Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 191/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lipca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Krośnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Artur Lipiński

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Kalisz

po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2021 roku w Krośnie

sprawy J. J. s. R. i A. ur. (...) w S.

obwinionego o wykroczenie z art. 124 § 1 kw

na skutek apelacji wniesionej przez obwinionego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Sanoku z dnia 21 grudnia 2020 roku, sygn. akt II W 247/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że na podstawie art. 39 § 1 k.w. odstępuje od wymierzenia kary obwinionemu J. J. ,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy za wyjątkiem orzeczenia o opłacie,

III.  zasądza od obwinionego J. J. na rzecz oskarżyciela posiłkowego Fundacji (...) kwotę 840 zł /osiemset czterdzieści złotych/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym,

IV.  zasądza od obwinionego J. J. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze oraz opłatę za obie instancje w kwocie 30 zł /trzydzieści złotych/.

Sygn. akt II Ka 191/21

UZASADNIENIE

J. J. został obwiniony to, że w dniu 30 czerwca 2018 r. w S. przy ul. (...), przed kościołem Parafii Przemieniania Pańskiego, działając umyślnie dokonał zniszczenia dwóch banerów antyaborcyjnych, gdzie wartość zniszczonego mienia wyniosła 400,98 zł na szkodę Fundacji (...) tj. o wykroczenie z art. 124 § 1 k.w.

Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2020 r. sygn. akt II W 247/20 Sąd Rejonowy w Sanoku

I. U z n a ł obwinionego J. J. za winnego popełnienia powyższego czynu, a stanowiącego wykroczenie z art. 124 § 1 k.w. i za to na podstawie art. 124 § 1 k.w. w zw. art. 24 § 1 i 3 k.w. wymierzył mu karę grzywny w kwocie 200 zł (dwieście złotych),

II. na podstawie art. 124 § 4 kw z o b o w i ą z a ł obwinionego J. J. do naprawienia szkody przez zapłatę na rzecz oskarżyciela posiłkowego Fundacji (...) kwoty 400,98 zł (czterysta złotych 98/100).

III. Na podstawie przepisu art. 119 § 1 k.p.w. w zw. z § 2 i § 3 pkt 1 Rozporządzenia z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania w sprawach o wykroczenia oraz art. 21 pkt. 2 w zw. z art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych oraz art. 616 § 1pkt. 2 kpk i art. 627 kpk w zw. z art. 119 § 1 kpw
o b c i ą ż y ł obwinionego kosztami postępowania w kwocie 120 zł (sto złotych) na rzecz Skarbu Państwa i w y m i e r z y ł mu opłatę sądową w kwocie 30 zł (trzydzieści złotych) oraz z a s ą d z i ł od obwinionego J. J. na rzecz oskarżyciela posiłkowego Fundacji (...) kwotę 1.704,00 zł (jeden tysiąc siedemset cztery złote) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego.

Apelację od powyższego wyroku w całości wniósł obrońca obwinionego, który zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

a) mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania, a polegającą na naruszeniu art. 7 kpk w zw. z art. 8 kpw, poprzez:

- dowolną i wybiórczą ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego polegającą na nie wzięciu pod uwagę pełnej treści zeznań świadków funkcjonariuszy Policji Ł. N. i B. J., co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i chybionego przyjęcia, że obwiniony J. J. działał umyślnie, co najmniej w zamiarze ewentualnym;

- dowolną i wybiórczą ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego polegającą na braku właściwej i wnikliwej oceny dowodu z dokumentu jakim jest faktura VAT nr (...) z dn. 18-10-2017 r- [k. 18], co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i chybionego przyjęcia, że wysokość szkody wyrządzonej czynem stanowi kwotę 400,98 zł;

b) mający wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, a polegający na:

- nieuprawnionym przyjęciu, że w nin. sprawie brak jest jakichkolwiek przesłanek aby rozważać działanie obwinionego J. J. w warunkach stanu wyższej konieczności stypizowanego w art. 16 kw;

- nierozważeniu przez Sąd czy obwiniony J. J. działał w warunkach obrony koniecznej stypizowanej w art. 15 kw.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca obwinionego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości \ uniewinnienie obwinionego od zarzucanych mu wnioskiem o ukaranie czynów, przy zasądzeniu na jego rzecz kosztów obrony z wyboru za obie Instancje wg norm przepisanych.

