Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2020r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Jerzy Cisowski

Protokolant: Beata Rasiak – Cyganek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 października 2020r. w R.

sprawy z powództwa małoletnich I., L. rodzeństwo (...) działających przez matkę K. K.

przeciwko D. K.

o podwyższenie alimentów

1)  podwyższa alimenty należne od D. K. na rzecz jego syna I. K. do 800 zł (osiemset złotych) miesięcznie, płatne od 13 września 2018 roku, z góry do 15 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności do rąk K. K., zamiast dotychczasowych alimentów po 400 zł miesięcznie zasądzonych wyrokiem z 7 października 2015 roku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R., Wydział II Cywilny w sprawie II RC 853/15;

2)  podwyższa alimenty należne od D. K. na rzecz jego córki L. K. do 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, płatne od 13 września 2018 roku, z góry do 15 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności do rąk K. K., zamiast dotychczasowych alimentów po 300 zł miesięcznie zasądzonych wyrokiem z 7 października 2015 roku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R., Wydział II Cywilny w sprawie II RC 853/15;

3)  wyrokowi w punkcie 1 i 2 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

4)  w pozostałej części powództwo oddala;

5)  pobiera od D. K. 500 zł (pięćset złotych) kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa;

6)  zasądza od D. K. na rzecz K. K. 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) jej kosztów procesu.

Sygnatura akt IV RC 546/18

UZASADNIENIE

Małoletni powodowie działający przez matkę K. K. domagali się podwyższenia alimentów zasądzonych na ich rzecz od pozwanego D. K. z kwoty po 400 zł miesięcznie do kwoty po 1000 zł miesięcznie na rzecz małoletniego powoda I. K. oraz z kwoty po 300 zł miesięcznie do kwoty po 800 zł miesięcznie na rzecz małoletniej powódki L. K. tj. łącznie z kwoty po 700 zł miesięcznie do kwoty po 1800 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu matka małoletnich podała, że od czasu poprzedniego ustalenia alimentów nastąpiła istotna zmiana uzasadniająca podwyższenie dotychczasowych alimentów. Małoletni powód uczęszcza do IV klasy szkoły podstawowej i znajduje się w fazie intensywnego rozwoju. Jest pod stałą opieką Poradni Urologicznej w Z.. Przyjmuje zalecone leki. Chce rozwijać swoje pasje i zainteresowania, uczestniczy jednak jedynie w zajęciach dodatkowych organizowanych w szkole, gdyż jego matki nie stać na pokrycie kosztów indywidualnych zajęć pozaszkolnych. Miesięczne usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego powoda oceniono w pozwie na kwotę około 1500 zł miesięcznie.

Z kolei małoletnia powódka uczęszcza do „zerówki”. Również lubi rozwijać swoje talenty i zainteresowania, szczególnie taneczne. Chciałaby uczestniczyć w płatnych zajęciach z baletu. Koszt utrzymania małoletniej powódki oceniono na kwotę około 1200 zł miesięcznie.

Pozwany mieszka na stałe w Irlandii Północnej i jest zatrudniony w irlandzkiej firmie produkującej naczepy do tirów. Z wykształcenia jest fryzjerem i dodatkowo poza pracą zawodową świadczy usługi z tym związane. Pozwany osiąga nieporównywalnie wyższe dochody aniżeli matka małoletnich powodów, która odbywa płatną praktykę w pracowni krawieckiej i osiąga wynagrodzenie rzędu 1000 zł netto miesięcznie, a dodatkowo korzysta z pomocy finansowej swoich rodziców (k. 2-5).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany zakwestionował wysokość usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletnich powodów określonych w pozwie, uznając je za wygórowane. Pozwany wskazał, że pracuje jedynie w pełnym wymiarze czasu pracy i nie podejmuje dodatkowej pracy dorywczej jako fryzjer, gdyż poświęca się opiece nad nowonarodzonym dzieckiem. Nadmienił, że osiąga stosunkowo niskie dochody, które wynoszą ok. 1600 £ miesięcznie. Żona pozwanego przebywa na urlopie macierzyńskim, otrzymuje świadczenie w wysokości 500 £. Jednocześnie kwota miesięcznych wydatków pozwanego przekracza kwotę 2000 £, stąd też pozwany zmuszony jest często korzystać z pomocy finansowej swojej siostry i teścia. Z uwagi na znaczny stopień zadłużenia pozwany jest zobligowany do zwrotu pożyczonych środków (k. 128-133).

