Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Maciej Schulz

Sędziowie: SO Beata Tymoszów (spr.)

SO Włodzimierz Suwała

protokolant aplikant aplikacji ogólnej Daria Schlabs

przy udziale prokuratora – Anny Radyno-Idzik

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2014 r.

sprawy R. K.

skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

z dnia 30 października 2013 r. sygn. akt III K 1256/12

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie.

Uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie w sprawie sygn. akt VI Ka 48/14

R. K. został skazany prawomocnymi wyrokami:

I.  Sądu Rejonowego dla Warszawy W. (sygn. akt III K 503/06) z dnia 01.03.2006 r., za popełnienie w nocy 18/19 kwietnia 2005r. czynu kwalifikowanego z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., na karę 2 lat pozbawienia wolności;

II.  Sądu Rejonowego dla Warszawy W. (sygn. akt III K 154/09) z dnia 08.09.2009r., za popełnienie w dniu 29 sierpnia 2008 r. czynu z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i trzech czynów z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., gdzie na podstawie art. 279 § 1 k.k. i art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzono mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

III.  Sądu Rejonowego dla Warszawy W. (sygn. akt III K 36/09) z dnia 10.11.2009 r., za popełnienie w dniu 20 lipca 2008 r. czynu z art. 62 ust. 1 i 3 Ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, na karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym, ponadto skazanego oddano pod dozór kuratora i orzeczono środek w postaci obowiązku powstrzymania się od używania środków odurzających.

Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy W. z dnia 21 czerwca 2011 r. niewykonaną karę ograniczenia wolności zamieniono na karę zastępczą pozbawienia wolności;

IV.  Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy (sygn. akt II K 516/09) z dnia 19 maja 2010 r., za popełnienie w dniu 22 sierpnia 2006 r. czynu z art. 13 § 1 k.k. w zw. z 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na okres 5 (pięciu) lat próby oraz karę grzywny w wysokości 30 (trzydziestu) stawek dziennych, przy określeniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 (dziesięć) złotych. Postanowieniem Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 08 lutego 2011 r. karę grzywny zamieniono na karę zastępczą pozbawienia wolności, a nadto postanowieniem Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 04 stycznia 2013r. zarządzono wykonanie warunkowo zawierzonej kary pozbawienia wolności;

V.  Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy (sygn. akt III K 776/10) z dnia 01 grudnia 2010 r., za popełnienie w dniu 19 czerwca 2010 r. czynu z art. 62 ust. 3 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, na karę 10 (dziesięciu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym. Postanowieniem Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 01 czerwca 2011r. niewykonaną karę ograniczenia wolności zamieniono na zastępczą karę pozbawienia wolności;

VI.  Sądu Rejonowego w Łukowie (sygn. akt II K 657/10) z dnia 18 października 2010 r., za popełnienie w nocy 18/19 marca 2010 r. dwóch czynów z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., gdzie na podstawie art. 279 § 1 k.k. w zw. z 64 § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzono skazanemu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych przy określeniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 (dziesięć) zł;

VII.  Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim (sygn. akt II K 1063/10) z dnia 07 lutego 2012 r. za popełnienie:

-

w nocy 16/17 grudnia 2009r. czynu z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,

-

w nocy 25/26 marca 2010r. czynów z art. 279 § 1 k.k. w zw. art. 64 § l k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § l k.k.,

-

w nocy 16/17 lutego 2010 r. czynu z art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § l k.k.,

-

w nocy 06/07 kwietnia 2010 r. czynu z art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § l k.k.,

-

w dniu 24 marca 2010 r. czynu z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

-

w nocy 18/19 lutego 2010 r. czynu z art. 279 § l k.k. w zw. z art. 64 § l k.k.,

-

w nocy 09/10 marca 2010 r. czynu z art.279 § l k.k. w zw. z art. 64 § l k.k.

gdzie na podstawie art. 279 § l w zw. z art. l4 § l k.k. w zw. z art. 279 § l k.k. w zw. z art. 91 § l k.k. wymierzono skazanemu karę 3 (trzech) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

VIII.  Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia (sygn. akt V K 702/11) z dnia 15 lutego 2012 r., za popełnienie:

-

w dniu 21 marca 2011 r. czynu z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. kary 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

-

w dniu 22 stycznia 2011 r. czynu z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. kary 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczono karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności

IX.  Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie (sygn. akt III K 589/10) z dnia 21 maja 2012 r., za popełnienie w dniu 31.12.2009 r. czynu z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności.

