Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2021 roku

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie Wydział II Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Dubinowicz – Motyk

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2021 roku

na posiedzeniu niejawnym w trybie art. 148 ¹ kpc

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. z siedzibą w W.

przeciwko B. S.

o zapłatę kwoty 109 598,62zł

I oddala powództwo;

II zasądza od powoda (...) Bank S.A. z siedzibą w W. na rzecz pozwanej B. S. kwotę 5400zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt II C 1626/19

UZASADNIENIE

W dniu 24 lipca 2018 roku (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko B. S., domagając się zasądzenia od pozwanej kwoty 109 598,62zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż strony łączyła umowa pożyczki nr (...) z dnia 27 kwietnia 2015 roku, pozwana nie wywiązywała się z obowiązku terminowej spłaty rat, wobec czego zadłużenie z tytułu w/w umowy z dniem 27 czerwca 2018 roku zostało postawione w stan wymagalności i na dzień wniesienia pozwu wynosiło 109 598,62zł, w tym 106 985,67zł niespłaconego kapitału. (k.3-5)

W dniu 28 września 2018 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym sygn. VI Nc-e 1386798/18, uwzględniając żądanie pozwu. (k.5v)

Nakaz ten utracił moc w całości w następstwie wniesienia sprzeciwu przez pozwaną B. S., która podkreślała nielojalne działanie powodowego banku, udzielającego jej kredytów a następnie odmawiającego ich restrukturyzacji w oparciu o te same dochody pozwanej, a także postulowała zawarcie ugody sądowej. (k.6v-7) Postanowieniem z dnia 30 października 2018 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania tut. Sądowi. (k.11)

(...) Bank S.A. w W. podtrzymywał żądanie pozwu w całości. (k.49-52, 87-88, 108-109)

B. S. domagała się oddalenia powództwa, podnosząc że nie zostało ono udowodnione co do wysokości, że z dokumentów dołączonych do pozwu nie wynika aby kwota kredytu została wypłacona oraz w jaki sposób ustalono wysokość rzekomego zadłużenia pozwanej, domagając się także zasądzenia na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego. (k.77 i 129)

Postanowieniem z dnia 19 lutego 2021 roku tut. Sąd skierował sprawę do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ kpc. (k.128)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 kwietnia 2015 roku pomiędzy Bankiem (...) S.A. w G. a B. S. zawarta została umowa kredytu gotówkowego nr (...), na mocy której bank udzielił pozwanej kredytu w kwocie 136 868,36zł przeznaczonego na spłatę trzech innych kredytów (kwota 123 539zł), na dowolny cel konsumpcyjny (kwota 1000zł) i na opłacenie prowizji od udzielanego kredytu (kwota 12 329,36zł), na okres do 29 kwietnia 2024 roku, a pozwana zobowiązała się spłacić kredyt wraz z oprocentowaniem w 108 miesięcznych ratach w wysokości po 1574,61zł każda.

W §7 i 8 umowy przewidziano, iż bank może wypowiedzieć umowę kredytu m.in. w przypadku, gdy kredytobiorca nie dotrzymuje warunków udzielenia kredytu, w tym – wskutek braku płatności w terminie wynikającym z umowy, a termin wypowiedzenia wynosi 30 dni. Dowód: umowa kredytu i harmonogram spłat k.56-58

(...) Bank S.A. w W. z dniem 4 listopada 2016 roku przejął wszelkie prawa i obowiązki Banku (...) S.A. w G., z wyjątkiem tych wiążących się z działalnością hipoteczną. Niesporne, nadto wyciąg z planu podziału k.47-48

Po 26 marca 2017 roku w księgach (...) Bank S.A. odnotowano wpłaty pozwanej w kwotach: - 1583,10zł (25 kwietnia 2017 roku), - 800zł (26 czerwca 2017 roku), - 5zł (20 lipca 2017 roku), - 1600zł (7 sierpnia 2017 roku), - 1574,73zł (25 września 2017 roku), - 4803,65zł (2 października 2017 roku), - 1000zł (30 października 2017 roku), - 580zł (16 listopada 2017 roku), - 500zł (29 grudnia 2017 roku), - 2600zł (11 stycznia 2018 roku), - 812zł (26 marca 2018 roku), - 800zł (25 kwietnia 2018 roku), - 800zł (28 maja 2018 roku), - 800zł (25 czerwca 2018 roku). Dowód: historia rachunku k.58-70