W toku postępowania jurysdykcyjnego strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe (k. 210, k. 411v).

Sąd ustalił.

Małoletni I. K. ur. (...) i małoletnia L. K. ur. (...) pochodzą ze związku małżeńskiego pozwanego i K. K..

Małżeństwo rodziców powodów zostało rozwiązane przez rozwód. Ostatnie alimenty na rzecz małoletnich zostały ustalone na mocy wyroku rozwodowego Sądu Okręgowego w Gliwicach, Ośrodka (...) w R. z dnia 7 października 2015 roku (sygn. akt II RC 853/15) w wysokości po 400 zł miesięcznie na rzecz małoletniego powoda I. K. oraz po 300 zł miesięcznie na rzecz małoletniej L. K., tj. łącznie w wysokości po 700 zł miesięcznie.

W dacie ustalenia ostatnich alimentów małoletni powód miał 6 lat, a małoletnia powódka 2 lata.

Obecnie małoletni powód ma 10 lat. Uczęszcza do szkoły podstawowej. Ma problemy urologiczne związane z nietrzymaniem moczu. Pozostaje pod stałą kontrolą Poradni Urologicznej w Z.. Przyjmuje zalecone leki. W przyszłości małoletni powód chciałby rozwinąć swoje pasje i zainteresowania. Zamierza rozpocząć kurs plastyczny lub kurs tańca.

Małoletnia powódka obecnie ma 7 lat. Rozpoczęła edukację w szkole podstawowej. Jest ogólnie zdrowym dzieckiem, nie choruje przewlekle i rozwija się prawidłowo. W najbliższym czasie chciałaby w ramach zajęć pozalekcyjnych rozpocząć naukę baletu albo judo.

Miesięczne wydatki małoletnich powodów przedstawiają się następująco:

wyżywienie – 800 zł ( 400 zł na każdego powoda),

środki czystości i kosmetyki – 100 zł (50 zł na każdego powoda),

ubrania i obuwie – 200 zł ( 100 zł na każdego powoda),

wydatki szkolnie – 120 zł ( 60 zł na każdego powoda),

wizyty u stomatologa – 50 zł (25 zł na każdego powoda),

zakup pielucho-majtek dla powoda I. K.- 15 zł,

zajęcia pozalekcyjne- 150 zł (75 zł na każdego powoda),

prywatne wizyty lekarskie- 100 zł jednorazowo,

wypoczynek wakacyjny, rozrywka – 700 zł (350 zł na każdego powoda),

leczenie infekcji sezonowych – 100 zł (50 na każdego powoda),

udział przypadający na małoletnich z tytułu opłat mieszkaniowych- 500 zł (250 zł na każdego powoda),

tj. łącznie: ok. 1500 zł miesięcznie, na rzecz każdego z małoletnich powodów.

Małoletni powodowie widują się z pozwanym bardzo rzadko, średnio raz do roku. Ostatnio powodowie spotkali się z pozwanym w sierpniu 2019 roku w czasie jego pobytu w Polsce. Poza tym utrzymują z pozwanym jedynie sporadyczny kontakt telefoniczny.