X.  Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie (sygn. akt IV K 1131/11) z dnia 12 czerwca 2013 r., za popełnienie w dniu 28.07.2010 r. czynu z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie wyrokiem łącznym z dnia 12 czerwca 2013 r. orzekł:

1.  na podstawie art. 596 § l k.p.k. i art. 85 i 86 § 1 k.k. połączył wyroki:

-

Sądu Rejonowego dla Warszawy W. (sygn. akt III K 154/09) z dnia 08.09.2009 r.

-

Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy (sygn. akt II K 516/09) z dnia 19 maja 2010 r.

wymierzył skazanemu jedną karę łączą 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  Stwierdził, że w pozostałym zakresie wyroki opisane w punkcie 1. podlegają odrębnemu wykonaniu;

3.  na podstawie art. 596 § l k.p.k. i art. 85 k.p.k. i 86 § 1 k.p.k. połączył wyroki:

-

Sądu Rejonowego w Łukowie (sygn. akt III K 657/10) z dnia 18 października 2010 r.,

-

Sądu Rejonowego w Mińsku Maz. (sygn. akt II K 1063/10) z dnia 07 lutego 2012 r.,

-

Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie (sygn. akt III K 589/10) z dnia 21 maja 2012 r.

I wymierzył oskarżonemu jedną karę łączną 5 (pięciu) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

4.  Stwierdził. Że w pozostałym zakresie wyroki opisane w punkcie 3. podlegają odrębnemu wykonaniu;

5.  na podstawie art. 569 k.p.k. postępowanie w sprawie wydania wyroku łącznego w pozostałym zakresie umorzył;

Sąd orzekł również o kosztach procesu, zwalniając skazanego od obowiązku ich uiszczenia.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca skazanego. Zaskarżając wyrok w części, to jest w zakresie punktu 1 i 3 na korzyść skazanego, zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia, polegający na pominięciu okoliczności przemawiających za zastosowaniem zasady pełnej absorpcji przy wymierzaniu skazanemu kar łącznych; naruszenie prawa procesowego - art. 410 k.p.k. mające wpływ na treść rozstrzygnięcia poprzez nieuwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść skazanego uzasadniających zastosowanie zasady pełnej absorpcji przy wymierzaniu skazanemu kar łącznych. Konkludując - skarżący domagał się zmiany wyroku w zaskarżonej części i wymierzenie skazanemu kar łącznych w wymiarze najwyższych kar jednostkowych. Ponadto wniósł o zasądzenie na rzecz obrońcy nieopłaconych w całości kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym i jednocześnie oświadczył, że opłaty nie zostały zapłacone w całości lub w części.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustosunkowanie się do zarzutów wskazanych w apelacji jest o tyle przedwczesne, że w sprawie ujawniły się okoliczności, które musiały skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku w całości i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie.

W ocenie Sądu Odwoławczego nie budzi wątpliwości fakt, iż przesłanki do wydania kary łącznej spełniają wyroki Sądu Rejonowego dla Warszawy W. w (...) (sygn. akt III K 154/09) z dnia 08.09.2009r., Sądu Rejonowego dla Warszawy W. (sygn. akt III K 36/09) z dnia 10.11.2009 r., oraz Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy (sygn. akt II K 516/09) z dnia 19 maja 2010 r., które w przedmiotowej sprawie winny zostać objęte pierwszym węzłem łączenia oraz wyroki: Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy (sygn. akt III K 776/10) z dnia 01 grudnia 2010 r., Sądu Rejonowego w Łukowie (sygn. akt II K 657/10) z dnia 18 października 2010 r., Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim (sygn. akt II K 1063/10) z dnia 07 lutego 2012 r., Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie (sygn. akt III K 589/10) z dnia 21 maja 2012 r. oraz Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie (sygn. akt IV K 1131/11) z dnia 12 czerwca 2013 r., które winny zostać objęte drugim węzłem łączenia.

