmianę umowy.

Potwierdziła, iż skierowała na budowę 13 osób, a także zapewniła, że osoby te są w stanie wykonywać montaże zbrojeniowe w wydajności 300-350kg/dniówka, jednak z uwagi na warunki panujące na budowie, osoby przedstawione do pracy nie mogą spełniać tego wymagania .

W dniu następnym powódka wystawiła wobec pozwanej fakturę nr (...) obejmującą kwotę 1458 zł, którą następnie skorygowała fakturą korygującą na kwotę 1350 zł brutto. Termin płatności tej faktury został ustalony na dzień 2 marca 2018 roku. Pozwana należność tę zapłaciła 12 marca 2018 roku.

W tych okolicznościach spółka (...) 27 lutego 2018 roku skierowała wypowiedzenie umowy na adres mailowy strony powodowej tj. (...), a także w dniu następnym ,w fonemie oświadczenia na piśmie na adres strony powodowej wskazany na fakturze nr VAT nr (...).

Jako przyczynę wypowiedzenia wskazała nieskierowanie do niej przez powódkę wykwalifikowanych zbrojarzy oraz cieśli w umówionym terminie, brak odpowiedzi na wiadomości kierowane przez stronę pozwaną do strony powodowej, a także to , iż powódka okazuje brak zainteresowania dalszą współpracą stron.

W dniu 13 marca 2018 roku spółka (...) skierowała do pozwanej wypowiedzenie umowy łączącej strony, wskazując na opóźnienie w zapłacie faktury nr (...) przekraczające 7 dni.

W odpowiedzi na nie , datowanej na 15 marca 2018r (...) uznała je za nieskuteczne , w warunkach gdy wcześniej sama dokonała wypowiedzenia umowy, które wywołało skutek prawny ustania stosunku zobowiązaniowego. Jednocześnie stwierdziła że nie zamierza regulować płatności wynikającej z faktury nr (...) , skoro druga strona nienależycie wypełniła swoje zobowiązania umowne.

W dniu 27 marca 2018 roku powódka ponownie wysłała pismo zawierające oświadczenie[ podpisane przez prokurenta spółki K. L. ] o wypowiedzeniu umowy ze skutkiem natychmiastowym. Jako jego przyczynę podała opóźnienie w płatności kwoty wynikającej z faktury (...) z 1 marca 2018r przekraczające 7 dni. Jednocześnie wycofała uprzednie oświadczenie o wypowiedzeniu , uznając je za przedwczesne. Tego samego dnia skierowała do spółki (...) notę obciążeniową nr (...) na kwotę 114.000 zł odpowiadającej naliczonej [ i dochodzonej w postępowaniu ] karze umownej.

Była kontrahentka odmówiła spełnienia tego świadczenia.

W ramach oceny prawnej dochodzonego roszczenia Sąd Okręgowy uznał je za niezadane.

Rozpoczął ją od rozważań dotyczących tego , czy sprawiedliwym był zarzut spółki (...) , iż umowa stron została wypowiedziana wcześniej aniżeli uczyniła to powódka, oświadczeniami pozwanej z 27 i 28 lutego 2018r

Ocenił , że ten zarzut jest uzasadniony

Stwierdził , że zarówno wypowiedzenie umowy dokonane przez spółkę z K. drogą elektroniczną jak i w formie pisemnej były skuteczne.

Wypowiedzenie w formie elektronicznej zostało wysłane na adres elektroniczny (...) .

Z tego adresu korzystał prokurent powodowej spółki, K. L., który porozumiewał się z pomocą tego adresu elektronicznego z pracownikami strony pozwanej.

Taka forma wypowiedzenia odpowiada formie dokumentowej art. 77 § 2 k. c. w zw. z art. 77 ²kc .

Sąd zaakcentował przy tym , że strony nie zastrzegły w umowie, że jej wypowiedzenie ma następować w innej formie , a strony w trakcie trwania umowy pozostawały w stałym kontakcie właśnie za pośrednictwem K. L. z którym pracownicy (...) konsultowali kolejne kroki związane z rozwiazywaniem problemów , które pojawiały się w czasie jej realizacji.