Matka małoletnich powodów ma 34 lata. W wykształcenia jest krawcową. Pracuje w prywatnej pracowni krawieckiej w wymiarze 1/8 etatu za wynagrodzeniem 250 zł miesięcznie. Dodatkowo w ramach praktyk zawodowych otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 750 zł miesięcznie. Ponadto wykonuje dodatkową pracę dorywczą. Jej łączny dochód oscyluje w kwocie ok. 1350 zł netto miesięcznie. Aktualnie przygotowuje się do egzaminu czeladniczego w zawodzie krawcowej, który może złożyć najwcześniej za ponad rok. Po uzyskaniu uprawnień zawodowych zamierza założyć własną jednoosobową działalność gospodarczą w branży krawieckiej. Od roku mieszka wraz z małoletnimi powodami w wynajmowanym mieszkaniu, które składa się z trzech pokoi, kuchni i łazienki. Koszty mieszkaniowe wynoszą 1500 zł miesięcznie (w tym: woda oraz ogrzewanie). Opłaty za energię elektryczną i gaz oscylują w granicach 100 zł miesięcznie. Matka powodów nie korzysta z telewizora ani z Internetu w celu ograniczenia dodatkowych opłat. Stale korzysta z pomocy finansowej swoich rodziców, którzy przekazują jej ok. 300 -500 zł miesięcznie. Dodatkowo dziadkowie macierzyści stale pomagają w opiece nad powodami. Kupują małoletnim ubrania, środki czystości i inne prezenty rzeczowe. Gotują małoletnim obiady. Matka małoletnich powodów korzysta z samochodu, a koszty opłat wraz z zakupem paliwa wynoszą ok. 400 zł miesięcznie. Poza pracą zawodową zajmuje się opieką i wychowaniem małoletnich powodów.

Pozwany obecnie ma 32 lata. Jest ogólnie zdrowy. Korzysta z terapii psychologicznej. Od czterech lat mieszka w Irlandii Północnej. Pozwany jest fryzjerem jednak nie pracuje w wyuczonym zawodzie. Jest zatrudniony na stanowisku lakiernika samochodów ciężarowych w pełnym wymiarze czasu pracy. Osiąga obecnie wynagrodzenie zasadnicze oscylujące w granicach 1400 £ miesięcznie. Nie ma możliwości podjęcia dodatkowych nadgodzin, a oprócz pracy etatowej ani nie osiąga dodatkowych dochodów. Początkowo wynajmował mieszkanie w Irlandii co wiązało się ze stosunkowo wysokimi kosztami. Następnie pozwany kupił nowym dom jednorodzinnym o powierzchni użytkowej ok. 80-90 m ². Mieszka wraz z żoną i kilkumiesięcznym synem. Na zakup domu jednorodzinnego pozwany zaciągnął kredyt hipoteczny w wysokości 115 000 £. Przewidywany okres spłaty kredytu hipotecznego wynosi 30 lat. Pozwany zaciągnął również kredyt na zakup kilkuletniego samochodu osobowego, zakupionego za kwotę 5000 £.

Pozwany uiszcza na rzecz małoletnich powodów alimenty orzeczone na mocy wyroku Sądu Okręgowego w łącznej kwocie po 700 zł miesięcznie. Nie łozy natomiast kwoty alimentów zasądzonej mocą postanowienia o zabezpieczeniu w toku nin. postępowania, gdyż stwierdził że nie pozwalają mu na to obecne możliwości majątkowe i zarobkowe. Oprócz alimentów przekazuje powodom ubrania i prezenty urodzinowe.

Na rzecz byłej żony pozwany uiszcza alimenty w wysokości po 200 zł miesięcznie. Pozwany stale korzysta z pomocy finansowej teścia, który przekazuje mu średnio 1200 zł miesięcznie z czego 900 zł pozwany przeznacza na alimenty na rzecz powodów i byłej żony. Nadto stale korzysta z pomocy finansowej swojej siostry.

Miesięczne wydatki pozwanego przedstawiają się następująco:

wyżywienie – 400 £,

kosmetyki-ok. 100 £,

ubrania, obuwie- 100 £,

ubrania, pampersy, środki czystości dla małoletniego syna – 150 £,

wizyty u stomatologa- ok. 33 £ ( 100 £ na 3 miesiące),

utrzymanie psa – 50 £,

paliwo, dojazd do pracy – 150 £,

ubezpieczenie na życie i ubezpieczenie samochodu – ok. 24 £ (ok. 290 £ rocznie ),

opłaty komunalne (podatek od nieruchomości) – 80 £,

gaz, prąd – ok. 100 £,

telefon – ok. 40 £,

internet – ok. 30 £,

rata kredytu hipotecznego na zakup nieruchomości – ok. 520 £,

rata kredytu na zakup samochodu – 120 £,

łącznie ok. 1900 – 2000 £.

