Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) w Bydgoszczy Sp. z o.o. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. kwoty 17686,83 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 761,59 zł od dnia 23 marca 2010 r. do dnia zapłaty, od kwoty 336,65 zł od dnia 1 listopada 2010 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1434,89 zł od dnia 28 października 2010 r. do dnia zapłaty i od kwoty 15153,70 zł od dnia 13 lipca 2011 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 15 października 2003 r. strony zawarły umowę o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków z nieruchomości szczegółowo opisanych w pozwie. Tymczasem naruszając postanowienia umowy pozwany odprowadzał do sieci kanalizacyjnej powoda także ścieki z nieruchomości położonej w B. przy ul. (...). Powód podał, iż w dniu 1 marca 1994 r. zawarł ze współwłaścicielem nieruchomości położonej przy ul. (...) umowę na dostarczanie wody, bez odbioru ścieków. Pozwany miał świadomość, iż odprowadza do sieci powoda ścieki z większej liczby nieruchomości, niż deklarowana w umowie z dnia 15 października 2003 r. W konsekwencji, na skutek nienależytego wykonywania umowy łączącej strony, powód poniósł szkodę albowiem odprowadził większą ilość ścieków niż był do tego zobowiązany, a nie pobrał z tego tytułu opłaty.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazanego pisma pozwany podniósł zarzut braku legitymacji biernej po stronie pozwanej. Pozwany podał, iż nie jest właścicielem nieruchomości położonych przy ul. (...) ,a osoby tam zamieszkujące nie są najemcami (...) S.A., więc pozwany nie jest odpowiedzialny za wytworzenie ścieków z tej nieruchomości. Pozwany nie jest także właścicielem przyłącza (rury) którą odprowadzano do kolektora ścieki. Pozwany jest wyłącznie właścicielem kolektora do którego nielegalnie przyłączyli się mieszkańcy kamienicy położnej na terenie nieruchomości przy ul. (...). Pozwany zaprzeczył także, aby pobierał jakiekolwiek wynagrodzenie z tytułu odprowadzania ścieków z kamienicy przy ul. (...). Pozwany zakwestionował także roszczenie powoda co do jego wysokości, zarzucając, iż powód nie udowodnił wysokości swojego roszczenia.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo i orzekł o kosztach procesu. Sąd Rejonowy ustalił , iż w dniu 1 marca 1994 r. powód oraz T. S. zawarli umowę nr (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków na podstawie której powód zobowiązał się dostarczać wodę do nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) oraz odbierać ścieki odprowadzane z tej nieruchomości do miejskiej sieci kanalizacyjnej. W dniu 20 października 1994 r. T. S. zawarła umowę z przedsiębiorstwem państwowym (...) w B. umowę na korzystanie z kolejowej sieci kanalizacyjnej na podstawie której Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w B. zobowiązało się przyjmować ścieki z nieruchomości położonej w B. przy ul. (...). W dniu 15 października 2003 r. powód oraz pozwany zawarli umowę nr (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków na podstawie której powód zobowiązał się dostarczać wodę do nieruchomości położonych w B. przy ul. (...), ul. (...), ul. (...), ul. (...), F. – stacji (...), ul. (...), ul. (...) – budynek (...), ul. (...), ul. (...), ul. (...) (budynek (...)), ul. (...), ul (...), ul. (...), ul. (...), ul. (...) oraz ul. (...). W dniu 6 października 2008 r. (...) S.A. (...)w B. poinformował T. S. o wykryciu odprowadzana ścieków z nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) do kolektora stanowiącego własność (...) S.A. oraz zażądał odłączenia od tego kolektora, a także odprowadzania ścieków do kanalizacji miejskiej. W dniu 14 lutego 2011 r. powód przeprowadził kontrolę na nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) podczas której ustalił, iż z tej nieruchomości są odprowadzane ścieki oraz wody opadowe do kanału sanitarnego przy ul. (...) zewnętrznymi przewodami kanalizacyjnymi