Wobec tego mimo ,iż nie został wskazany w warunkach szczególnych umowy jako przedstawiciel powódki koordynujący kontrakt, to należy uznać , że mógł odebrać w imieniu(...) oświadczenie woli byłej kontrahentki o wypowiedzeniu- datowane na 27 lutego 2018r.

Za skuteczne , wywołujące skautek prawny ocenił także Sąd Okręgowy wypowiedzenie dokonane na piśmie i przesłane pocztą w dniu następnym przez pozwaną na adres powódki wskazany w fakturach wystawianych przez spółkę mającą obecnie siedzibę w G./ o zmianie jej adresu o której Sąd II instancji powziął informacje z urzędu, będzie mowa w dalszej części uzasadnienia /.

Przyjął, iż jakkolwiek adres ten został ujawniony jako siedziba spółki powodowej w KRS dopiero dnia 16 marca 2018 roku, to należy stwierdzić, że wobec posługiwania się nim przez stronę powodową w pismach wcześniejszych, adres ten funkcjonował jako właściwy dla korespondencji przeznaczonej dla niej .

O skuteczności tego doręczenia świadczy także pośrednio to , że w dalszej korespondencji pomiędzy stronami , (...) w ogóle do tego zagadnienia nie odnosiła się mimo , że strona pozwana - szczególnie w piśmie z 15 marca 2018r, podnosiła argument , że dokonała wypowiedzenia umowy wcześniej, właśnie na podstawie w ten sposób złożonego wobec adresata oświadczenia woli.

Sąd zaznaczył również , że powódka nie twierdziła , iż oświadczenia tego nie otrzymała ani , że korespondencję odbierała na poprzedni adres.

Weryfikując, w dalszej części przeprowadzonej oceny roszczenia powódki,[ uznając , że zastrzeżenie kary umownej w sposób oznaczony w umowie z dnia 16 stycznia 2018r w świetle art. 483 §1 kc było dopuszczalne] przesłanka dochodzonego roszczenia uznał , iż nie miała ona dostatecznych podstaw do dochodzenia świadczenia albowiem uprawnienie do niego po jej stronie nie powstało.

Nawet gdyby mogła dokonać wypowiedzenia umowy łączącej strony , to nie mogłoby to być , w realiach faktycznych rozstrzyganej sprawy, wypowiedzenie w trybie natychmiastowym , następujące z przyczyn , które zawiniła spółka (...).

Taka konkluzja była sumą następujących konstatacji i wniosków:

- umowa zawarta przez strony w dniu 16 stycznia 2018r miała charakter umowy o świadczenie usług,

- brak jest wystarczających podstaw aby uznać , że uzasadnioną podstawą wypowiedzenia umowy przez spółkę (...) w trybie natychmiastowym było postanowienie oznaczone jako punkt 2.3.4 jej szczegółowych warunków.

- z materiału dowodowego wynika, że (...) nie może być uznana za winną przyczyn wypowiedzenia.

Jak potwierdzają zeznania świadków obu stron, już w negocjacjach przed podpisaniem umowy ustaliły między sobą, że powódka skieruje do niej określoną liczbę wykwalifikowanych pracowników , a druga strona będzie miała prawo do weryfikacji ich rzeczywistych umiejętności i wydajności i ewentualnego odsunięcia od wykonywanych robót.

- to (...) była w zwłoce ze spełnieniem swojego świadczenia umownego Skierowała na plac budowy jedynie część pracowników z ich liczby uzgodnionej umownie , z której zdecydowana większość nie była wykwalifikowana w profesji, którą miała wykonywać.

- zobowiązała się do dostarczenia 18 cieśli szalunkowych, 8 zbrojarzy oraz 12 murarzy. Mieli to być pracownicy wykwalifikowani, specjaliści w tych branżach. Jako profesjonaliści powinni byli też sprostać średniej wydajności pracy w swoich dziedzinach , którą zwyczajowo przyjmuje się na rynku pracy,

- tych wymagań pracownicy kierowani przez powódkę do dyspozycji pozwanej nie spełniali , a(...) nie dowiodła w postępowaniu swojego twierdzenia , że nie dochowywanie norm wydajności było spowodowane niewłaściwymi warunkami na budowie za które odpowiada (...) czy też niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi.