Pozwany jest osobą zadłużoną. Poza zobowiązaniami kredytowymi, kwota zadłużenia pozwanego wynosi łącznie ok. 50 000 zł, (tj. 40 000 zł do spłaty na rzecz teścia oraz 10 000 zł do spłaty na rzecz siostry). Oprócz wizyt u stomatologa pozwany nie korzysta z prywatnej opieki medycznej. Pozwanego nie stać na finansowanie wyjazdów wakacyjnych ani na weekendy. Wraz z żoną poświęca się wychowaniu małoletniego dziecka. Pozwany otrzymuje zasiłek na rzecz kilkumiesięcznego syna w wysokości 70 £ miesięcznie.

Żona pozwanego jest zatrudniona w firmie zajmującej się (...) przebywa na urlopie macierzyńskim, otrzymuje świadczenie w wysokości 600 £, tj. ½ wynagrodzenia, które by jej przysługiwało za świadczenie pracy.

W marcu 2021 roku po zakończeniu urlopu macierzyńskiego zamierza podjąć pracę. Jej wynagrodzenie osiągnie wówczas ok. 1200 £ miesięcznie.

Małoletni syn pójdzie wówczas do żłobka z czego wynikną dodatkowe koszty w wysokości ok. 680 £ miesięcznie. Pozwany zamierza w przyszłości wraz z rodziną wrócić do Polski z powodu stosunkowo wysokich kosztów życia w Irlandii.

Dowód: zeznania świadka K. K. k. 210v – 211v, zeznania świadka H. N. k. 379 – 379v, zeznania świadka M. K. k. 380, zeznania świadka K. K. k. 380v- 381,k. 410v- 411v, zeznania pozwanego k. 395v- 396v, zeznania świadka M. P. k. 410v,faktury, rachunki k. 12- 53, k. 134-202, k. 255-302, k. 332-376, zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 329-330.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione wyżej dowody przeprowadzone w sprawie, którym Sąd zasadniczo dał wiarę uznając je za logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniające. Zeznania powódki, pozwanego jak i zawnioskowanych świadków zasadniczo w szerokim zakresie korespondowały z pozostałymi dowodami przeprowadzonymi w niniejszej sprawie.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie dowodowe Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy

Sąd zważył.

Zgodnie z regulacją art. 133 § 1 krio, każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Art. 138 krio stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków, o których mowa w art. 138 krio, następuje natomiast poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi wcześniej, podczas ustalania wysokości poprzednich alimentów.

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił z kolei w art. 135 § 1 krio, uzależniając go z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. A zatem są to nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić. Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentów powinny być przy tym oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania, a także całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co słusznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę także usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 roku, III CRN 330/75, LEX nr 7777).

W realiach niniejszej sprawy, Sąd zobowiązany był zbadać, czy nastąpiła istotna i trwała zmiana stosunków, o której mowa w art. 138 krio, od czasu poprzedniego ustalenia alimentów na rzecz małoletnich powodów.

Od uprawomocnienia się ostatniego orzeczenia ustalającego obowiązek alimentacyjny pozwanego wobec małoletnich powodów do czasu zainicjowania przez nich niniejszego postępowania upłynął okres kilku lat. Oczywistym jest, że rozwój dziecka i postęp edukacji powoduje naturalny wzrost kosztów jego utrzymania, uwzględniając przy tym ogólną tendencję wzrostu cen towarów i usług.

