Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 428 / 21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 29 marca 2021 r. w sprawie II K 435 / 21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

zarzuty mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów prawa procesowego – art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk, w następstwie których doszło do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mającego wpływ na jego treść poprzez bezzasadne przyjęcie, iż T. P. dopuścił się zarzuconego mu czynu

☒ zasadny

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty, które niezależnie od sposobu ich sformułowania, zmierzały do wykazania wadliwości poczynionych ustaleń faktycznych, będących następstwem nierespektowania przez sąd I instancji reguł wynikających z art. 4 kpk, 7 kpk i 410 kpk, uznać należało za uzasadnione. Zgodzić się też w konkluzji ze skarżącym należało, iż sąd I instancji w sposób pochopny, nie przystający do realiów dowodowych sprawy, uznał, iż oskarżony dopuścił się wobec swojej żony tego rodzaju zachowań, które uzasadniałyby zakwalifikowanie ich w kategoriach występku znęcania z art. 207 § 1 kk.

Z lektury uzasadnienia zaskarżonego wyroku wyprowadzić można wniosek, iż ustalenia faktyczne stanowiące podstawę jego wydania poczynione zostały w oparciu o zeznania pokrzywdzonej I. P. i przy założeniu, iż zasługują one na wiarę praktycznie w pełnej rozciągłości. Skarżąca słusznie jednak podnosiła, iż tak daleko idący brak krytycyzmu przy ocenie tych zeznań był nieuprawniony. W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należało na chwiejność jej procesowych i pozaprocesowych ( por. ujawnione nagrania rozmów z udziałem pokrzywdzonej, których prawdziwości oraz treści pokrzywdzona nie zakwestionowała ) relacji w odniesieniu do tego, czy oskarżony rzeczywiście dopuszczał się wobec niej czynów mogących nosić znamiona czy to fizycznego, czy to psychicznego znęcania się. Obrona podnosiła, iż obciążające oskarżonego zeznania pokrzywdzonej były wyłącznie pochodną wpływu, jaki wywierała na nią sąsiadka B. M., sugerująca złożenie relacji niezgodnych z rzeczywistością, z zamiarem przysporzenia w ten sposób kłopotów T. P., z którym pozostawała w konflikcie. Możliwość taką w dostatecznym stopniu uprawdopodabniało odsłuchane przed sądem I instancji nagranie, na którym pokrzywdzona przyznawała, iż złożenie przez nią zawiadomienia o przestępstwie i treść ówczesnych zeznań rzeczywiście były następstwem takiego stanu rzeczy. Wobec powziętych na tej podstawie wątpliwości, czy pokrzywdzona wykazuje cechy osobowości zależnej, mogącej ulegać tego rodzaju wpływom innych osób, sąd odwoławczy na tę okoliczność uzupełniająco przesłuchał pokrzywdzoną w obecności biegłego psychologa oraz dopuścił dowód z jego opinii. Wynikało z niej min., że z uwagi na brak ograniczeń intelektualnych oraz psychotycznych pokrzywdzona ma wprawdzie zachowaną zdolność do adekwatnego postrzegania, zapamiętywania i odtwarzania przeżyć po czasie bez zafałszowania rzeczywistości i w tym znaczeniu może być wiarygodnym źródłem dowodowym, tym niemniej wniosek ten biegły obwarowywał całym szeregiem zastrzeżeń. Podnosił, iż I. P. jest zdolna do kłamstwa, zaś zachodząca u niej interpretacja spostrzeżeń w wybranych, konfliktowych sytuacjach, może mieć charakter kierunkowy i zmierzać do tworzenia własnej wersji zdarzeń, które w rzeczywistości mogły mieć odmienny przebieg, a w związku z tym mogło dochodzić u niej do świadomego lub nieświadomego zniekształcania treści zapamiętanych śladów pamięciowych. W połączeniu z negatywnym nastawieniem do oskarżonego miała predyspozycje do doszukiwania się złych zamiarów, a w konsekwencji do zakłóceń interpretacji rzeczywistości społecznej. Wszystko to tworzyć mogło bardzo sprzyjające warunki do prezentacji wersji mogącej stanowić mieszaninę przeżyć faktycznych oraz przekonań świadka. Biegły zastrzegał też, że wypowiedzi jej mogą nie być do końca szczere, gdyż w sytuacjach trudnych potrafiłaby posługiwać się kłamstwem bez zbytniego afektu i wykluczyć tego nie można. Jest ponadto podatna na wpływy i sugestie osób trzecich, które mogły mieć wpływ na treść jej relacji. Uwzględniając treść tej opinii trudno pokrzywdzoną uznać za wiarygodne źródło dowodowe co do prawdziwości odtwarzanych przez nią zdarzeń. Jest to źródło, do którego podchodzić należy z dystansem – relacje od niej pochodzące należy potwierdzać innymi, obiektywnymi dowodami. Równie trudno jest także bezkrytycznie przyjmować, czy informując osoby trzecie ( sąsiadki, członków rodziny ) o sytuacji domowej przedstawiała im jej rzetelny obraz.

