Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Wojciech Wołoszyk

Sędzia : SSO Elżbieta Kala

Sędzia : SSR del. Ewa Gatz-Rubelowska

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2013 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w B.

przeciwko (...) sp. z o.o. sp. komandytowa w N.

o przywrócenie utraconego posiadania

na skutek zażalenia pozwanej od postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 30 lipca 2013 r., sygn. akt. VIII GC 1313/13

postanawia: zmienić zaskarżone postanowienie w pkt 1 w ten sposób , że oddalić wniosek powódki o udzielenie zabezpieczenia w sposób opisany w pkt 1 owego postanowienia

UZASADNIENIE

Powódka – (...) Spółka z o.o. wniosła o nakazanie pozwanemu (...) sp. z o.o. sp. k. w N. - przywrócenia powódce posiadania lokali handlowych nr (...) Nr (...) oraz (...) Nr (...) położonych w nieruchomości o nazwie (...) w O. przy ul. (...) na działkach nr (...), (...) oraz (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgi wieczyste nr (...) oraz (...).

Ponadto powódka domagała się zabezpieczenia dochodzonego roszczenia poprzez:

- zakazanie (...) sp. z o.o. sp.k. w N. sprzedaży, wynajmu oraz oddania w posiadanie osobom trzecim lokali handlowych nr (...) Nr (...) i nr (...) Nr (...) położonych w nieruchomości o nazwie (...) w O. przy ul. (...) na działkach nr (...), (...) oraz (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgi wieczyste nr (...) oraz (...),

- zobowiązanie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy J. G. z siedzibą w B., ul. (...) do zabezpieczenia lokali nr (...) Nr (...) i nr(...) Nr (...) położonych w nieruchomości o nazwie (...) w O. przy ul. (...) na działkach nr (...), (...) oraz (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgi wieczyste nr (...) oraz (...), w sposób uniemożliwiający dostęp osób trzecich poprzez zamknięcie lokali i założenie pieczęci komorniczych w celu uniemożliwienia osobom trzecim dostępu do leków w tym leków psychotropowych i narkotyków znajdujących się wewnątrz powyższych lokali handlowych.

W uzasadnieniu powódka wskazywała, iż łączyła ją z pozwaną umowa najmu lokalu handlowego o nr (...) nr (...) oraz (...) nr (...) zawarta w dniu 10.08.2011 r., zaś ostateczne wprowadzenie w posiadanie w/w lokali nastąpiło na podstawie podpisanego przez strony protokołu zdawczo- odbiorczego z dniu 26.04.2012r.

W trakcie trwania umowy pomiędzy stronami wywiązał się spór dotyczący złożenia wynajmującemu (pozwanemu) weksla zgodnie z § 6 ust. 4 umowy stron. Ostatecznie pozwana pismem z dnia 14.06.2013 r. złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy, wnosząc o zwrot przedmiotu najmu w nieprzekraczalnym terminie do 14.07.2013 r.

Powódka wskazywała, iż pozwana w dniu 1.07.2013 r. pozbawiła powódkę posiadania lokali będących przedmiotem najmu, w ten sposób, że zmieniła zamki i całkowicie uniemożliwiła wejście powódce do lokalu – zaś w środku pozostał majątek powódki w postaci wyposażenia lokalu, towary handlowe – leki o wartości ok. 100.000 zł, w tym leki psychotropowe a także cała dokumentacja księgowa, komputery, recepty.

Do pozwu powódka dołączyła potwierdzone przez pełnomocnika kserokopie zawiadomień do prokuratury z dni 1.07.2013 r. oraz 3.07.2013 r., w których powódka informuje o zmianie zamków oraz utrudnieniu dostępu do lokalu przez pozwanego i związanymi z tym faktem konsekwencjami.