Pismem z dnia 13 lipca 2017 roku (...) Bank S.A. w W. poinformował B. S., iż jej wniosek o zmianę warunków kredytowania nie został uwzględniony z uwagi na brak zdolności kredytowej pozwanej oraz że warunkiem podjęcia pozytywnej decyzji restrukturyzacyjnej jest przedstawienie dodatkowego zabezpieczenia kredytu. Dowód: pismo z 13 lipca 2017 roku k.7v

Pismem z dnia 2 lutego 2018 roku (...) Bank S.A. w W. wezwał B. S. do spłaty zaległości z tytułu umowy kredytowej nr (...), które na koniec grudnia 2017 roku wynosiły 1632,64zł. Dowód: wezwanie do zapłaty k.42

Pismem z dnia 28 lutego 2018 roku (...) Bank S.A. w W. wezwał B. S. do spłaty zadłużenia z tytułu w/w umowy w kwocie 1640,64zł w terminie 7 dni od otrzymania pisma, informując że nieuregulowanie zadłużenia może spowodować wypowiedzenie umowy kredytu wraz z żądaniem natychmiastowej spłaty całości zobowiązania. Dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty k.43

W dniu 30 kwietnia 2018 roku (...) Bank S.A. w W. wystosował do B. S. pismo zatytułowane „warunkowe wypowiedzenie umowy kredytowej nr (...)”, zawierające wezwanie do dokonania w terminie 14 dni spłaty zaległości z tytułu w/w umowy wynoszących 4802,34zł i informację o możliwości złożenia w tym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Wskazano w nim, że w przypadku nieskorzystania przez pozwaną z uprawnień przewidzianych w art. 75c ustawy Prawo bankowe, (...) Bank S.A. w W. wypowiada umowę kredytową numer (...) z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia, rozpoczynającego się od dnia, w którym upłynął termin 14 dni roboczych liczonych od daty doręczenia pisma. W/w pismo doręczono B. S. w dniu 8 maja 2018 roku. Dowód: pismo z 30 kwietnia 2018 roku z potwierdzeniem doręczenia k.44-45

W dniu 9 lipca 2018 roku (...) Bank S.A. w W. wystosował do B. S. przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 109 152,82zł, jako wymagalnego zadłużenia z umowy kredytowej nr (...). Dowód: wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem doręczenia k.53-54

W dniu 24 lipca 2018 roku (...) Bank S.A. w W. wystawił wyciąg z ksiąg bankowych, stwierdzający istnienie zadłużenia B. S. z tytułu umowy kredytu nr (...) w kwocie 109 598,62zł, w tym: niespłacony kapitał 106 985,67zł, odsetki umowne 1706,34zł i odsetki umowne za opóźnienie 906,61zł. Wyciąg ów podpisał w dniu 30 sierpnia 2019 roku radca prawny T. G., dysponujący pełnomocnictwem do podpisywania wystawionych przez powodowy bank wyciągów z ksiąg bankowych. Dowód: wyciąg z ksiąg banku k.46, pełnomocnictwo k.17