Nadto wyrok został zaskarżony przez obwinionego J. J., który zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. Obrazę przepisów postępowania która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, to jest obrazę art. 8 k.p.w. w związku z art. 4 k.p.k. i z art. 7 k.p.k. polegającą na:

- błędnym uznaniu, że działanie obwinionego objęte było co najmniej zamiarem ewentualnym winy umyślnej zniszczenia rzeczy, podczas gdy zgodna z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocena dowodów, w szczególności zeznań świadków Ł. N., B. J., M. K. i M. J. oraz dowodów rzeczowych prowadzi do wniosku, iż podejmując działanie nakierowane na usunięcie banerów w widoku publicznego obwiniony nie przewidywał przedarcia się banera na ostrym ogrodzeniu czyli jego zniszczenia;

- błędnym uznaniu, że wartość mienia w postaci dwóch banerów wyniosła 400,98 złotych podczas gdy zgodna z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocena dowodu z faktury VAT nr (...) z dn. 18-10-2017 roku nie pozwala na poczynienie takiego ustalenia.

2. Obrazę przepisu postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, to jest obrazę art. 109 §2 k.p.w. w związku z art. 442 §3 k.p.k. polegającą na pominięciu wskazania sądu odwoławczego co do konieczności rozważenia działania w stanie wyższej konieczności w tym oceny, czy fakt wywieszenia na widok publiczny wielkoformatowych drastycznych fotografii rozczłonkowanych zwłok ludzkich stanowił bezpośrednie niebezpieczeństwo dla dobra prawnego w postaci obyczajności publicznej oraz spokoju i porządku publicznego.

3. Obrazę prawa materialnego tj. art. 15 k.w. polegającą na jego niezastosowaniu w ustalonym stanie faktycznym i przypisaniu obwinionemu popełnienia wykroczenia z sytuacji gdy działaniem tym odpierał bezpośredni bezprawny zamach na obyczajność publiczną, spokój i porządek publiczny, który to zamach polegał na wywieszeniu w miejscu publicznym wielkoformatowych drastycznych fotografii rozczłonkowanych zwłok ludzkich stanowiącym wykroczenie z art. 51 §1 k.w. oraz art. 141 k.w.

4. Obrazę przepisu §15 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie polegającą zasądzeniu od obwinionego na rzecz oskarżyciela posiłkowego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego kwoty przekraczającej wartość przedmiotu sprawy.

Podnosząc powyższe zarzuty obwiniony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości polegającą na uniewinnieniu obwinionego od zarzuconego czynu.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja obwinionego i jego obrońcy zasługuje częściowo na uwzględnienie i skutkuje odstąpieniem od wymierzenia obwinionemu kary na mocy art. 39 § 1 k.w.

W ocenie Sądu Odwoławczego ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, w tym przede wszystkim ustalenie, że obwiniony J. J. jest winny popełnienia zarzucanego mu wykroczenia zasługują na całkowitą akceptację. Przede wszystkim należy uznać, iż nie zasługują na uwzględnienie zarzuty dotyczące niewłaściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Nie sposób bowiem dokonanej przez Sąd I instancji ocenie dowodów w ocenie Sądu Odwoławczego zarzucić cech dowolności czy sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania. Natomiast zarzut obrazy przepisu art. 7 k.p.k. tj. zasady swobodnej oceny dowodów może być skuteczny jedynie wtedy, gdy zostanie wykazane, że Sąd oceniając dowody naruszył zasady logicznego rozumowania, bądź nie uwzględnił przy ich ocenie wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. W przedmiotowej sprawie zaś Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów przez Sąd I instancji.