- nie dowiodła też aby rzeczywiście oddała do dyspozycji pozwanej ogółem 38 pracowników wynagrodzenie za prace których było przedmiotem świadczenia stwierdzonego fakturą z dnia 1 marca 2018r na ogólną sumę 11 448 zł

- tym samym to powódka niewłaściwie wykonywała swoje zobowiązanie.

Taki wniosek tym bardziej wyklucza powstanie po jej stronie uprawnienia do naliczenia kary umownej świadczenie z której jest przedmiotem jej roszczenia dochodzonego pozwem, tym bardziej w wysokości w nim oznaczanej, skoro nie dowodziła , że rzeczywiście jednym z parametrów jej określenia, jest wskazana wyżej liczba pracowników, którymi (...) mogła rzeczywiście dysponować.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 §1 i 3 kpc

W apelacji od tego wyroku , zaskarżając go w całości, strona powodowa domagała się wydania przez Sąd II instancji orzeczenia reformatoryjnego , którym żądanie pozwu zostanie uwzględnione w całości a przeciwniczka procesowa obciążona kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego, w sposób mający dla treści zaskarżonego wyroku istotne znaczenie , a to :

art. 233 §1 kpc , wobec przekroczenia granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów i zastąpienie jej przez Sąd I instancji ocena dowolną , sprzeczną z regułami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania.

Zarzucana wada miała prowadzić także do realizacji drugiej podnoszonej przez skarżącą nieprawidłowości w postaci błędu w ustaleniach faktycznych. Dotyczyła ona konstatacji Sadu I i0nstancji zgodnie z którymi :

a/ strona pozwana dokonała skutecznego wypowiedzenia umowy łączącej strony mimo, iż oświadczenie to było sformułowane błędnie i skierowane do niepoprawnie oznaczonego adresata , przy braku jego doręczenia spółce (...),

b/ powódka nie wywiązywała się właściwie z zawartej w dniu 16 stycznia 2018r umowy mimo , że taki sposób postępowania należało przypisać drugiej stronie , na co wskazują okoliczności faktyczne wynikające z dowodów zgromadzonych w postępowaniu,

c/ pracownicy kierowani do pozwanej przez apelującą nie spełniali w czasie pracy norm wydajności mimo , że ich rodzaj i treść nie była w postępowaniu wykazana przez oponentkę procesową , a strony nie przewidywały ich w umowie ,

d/ (...)nie udowodniła podstaw do wypowiedzenia umowy z trybie natychmiastowym oraz naliczenia kary umownej mimo , że strona przeciwna nie zapłaciła w terminie świadczenia / wynagrodzenia / stwierdzonego fakturą nr (...)

- naruszenia prawa materialnego poprzez nieprawidłowe zastosowanie art. 65 §1 i 2 kc i w konsekwencji uznanie , iż spółka (...) była uprawniona do wypowiedzenia umowy łączącej strony , na podstawie postanowienia oznaczonego jako punkt 2.3.2 szczegółowych warunków mimo , że na tej podstawie było to możliwie dopiero po upływie trzech miesięcy od dnia jej podpisania , a ten warunek nie został spełniony.

Odpowiadając na apelację strona pozwana domagała się jej oddalenia jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia skarżącej kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy spółki (...) nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Nie można podzielić żadnego z zarzutów na których opiera się jej konstrukcja .

Odeprzeć jako chybiony należy zarzut procesowy , przekroczenia granic swobodnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów.

Wskazać na wstępie należy , że zarzut tego rodzaju jest uzasadniony jedynie wówczas , gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.

Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując zarzut procesowy jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.

Z kolei, skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 §1 kpc, wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia, polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Ponadto nie można tracić z pola widzenia również , że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu , który dowody bezpośrednio przeprowadza.

Ma to m. in. i takie następstwo , że nawet w sytuacji w której z treści dowodów można , w zakresie ustaleń , wyprowadzić równie logiczne , chociaż przeciwne do przyjętych przez Sąd I instancji wnioski , to zarzut naruszenia normy art. 233 §1 kpc , pomimo to , nie zostanie uznany za usprawiedliwiony.

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych , aprobować .

Te generalia odniesione do argumentacji , którą posługuje się strona skarżącą dla uzasadnienia stawianego zarzutu procesowego i ścisłe z nim powiązanego zarzutu błędu ustaleń [ który uznaje w ramach polemiki apelacyjnej z orzeczeniem Sądu Okręgowego za zasadniczy ] , wykluczają uznanie ich za trafne.

