Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Lucyna Guderska (spr.)

Sędziowie:SSA Janina Kacprzak

SSA Jacek Zajączkowski

Protokolant: sekr. sądowy Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2013 r. w Łodzi

sprawy K. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.

o wysokość świadczenia,

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu

z dnia 23 marca 2012 r., sygn. akt: V U 120/12;

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym w ten tylko sposób, że ustala K. B. prawo do ustawowych odsetek za okres od 5 maja 2011 r. do 5 grudnia 2011 r. i oddala odwołanie w pozostałej części.

III AUa 912/12

UZASADNIENIE

Decyzją z 22 listopada 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. przyznał K. B. prawo do emerytury pomostowej, od dnia 1 kwietnia 2011r. do dnia poprzedzającego osiągnięcie przez niego wieku 65 lat.

W odwołaniu od powyżej decyzji ubezpieczony zarzucił organowi rentowemu, że obliczając wysokość świadczenia błędnie posłużył się wskaźnikiem dalszej, średniej długości trwania życia obowiązującym na dzień 1 kwietnia 2011r., gdy tymczasem winien zastosować ten, jaki obowiązywał na dzień 31 marca 2011r. skoro wniosek o emeryturę został złożony 25 marca 2011r., a wymagane dokumenty w dniu 31 marca 2011r. Przywołał w tym miejscu przepis art. 14 i 15 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych ( Dz. U. Nr 237, poz. 1656, ze zm.). Zażądał nadto wypłaty ustawowych odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wydał w dniu 30 grudnia 2011r. kolejną decyzję, którą odmówił K. B. prawa do wypłaty odsetek za nieterminowe załatwienie jego wniosku o świadczenia argumentując, że Sąd Okręgowy w Kaliszu nie określił odpowiedzialności organu rentowego za powyższe.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony podtrzymał swoje żądanie zapłaty odsetek ustawowych za nieterminowe wydanie decyzji o jego prawie do emerytury.

Organ rentowy wniósł o oddalenie obu odwołań.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu wyrokiem z dnia 23 marca 2012r.: 1. zmienił zaskarżoną decyzję z 30 grudnia 2011r. i ustalił, że K. B. ma prawo do naliczenia i wypłaty ustawowych odsetek od emerytury za okres od 1 kwietnia 2011r. do 31 grudnia 2011r.;

2. oddalił odwołanie w pozostałym okresie.

Sąd Okręgowy stwierdził, że K. B. składając w dniu 25 marca 2011r. wniosek o emeryturę, złożył wszystkie wymagane prawem dowody na to, aby organ rentowy przyznał mu prawo do wnioskowanego świadczenia w terminie ustawowym o jakim mowa w treści przepisu art. 118 ust. 1 ustawy emerytalnej. Stanowi on, że organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. Ostatnią okolicznością niezbędną dla ustalenia prawa K. B. do emerytury pomostowej było świadectwo pracy z dnia 1 kwietnia 2011r., złożone przez niego w dniu 4 kwietnia 2011r., z którego wynika, że z dniem 31 marca 2011r. nastąpiło rozwiązanie z nim stosunku pracy. I chociaż Sąd Okręgowy w Kaliszu, przyznając odwołującemu prawo do emerytury wyrokiem z dnia 18 października 2011r. w sprawie VU 812/11, nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, to nie zamyka to drogi dla dochodzenia przez wnioskodawcę ustawowych odsetek za zawinioną przez ZUS zwłokę w wydaniu decyzji. Brak bowiem orzeczenia organu odwoławczego o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o którym mowa w art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej nie pozbawia ubezpieczonego prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 marca 2011r., w sprawie I UZP 2/11, LEX nr 784338.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność odsetkową za uchybienie w wypłacie świadczenia dla K. B. od dnia 1 kwietnia 2011r. do dnia wypłaty, tj. do dnia 31 grudnia 2011r., o czym orzeczono w punkcie pierwszym wyroku na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Odwołanie K. B. od decyzji z dnia 22 listopada 2011r. podlegało oddaleniu, ponieważ organ rentowy obliczając wysokość należnej mu emerytury pomostowej, prawidłowo zastosował wskaźnik średniego, dalszego trwania życia dla osób w wieku 60 lat, z dnia spełnienia przez niego wszystkich ustawowych warunków nabycia prawa do emerytury pomostowej. Nie mógł być to postulowany przez zainteresowanego dzień złożenia wniosku o świadczenie, albowiem w dniu 25 marca 2011r. pozostawał on nadal w zatrudnieniu.