Zdaniem powódki roszczenie jej w pełni uprawdopodabnia załączona do pozwu umowa najmu. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia wyraża się zaś w uniemożliwieniu osiągnięcia celu przedmiotowego postępowania w przypadku odmowy zabezpieczenia – jak bowiem wskazywała powódka oddanie przez pozwanego spornych lokali osobom trzecim w posiadanie samoistne lub zależne czy też poprzez sprzedaż lokalu uniemożliwi powodowi osiągnięcie zamierzonego celu, którym jest odzyskanie przez powódkę utraconego posiadania. Powódka uzasadniała ponadto, iż z uwagi na fakt składowania w lokalu leków, w tym środków psychotropowych i narkotyków zasadne jest zabezpieczenie roszczenia poprzez zobowiązanie Komornika Sądowego do zabezpieczenia lokali w sposób opisany w petitum pozwu.

Postanowieniem z dnia 30 lipca 2013 r., Sąd Rejonowy w Bydgoszczy udzielił zabezpieczenia roszczeniu powódki poprzez zakazanie pozwanemu sprzedaży, wynajmu oraz oddania w posiadanie osobom trzecim lokali handlowych nr (...) Nr (...) i nr (...) Nr (...) położonych w nieruchomości o nazwie (...) w O. przy ul. (...) na działkach nr (...), (...) oraz (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgi wieczyste nr (...) oraz (...) , oddalając wniosek w dalszym zakresie.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż roszczenie powódki uznać należało za uprawdopodobnione - powódka bowiem zawarła z pozwanym umowę najmu, legitymuje się protokołem zdawczo- odbiorczym z dnia 26 kwietnia 2012 r. oraz zawiadomiła Prokuraturę o zmianie zamków w lokalu apteki. Sąd I instancji ocenił również, iż powódka wypełniła drugą z przesłanek udzielenia zabezpieczenia, jaką jest interes prawny.

Rozstrzygając o sposobie zabezpieczenia, Sąd powołując się na art. 755 kpc uznał, iż przy uwzględnieniu treści roszczenia oraz okoliczności faktycznych sprawy w pełni uzasadnionym jest udzielenie zabezpieczenia poprzez zakazanie pozwanemu sprzedaży, wynajmu oraz oddania w posiadanie osobom trzecim powyższych lokali handlowych. Odnosząc się do oddalenia wniosku o zajęcie lokali, Sąd wskazał, iż wniosek ten prowadziłby do zbyt daleko idących konsekwencji, objawiających się choćby utrudnieniem obrotu czy kontroli nad znajdujących się w pomieszczeniu lekami, czy wreszcie wydania lokalu samej powódce.

Zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego wniosła pozwana domagając się:

1.  zmiany pkt I zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku o zabezpieczenie w zaskarżonym zakresie

2.  zasądzenia od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych

Zaskarżonemu postanowieniu pozwana zarzuciła:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego art. 730 ¹ kpc i n. polegające na błędnym przyjęciu, iż powód uprawdopodobnił roszczenie, którego zabezpieczenia dochodzi w niniejszym procesie jak i wykazał interes prawny w udzieleniu przedmiotowego zabezpieczenia oraz nadmiernym obciążeniu pozwanej udzielonym zabezpieczeniem

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego –art. 344 § 1 zd.1 kc – poprzez jego błędną wykładnię i uznanie roszczenia powódki za prawdopodobne, gdy w świetle nie budzących wątpliwości przepisów prawa, przewidywać należy, racjonalnie oceniając stan rzeczy, iż roszczenie powódki w procesie nie zostanie uwzględnione

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 344 § 1 zd. 2 in fine kc- poprzez jego błędną wykładnię i uznanie roszczenia powódki za prawdopodobne, gdy z uwagi na istniejące orzeczenie organu- Prokuratury Rejonowej (...) w B. stan posiadania pozwanej dniu 1 lipca 2013 r. był zgodny z prawem, a zatem racjonalnie oceniając stan rzeczy roszczenie powoda nie zostanie uwzględnione

4.  błędne ustalenie faktyczne polegające na stwierdzeniu, że między stronami istnieje spór dotyczący wręczenia weksla oraz że nie doszło do rozwiązania umowy najmu z dnia 10 sierpnia 2011 r. jak i wydania lokalu przez powódkę.