ułożonymi na terenie działek nr (...), które są w zarządzie pozwanego. W dniu 21 czerwca 2011 r. powód obciążył pozwanego fakturą nr (...) na kwotę 15153,70 zł tytułem opłaty za bez umowne odprowadzanie ścieków z nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) za okres od dnia 2 czerwca 2008 r. do dnia 2 czerwca 2011 r. W dniu 1 sierpnia 2011 r. pozwany poinformował powoda, iż T. S. została zobowiązana do natychmiastowego odłączenia nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) od kolektora należącego do pozwanego raz wykonania własnego przyłącza pozwalającego na odprowadzanie ścieków bezpośrednio do kanalizacji miejskiej. W dniu 1 września 2011 r. pozwany poinformował T. S., iż podjął decyzję o odłączeniu odpływu ścieków z w/w nieruchomości do kolektora należącego do pozwanego. W dniu 15 września 2011 r. pozwany odesłał powodowi fakturę nr (...) oraz odmówił uznania roszczenia powoda. W dniu 6 października 2011 r. powód obciążył pozwanego fakturą nr (...) na kwotę 1434,89 zł tytułem opłaty za bez umowne odprowadzanie ścieków z nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) za okres od dnia 3 czerwca 2011 r. do dnia 5 października 2011 r. W dniu 31 października 2011 r. powód obciążył pozwanego fakturą nr (...) na kwotę 336,65 zł tytułem opłaty za bez umowne odprowadzanie ścieków z nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) za okres od dnia 6 października 2011 r. do dnia 31 października 2011 r. W dniu 7 listopada 2011 r. pozwany odesłał powodowi faktury nr (...). W dniu 22 listopada 2011 r. pozwany ponownie odesłał powodowi faktury nr (...), jak również poinformował powoda, że nie uznaje jego roszczenia. W dniu 2 stycznia 2012 r. powód obciążył pozwanego fakturą nr (...) na kwotę 761,59 zł tytułem opłaty za bez umowne odprowadzanie ścieków z nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) za okres od dnia 1 listopada 2011 r. do dnia 331 grudnia 2011 r. W marcu 2012 r. pozwany odłączył odpływy ścieków z nieruchomości położonej przy ul. (...) w B. do kolektora należącego do pozwanego. W konsekwencji ścieki z tej nieruchomości przestały płynąć do kanalizacji należącej do powoda. (...)S.A. (...)w G. powstały z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego (...) w B., z którego w dalszej kolejności powstał (...), który następnie uległ przekształceniu w (...).

Zdaniem Sądu Rejonowego , w przedmiotowej sprawie pozwany nie kwestionował faktu istnienia przyłącza kanalizacyjnego z nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) do należącego do niego kolektora. Pozwany nie kwestionował także, iż ścieki płynące tym przyłączem z tejże nieruchomości do kolektora wpływały następnie do sieci kanalizacyjnej należącej do powoda. Pozwany zarzucał jednak, iż nie był on wytwórcą ścieków i nie posiadał tytułu prawnego do tej nieruchomości, więc nie jest odpowiedzialny za bezumowne odprowadzanie ścieków do należącej do powoda kanalizacji. Pozwany podnosił także zarzut braku legitymacji biernej po swojej stronie. Zarzut pozwanego dotyczący legitymacji procesowej należało uznać za zasadny. Przez legitymację procesową rozumie się zatem materialnoprawne uprawnienie strony procesowej do występowania w konkretnym procesie. Wynika ona ze stosunku prawnego łączącego strony procesowe. Innymi słowy powód i pozwany muszą być związani prawnomaterialnie z przedmiotem procesu. Legitymację procesową pozwanego określa się jako bierną, a brak owej legitymacji prowadzi do oddalenia powództwa. Tymczasem powód nie wykazał istnienia legitymacji biernej po stronie pozwanego, który nie jest właścicielem nieruchomości położonej w B. przy ul. (...). W konsekwencji pozwany nie jest odpowiedzialny za wytworzenie ścieków, które są odprowadzane z tej nieruchomości. Co więcej, pozwany nie jest także właścicielem przyłącza, którym te ścieki były odprowadzane do należącego do pozwanego kolektora, a następnie do należącej do powoda kanalizacji.