W międzyczasie małoletni powodowie rozpoczęli edukację szkolną. W najbliższym czasie chcieliby także rozwinąć swoje pasje i zainteresowania w ramach dodatkowych indywidualnych zajęć pozaszkolnych. Małoletni powód zamierza rozpocząć kurs plastyczny lub kurs tańca. Z kolei małoletnia powódka chciałaby podjąć naukę baletu bądź treningów judo.

W ocenie Sądu podawane przez matkę małoletnich powodów usprawiedliwione koszty utrzymania powodów nie należą do wygórowanych ani wykraczających poza niezbędne, nie są przejawem zbytku i odpowiadają kosztom utrzymania dziecka w wieku powodów, biorąc pod uwagę ich wiek oraz naturalne potrzeby rozwojowe. Trzeba bowiem wyraźnie podkreślić, że małoletni powinni dążyć do wykorzystania swoich uzdolnień, poszerzać grono swoich zainteresowań i żyć z pozwanym na równej stopie życiowej. Porównując możliwości zarobkowe matki małoletnich powodów i pozwanego uznać należy, iż pozwany uzyskując wynagrodzenie w walucie obcej osiąga nieporównywalnie wyższe dochody osiągając średniomiesięczne wynagrodzenie zasadnicze na poziomie ok. 1400 £ – co w przeliczeniu na złoty polski obecnie wynosi ponad 7000 zł. Standard życia pozwanego jest wyższy aniżeli małoletnich powodów oraz ich matki. Matka powodów w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych jest zmuszona złożyć końcowy egzamin czeladniczy i wówczas zwiększą się jej możliwości zarobkowe. Z kolei pozwany posiada realne możliwości podjęcia dodatkowej pracy dorywczej w wyuczonym zawodzie fryzjera. Niebawem również sytuacja majątkowa rodziny pozwanego ulegnie poprawie, gdyż żona pozwanego po zakończonym urlopie macierzyńskim wróci do pracy zawodowej dodatkowo zasilając domowy budżet. W toku postępowania pozwany wielokrotnie powoływał się na posiadanie zadłużenia i długoterminowe zobowiązania finansowe.

Niemniej jednak przyznać należy, że pozwany decydując się na zakup domu w Irlandii Północnej i zaciągając zobowiązanie kredytowe musiał się liczyć z powstałymi w przyszłości znacznymi obciążeniami finansowymi. Podnieść jednak należy, że zobowiązania finansowe pozwanego w żadnym razie nie mogą wyprzedzać obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletnich dzieci.

Reasumując Sąd uznał, że zasądzona kwota alimentów leży w granicach obecnych możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego. Ustalając zakres obowiązku alimentacyjnego Sąd miał na uwadze wysokość dochodów pozwanego uzyskiwanych w obcej walucie, co w przeliczeniu na polski złoty stanowi stosunkowo wysoką kwotę. Podnieść zatem należy, iż kwota podwyższonych alimentów stanowi zaledwie niewielką część wynagrodzenia uzyskiwanego przez pozwanego i z całą pewnością nie spowoduje po jego stronie uszczerbku w usprawiedliwionych potrzebach własnych.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 138 krio uwzględnił w części powództwo.

W pozostałym zakresie powództwo jako nieznacznie wykraczające poza zakres potrzeb uprawnionych oraz możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego podlegało oddaleniu. Sąd ustalił podwyższony obowiązek alimentacyjny począwszy od dnia złożenia pozwu – tj. od 13 września 2018 roku.

O odsetkach na wypadek opóźnienia orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., natomiast o natychmiastowej wykonalności punktu 1 i 2 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Ponadto, zgodnie z art. 1082 k.p.c. nadano z urzędu klauzulę wykonalności odnośnie punktu 1 i 2 uzasadnianego wyroku.

Sąd stosownie do art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. i art. 100 k.p.c. oraz § 2 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Nadto z mocy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Rybniku) kwotę 500 zł tytułem kosztów sądowych, od uiszczenia których strona powodowa była zwolniona z mocy prawa.

R., 25 listopada 2020 roku Sędzia Jerzy Cisowski