Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

U. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. wniósł o uzupełnienie aktu zgonu D. C., sporządzonego w Urzędzie Stanu Cywilnego w K. pod numerem (...), poprzez wskazanie brakującej daty zgonu.

Uzasadniając wniosek U. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. wskazał, że wnioskodawcy przysługuje względem D. C. wierzytelność, w związku z czym wnioskodawca złożył wniosek o przeprowadzenie postępowania spadkowego. Podał, że 17 marca 2020 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach w sprawie II Ns 131/20 wezwał go do przedłożenia uzupełnionego aktu zgonu D. C. poprzez wskazanie daty zgony pod rygorem zawieszenia postępowania. Podniósł, że złożył wniosek do właściwego Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, jednak ten zwrócił wniosek wskazując, że właściwym do rozstrzygnięcia tej kwestii jest sąd powszechny. Podał również, że 24 września 2020 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach umorzył postępowanie spadkowe.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

23 grudnia 2009 roku w N. odnaleziono zwłoki D. C..

4 stycznia 2010 roku Urząd Stanu Cywilnego w K. sporządził akt zgonu D. C. nr (...). W akcie nie podano daty, godziny ani miejsca zgonu, podano natomiast datę odnalezienia zwłok oraz miejsce odnalezienia. Akt ten sporządzono na podstawie karty zgonu sporządzonej przez specjalistę medycyny sądowej (...) J. w K., w której wskazano wyłącznie datę znalezienia zwłok. Nie ustalono dokładnej daty zgonu spadkodawcy.

W dokumentach zbiorowych rejestracji stanu cywilnego brak jest informacji o dacie zgonu D. C..

/dowody: odpis zupełny aktu zgonu (k. 43), dokumenty zbiorowe rejestracji stanu cywilnego (k. 49-52)/

Przed śmiercią D. C. zamieszkiwał w P.. W chwili śmierci był rozwiedziony. Posiadał jedną córkę K. C. (1), która odrzuciła spadek po nim w dniu 20 stycznia 2010 roku i nie posiadała zstępnych. Ojciec spadkodawcy zmarł przed nim – 7 kwietnia 1999 roku. Matka spadkodawcy A. C. odrzuciła spadek po nim 8 czerwca 2010 roku. Spadkodawca miał dwie siostry G. C. i E. Ł.. E. Ł. odrzuciła spadek po zmarłym 24 maja 2010 roku, posiadała dwoje dzieci M. Ł. i W. Ł., w imieniu których spadek odrzucono w dniu 30 marca 2011 roku. G. C. odrzuciła spadek po zmarłym 26 maja 2010 roku. Posiadała dwoje dzieci: K. C. (2) i I. C. (1). K. C. (2) i I. C. (2) odrzucili spadek 21 czerwca 2010 roku.

/okoliczność bezsporna, a nadto dowody: oświadczenie o odrzuceniu spadku (k. 1112 akt II Ns 131/20), oświadczenie o odrzuceniu spadku (k.3-4 akt I Ns 1165/10), oświadczenie o odrzuceniu spadku (k. 3 akt I Ns 1033/10), oświadczenie o odrzuceniu spadku (k. 3-4 akt I Ns 1072/10), oświadczenie o odrzuceniu spadku (k. 3-4 akt I Ns 737/11), oświadczenie o odrzuceniu spadku (k. 3-4 akt I Ns 1230/10/

U. Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu z siedzibą w K. przysługuje względem D. C. wierzytelność w związku z czym wnioskodawca złożył wniosek o przeprowadzenie postępowania spadkowego. 17 marca 2020 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach w sprawie II Ns 131/20 wezwał wnioskodawcę do przedłożenia uzupełnionego aktu zgonu D. C. poprzez wskazanie daty zgony pod rygorem zawieszenia postępowania. Następnie wnioskodawca złożył wniosek do Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, jednak ten zwrócił wniosek wskazując, że właściwym do rozstrzygnięcia tej kwestii jest sąd powszechny. 24 września 2020 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach umorzył postępowanie spadkowe.

/okoliczności bezsporne, a nadto dowody: umowa cesji z załącznikami (k. 20-25), wydruk KW nr (...) (k. 26-30), pismo z 29 lipca 2020 roku (k. 31), wniosek z 15 czerwca 2020 roku (k. 32-33), dokumenty z akt sprawy prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Gliwicach II Ns 131/20/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zebrane w toku postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek jako nieuzasadniony podlegał oddaleniu.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wniósł o uzupełnienie aktu zgonu dotyczącego D. C., sporządzonego w Urzędzie Stanu Cywilnego w K. pod numerem (...) poprzez wskazanie brakującej daty zgonu.

Zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 28 listopada 2014 roku Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2224 z późn. zm.) uzupełnienia aktu zgonu dokonuje sąd w postępowaniu nieprocesowym, na wniosek osoby zainteresowanej lub prokuratora, jeżeli akt zgonu nie zawiera daty lub godziny zgonu, a dane te nie wynikają z akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego stanowiących podstawę sporządzenia aktu zgonu.

Przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują w tym przypadku obowiązku wyznaczenia rozprawy – art. 514 § 1 a contrario. Nawet jednak, gdyby przepisy k.p.c. obowiązek ten przewidywały, wniosek należało oddalić na posiedzeniu niejawnym, z uwagi na oczywisty brak uprawnienia wnioskodawcy w żądaniu ustalenia daty zgonu D. C..

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie wynika, by brak dokładnej daty i godziny zgonu spadkodawcy uniemożliwiał przeprowadzenie postępowania spadkowego po nim. Taka sytuacja miałaby miejsce jedynie wtedy, gdyby w okresie, w jakim odnaleziono zwłoki spadkodawcy, zmarła również inna osoba mogąca być spadkobiercą D. C.. W takiej sytuacji istniałaby wątpliwość, czy ta osoba jest spadkobiercą D. C., czy też zmarła przed nim, a tym samym krąg spadkobierców jest inny. Tymczasem D. C. w chwili śmierci nie był żonaty, a jedynym jego spadkobiercą była jego jedyna córka, która bez wątpienia go przeżyła i spadek po nim odrzuciła. Nie posiadała dzieci. Ojciec spadkodawcy zmarł w 1999 roku, a więc długo przed śmiercią D. C., a jego matka bez wątpienia go przeżyła i spadek odrzuciła. Podobnie siostry spadkodawcy niewątpliwie przeżyły spadkodawcę i spadek odrzuciły, tak jak ich dzieci. Tym samym brak jest interesu prawnego wnioskodawcy w ustaleniu dokładnej daty zgonu D. C. i wystraczającym jest ustalenie daty znalezienia jego zwłok. Podkreślić przy tym należy, że poza przepisem dotyczącym dokonania ogłoszeń (art. 673 k.p.c.) żaden inny przepis ustawy nie wymaga wskazywania w postanowieniu sądu daty zgonu spadkodawcy, w szczególności nie uniemożliwia zapisania w postanowieniu spadkowym daty znalezienia zwłok spadkodawcy. Nie zawiera takiego wymogu ani art. 677 § 1 k.p.c. dotyczący treści postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, ani stosowne przepisy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 roku - Regulamin urzędowania sądów powszechnych (§ 190-195). Zgodnie bowiem z art. 677 § 1 zd. 2 k.p.c. w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów. W sentencji postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku przyjęta jest praktyka, że sąd wymienia spadkodawcę, podając jego imię, nazwisko, ostatnie miejsce zamieszkania oraz miejsce i datę zgonu, jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, aby w przypadku braku daty zgonu spadkodawcy - sentencja ta zawierała datę znalezienia zwłok spadkodawcy. Nie ma więc żadnych podstaw, by żądać od wnioskodawcy wykazania w postępowaniu spadkowym dokładnej daty zgonu spadkodawcy, jeśli nie ma wątpliwości co do kręgu spadkobierców po zmarłym (żyją albo zmarli na długo przed spadkodawcą).

Ponadto wskazać należy, że na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez wnioskodawcę nie sposób ustalić dokładnej daty zgonu spadkodawcy i w istocie takie ustalenie jest niemożliwe. Skoro bowiem specjalista medycyny sądowej (...) J. w K., jeszcze przed pochówkiem zmarłego, nie ustalił dokładnej daty jego zgonu, takie ustalenie jest obecnie niemożliwe (nawet w przypadku zarządzenia ekshumacji zwłok). Nie ma żadnych przesłanek do uznania, by spadkodawca zmarł w obecności innej osoby, a przynajmniej wnioskodawca na to nie wskazuje i Sąd nie posiada żadnej wiedzy, by toczyło się jakiekolwiek postępowanie, które mogłoby doprowadzić do ustalenia dokładnej daty zgonu spadkodawcy (np. karne). Tymczasem przepisy obowiązujące w chwili sporządzania aktu zgonu spadkodawcy nie przewidywały obowiązku wskazania w akcie zgonu dokładnej daty zgonu, gdy znana jest jedynie data znalezienia zwłok. Akt zgonu D. C. został sporządzony 4 stycznia 2010 roku, a zatem w oparciu o obowiązujące wtedy przepisy ustawa z 29 września 1986 roku Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 66 ust. 1 wskazanej ustawy, akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu. Dalej art. 67 ust. 1 stanowi, że do aktu zgonu wpisuje się:

1) nazwisko, imię (imiona), nazwisko rodowe, stan cywilny, miejsce i datę urodzenia, miejsce zamieszkania zmarłego;

2) datę, godzinę oraz miejsce zgonu lub znalezienia zwłok;

3) nazwisko, imię (imiona) oraz nazwisko rodowe małżonka osoby zmarłej;

4) nazwiska rodowe i imiona rodziców zmarłego;

5) nazwisko, imię (imiona), miejsce zamieszkania osoby zgłaszającej zgon lub dane dotyczące szpitala albo zakładu, o których mowa w art. 65 ust. 2.

W niniejszym przypadku, karta zgonu została wystawiona przez lekarza, który wypełniając rubrykę data i miejsce zgonu skreślił słowo „zgonu” i zastąpił je stwierdzeniem „znal.” czyli znalezienia. Kierownik urzędu stanu cywilnego jest przy tym zobligowany do wpisania w akcie zgonu wyłącznie informacji wskazanej przez lekarza w karcie zgonu. Dlatego też w protokole zgłoszenia zgonu, a następnie w akcie zgonu prawidłowo wpisano datę znalezienia zwłok, zaś rubryka "data i godzina zgonu" pozostały niewypełnione. Organ sporządzający akt zgonu jest związany informacjami dotyczącymi daty i godziny zgonu, bądź daty i godziny znalezienia zwłok zapisanymi w karcie zgonu przez osobę uprawnioną i nie ma kompetencji do dokonywania innych ustaleń.

Wskazać należy również, że w art. 67 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1986 roku Prawo o aktach stanu cywilnego użyto spójnika „lub” wyrażającego możliwą wymienność. Wobec ułomności tego przepisu, w ustawie z dnia 28 listopada 2014 roku Prawo o aktach stanu cywilnego, wskazano w art. 95 ust. 1 pkt 4, iż akt zgonu zawiera datę, godzinę oraz miejsce zgonu albo jeżeli nie są znane – datę, godzinę oraz miejsce znalezienia zwłok. W niniejszej sprawie ma to jednak o tyle mniejsze znaczenie, iż wpisanie w kacie zgonu D. C. daty znalezienia zwłok zamiast daty zgonu wynikało nie z samowolnej decyzji kierowania USC lecz właśnie z faktu, iż ustalenie dokładnej daty i godziny zgonu stało się niemożliwe. Akt ten pozostaje więc z zgodzie nie tylko z przepisami obowiązującymi w dacie jego sporządzenia ale również z przepisami obowiązującymi obecnie. Podkreślić więc jeszcze raz należy, że w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy brak jest możliwości ustalenia daty zgonu D. C., a przedłożony w niniejszej sprawie akt zgonu zawiera wszelkie wymagane przez ustawę dane.

Podkreślić też należy, że skoro wnioskodawca wniósł o to, aby uzupełnić akt zgonu o datę i miejsce śmierci D. C., to - zgodnie z obowiązującym rozkładem ciężaru dowodu stosownie do treści art. 6 k.c., powinien był okoliczność tę wykazać. Tymczasem przeprowadzone postępowanie dowodowe nie doprowadziło do wykazania, w jakiej dacie nastąpił zgon, a wnioskodawca nie zaproponował żadnego materiału dowodowego, który by to umożliwiał. Również Sąd nie widział możliwości uzupełnienia tego materiału z urzędu, wobec braku jakichkolwiek informacji mogących naprowadzić Sąd na niezawnioskowane przez wnioskodawcę środki dowodowe.

W związku z powyższym biorąc pod uwagę w pierwszej kolejności, że brak jest interesu prawnego wnioskodawcy w żądaniu ustalenia dokładnej daty zgonu D. C., a dodatkowo również, iż brak jest dowodów wykazujących datę i godzinę zgonu D. C. uzupełnienie przedmiotowego aktu USC jest niezasadne jak również niemożliwe. Tym samym konieczne było oddalenie wniosku.

Sędzia Barbara Glenc-Poślednik

ZARZĄDZENIE

1) Odnotować w kontrolce uzasadnienień;

2) termin na sporządzenie uzasadnienie wynosi 14 dni – proszę poprawić w systemie C.;

3) odnotować urlop sędziego od 1 do 22 sierpnia 2021 roku;

4) odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy za pośrednictwem Portalu Informacyjnego;

5) projekt uzasadnienia sporządzony przez asystenta P. R.;

6) kal. 21 dni lub z apelacją.

G., 26 sierpnia 2021 roku

Sędzia Barbara Glenc-Poślednik