Sąd Rejonowy zważył także, iż gdyby przyjąć pogląd przeciwny uznając, iż po stronie pozwanego wystąpiła legitymacja bierna, to powództwo wniesione przez powoda i tak nie zasługiwało na uwzględnienie. Podmiot dochodzący odszkodowania z tytułu odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 k.c.) powinien wykazać następujące fakty: zaistnienie zdarzenia, z którego wynikła szkoda, wysokości szkody i związku przyczynowego pomiędzy zaistniałym zdarzeniem a powstałą szkodą, a dochodzący odpowiedzialności deliktowej (art. 415 k.c.) powinien wykazać także winę za sprawcy szkody. Podstawową cechą zachowania sprawcy szkody jest jego wina. Niewątpliwie w ocenie Sądu brak było po stronie pozwanego winy za poniesioną przez powoda szkodę w postaci bezumownego odprowadzania ścieków z nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) do należącej do powoda sieci kanalizacyjnej. Pozwany, jak wspomniano powyżej, nie był właścicielem tej nieruchomości, jak początkowo nie wiedział o przyłączu, którym odprowadzano ścieki z tej nieruchomości do należącego do pozwanego kolektora. Co więcej, pozwany w momencie, kiedy dowiedział się o fakcie odprowadzania ścieków do tego kolektora, nakazał zarządcy tej nieruchomości odłączenie przyłącza. Powód nie udowodnił także, iż pozwany jest następcą prawnym przedsiębiorstwa państwowego (...) w B., z którym zarządca tej nieruchomości zawarł umowę na odprowadzanie ścieków.

W tym stanie sprawy powództwo zostało w całości oddalone a o kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód , zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, w szczególności art. 231 § 1 kpc, poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w wyniku czego Sąd przyjął brak legitymacji procesowej po stronie pozwanej. Powód wniósł o zmianę przedmiotowego wyroku w całości i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania sądowego wraz z kosztami zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych. Zdaniem powoda stanowisko Sądu I instancji jest nietrafne , gdyż dochodzi od pozwanej zapłaty na podstawie art. 471 kc, z uwagi na nienależyte wykonanie przez pozwaną umowy z dnia 15 października 2003 r. W umowie łączącej strony wymienione są posesje, z których pozwany odprowadzać miał ścieki do sieci kanalizacyjnej powoda. Wśród wskazanych nieruchomości brak jest budynku przy ul. (...). Wiedzę o wprowadzaniu ścieków z tego budynku do sieci powoda za pośrednictwem kolektora stanowiącego własność pozwanej, bez odprowadzania należności z tego tytułu na rzecz powoda miała pozwana już od 1995 r. Aż do 2008 r. pozwana nie podjęła zaś żadnych działań w celu zapobieżenia powstawaniu szkody po stronie po wodą w konsekwencji odprowadzania do jego sieci większej niż zadeklarowana w umowie z 2003 r. ilości ścieków. Powód powziął wiedzę o odprowadzaniu ścieków z nieruchomości przy ul. (...) dopiero w wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu 14 lutego 2011 r. Nie będąc jednak dysponentem kolektora, nie posiadał żadnej możliwości zapobieżenia dalszemu powstawaniu szkody, poza niezwłocznym zwróceniem się z prośbą o zamknięcie przyłącza do kolektora przez pozwaną co pozwana wykonała dopiero 27 marca 2012 r. W opinii powoda fakt związania stron niniejszego procesu umową z 2003 r., w wyniku niewłaściwego i zawinionego przez pozwaną wykonywania której powód poniósł szkodę, jest wystarczająca przesłanką do uznania istnienia legitymacji procesowej po stronie pozwanej. Zdaniem powoda nie budzi także wątpliwości fakt niedochowania przez pozwaną należytej staranności w zapobieżeniu powstania szkody, w sytuacji, gdy jedynie działania pozwanej mogły doprowadzić do odcięcia przyłącza z nieruchomości przy ul. (...) od kolektorą a w konsekwencji uniemożliwić odprowadzanie do sieci powoda większej, niż zadeklarowana w umowie z 2003 r., ilości ścieków. Przyjęcie przez Sąd Rejonowy, iż wobec wystosowania przez pozwaną wezwania do zaprzestania odprowadzania ścieków do kolektorą bez jakiejkolwiek weryfikacji realizacji tego wezwania wyklucza uznanie istnienia winy po stronie pozwanej, jest niezrozumiałe i nieuzasadnione.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za II instancję wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się bezzasadna.