W sposób równie bezkrytyczny sąd I instancji podszedł do zeznań B. M., pomimo słusznie podnoszonych przez obronę zastrzeżeń, iż treść jej zeznań należy oceniać z uwzględnieniem jej silnego konfliktu z oskarżonym. Sąd I instancji „ za dobrą monetę ” przyjął jej zapewnienie złożone na rozprawie, iż żadnego takiego konfliktu między nimi nie ma i nie było. Na wniosek obrony sąd odwoławczy przeprowadził dowód z akt II K 763 / 19 Sądu Rejonowego w Opocznie, z których wynika jednak coś zupełnie przeciwnego, a mianowicie, iż w rzeczywistości pomiędzy B. M., a T. P. istnieje długotrwały spór sąsiedzki, w ramach którego B. M. min. wielokrotnie składała na niego do rozmaitych instytucji państwowych skargi. W tym celu zdolna była nawet dopuszczać się fałszowania dokumentów, sygnując je podpisem innej osoby. Mając to na uwadze sąd odwoławczy uznał, iż także B. M. jest mało wiarygodnym źródłem dowodowym, albowiem nie ma pewności, czy za negatywną dla oskarżonego wymową jej zeznań nie przemawiała wyłącznie chęć przysporzenia mu uciążliwości wbrew obiektywnej rzeczywistości.

Większy dystans należało też mieć do relacji osób najbliższych dla pokrzywdzonej, jak poczynił to sąd I instancji wobec zeznań rodziców oskarżonego. Liczyć się trzeba w tego typu sprawach z tym, że osoby z tak bliskiego kręgu stron wiedzą o konflikcie mogą szafować oszczędnie i selektywnie, a zwłaszcza wbrew obiektywnej rzeczywistości w korzystnym świetle przedstawiać tylko jedną z jego stron. Tego rodzaju symetrii sąd I instancji nie dochował. Zakładając słusznie, że na zeznania rodziców oskarżonego mogła wpływać chęć dopomożenia w osiągnięciu korzystnego wyniku procesu, nie chciał już jednak zauważyć, że taka sama motywacja przyświecać mogła drugiej stronie. Dlatego czynienie ustaleń faktycznych należało poprzedzić weryfikacją relacji stron i ich bliskich dowodami bardziej zobiektywizowanymi.

Podkreślić w końcu należy, iż przeciw wersji wyłaniającej się z zeznań pokrzywdzonej przemawiały zeznania córki stron, mającej pełny – z racji wspólnego zamieszkiwania – wgląd w codzienne relacje między swoimi rodzicami. Z nich zaś wynikało, że I. P. nie doznawała ze strony swojego męża tego rodzaju krzywd, o jakich traktuje akt oskarżenia.

W konsekwencji sąd odwoławczy stanął na stanowisku, że brak jest na tyle wiarygodnej podstawy dowodowej, aby podzielić przekonanie sądu I instancji o znęcaniu się przez oskarżonego nad żoną w sposób, o jakim traktuje akt oskarżenia. Z powodów wyżej przedstawionych ani pokrzywdzona, ani B. M. nie są na tyle wiarygodnymi źródłami dowodowymi, aby mieć pewność co do prawdziwości ich relacji i na ich podstawie oprzeć wyrok skazujący.

Wniosek

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego czynu

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów wyżej opisanych

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego czynu

Zwięźle o powodach zmiany

Omówiono powyżej

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Wobec uniewinnienia oskarżonego, koszty procesu sąd odwoławczy przejął na rachunek Skarbu Państwa ( art. 632 pkt 2 kpk ).

7.  PODPIS