W ocenie Sądu Odwoławczego nie zasługują na uwzględnienie zarzuty przedstawione w apelacjach, iż nie było zamiarem obwinionego zniszczenie banerów i nastąpiło to przypadkowo. Jak bowiem słusznie wskazał Sąd I instancji obwiniony najpierw zwrócił uwagę funkcjonariuszy Policji na przedmiotowe banery i podkreślił, iż naruszają one jego uczucia religijne, a następnie, kiedy funkcjonariusze Policji nie podjęli się ich zdejmowania przystąpił samodzielnie do ich usuwania. Funkcjonariusze Policji zgodnie zeznali, że obwiniony złapał baner, a następnie szarpnął zrywając go z mocowań, po czym to samo uczynił z drugim banerem. Takie zachowanie obwinionego słusznie Sąd I instancji ocenił jako działanie umyślne z zamiarem co najmniej ewentualnym. Obwiniony mógł bowiem przewidywać, że szarpnięcie za baner może spowodować jego rozerwanie i co najmniej na to się godził. Należy tu podkreślić, iż pozostałe banery zostały zdjęte przez brata obwinionego oraz jego znajomą w sposób ostrożny i nie doszło do ich zniszczenia czy nawet uszkodzenia, a zatem przy zachowaniu odpowiedniej ostrożności było to możliwe. Obwiniony natomiast zareagował gwałtownie choć mógł przewidzieć, że działając w ten sposób może dokonać zniszczenia banerów.

Sąd Odwoławczy w pełni podziela stanowisko Sądu I instancji, iż należało zatem przyjąć, że do zniszczenia banerów doszło wskutek działania umyślnego z zamiarem ewentualnym. Zresztą, po tym jak obwiniony uszkodził pierwszy ze ściąganych banerów bezspornie miał już świadomość, że mogą one ulec zniszczeniu, a mimo tego kontynuował swoje działania.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut apelacji, iż Sąd I instancji nie rozważył, iż działanie obwinionego podjęte zostało w stanie wyższej konieczności. W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd I instancji dał bowiem wyraz swojemu stanowisku w tym zakresie wskazując, iż w przedmiotowej sytuacji nie zachodziły warunki do przyjęcia, iż działanie obwinionego podjęte jest w stanie wyższej konieczności. Obwiniony J. J. działał bowiem około godziny 22:00, a zatem nie zachodziła natychmiastowa konieczność ochrony innych dóbr tj. np. ochrony małoletnich przed prezentowanymi na banerach obrazami, co mogłoby ewentualnie usprawiedliwiać natychmiastowe i gwałtowne działanie obwinionego. Obwiniony zresztą wyjaśnił, iż miał świadomość, że następnego dnia jest niedziela i wówczas baner będzie widoczny dla większej ilości osób, w tym dzieci, idących do K.. Na miejscu zdarzenia pojawiła się wprawdzie grupka osób, w tym nastoletnia młodzież, ale miało to już miejsce kiedy obwiniony wraz z bratem i M. K. zdejmowali banery.

Brak jest także podstaw do uwzględnienia zarzutu obrońcy obwinionego o działaniu obwinionego w warunkach obrony koniecznej (art. 15 k.w.) bowiem w przedmiotowej sprawie nie można mówić o zaistnieniu bezpośredniego bezprawnego zamachu na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

Uznając za zasadne przyjęcie przez Sąd I Instancji, iż obwiniony dopuścił się zarzucanego mu wykroczenia oraz akceptując ustalony przez Sąd I instancji stan faktyczny Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok poprzez odstąpienie na mocy art. 39 § 1 k.w. od wymierzenia obwinionemu kary.

Przepis ten stanowi bowiem, iż „w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można - biorąc pod uwagę charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy - zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego”.