Nie mógł się ostać zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 kpc poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego i przyjęcie braku legitymacji procesowej po stronie pozwanej. Jak słusznie wskazał pozwany , w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że strona chcąca podważyć sędziowską ocenę dowodów, nie może ograniczać się wyłącznie do przedstawienia własnej oceny, choćby ta ocena była przekonująca. „Zwalczanie swobodnej oceny dowodów nie może polegać li tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń, ustaleń stanu faktycznego opartej na własnej ocenie, lecz konieczne jest przy tym posłużenie się argumentami wyłącznie jurydycznymi oraz wykazywanie, że wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wyrok sprawy" ( por. m. in. powołany przez pozwanego wyrok SA w Katowicach z dnia 10 kwietnia 2003 r., I ACa 1137/02, LEX193544 ). Apelacja jest zaś wyłącznie polemiką z dokonaną przez Sąd I instancji oceną zebranych w sprawie dowodów, gdyż strona powodowa nie przedstawiła argumentów na potwierdzenie tezy o naruszeniu przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 kpc. Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne dokonane przez sąd I instancji i czyni je własnymi , gdyż Sąd Rejonowy przeprowadził wszechstronne postępowanie dowodowe a stanowisko swoje należycie uzasadnił.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się też naruszenia przez Sąd Rejonowy prawa materialnego. W szczególności Sąd Okręgowy nie podziela poglądu powoda , iż nienależyte wykonanie umowy polega na odprowadzaniu przez pozwaną ścieków z działki nie objętej umową. Skoro nieruchomość przy ul. (...) nie była objęta umową z 15 października 2003 r. , to pojęciowo trudno sobie wyobrazić niewykonywanie umowy dotyczące praw i obowiązków nie objętych ową umową. Jak słusznie ustalił sąd I instancji pozwana nie wykonała sama nielegalnego przyłącza do sieci kanalizacyjnej jak również nie wytworzyła odprowadzanych nielegalnie ścieków. Nie jest właścicielem spornej nieruchomości ani znajdującego się na niej przyłącza kanalizacyjnego. Stroną wytwarzającą ścieki byli mieszkańcy nieruchomości przy ul. (...) , którzy wykonali owo nielegalne przyłącze. Sama wiedza pozwanej , iż z przedmiotowej nieruchomości są nielegalnie odprowadzane ścieki nie może być podstawą jej odpowiedzialności względem powódki. Po powzięciu przez pozwaną wiedzy na temat nielegalnego przyłącza, wezwała ona niezwłocznie zarządcę nieruchomości do odłączenia się od kolektora i miała prawo być przekonana , iż powyższe polecenie zostało zrealizowane. Nietrafne jest też twierdzenie powódki , iż jedynie działania pozwanej mogły doprowadzić do odcięcia przyłącza z nieruchomości przy ul. (...) od kolektorą a w konsekwencji uniemożliwić odprowadzanie do sieci powoda większej, niż zadeklarowana w umowie z 15 października 2003 r., ilości ścieków. Jak słusznie podniósł pozwany , powódka posiadając wiedzę na temat nielegalnego przyłącza , mogła zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków , sama odciąć dopływ wody i zapobiec w ten sposób dalszemu wytwarzaniu ścieków. Tak więc Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął , iż pozwany nie jest biernie legitymowany w niniejszym procesie , czego konsekwencją było oddalenie powództwa. Zbędna jest w takiej sytuacji analiza zarzutów pozwanego dotyczących nieudowodnienia przez powoda wysokości swojego roszczenia gdyż nie ma ona znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Apelacja jako niezasadna podlegała zatem oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w myśl art. 98 kpc.