W uzasadnieniu pozwana wskazywała w szczególności , iż nieprawdziwym jest twierdzenie powódki, iż w przedmiocie najmu pozostały jakiekolwiek leki, „narkotyki” czy leki psychotropowe – zostały one bowiem przeniesione do innego lokalu w celu zapewnienia im odpowiednich warunków. Pozwana podnosiła również, iż powódka sama zrezygnowała z prowadzenia działalności w przedmiotowym lokalu i dobrowolnie opuściła go w dniu 30 czerwca 2013 r. Zdaniem pozwanej świadczy o tym pismo powódki z dnia 1 lipca 2013 r., w którym wzywała ona pozwaną do zwrotu kosztów za poniesione nakłady. Ponadto pozwana twierdziła, iż powódka przyjęła od nowego najemcy 20.000 zł w ramach wzajemnych rozliczeń oraz oświadczyła mu, iż natychmiast opuszcza przedmiotowy lokal, który został już prawie w całości przygotowany i wyremontowany przez nowego najemcę. Pozwana wskazywała dalej, iż powódka po otrzymaniu wezwania do opuszczenia lokalu, podjęła czynności związane z jego opróżnieniem- przy okazji dewastując go i niszcząc. W dniu 30 czerwca 2013 r. powódka nie prowadziła już w wynajmowanym lokalu działalności, gdyż został on przez nią opuszczony i poróżniony- de facto porzucony. Pomimo wielokrotnych telefonów i próśb spotkania celem spisania protokołu zniszczeń powódka odmawiała spotkania.

Z uwagi na zachowanie powódki oraz brak zabezpieczenia roszczeń w postaci weksla in blanco pozwany skorzystał z ustawowego prawa zastawu na mocy art. 670 kc tj. przez zastaw na rzeczach stanowiących własność powódki. Zastawione przedmioty zgromadzono w oddzielnym pomieszczeniu i został spisany protokół z zajęcia. Przedmiotem zastawu była również lodówka, która została wydana powódce w dniu 1 sierpnia 2013 r. z pośrednictwem Prokuratury Rejonowej B.- Północ, przy udziale funkcjonariusza Policji. Pismem z dnia 1 lipca 2013 r. pozwana poinformowała powódkę, iż w przypadku zapłaty zaległego czynszu oraz świadczeń dodatkowych pozwany wyda objęte zastawem ruchomości, wezwała również powódkę do odbioru wszystkich dokumentów znajdujących się w lokalu. Pozwana wskazywała, iż w dniu 3 lipca 2013 r. sporządzono protokół wejścia do lokalu, który potwierdza wydanie recept, faktur i innych dokumentów, tak że w aptece nie pozostały żadne dokumenty – powódce umożliwiono również wykonanie raportów do NFZ.

Pozwana podniosła również, iż udzielone zabezpieczenie nadmiernie obciąża pozwanego, co jest niezgodne z art. 730 ¹ § 3 kpc. Pozwany zawarł już umowę z nowym najemcą, zaś zobowiązanie do wydania przedmiotowego lokalu powódce skutkować będzie naruszeniem tej umowy, co spowoduje dotkliwą odpowiedzialność odszkodowawczą. Pozwana argumentowała ponadto, iż w związku z wynajęciem lokalu osobie trzeciej, a co za tym idzie utraty faktycznego władania, nie jest ona legitymowaną biernie w niniejszym postępowaniu.

W odpowiedzi na zażalenie powódka wniosła o oddalenie zażalenia pozwanej oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie pozwanej zasługiwało na uwzględnienie.