Ocena, czy sytuacja taka zaistniała, należy do Sądu, a ustawa zakłada tu dwa alternatywne kryteria - przedmiotowe i podmiotowe - pozwalające na ustalenie, czy wypadek taki zachodzi. Pierwsze kryterium to "charakter i okoliczności czynu", a więc elementy związane z samym czynem, choć nie tylko te, które wchodzą w zakres jego znamion (jak rodzaj naruszonego dobra, rozmiar szkody czy sposób działania sprawcy), a więc i np. przypadkowość zachowania, waga naruszonych reguł ostrożności czy reagowanie na krzywdzące zachowanie innej osoby itd. Drugie kryterium stanowią "właściwości i warunki osobiste" sprawcy, a więc okoliczności związane z jego osobowością, poziomem intelektualnym, warunkami bytowymi, socjalnymi itd.

W przekonaniu Sądu Odwoławczego w przedmiotowej sprawie zachodzi właśnie „wypadek zasługujący na szczególne uwzględnienie” skutkujący koniecznością odstąpienia od wymierzenia kary zarówno z przyczyn podmiotowych, jak i przedmiotowych. W szczególności, obwiniony nie był nigdy karany, jest osobą posiadającą wyższe wykształcenie, pracującą, ojcem dwójki dzieci, prowadzącym do tej pory nienaganny tryb życia. Trzeba także podkreślić, iż obwiniony J. J. działał z powodów, które zasługują na uwzględnienie. Jak wyjaśniał bowiem sam obwiniony, jest on osobą ochrzczoną, członkiem Kościoła (...), zaś na przedmiotowych banerach uwidocznione zostały obrazy rozczłonkowanych zwłok ludzkich, co według niego stanowiło zbezczeszczenie tych zwłok i miało dla nich charakter hańbiący. Nadto obrazy te umieszczone zostały na ogrodzeniu kościoła i w pobliżu pomnika Św. J. P. II, co w ocenie obwinionego również było naganne. Nadto obwiniony szeroko w wyjaśnieniach opisał, iż w chrześcijaństwie istnieje nakaz poszanowania ciała ludzkiego i zwłok ludzkich, zaś zwłoki należy prezentować w sposób godny, z szacunkiem dla nich. Na tych zdjęciach natomiast były one przedstawione nie w celu oddania im czci, a jedynie po to by szokować przechodniów. Trzeba podkreślić, iż obwiniony najpierw zgłosił funkcjonariuszom Policji, iż widok przedmiotowych banerów go zgorszył, zszokował i oburzył oraz że zostały obrażone jego uczucia religijne. Dopiero brak reakcji ze strony funkcjonariuszy Policji sprowokował działanie obwinionego, który chciał także chronić ewentualnych małoletnich przechodniów przed narażeniem na drastyczne widoki prezentowane na przedmiotowych banerach.

W ocenie Sądu wskazana wyżej motywacja działania obwinionego oraz jego właściwości i warunki osobiste uzasadniają, mimo przypisania mu popełnienia wykroczenia z at. 124 § 1 k.w., odstąpienie od wymierzenia kary.

W pozostałym zakresie Sąd Odwoławczy utrzymał zaskarżony wyrok w mocy, w tym orzeczenie o obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 400,98 zł na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Szkoda ta została bowiem bezsprzecznie wyrządzona przez obwinionego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Odwoławczy na mocy art. 437 § 2 k.p.k., art. 456 k.p.k. w zw. z art. 109 § 1 i § 2 k.p.w. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że na podstawie art. 39 § 1 k.w. odstąpił od wymierzenia kary obwinionemu J. J., zaś w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy za wyjątkiem orzeczenia o opłacie.

Nadto Sąd Odwoławczy zasądził od obwinionego J. J. na rzecz oskarżyciela posiłkowego Fundacji (...) kwotę 840 tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym oraz zasądził od obwinionego J. J. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze oraz opłatę za obie instancje w kwocie 30 zł.