Oto bowiem , w miejsce rzeczowej, opartej na wskazanych wyżej kryteriach , odniesionej do indywidualnie oznaczonych dowodów [ i opartych na wnioskach z tej oceny ustaleń faktycznych , które przez to miałyby być obarczone podnoszonymi przez (...) wadliwościami ] , polemiki ze sposobem postępowania Sądu Okręgowego , skarżąca spółka ogranicza się do przeciwstawienia jej własnej ich wersji , jej zdaniem poprawnej.

Nieprawidłowości po stronie Sądu niższej instancji do których odwołują się obydwa zarzuty - zgodnie z argumentacją apelantki - sprawdzają się ją się do tego ,że nie przyjął ich wersji faktów afirmowanej przez stronę powodową.

Już stwierdzenie takiego sposobu motywowania stawianych zarzutów wystarcza dla odparcia ich obu.

Zatem tylko na marginesie, dla zapewnienia kompletności wywodu , wskazać po pierwsze trzeba , że nieprawidłowość oceny dowodów i błąd ustaleń są ewentualnie prawnie doniosłe, dla instancyjnej oceny orzeczenia Sądu niższej instancji ale tylko o tyle o ile odnoszą się do dowodów , których treść jest relewantna dla ustaleń doniosłych dla oceny roszczenia zgłoszonego w pozwie. Ewentualna nieprawidłowość co do ustaleń dotyczy okoliczności , które dla tej oceny były niezbędne.

Po wtóre zaznaczyć należy , że przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu jest zawsze tylko jego przedmiot, zidentyfikowany przez powoda poprzez określenie roszczenia znaczeniu procesowym.

Jego oznaczeniu , poza granice którego Sądowi w ramach kompetencji jurysdykcyjnej wykraczać nie wolno , służą dwa elementy: żądanie oraz przytoczone dla jego uzasadnienia okoliczności faktyczne.

W rozstrzyganej sprawie żądanie powódki dotyczyło zapłaty przez oponentkę procesową kary umownej , gdyż jak twierdziła, (...) miała podstawę do jej naliczenia na podstawie postanowienia 5.2.2 warunków szczegółowych umowy, zawartej przez strony w dniu 16 stycznia 2018r.

Twierdziła przy tym , że dokonała skutecznego rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym na podstawie postanowienia nr 2.3.4 tych warunków jako następstwa opóźnienia w zapłacie przez (...) faktury nr (...), na kwotę 11 448 zł /brutto/ .

Odwołała się przy tym do oświadczenia woli złożonego w jej imieniu przez prokurenta K. L. z dnia 27 marca 2018r / k. 20 akt /

Argumentowała , że w tych okolicznościach , przysługuje jej uprawnienie do skutecznego dochodzenia od przeciwniczki tego świadczenia albowiem do natychmiastowego ustania stosunku umownego doszło z przyczyn zawinionych przez pozwaną.

Wszystkie powyższe stwierdzenia zmierzają do konkluzji , że nawet gdyby / ku czemu brak jest, zdaniem Sądu II instancji wystarczających podstaw / podzielić argumentację skarżącej , podważającej w ramach weryfikowanych zarzutów, sposób przeprowadzenia oceny dowodów oraz poczynione przez Sąd niższej instancji ustalenia faktyczne odnoszące się do kwestii istnienie podstaw oraz skuteczności wcześniejszego wypowiedzenia umowy z 16 stycznia 2018r przez spółkę (...), oświadczeniami skierowanymi w dniu 27 lutego 208r na adres e- mailowy prokurenta (...) K. L. i pocztą tradycyjną w dniu następnym / k. 62 i 63 akt/ , dokonane e przez prezesa zarządu pozwanej A. W. , to i tak nie czyniłoby to , w ten sposób motywowanych zarzutów uzasadnionymi , skoro odnosiłyby się one do ustaleń prawnie irrelewantnych dla rozstrzygnięcia o wskazanym wyżej roszczeniu procesowym powódki.