W apelacji organ rentowy zaskarżył pkt 1 powyższego wyroku, w części dotyczącej okresu za jaki Sąd ustalił prawo do odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie emerytury, zarzucając naruszenie prawa materialnego, tj. art. 118 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 18 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Wskazując na powyższą podstawę apelacji, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 w ten sposób, że prawo do odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie świadczenie przysługuje odwołującemu za okres od 5 maja 2011r. do 5 grudnia 2011r.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że przyjmując za prawidłowe ustalenia Sądu, iż organ rentowy dysponował wszelką dokumentacją pozwalającą na przyznanie odwołującemu prawa do emerytury pomostowej już w dniu 4 kwietnia 2011r., kiedy dostarczył on świadectwo pracy potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy z dniem 31 marca 2011r., to ewentualne odsetki przysługiwałyby za okres od dnia 5 maja 2011r. do 5 grudnia 2011r.

Zgodnie z art.118 ust. 1 ustawy emerytalnej Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie z ust. 2 tegoż przepisu w takim samym terminie winna być również dokonana wypłaty przyznanego świadczenia. Zatem decyzja organu rentowego przyznająca prawo do świadczenia jak i wypłata przyznanej emerytury winna nastąpić do dnia 4 maja 2011r. Można więc przyjąć, że dopiero od dnia 5 maja 2011r. organ rentowy pozostawał w zwłoce z wypłatą świadczenia. Wypłata przyznanej wyrokiem Sądu z dnia 18 października 2011r. emerytury nastąpiła w dniu 5 grudnia 2011r. Było to wyrównanie świadczeń za okres od 1 kwietnia 2011r. do dnia 31 grudnia 2011r. Pozbawione podstawy prawnej jest zatem zasądzenie przez Sąd Okręgowy w zaskarżonym wyroku, ustawowych odsetek za okres 1 kwietnia 2011r. do dnia 4 maja 2011r. oraz za okres od dnia 6 grudnia 2011r. do 31 grudnia 2011r. Ewentualne odsetki winne przysługiwać za okres od dnia 5 maja 2011r. do dnia 5 grudnia 2011r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna. Rację ma organ rentowy zarzucając Sądowi I instancji błędne ustalenie czasookresu za jaki wnioskodawca ma prawo do naliczenia i wypłaty odsetek.

Zgodnie z prawidłowymi i niekwestionowanymi w apelacji ustaleniami Sądu I instancji, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych dysponował wszelką dokumentacją pozwalającą na przyznanie K. B. prawa do emerytury pomostowej w dniu 4 kwietnia 2011r., kiedy to wnioskodawca dostarczył świadectwo pracy potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy z dniem 31 marca 2011r., to odsetki za zwłokę winy przysługiwać począwszy od 5 maja 2011r. W myśl bowiem art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Tym samym decyzja organu rentowego przyznająca prawo do świadczenia, jak i jego wypłata winna nastąpić do 4 maja 2011r. Przyjąć zatem należy, że dopiero od 5 maja 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozostawał w zwłoce z wypłatą świadczenia.

Skoro zaś wypłata - przyznanej K. B. wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 18 października 2011r. - emerytury nastąpiła w dniu 5 grudnia 2011r., co zresztą przyznał wnioskodawca w odwołaniu, to zasądzenie odsetek winno obejmować okres od 5 maja 2011r. do 5 grudnia 2011r.

W związku z powyższym, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym w ten sposób, że ustalił ubezpieczonemu prawo do ustawowych odsetek za okres od 5 maja 2011r. do 5 grudnia 2011r. i oddalił odwołanie w pozostałej części.