Przesłankami umożliwiającymi udzielenie zabezpieczenia są w myśl art. 730 ¹ § 1 kpc uprawdopodobnienie roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Przesłanki te muszą wystąpić łącznie. Uprawdopodobnienie roszczenia polega na wykazaniu, że istnieje słuszna podstawa do przypuszczenia, że ono istnieje, nie musi natomiast polegać na udowodnieniu istnienia roszczenia. Ponadto zgodnie z art. 730 ¹ § 3 kpc , przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd uwzględni interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy uznać należało, iż powódka nie uprawdopodobniła dostatecznie zarówno dochodzonego pozwem roszczenia, jak i interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Jak wynika z załączonych przez strony dokumentów , powódka zamierzała opuścić zajmowane przez nią lokale najpóźniej do dnia 14 lipca 2013 r. – termin ten został bowiem oznaczony w piśmie pozwanej zawierającej oświadczenie o odstąpieniu od umowy (k. 127), zaś wolę opuszczenia lokalu do dnia 14 lipca 2013 r. powódka przyznała w zeznaniach złożonych na Policji w dniu 4 lipca 2013 r. ( k. 35 ) , cyt. : „ My w dniu 14 lipca 2013 r. chcieliśmy opuścić zajmowany lokal..”. Ponadto w świetle chociażby dołączonych przez pozwaną zdjęć lokali zajmowanych pierwotnie przez powódkę można przypuszczać jak również , iż procedura opuszczania lokali pozwanej została przez powódkę co najmniej rozpoczęta. O prawdopodobnym zamiarze opuszczenia lokali może świadczyć także pismo powódki z dnia 1.07.2013 r., w którym wzywa ona pozwaną do zapłaty z tytułu zwrotu kosztów za poniesione nakłady (k. 97). Można domniemywać , iż domagając się zwrotu nakładów , powódka nie zamierzała kontynuować swojego posiadania. Pośrednio o tym może też świadczyć sporządzony przez pozwaną protokół zniszczeń z dnia 1 lipca 2013 r. ( k-169 ). Istnieje zatem zasadnicza wątpliwość czy w dniu 1 lipca 2013 r. powódka była jeszcze posiadaczem spornych lokali.

W tym miejscu zauważyć należy, iż ocena zasadności powództwa w kontekście przesłanek z art. 344 § 1 kc, w szczególności zaś ustalenia ostatniego stanu posiadania i jego naruszenia , należeć będzie do Sądu Rejonowego właściwego do merytorycznego badania sprawy, po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego. W tym kontekście Sąd Okręgowy , jako badający jedynie kwestię zasadności zabezpieczenia powództwa , uznał , iż w świetle szeregu istniejących wątpliwości niemożliwych do usunięcia na etapie niniejszego postępowania , nie została wypełniona przez powódkę przesłanka dostatecznego uprawdopodobnienia roszczenia , gdyż pozwana przedstawiła istotne argumenty mogące świadczyć o niezasadności powództwa. Sąd odwoławczy uznał za zasadny również zarzut pozwanego, co do naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 730 ¹ kpc , poprzez przyjęcie, iż w niniejszej sprawie powódka uprawdopodobniła interes prawny w zabezpieczeniu. Trudno bowiem na obecnym etapie postępowania przyjąć , iż powódka posiada taki interes prawny , skoro niekwestionowany przez nią termin do opuszczenia lokalu upłynął jeszcze przed wytoczeniem przez nią powództwa w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 730 ¹ kpc, a contrario w zw. z art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

Na mocy art. 745 § 1 k.p.c. o kosztach postępowania zabezpieczającego sąd rozstrzyga w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, a o kosztach postępowania zabezpieczającego później powstałych rozstrzyga na wniosek strony sąd, który udzielił zabezpieczenia. Jako że niniejsze postanowienie nie stanowi orzeczenia kończącego w sprawie, należało tym samym zaniechać rozstrzygania o kosztach postępowania zabezpieczającego.