Tylko wobec tego na marginesie dostrzec należy , że złożenie zawartego w piśmie z dnia 27 marca 2018r imieniem pozwanej oświadczenia mającego prowadzić do natychmiastowego zerwania węzła umownego pomiędzy stronami , właśnie wobec prokurenta powódki K. L. , jedynie potwierdza stanowisko pozwanej , aprobowanego przez Sąd I instancji , iż był on uprawniony dla reprezentacji(...) , w relacjach umownych z (...). Zatem oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z dnia 27 lutego 2018r drogą elektroniczną ,/ zachowując dostateczną w okolicznościach rozstrzyganej sprawy formę dokumentową / było poprawnie adresowane.

Geddy do tego dodać , że powódka w ciągu dalszej korespondencji pomiędzy stronami nie kwestionowała , iż oświadczenie to do niej jako do adresata dotarło w sposób umożliwiający zapoznanie się z jego treścią.

Nie ma też racji skarżąca, podnosząc błędy takich ustaleń , które są dla rozstrzygnięcia sprawy doniosłe.

W motywach swojego stanowiska apelacyjnego, w odniesieniu do nich prezentuje własną wersję zdarzeń faktycznych , która nie została przez nią w postępowaniu rozpoznawczym wykazana.

W szczególności dotyczy to nie dopuszczania przez pozwaną na plac budowy kierowanych przez skarżącą pracowników , tego , że byli oni zawodowo przygotowani do robót w swoich specjalnościach , a warunki pracy stworzone przez drugą stronę uniemożliwiały osiąganie przez nich odpowiedniej wydajności. Odnosi się to także do twierdzenia , że to (...) nie chciała kontynuować umowy.

Zgromadzone dowody potwierdzają zgoła odmienny obraz faktyczny w którym pozwana nie kierowała na budowę odpowiedniej liczby wykwalifikowanych pracowników , a ci którzy mieli pracować nie byli w stanie wypracować nawet przeciętej normy wydajności przyjmowanej średnio dla specjalisty w zakresie ciesielstwa czy zbrojarstwa.

To (...) zwracała się do apelującej o zmianę sposobu realizacji zobowiązania umownego , w tym zwiększenia ich liczby do uzgodnionego wzajemnie poziomu i wymiany dotąd kierowanych pracowników na fachowych i wydajnych ale bez rezultatu.

To ostatecznie doprowadziło do tego , że umowa nie była kontynuowana.

Wbrew omawianym zarzutom , niewadliwym jest też kwestionowane ustalenie , że powódka nie miała dostatecznej podstawy do złożenia oświadczenia z dnia 27 marca 2018r.

Zapłata za fakturę nr (...), na kwotę 11 448 zł / /k.64 akt / jest / czego strony nie kwestionują /, nadal przedmiotem sporu sądowego pomiędzy nimi w innym postępowaniu , które jak dotąd, nie zakończyło się.

Okoliczności ustalone w obecnie rozstrzyganej sprawie są dostateczną podstawą do uznania , że sposób realizacji obowiązków umownych przez spółkę (...) uzasadniał powstanie u spółki z K. wątpliwości co do istnienia podstaw do obowiązku zapłaty świadczenia stwierdzonego w tym dokumencie. To czy pozwana jest zobowiązana była je spełnić oceni Sąd we wskazanym wyżej innym procesie z udziałem stron.

Tym nie mniej brak jego spełnienia nie jest dostateczną podstawą dla wniosku , że zaniechanie to było zawinioną przyczyną po stronie kontrahentki powódki , która skutkowała powstaniem po jej stronie uprawnienia do natychmiastowego zerwania węzła obligacyjnego łączącego strony i naliczenia za to kary umownej.

Brak dostatecznej podstawy do powstania tego uprawnienia po stronie (...) czyni niedoniosłą kwestię faktyczną wykazania przez nią postaw określenia wysokości tego świadczenia.

Ze wskazanych przyczyn obydwa zarzuty procesowy i kwestionujący poprawność ustaleń nie są trafne.

Taka ich ocena decyduje o tym , iż okoliczności , które Sąd I instancji uczynił podstawą faktyczną ocenianego instancyjnie wyroku , Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne.

W ich świetle, bezzasadnym jest także postawiony przez apelującą zarzut materialny naruszenia art. 65 §1 i 2 kc. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie.

Podzielenie tego zarzutu wykluczają motywy , którymi powódka posługuje się aby jego realizację uzasadnić.