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Jego podstawą prawną jest postanowienie zamieszczone w §4 i §8 ust.5 umowy o kredyt z dnia 27 kwietnia 2015 roku, przewidujące obowiązek pozwanej jako kredytobiorcy, spłaty zadłużenia wynikającego z umowy kredytu wraz z odsetkami. Wspomniane postanowienia umowy stron, w powiązaniu z dyspozycją art. 353 kc i art. 69 ust.1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, uzasadniają żądanie powoda wobec pozwanej o wykonanie jej zobowiązania z umowy kredytu. Stosownie bowiem do art. 69 ust.1 ustawy Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W/w regulacja oznacza, że stosownie do art. 6 kc, obowiązkiem strony powodowej było przedstawienie dowodów wykazujących fakt zawarcia przez strony umowy kredytu, warunki tej umowy, udostępnienie pozwanej kwoty kredytu, sposób zarachowania spłat dokonywanych przez pozwaną i wypowiedzenie umowy. Sąd nadmienia, że większość owych okoliczności – poza faktem zawarcia i treścią umowy kredytu – było sporne pomiędzy stronami. Tymczasem inicjatywa dowodowa powodowego banku była bardzo ograniczona. Nie zostały złożone do akt dokumenty potwierdzające fakt wypłacenia kwoty kredytu, tj. wypłacenia łącznie 123 539zł na rachunki wymienione w §2 ust.2 umowy, wypłacenia kwoty 1000zł na rachunek wskazany w §2 ust.3 umowy i zaksięgowania kwoty 12 329,36zł jako prowizji, czego domagała się pozwana. Fakt ten jednak można było potraktować jako przyznany, skoro pozwana do czerwca 2018 roku dokonywała wymienionych powyżej płatności na rzecz banku na rachunek przeznaczony do spłaty kredytu. Po drugie – nie zostały złożone do akt dokumenty obrazujące czy, kiedy i w jakich wysokości wpłat dokonywała pozwana tytułem spłaty kredytu w okresie od 29 maja 2015 roku do 26 marca 2017 roku. Uniemożliwia ta zweryfikowanie poprawności wyliczeń przedstawionych w wyciągu z ksiąg banku albo ustalenie wysokości zadłużenia pozwanej w razie przyjęcia, że do chwili wyrokowania umowa kredytu nie została skutecznie wypowiedziana. Po trzecie – wobec braku potwierdzenia wypłaty kwoty kredytu oraz braku informacji o fakcie dokonywania i sposobie zarachowania spłat dokonywanych za okres maj 2015 – marzec 2017, przedłożony wyciąg z ksiąg banku nie mógł być uznany za dokument prywatny wystarczający do udowodnienia wysokości zadłużenia pozwanej z tytułu spornej umowy, tym bardziej iż pomiędzy jego wystawieniem a podpisaniem upłynął ponad rok (!). Po czwarte, co najistotniejsze, w ocenie Sądu nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu nr (...). W dacie dokonywania owej czynności przez powodowy bank, art. 75 ust. 1 i 2 oraz art. 75c ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe stanowiły, że w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu bank może wypowiedzieć umowę kredytu z 30 dniowym okresem wypowiedzenia, przy czym uprzednim obowiązkiem banku było wezwanie kredytobiorcy do dokonania spłaty zadłużenia z tytułu kredytu w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych oraz jednoczesne pouczenie o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Strona powodowa nie dochowała tej procedury, zamieszczając w jednym piśmie i wezwanie do zapłaty z informacją o możliwości ubiegania się o restrukturyzację i oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Tymczasem bank powinien najpierw doręczyć pozwanej wezwanie do zapłaty spełniające wymogi z art. 75c ust.1 i 2 ustawy Prawo bankowe, aby dopiero po bezskutecznym upływie terminu określonego w owym wezwaniu złożyć pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu. Ponadto – oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu powinno być jednoznaczne i bezwarunkowe. Właściwość czynności prawnej, jaką jest oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu, sprzeciwia się możliwości uzależnienia powstania jej skutków od zdarzenia przyszłego i niepewnego (art. 89 kc). Zagadnienie to bywa rozbieżnie oceniane w orzecznictwie, jednak Sąd rozpoznający niniejszą sprawę stoi na stanowisku, że niedopuszczalne jest złożenie jednostronnego oświadczenia kształtującego sytuację prawną innego podmiotu z zastrzeżeniem warunku, gdyż ochrona prawna interesów adresata oświadczenia wymaga dookreślenia zakresu skuteczności tego rodzaju oświadczenia już w momencie ich składania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 29 kwietnia 2009 roku II CSK 614/18, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 8 października 2020 roku I ACa 894/19). Z uwagi na owe uchybienia, Sąd uznał, że oświadczenie zamieszczone w piśmie strony powodowej datowanym na 30 kwietnia 2018 roku nie doprowadziło do rozwiązania umowy kredytu, z uwagi na naruszenie przepisów art. 89 kc i art. 75c ustawy Prawo bankowe. Skoro zaś podstawą faktyczną pozwu było twierdzenie, że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu, a Sąd tej okoliczności nie uznał za udowodnioną, powództwo podlegało oddaleniu. Sąd zauważa, że wyjściem poza granice żądania byłoby zasądzenie kwoty mającej stanowić sumę wymagalnych rat kredytu oraz że – nawet gdyby hipotetycznie rozpatrywać taką możliwość – powodowy bank nie zaoferował materiału dowodowego umożliwiającego dokonanie rozliczeń stron (brak informacji o wpłatach za okres przed marcem 2017 roku).

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd oddalił powództwo w całości jako nieudowodnione i orzekł o kosztach procesu na mocy art. 98§1 i 3 kpc, zasądzając na rzecz pozwanej koszty zastępstwa procesowego ustalone na podstawie §2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.