Jednakże Sąd I instancji nie połączył kar orzeczonych w/w wyrokami z uwagi na fakt, iż stwierdził, że nie ma możliwości objęcia węzłem łączenia zasadniczej kary pozbawienia wolności oraz kary pozbawienia wolności, orzeczonej jako kara zastępcza za wymierzoną karę ograniczenia wolności. O ile stanowisko to jest zasadne, o tyle jednocześnie sąd I instancji, z obrazą art. 85 k.k. nie dostrzegł, że istniały warunki do połączenia kar zasadniczych, to jest: kary pozbawienia i kary ograniczenia wolności.

Zgodnie z utartą linią orzeczniczą, skazanie za zbiegające się przestępstwa na kary zasadnicze pozbawienia wolności i kary ograniczenia wolności, popełnione zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, skutkuje obligatoryjnym wymierzeniem kary łącznej pozbawienia wolności, według zasad określonych w przepisie art. 87 k.k. i to także wówczas, gdy kara ograniczenia wolności została już zamieniona na zastępczą karę pozbawienia wolności.

Ponadto należy zauważyć, iż sąd orzekający w przedmiocie wydania wyroku łącznego obowiązany jest do podjęcia z urzędu czynności, zmierzających do ustalenia wszelkich skazań dotyczących tego skazanego, którego dotyczy postępowanie. W świetle bogatego dorobku judykatury nie powinno bowiem budzić jakichkolwiek wątpliwości, iż sąd rozpoznający sprawę nie jest związany wnioskiem skazanego co do połączenia określonych kar, wymierzonych konkretnie wskazanymi wyrokami. Skoro orzeczenie kary łącznej nie jest zależne od woli stron postępowania i nie ma uznaniowego charakteru, lecz w wypadku zaistnienia przesłanek określonych art. 85 k.k. jest obligatoryjne, to oczywistym jest, że podstawowym obowiązkiem sądu staje się zweryfikowanie danych o karalności skazanego. Wprawdzie Sąd Rejonowy dysponował takimi informacjami, ale nie dostrzegł, że pochodzą one sprzed roku (23.08.2012r.), a więc zachodzi prawdopodobieństwo, iż są one nieaktualne.

Z tego względu Sąd Okręgowy, uzupełniając postępowanie dowodowe, dołączył aktualną kartę karną skazanego, z której wynika, że w dniu 12.06.2013r., czyli przed wydaniem zaskarżonego obecnie orzeczenia, zapadł wobec R. K. kolejny wyrok skazujący, wydany przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie w sprawie o sygnaturze: IV K 1131/11 (k. 220). Analiza treści tego wyroku ( k. 231) pozwala stwierdzić, że kara nim wymierzona może on podlegać łączeniu z karami orzeczonym wyrokami opisanymi w punktach: pkt. 5, 6, 7 i 9 zaskarżonego wyroku. Omawiane orzeczenie uprawomocniło się wprawdzie po wydaniu wyroku, poddanego obecnie kontroli instancyjnej, a więc Sąd Rejonowy nie mógł uczynić go przedmiotem swych ocen, to jednak w zaistniałej sytuacji procesowej nie było też możliwe utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku. Zachodzi bowiem potrzeba ponownego przeanalizowania aktualnej sytuacji skazanego, także przy uwzględnieniu uwag, tyczących łączenia kar zasadniczych pozbawienia wolności oraz ograniczenia wolności.

Dlatego też zaskarżony wyrok należało uchylić, a kierując się treścią art. 569 § 1 k.p.k. przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi właściwemu rzeczowo, to jest sądowi, który wydał ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd będzie miał też na uwadze argumenty zawarte w apelacji obrońcy – w kontekście informacji z aktualnej opinii o skazanym ( k.223 i nast. )

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak na wstępie.