Błędu Sądu Okręgowego w tym zakresie upatruje w uznaniu , że strona przeciwna w odwołaniu się do postanowienia 2.3.2 szczegółowych warunków umowy była uprawniona do jej wypowiedzenia mimo braku upływu trzymiesięcznego terminu od jej podpisania , który skarżąca utożsamia z przesłanką jego dopuszczalności.

Powołując dotychczasową argumentację dotyczącą tego, co było przedmiotem rozstrzygnięcia w sprawie, zagadnienie skuteczności wypowiedzenia umowy z dnia 16 stycznia 2018r przez (...) jest prawnie niedoniosłe. Przedmiotem o którym rozstrzygał Sąd Okręgowy było bowiem roszczenie procesowe powódki , ramach oceny którego konieczną ale równocześnie wystarczającą była weryfikacja realizacji przesłanek umownych, uprawniających(...)do naliczenia wobec byłej kontrahentki kary umownej za to , że z przyczyn zawinionych przez (...) doszło poprzez oświadczenie powódki do natychmiastowego ustania / zerwania / umowy.

Nie dowiedzenie podstaw faktycznych do powstania po jej stronie tego uprawnienia wystarcza do tego aby ocenić dochodzone roszczenie jako niezasadne.

Stąd nawet potwierdzenie zarzucanego błędu materialnego / ku czemu brak wystarczających podstaw / jest nieistotne z punktu widzenia apelacyjnej oceny poprawności prawnej kontrolowanego instancyjnie orzeczenia.

Zatem jedynie w drodze uwagi czynionej na marginesie trzeba zwrócić uwagę , że treść postanowień umowy stron, dotyczących sposobu zakończenia stosunku obligacyjnego wyraźnie rozgranicza i odróżnia od siebie sytuacje w których do ustania jej dochodzi na skutek wypowiedzenia i upływu jego terminu / wówczas rzeczywiście oświadczenie o wypowiedzeniu nie może wywołać skutku wcześniej aniżeli na koniec trzeciego miesiąca obowiązywania umowy / , od sytuacji kiedy z przyczyn ściśle umownie oznaczonych , a do takich, wywodzonych z niewykonywania umowy przez oponentów procesowych odwoływały się strony , mogło dojść do natychmiastowego ustania stosunku umownego , nazywanego natychmiastowym zerwaniem umowy.

W świetle tych postanowień / por. pkt 2.3.1,2 ,3 i 4 warunków szczegółowych k. 16 akt/ uprawnionym jest stanowisko zgodnie z którym, w ostatnio opisanej sytuacji dla skuteczności takiego sposobu ustania umowy stron, uprzedni upływ terminu trzymiesięcznego nie był przeszkodą.

Z podanych przyczyn , w uznaniu apelacji za niezasadną , Sąd Apelacyjny orzekł o jej oddaleniu , na podstawie art. 385 kpc w zw. za art. 483 §1 kc

Podstawą orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego był art. 98 §1 i 3 kpc w zw z art. 108 §1 i 391 §1 kpc. i wynikająca z niego , dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu , zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

Zważywszy na wskazaną w apelacji wartość przedmiotu zaskarżenia oraz fakt , iż po stronie wygrywającej spółki (...) wyczerpują się one w wynagrodzeniu pełnomocnika będącego adwokatem , kwota należna jej od przegrywającej (...), została ustalona na podstawie §2 pkt 6 w zw. za §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 [ DzU z 2015 poz. 1800].

Sąd II instancji zauważa także , że po ogłoszeniu orzeczenia , w warunkach gdy żadna z profesjonalnie zastępowanych stron, a w szczególności pełnomocnik powódki nie wskazała na dokonaną po wydaniu wyroku przez Sąd Okręgowy zmianę , dostrzegł , że zgodnie z treścią wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS dotyczącym spółki (...) [ nr KRS (...)] , począwszy od 25 lutego 2020 siedzibą pozwanej jest [ w miejsce W.] G..

Stąd też, działając na podstawie art. 350§1 kpc w zw. z art. 391 §1 kpc , dokonał z urzędu sprostowania tej części jego komparycji, postanowieniem z dnia 7 kwietnia 2021r

SSA Grzegorz Krężołek SSA Robert Jurga SSA Jerzy Bess